DKLBDBBSGH
I
G G I
S
k D. UTTOOIJ Ai.
Grootste publiciteit hier ter stefl
e! 340
0 ex. worden wekelijks m
et zorg v
erspreM. Grootste Publiciteit.
Gravenstraat 1313,
Gravenstraat I 313
S. J. FONTEIJN.
No. 39
Woensdag 8 Jul! 1903
Zevende Jaargang.
UITGEVER
NIEUWSTIJDINGEN;
GOED PASSENDE NIEUWSTE MODELLEN.
EÜI1EBIAB
Verschijnt eiken Woensdagavond,
wordt door de geheele stad gratis verspreid-.
Spanjaardstraat.
&rij& der Advertmitiên
van 1-3 regels 15 Cent, iedere regel meer 5 Oent.
8 maal plaatsing wordt slechts 2 maal berekend.
Groote letters naar plaatsruimte. By abonnement van
1000 of 500 regels voordeel] sw voorwaarden.
INDISCHE PENKRASSEN.
XVII.
Aan het station weêr een drukte van belang
Europeanen, Inlanders, Chineezen en Arabieren
loopen er in haastig gedoe door elkaar. Men
kan by na geen kaartje krijgen, want iedereen
wil het eerst geholpen worden, om toch vooral
maar zoo spoedig mogelijk weg te komen.
Aan behoorlyk file maken, denkt men niet.
Er wordt verschrikkelyk gedrongen er dat in
die hitte
Eindelyk zyn we klaar en gelukkig komt
er nu spoedig een trein en stappen we in.
Eerst nu geraken we weêr wat op dreef en
kunnen we ons reporterboekje voor den dag
halen, om een en ander aan te teekenen.
Wat ziet er hier alles nog primitief uit,
vergeleken bij Europa
Wat kleine locomotief en wat antieke wag
gonsZe doen denken aan een locaaltreintje,
ergens in een achterafhoek van Holland I
Het witte station echter is niet onaardig
en vooral dat door elkaar gescharrel van bont
gekleede Inlanders en vreemde Oosterlingen
maakt een schilderachtig effect.
Eindelyk vertrekt de trein en een zucht van
verlichting ontsnapt onze borst,want dat,Priok->
was me een bezoeking. Een oogenblik raakte
ik zelfs in eene Bas Vethstemming en vond
ik 't in Indië maar alles behalve leuk
We passeeren nu een lage moerassige vlakte,
met palmboomen begroeid. Bepaald mooi kun
nen we het niet noemen en we begrijpen, dat
menige nieuweling zeer teleurgesteld is „Is
dat nou Indië hoorde ik er een uitroepen.
„Wacht maar tot je eerst eens met het bin
nenland kennis maakt. Aan de warme zeekust
moet je 't niet zoeken", antwoordde terecht
een verbrand oud gast, die het jongemensch
had afgehaald. En zoo is het. Menschen die
hi6r een groot deel van hun leven in de „be
schaafde" steden slijten, kennen Indië niet,
kunnen het niet waardeeren, kunnen het niet
liefhebben. Neen, daar boven in het gebergte
te midden van de nog zoo eenvoudige dorps
bevolking, daar moet men het vinden, in de
koele, opwekkende ijlheid der lucht,
Na twintig minuten rijdens komen we aan
een miserabel klein stationnetje en zijn we bij
het Stadhuis, in het midden der oude stad
Batavia. We stappen hier uit en klimmen in
een vuile dos a dos met een mager verschrom
peld klein biekje bespannen De koetsier, een
echt gemeen Bataviaasch type, kykt zeer teleur
gesteld, als we hem in het Maleisch aanspre
ken. Hy had natuurlijk liever een nieuweling
gehad, die zoo niet met de tarieven en de
taal op de hoogte is.
Ja lezersGe moet het me maar niet kwa-
ïyk nemen, als ik vandaag een beetje mopper
en de zaken door een donkeren bril bezie.
Een mensch is nu eenmaal geen snyboon en
ik ben nog danig uit mijn humeur over die
bagagekwestie Ik had morgen, ter gelegenheid
van den verjaardag van onzen Prins, mijn
uniform willen aantrekken om naar de parade
te gaan en nu wordt my deze uiting van
patriotisme eenvoudigweg onmogelijk gemaakt.
