HIDDELBURGSCH
HET W0NING3IDS.
ÜITGEVSB
A. 0. LITT0ÖIJ j
Grootste
publiciteit
bier ter stede3450 ex. worden wekell
!ks met zorg versprei*
O apGs,
Uitsluitend soliede kwaliteit.
Alle maten voorradig.
No. I
Woensdag 14 October 1903
Achtste Jaargang.
Verschijnt eiken Woensdagavond,
wordt door de geheelo stad gratis verspreid.
Hpanjaardstraax
m
tiHSt
JPrijs der Advertentiën:
NIEUWSTIJDINGEN;
I 313. GRAVENSTRAAT I 313.
NIEUW
AD7SRT EU TIEBL AD
DE
N
▼au 1—8 rsgsls 15 Oent, iedere regel meer 5 Oent.
8 maal plaatsing wordt slechts 2 maal berekend.
Groote letters naar plaatsruimte. Bfl abonnement van
1000 of 500 regels voordesligs voorwaarden.
1. dreetste Publiciteit.
By de intrede van den aehtsten jaargang van
„De Faam" vestigen-wij by vernieuwing de
aandacht van H.H. Adverteerders op het succes
die de advertentiën hebben, geplaatst in dit
advertentieblad.
Herhaaldelijk geworden ons mededeelingen
van tevredenheid, ja van succes van eene- in
dit blad geplaatste advertentie.
Mogen wij als bewys van bovenstaande even
mededeelen wat wy zeer toevallig ter oore
kwamen van vier advertentiën de vorige week
opgenomen.
a. de te koop aangeboden Phonograaf is
verkocht
b. het verloren „Ronde Broche" is gevonden
en terugbezorgd aan het adres Dam Z.z. 39.
c. de „Kamerkachel," te bevragen aan ons
bureau is verkocht
en d. de advertentie „Werkvrouw gevraagd
adres Varkensmarkt 182" behoeft niet drie
maar geplaatst, zooals opgegeven was, wyl men
reeds geslaagd is.
Deze bewijzen zouden met vele kunnen ver
meerderd worden, maar we willen ons slechts
bepalen bij het laatst verschenen nummer. En
dan hetgeen wat verkocht, verhuurd, gevonden
enz. wordt, waarvan wy natuurlijk nooit hooren.
Genoeg, met gerustheid durven wij zeggen
„De Faam" is het beste blad voor Uwe adver
tentiën voor Middelburg-.
Wekelijks worden 3450 ex. met zorg in ac
stad, op de singelsop 't Zandt en op de
wegen, zooals Veersche-, Noord-, Seis- en Se-
geersweg, bezorgd.
INDISCHE PENKRASSEN.
Auteursrecht uitdrukkelijk voorbehouden.
XXXI.
„Ajo lekas koetsier, akoe maoe lihat(„vlug
koetsier, ik wil kijken
Neemt het 'n oud-soldaat niet kwalijk lezers,
wanneer trommelslag en hoornschal hem warm
maken. Immers niet alleen uwe dienstmeisjes
en uwe schooljeugd worden door krijgsmuziek
begeesterd, doch ook hy, die eenmaal zelf in
het gelid stond, die ook eens mede uitrukte,
meêmarcheerde voor Koningin en Vaderland.
Zeker, in theorie ben ik het volkomen met
u eens, ik erken zelfs, dat 't militairisme aan
der volkeren welvaart knaagt, dat legers en
vloten ons aan oorlog, barbaarsehheid en wreed
heid herinneren en ik noem het met u een
schande voor onze christenheid, dat zij na
negentien eeuwen nog steeds onderling verdeeld
is, dat Christenvolk tot de tanden gewapend,
als belust zijn op het bloed hunner broeders.
