A, LITTOOIJ Az.
Grootste publiciteit lüer ter sted
el 3400 ex. werden wekelijks met
zorg verspreid. Greeted Publiciteit.
Gravenstraat I 313,
Gravenstraat 1313. S. J. FONTEIJN.
No. 42
Woensdag 29 Juli 1903.
Zevende Jaargang.
Verschijnt eiken Woensdagavond,
wordt domde géheele stad gratis verspreide
Spanjaard straat.
Prijs der AdvertentUn:
van 1-3 regels 15 Cent, iedere regel meer 5 Cent
8 maal plaatsing wordt slecht» 2 maal berekend.
INDISCHE PENKRASSEN.
NIEUWSTIJDINGEN;
wy ontvingen, met het verzoek hierop de
aandacht te vestigen, eene brochure betreffende
inlichtingen aangaande het Instructie Bataljon
te Kampen.
Steeds voorradigeeren-, Jougeheeren en Kindercostu ums, Pantalons enz. in alle grootten en een prachtige sorteering Stoffen voor Kleeding
naar maat. Scherp concurreerende pry zen.
GOED PASSENDE NIEUWSTE MODELLEN.
Bnrgelijke Stand van Middelburg.
mm
IIIIIIIBIIICI
AimTiiTimtD
DE FAAM
UIT TOEITHIDS.
UITGEVER
Groote letter» naar plaatsruimte. By abonnement van
1000 of 500 regel» voordeelice voorwaard an.
XX.
Dezer dagen kreeg ik bezoek van een zeer
merkwaardig man, van Sech Said bin Abdul
lah Baadillah, den luitenant der Arabieren op
het eiland Banda.
Zooals vele lezers wel reeds zullen weten,
geeft het Gouvernement aan invloedrijke Chi-
neezen, Arabieren, Klingaleezen en andere
„vreemde Oosterlingen" den eeretitel van lui
tenant, kapitein, of majoor. Salaris ontvangen
zij niet, wel een kleine vergoeding voor bureau
kosten en ze staan onze Nederlandsche ambte
naren daarvoor bij in het bestuur over hunne
rasgenooten, die in bepaalde wijken, de zoo
genaamde „kampen" moeten wonen.
Aangezien Sech Said bin Abdallah Baadillah
thans met verlof naar Holland komt, acht ik
mij verplicht hem even aan de Nederlanders
voor te stellen. Ik heb zóóveel goeds van dien
Arabier gehoord, dat hij 't wel verdient om in
patria veler vriendschap te genieten. Wie toch
in den grooten Molukschen Archipel kent hem
niet, den ontwikkelden, verdienstelijken, hulp
vaardigen, zoo sympathieken en door rijk en
arm, door Christen, Mohammedaan en Heiden
zoo hoog vereerden man
Zijn belangeloos werken, waar het de In
dische gemeenschap geldt en zijn trouw aan
ons Gouvernement gaven de Hooge Regeering
aanleiding om hem in December 1901 de zil
veren Ster van Trouw en Verdienste toe te
kennen.
Zoo ooit dan prijkt deze Ster "thans op een
waardige borst!
Doch laat ik u enkele bijzonderheden uit
's mans leven meedeelen
Sech Said bin Abdullah Baadillah dan werd
22 Juli 1859 te Banda Neira geboren. Zijn va
der en grootvader waren ook reeds met het
bestuur over hunne rasgenoten belast en de
betrekking zal dus zoo langzamerhand wel
erfeiyk in de familie worden. Hij bezocht de
Hollansche lagere school en werd daardoor
onze taal voldoende machtig om zich door veel
lezen meer algemeen te ontwikkelen. In 1889
werd hij tot zijn tegenwoordigen rang be
noemd. De „luitenant' is zeer rijk en doet
veel goed. Zoo bouwde hij in 1891 een groote
mooie missigit (bedehuis) in Kampoeng Baroe,
een buurt van Banda Neira en later nog twee
kleinere in andere wijken der stad. Hierdoor
ontstond nu onder de Mahomedanen twist en
tweedracht, de bewoners van Kampoeng Baroe
werden als de bevoorrechten beschouwd. Ba&
dillah maakte er spoedig een einde aan, door
alle priesters bij zich te ontbieden en hun
mede te deelen, dat bedoelde groote missigit
niet voor Kampoeng Baroe doch van hem
was en dat het dus ieder Mohammedaan vrij
stond, daar godsdienstoefening te houden. De
dankbare priesters benoemden hem toen tot
Voorzitter van hunnen raad. Niettegenstaande
of liever juist omdat Baadillah een overtuigd
volgeling van Mohammed is, door de kennis
van de Arabische taal volkomen begrijpt, wat
zijn godsdienst voorschrijft, is onze Arabische
„luitenant" zeer verdraagzaam jegens anders
denkenden. Door zijne uitgebreide handelsbe
trekkingen op de kusten van Zuid- en West-
Guinea heeft natuurlijk zeer veel invloed op
de Heidensche bevolking aldaar en die invloed
heeft hij o a, gebruikt om den pastoor Le
Cocq d Armandviïle te steunen bij het kerste
nen der Papoea'sHij wist velen over te halen
hunne kinderen door dien geestelijke te doen
doopen en voorzag de missies gratis van le
vensmiddelen. Baadillach,- die sedert 1894 op
groote schaal aan parelvisscherij doet en aan
vankelijk uitsluitend duikers van Nanilla in
dienst had, heeft ook welvaart gebracht bij
verscheidene Inlandsche Christenfamilie s door
Christenjongens voor duiker te doen opleiden.