Gode zij dank verheffen thans overal kloeke
mannen en vrouwen hun stem, ijverende voor
de vredesidée. Bertha von Suttner's „De wapens
neder" vindt eindelijk weerklank in de harten
en misschien zullen eenmaal onze kindskin
deren aanschouwen mogen die heerlijke toe
komst van algemeene broederschap, zonder
aanzien zelfs van ras of kleur
De koetsier legt de zweep over z'n paardjes
en binnen weinige seconden zijn we aan de
Hospitaalweg en daar zien we ze, de soldaatjes
van het tiende Bataljon, „in strammer
Haltung, festem Schritt" voorbytrekken. Voorop
de muziek en de tamboers en hoornblazers,
daarachter met zijn adjudant een nog zeer
jeugdig hoofdofficier, beiden op kleine vurige
beestjes, hengsten, gezeten en dan de rechter
flank, de 1ste Compagnie, de EropeanenEen
kranig gezicht,al die beroepssoldatenEr
zyn van die echte gebruinde grognardtypen
onder, zelfbewuste kerels met tanige bruingeel
geblakerde koppen, ferme knevels en kloeken
trotschen oogopslag. Velen zyn versierd met
blankgepoetste dienstmedailles en expeditie-
kruisen, schitterend in 't helle zonlicht. Ze
zyn goed geschoold die mannen en een flinke
kern, gehard in 't vuur op Atjeh, Lombok of
Djambi, bezield de jongeren. Zoo zie ik ze 't
liefst hier de Europeanen in 't gelid, onder
de wapenen. Ze zyn dan zoo geheel anders
als onze jeugdige reservisten en miliciens van
't moederlandsehe leger, al geloof ik gaarne,
dat de Nederlandsehe jongelingschap in tijd
van nood zeker niet minder voldoen zou dan
onze dappere Indische krijgsmacht.
De drie overige eompagniën van het Bataljon
bestaan uit Javanen, kleine vlugge kereltjes,
slanker dan hun blanke kameraden, die zy
„Oom" noemen.
Hier en daar zie ik onder de bruintjes bekende
gezichten. Een knikje van my en dan licht er
in hun oogen een blyde glans van herkenning
en bijna onmerkbaar, heel eventjes maar, want
het strydt tegen de strenge Indische krijgstucht,
lacht mij een groet toe van uit het gelid.
De brave kerels dienden eenmaal onder my,
ergens hier op Java of Sumatra, waar en wan
neer weet ik natuurlijk niet meer zoo precies
Oude herinneringen worden weêr wakker en
ik schaam me niet voor een zucht, die thans
opwelt uit myn borst by den aanblik van dat
heerlyk mooie Bataljon Indische Infanterie.
„Ja jongens, jo ik zou nog zoo gaarne met
jullie willen meedoen, doch dat is helaas nu
voor goed voorbij en wel beschouwd is 't eigen
lijk ook zoo beter; mijn leven kan nu zeker
nuttiger worden besteed en dat troost my dan
weêr, op't zelfde oacp^-^1-1-'
„j^l fv.;nor. ooknsucht naar het verleden
„Ajo, madjoe koetsier(„Vooruit, koetsier,
verder
We rijden thans langs de u reeds van vroeger
bekende School tot opleiding van
Inlandsche Artsen. 'De lessen zijn
blijkbaar in vollen gang, want geen der studen
ten staat buiten aan de poort.
Aan de overzijde zien we keurige officiers
woningen, bestemd voor militaire doctoren, die
dichtbij het groote Hospitaal verblijf houden.
Deze prachtige ziekeninrichting, een honderd
tal schreden" van hier verwijderd, bestaat uit
een reeks lange, lage gebouwen, waarvan elk
hoogstens drie ziekenzalen bevat. De tusschen-
ruimten zyn gebruikt voor den aanleg van
tuinen vol lommerrijk geboomte en vormen
een heerlijk wandelpark voor herstellende zieken.
Een zeer doelmatige bouworde om verspreiding
van smetstoffen tegen te gaan. Dit Hospitaal
is ook bestemd voor burger-ambtenaren en be
ambten van het Gouvernement en zelfs particu
lieren worden, tegen betaling natuurlyk, gaarne
opgenomen. Er wordt door velen een dankbaar
gebruik van gemaakt, want verpleging en be
handeling zijn uitstekend, vooral nu het toezicht
op 't lagere personeel zoo verscherpt is, na de
geruchtmakende onthullingen van den moedigen
Dr. J. L. Eilerts de Haan, eenige jaren geleden.
Hier even hulde gebracht aan dien kranigen
officier van gezondheid, die onbevreesd voor
eigen toekomst, in 't belang van den zieken
en gewonden soldaat, dorst op te treden tegen
het laisser aller van indolente chefs. Zij, die de
kamerdebatten trouw volgen, zullen weten
wat ik bedoel.
De patiënten zijn in verschillende klassen
verdeeld. Inlanders zijn van Europeanen, onder
officieren van soldaten gescheiden, terwijl aan
de straatzijde een gebouw grenst speciaal voor
officieren en zieken der 1ste klasse bestemd.
Een hospitaal in Indië ziet er lang zoo somber
en akelig niet uit als de kloosterachtige ge
bouwen in Holland.
Er wordt hier beter voor den "zieken soldaat
zorg gedragen dan bij u en die lezers, welke
hier een zoon, broederj of vriend in het leger
hebben, kunnen my gerust vertrouwen, als ik
beweer, dat het hem in geval van ziekte of
verwonding aan niets zal ontbreken. Uitzending
van liefdezusters zou zeker niet kwaad wezen.
De brave pastoor Verbraak op Atjeh heeft
daar reeds lang op aangedrongen, doch tot nog
toe schynt men er niet aan te willen, al wordt
er nu iets over eene proefneming gefluisterd.
We hopen het van ganscher harte.
We zyn thans in het z.g. militaire centrum
van Batavia en passeeren dan ook rechts ver
schillende kampementen o.a. die van hetSub-
sistentenkader de Artillerie en de Infanterie,
terwijl we links het groote Arsenaal hebben.
De verschillende kazernes te Weltevreden,
hier in Indië noemt men ze kampementen, zyn
heel wat mooier en practischer ingericht, dan
de vervallen gebouwen, die men in vele Holland-
sche garnizoenen nog aantreft en die naar we
hopen en vertrouwen, langzamerhand wel zullen
verdwijnen en plaats maken voor waardiger
verblyven, zooals te Amersfoort, Utrecht, Breda,
Arnhem en Assen b.v. reeds gebouwd zijn.
De Indische soldaat wordt in de tropen overal
zeer goed gehuisvest en het verwondert ons
daarom zeer, dat men de mannen der Koloniale
Reserve in Nederland, voor een groot deel
herstellende zieken uit Indië, in een paar
schandelijk slechte, oude, vochtige, voor het
Hollandsche Leger zelfs afgekeurde „kazernes"
opeenpakt. Het troepenverblyf te Zutphen en
de bouwvallige Waalkazerne te Nijmegen zyn
zeker niet geschikt, om zieken op te beuren
en by vrijwilligers militaire begrippen van orde,
netheid en tucht te vormen. Men klaagt wel
Vlak tegenover het Kampement van hef 20ste
en 10de Bataljon liggen de gouvernements
woningen der Hoofdofficieren, ruime flinke
gebouwen van één verdieping hoogte.
Ik zeg gouvernementswoningen, doch de
meeste lezers zullen nog niet weten, dat een
officier hier geen huis behoeft te huren, doch
evenals de mindere militairen door hoogerhand
onder dak wordt gebracht. Komen er in enkele
garnizoenen woningen te kort, dan ontvangt
hij voldoende bijslag op zyn traktement, (de
z.g. huishuur indemniteit) om zich behoorlijk
te vestigen.
Een tweede luitenant woont hier dan ook
heel wat mooier dan zijn collega in Holland,
dat verzeker ik u en de Nederlandsehe officieren,
van gedetacheerd terug, vooral de ongehuwde
jongelui, denken op hun „kamers" dikwijls
nog vol weemoed aan hun ruime Indische
woningen terug.
Langs een klein vrij onoogelijk Plaatsbureau
„déboucheeren" we nu plotseling op een open
ruimte, het bekende Waterlooplein, dat we
even zullen rondrijden.
Lt. Clocjkener Brousson b. d.
Batavia, 23 Juni 1903.
In de gemeente Tubbergen heeft zich een
boerenknecht voor een vol jaar verhuurd voor
een nieuwe fiets.
Zaterdag heeft zich te Rilland een eigen
aardig troepje menschen gelegerd. Men vermoedt
dat het Zigeuners zyn. Hun aantal bedraagt
klein en groot acht, te- wetenman en vrouw
en zes kinderen waaronder een jongen van 25
en een van 15 jaar, Bovendien zyn zy in het
bezit van een paard en woonwagen. Met den
trein die te 4.17 Greenwichtyd) alhier aankomt
arriveerden zij komende-van Woensdrecht ter
wijl paard en woonwagen met den goederentrein
arriveerden. Na eenigen tijd in de wachtkamer
gezeten te hebben, hebben zy na wat voedsel
te hebben gekocht zich gelegerd "in de schuur
Een Bubsistentenkader in Indië is een ad
ministratief korps, alleen bestaande uit officie
ren en kader, met bestemming om doortrekkende
militairen tijdelijk op te nemen.