Dit, wat zijn godsdienstige gevoelens betreft.
Ook de wetenschap werd door hem naar ver
mogen gesteund.
Professor Max Weber, de man der Diepzee-
onderzoekingen, ontving door Baadillah's hulp
een groot aantal belangrijke voorwerpen voor
de verzameling van de bekende Sibogaexpeditie
en Professor van Hasselt kreeg een schoone
collectie wapens, huisraad, werktuigen enz.
afkomstig van Nieuw-Guinea, die deze geleerde
noodig had bij zijn onderwijs aan de toekom
stige ambtenaren van het Binnenlandsch Be
stuur. Baadillach gaf als voorstander der
Westersche beschaving zijn kinderen een Euro-
peesche opvoeding. Er wordt bij hem thuis
nooit anders dan Hollandsch gesproken, hoe
wel natuurlijk ook de studie der Arabische en
Maleische taal niet wordt verwaarloosd. Thans
gaat hij met zijn jongsten zoon op reis naar
Holland en wel over China, Siberië, Rusland
en Duitschland en hij zal den zestienjarigen
knaap bij een hem bekende Indische familie
te Amsterdam in den kost doen om hem, na
het noodige voorbereidende onderricht, den
cursus aan de Handelsschool aldaar te doen
volgen.
Ook koestert onze brave landsdienaar nog
een vurigen wensch en wel om toegelaten te
worden tot zijne vereerde Souvereine, Koningin
Wilhelmina. Hij zou Hare Majesteit zoo gaarne
de liefde en trouw vertolken, die Hare onder
danen hier in „Nederland8ch uiterste Oosten" be
zielt.
Als deze Penkras door u gelezen wordt, is
Sech Said bin Abdullah Baadillah waarschijn
lijk reeds in uw midden. Hq zal als vreemde
ling veel steun en voorlichting behoeven en
we vertrouwen, dat hij die overal in ons dier
baar Vaderland vinden zal. Als hij dan na zes
maanden weer naar hier terug keert, naar
het eiland Banda, dan zal hij zeker niet na
laten om aan ieder den lof te verkondigen van
het broedervolk, wonende in het verre Wes
ten over de zee.
Heb ik in mijn vorige Penkras helaasveel
kwaad moeten vertellen, thans kan ik u ge
lukkig ook wat goeds meedeelen.
Eenige dagen_ geleden liet een onvoorzichtig
heer, ook in Hotel Molenvliet gelogeerd, zyn
portefeuille met bankpapier liggen in een dos
a dos! Hij bemerkte zijn verlies eerst, toen
hp een half uur thuis was en de arme man
wanhoopte reeds ooit zijn bijeengegaard kapi
taaltje weer terug te zullen zien, toen daar
plotseling een karretje het erf opreed en de
koetsier Ali van Kampoeng Menteng triomfan
telijk de portefeuille in de lucht zwaaide. Men
las op 's mans gezicht duideiyk de woorden
„dat had je van zoo'n smerigen inlander niet
gedacht, wel De eerlijke kerel kreeg hon
derd pop belooning en was de koning te rijk.
Persoonlijk nam ik nog den volgenden proef.
Cp Pasar Senen, een drukbezochte Chineesche
marktbuurt, liep ik 's avonds met een land
genoot te wandelen. We hadden, t juist over
den slechten aard van 't volkje hier op Bata
via. Bij een der kraampjes stond een armoedig
gekleede Inlandsche jongen. Met begeerige
oogen keek hij naar de uitgestalde lekkernijen,
't Was een Bataviaan, dat konden we aan
zijn kleeren zien, doch hij had een opensym
pathiek gezicht en een paar oprechte donkere
kekers. Ik stootte mijn vriend aan en vroeg
hem of hij nu dacht, dat een jongen, met
zoo'n eerlijk en gunstig voorkomen, een dief
zou kunnen zijn. On verbetelij ke optimist",
lachte de ander, „probeer 't maar eensNu
ik waagde er een gulden aan, riep den knaap
en verzocht hem 't even ergens te gaan wis
selen, daar ik klein geld noodig had. Na tien
minuten kwam hij terug en er mankeerde
geen duit. Tot belooning lieten we Doellah,
zoo heette 't eerlijke „Baviaantje", eens lekker
smullen.
Er zijn hier dus ook nog wel goede exem
plaren te vinden! Ik ben blij, dat ik dit schrij
ven mag.
Deze instelling, die reeds langer dan eene
halve eeuw bestaat, en waarby sedert de op
richting byna 18009 jongelingen hunne intrede
in de militaire wereld hebben gedaan, is waar
lijk voor ons allen geen onbekende.
Door woord en beeld (iqooie fotografiën ver
sieren het boekje) wordt aan die instelling nog
m8er bekendheid gegeven De weg wordt ge
wezen, hoo men bij dat korps in dienst kan
treden.
De opleiding is kosteloosde jongelieden
worden eenvoudig n aar degeiyk gevoed gekleed
en gehuisvest, en ontvangen bovendien nog
zakgeld. Een jongen die wil kan er den grond
slag leggen voor een eervol militair of burger
bestaan.
Genoeg. Wij raden ieder, die iets Daders om
trent deze instelling wenscht te weten, aan dit
boekje, dat franco en kosteloos wordt toege
zonden, aan te vragen aan den commandant
van het Instiuctie-Bataljon. Vooral voor hen,
dio met hun jongen van 15 a 19 jaar geen weg
weten, is het zeer lezenswaard
De vorige week kwam te Zwijndrecht op de
Belgische grens een man in een afgelegen
herberg, van v. Bogaert, en bestelde een glas
bier. De vrouw was alleen thuis met haar
zuigeling van twee maanden. Terwijl zij in
den kelder ging om het glas bier te krijgen,
bracht de vreemdeling haar een doodelijken
slag toe op 't hoofd met een hamer dien hy
daar vond liggen en maakte haar daarna met
messteken af, waarop hij zich met medene
ming van eenig geld verwijderde. Op aanwij-
ziging van menschen die in 't veld werkten,
werd hij nog dienzelfden dag nagereisd. Te
Calloo, waar hij het middagmaal had gebruikt,
was men zijn spoor bijster geraakt, maar hij
was daar herkend, zoodat men zijn naam
wist. Onmiddellijk werd naar alle gendarme
ries van Vlaanderen getelegrafeerd en overal
aan de bevolking aanhouding van den ver
dachte verzocht. Om 8 uur s avonds, toen
de tram in het dorp Nieukerke stopte, ont
moette de conducteur den verdachte, dien hij
kende. Alsof hij van niets wist bood hij hem
een potteke bier aan, hetgeen de verdachte,
vermoeid van een geheelen dag loopens, niet
afsloeg. Terwijl zij in een herberg zaten, vond
de conducteur gelegenheid om een boodschap
naar de gendarmes te zenden, die den man
arresteerden. Hij ontkende alles en volhardde
daarbij totdat men hem in het huis bracht
waar 's morgens te voren de misdaad was
gepleegd en waar de leden van het parket
van Termonde reeds aanwezig waren. Ook
tegenover hen ontkende de gevangene alle
schuld, maar toen men hem met het lijk van
het slachtoffer wilde con fronteeren, werd hij
angstig en legde een volledige bekentenis af.
De moordenaar heet Frans Cappaerts, 80
jaar oud, gehuwd en vader van 8 kinderen,
fiy woont te Kieldrecht, op het Hollandsche
grondgebied dier gemeente en oefent zooge
naamd het beroep van grondwerker uit, maar
in werkeiykheid leeft hij hoofdzakelijk van
smokkelen en stroopen. Reeds eenige dagen
te voren was Cappaert in de herberg van Van
Bogaert geweest maar toen waren er bezoe
kers en ging hij spoedig weer heen. Hij heeft
zyn misdaad dus met voorbedachten rade ge
pleegd.