Demisaisons, Heeren Winterjassen, Jongens Ti/^1kTrxiTl~l
Winterjassen, Kinder Winterjassen. I h I I I 1-4 I n
Heeren Pantalons, Kinderbroekjes in Cheviot,
zwart en bruin Manchester, Mans- en Jon
gens Werkbroeken in bruin en gestreept
Engelsch Leer.
van J. A. Colpaart alwaar zy hun nachtverblijf
hebben gehad. Zondag waren zy gelegerd
naby de drie haasjes tusschen Rilland en Krab-
bendijke. Zy hebben aldaar een tent opgeslagen,
driehoekig -van vorm waarin zy des middags
bezig waren een flink stuk vleesch te braden.
Over een groot houtvuur hing een flinke ketel
melk.
Eigenaardig is het hen in de tent bezig te
zien. Gekleed in lompen, het lijkt wel tafel- of
zeildoek, zitten zy op hun hurken rondom het
vuur, de een schept met een potlepel, de ander
met een pint, de derde met een nap, de vierde
weer met wat anders uit de kokende pot melk
zonder iets te vragen of zich ook maar eenigszins
over zyn buurman te bekommeren. De man en
de oudste jongen spreken gebroken Hollandsch,
de anderen zyn onverstaanbaar. Tegenover
iedereen, doch vooral tegenover de politie zyn
zy zeer vriendelijk. Zy geven voor geboren te
zyn in Oostenryk-Hongarye doch sedert Mei
1902 ingeschreven te zyn te Utrecht. Als hun
beroep geven zij op koperslager en kunstenaar.
In de zomermaanden beweren zy te reizen en
in den winter aan een theater te zyn verbonden.
Hun voornemen is in onze gemeente een dag
of 4 te blyven en vervolgens overige gemeenten
in Zeeland met een bezoek te vereeren.
By Jmt ontruimen eener herberg, sluitings
avond hevig verzetfHegémt.cur .Zftf ards.cr,
plaats waarvan er verwond werden. De mare-
chaussee's waren verplicht van hunne vuurwa
penen gebruik te maken, een der herbergbe
zoekers werd doodeljjk getroffen en overleed
kort daarna.
Op vele plaatsen in ons land zyn de ri
vieren onrustbarend gewassen. Door den he-
vigen noord-westenstorm van Zaterdag is te
Bergen op Zoom een gedeelte der haven ge
heel ondergeloopen, zoodat het water in de
huizen binnen stroomde.
Een van de drukst besproken en belache
lijk gemaakte quaesties, die betrekking hebben
op de zee en haar bewoners, is die aangaande
het bestaan van de zeeslang. Er gaat geen
zomer voorbij, of zeelieden rapporteeren, dat
zy hier of daar een zëeslang gezien hebben.
Natuurlijk zijn dat meest praatjes, die berusten
op verkeerde waarnemingen of het gevolg zyn
van zucht tot opsnijden, maar het is een feit,
dat sommige weinig bekende groote zeevisschen,
als zy -idicht bij de oppervlakte zwemmen, de
zee in beroering brengen over een afstand
van eenige tientallen meters, of er zich een
slang kronkelt. Waarschijnlijk heeft het zien
van dergelijke visschen het aanzijn gegeven
aan de legende van de zeeslang.
Want dat er werkelijk zeeslangen bestaan,
wordt door geen verstandig mensch geloofd.
Er zyn exemplaren van zekere vischsoort van
17 meter lengte waargenomen en als zy zwem
men, kan men zich moeilijk een volmaakter
zeeslang voorstellen. De visch in quaestie is
een roei- of lintvisch, de grootste visch, die ooit
gevangen is in de Amerikaansche wateren.
Burgerlijke Stand ran Middelburg.
Van 6—12 ^October.
ONDERTROUWD H. Hemminga, jm.
25 j. met S. Hofstra, jd. 24 j.J. J. La-
ïneyn, jm. 19 j. met J. P. Tazelaar, jd.
22 i
GETROUWD: G. P. Brozius,jm. 30j.
met L. M. Verduyn, jd. 40 j.A. van
Offenbeek, jm. 26 j. met J. E. Dhont,
jd. 24 j.J. A. de Pree, jm. 22 j. met
C. Cornelisse, jd. 25 j.
BEVALLENJ. Vervenne, geb. Pee
man, d.; E. J. Wytman, geb. Brans, d.
M. C. Bylo, geb. Dentz, z.A. B. de
Jonge, geb. Van Dam, d.
OVERLEDENJ. Zemel, man van
C. K, Exalto, 56 j.S. van Grootheest,
vrouw van J. C. G. van Houtum, 89 j.;
L. K. Minderhoud, man van W. M. van
Rooyen, 47 j.