Terwijl de justitie den moordenaar in de
herberg ondervroeg, liepen de bewoners van
Zwyndrecht voor huis te hoop en hun hou
ding was zoo dreigend, dat de burgemeester
naar Beveren moest telegrafeeren om bereden
gendarmes. Dezen escorteerden den wagen
waarop de gevangene naar Beveren werd ver
voerd en van daar verder per spoor naar
Termonde.
De moordenaar moet zyn slachtoffer met
dolle woede hebben aangevallen. Behalve
talryke wonden, met hamerslagen, toegebracht,
constateerden de geneeskundigen bij lijkschou
wing tien messteken, terwyi tevens eenige
vingers waren afgesneden.
Een onaangenaam oogenblikje had Za
terdagmiddag aan 't strand te Scheveningen
een dame tengevolge eener vergissing van
een winkeljuffrouw. Een magazyn-houder
van een der Kurhauswinkels had aan het post
huis kennis gegeven, dat een gouden broche van
f 40 uit zyn winkel werd vermist, en daarvan
weid verdacht een dame die kort daarvoor
een pakje watten had gekocht Afgaande op
het kleedingsignalement gingen politie en
recherche op zoek. De brigadier had weldra
de dame en ondervroeg haar. Het bleek nu,
dat zij het pakje watten niet eens had ge
opend en zoo had ontvangen van de winkel
juffrouw, die haar by vergissing de gouden
broche had gegeven, welke in een doosje zat
met een dot watten omwoeld, zoodat hiervan
ontvreemding geen sprake was. De magazyn-
houder maakte de dame zijn excuses, terwijl
de winkeljuffrouw een reprimande kreeg.
Te Oud-Beierland was eergisteren een
vreemd persoon, van wien men zeide, dat hy
- in navolging zeker van Rotterdam - ver
giftigde boontjes uitdeelde. Natuurlijk was het
maar een praatje, wat niet belette'dat hy on
der bescherming van de politie naar zijn lo
gement werd gebracht, even later kon de
persoon zich weer op straat vertoonen zonder
verder lastig te worden gevallen.
Ter bevordering van de Zondagsrust heeft
de commandant van het 8e reg. inf. bepaald,
dat de manschappen van zijn regiment eens
per maand op Zondag permissie kunnen krij
gen en des Zaterdags kunnen vertrekken en
des Maandagsmorgens per eerste gelegenheid
mogen terugkeeren.
Een driejarig dochtertje van een arbei
der te "Winschoten is gestikt in een stukje
wortel (pee) In een drukkery te Assen was
een 17 jarige jongeling bezig met het drukken
van briefhoofden Toen hij in plaats met de
rechterarm met de linkerarm de vellen uit
de pers wilde nemen raakte die hand tusschen
de machine beklemd met het gevolg dat de
linkerarm verbrijzeld werd.
Nieuwe naaimachine. Zekere Charles
Filer, een 20-jarig jongman, die voor inbraak
gezeten heeft, doch ontslagen is en nil in New-
Jersey leeft, heeft de Engelsche rechten op
zijn uitvinding van een nieuw soort naaima
chine voor ruim 150.000 gulden verkocht.
Filer beroemt er zich op, dat hij bij zijn werk
in de gevangenis kleermakerij op het denk
beeld van zijn uitvinding is gekomen. Zijn
machine zal in 34 landen gebreteerd worden.
Van 21—27 Juni.
ONDERTROUWDJ. Dykgraaf, jm. 21 j met
P. Geljon jd- 17 j A. Dingemause, jm. 30 j.
met C. Jongepier, jd 23 j. J. Vermeulen, jm.
26 j. met P. Jongepier, jd. 20j.J F. van Deinse,
jm. 25 j met S. W. Brouerius van Nidek, jd.
21 j. J A. van Nielen, jm. 23 j. met J. C. de
Pree, jd. 19 j.
GETROUWDH. J. G. Hartman, wedr. 42 j.
met M J. W. Wisse, jd 25 j. F. E. Hamer
linck, jm 20 j met M. F. Lente, jd. 25 j.
BEVALLENL. J. van Eenennaam, geb. Van
Riel, d. J. C. Matthysse, geb. Godeschalk, z. P.
H. Priester, geb. Marcusse, z. P. Rjjkse, geb.
De Pree, d.
OVERLEDENH. J. Nieuwenhuijs, man van
J. M. Kraat, 41 j. A. M. den Boer, vrouw van
D. Nederhand, 63 j.