Wanneer men van de aankomst in de „Ko
ning van het Oosten" groote verwachting
koestert, dan wordt men al zeer teleurgesteld,
want de oude stad, waardoor onze weg het
eerst voert, biedt al weinig aantrekkelijks. We
zullen er echter in deze „Penkras' nog niets
van zeggen en wachten tot ik in een betere
stemming ben. Als we dan na een lekker
verfrisschend bad, 's morgens in de vroegte,
eens een behoorlyk rytuig laten voorkomen
om te toeren, dan geloof ik wel, dat ik een
beteren indruk krygen zal dan nu. We hebben
thans slechts één doel, één verlangen, en dat
is, om zoo spoedig mogelijk onder dak te zijn
en ons op zijn Indisch lekker te maken. In
een sukkeldrafje gaat het al hortend en stoo-
tend verder en komen we na een half uur
aan het „Hotel Molenvliet", dat ons in Holland
reeds warm werd aanbevolen.
Batavia 18 April 1903.
De hotels in Indië hebben door het boek
van „Bas Veth" al een bijzonder slechten
naam gekregen en menig gefortuneerd Hollan
der zal, na de lezing er van, zich zeker vast
en heilig voorgenomen hebben, om nooit een
kijkje in dat „beroerde apenland" te komen
nemen. En dat is zeer jammer, want men
vindt te Batavia en elders wel geen boulevards,
geen groote speelbanken en andere Europeesche
fraaiigheden, doch wel een zeer belangwekkende,
geheel nieuwe omgeving. Ik raad het daarom
hen, die van Parijs, Weenen, Italië enz. blasé
zijn, in gemoede aan, om eens een halfjaartje
in onze Oost te komen reizen. Op die manier
rollen de dubbeltjes ook weer een beetje terug.
Om de hotels hoeft men het heusch niet te
laten, die zijn hier heel goed en zeer billijk.
Was ik in Padang in het „Atjehhotel" reeds
tevreden, bij „moeder" Meertens in het „hotel
Molenvliet" is het nog wel zoo goed. Wat mij
er dadelijk, opviel was de buitengewone echt
Hollandsche zindelijkheid, die hier in Indië
wel eens wat te wenschen overlaat, altijd wat
de omgeving betreft, want men baadt hier
twee a driemaal daags. Het hotel Molenvliet
werd het vorige jaar geheel verbouwd. Alles
ziet er nieuw en kraakzindelyk uit, want de
eigenares duldt geen vuil.
Van 's morgens vroeg tot 's avonds laat
controleert zij haar personeel, dat voortdurend
aan een soort grooten schoonmaak bezig is.
Ik heb in Indië nog no it zoo iets gezien.
Haar man, de heer F. A. Meertens, is reeds
41 jaar in Indië, waarvan de helft bij „das
Militair". Hij diende bij de cavalerie, de genie
en de militaire administratie en werd later
gecommiteerde van het „Roode Kruis'*. Het
was in den tijd, toen hij nog te „Tandjoeng
Priok' pachter was van het stationsbuffet. Als
er in die dagen troepen van Atjeh kwamen,
was „moeder" Meertens steeds present, om
onder de soldaten versnaperingen uit te deelen
Zij, eene Amsterdamsche van geboorte, woont
reeds 31 jaar in het zonneland en het waar
dige echtpaar is nog altijd met energie en
levenslust bezield. Zij bestiert het hotel, zorgt
dat de zaken marcheeren en hij voert de
administratie. Zij werken hard om hun talrijk
kroost een flinke positie in de burgermaat
schappij te bezorgen. We logeeren hier nu
reeds in het ruime paviljoen, vlak aan den
weg en wij kunnen ieder, die uit Europa komt,
dit hotel ten zeerste aanbevelen. Het eten, in
de ruime zindelijke keuken klaargemaakt, is
uitstekend, evengoed als in de dure hotels
hier ter stede. En de kamers zyn veel beter,
ja bepaald smaakvol gemeubileerd. Wanneer
ik u nu nog verder mededeel, dat doortrek
kende reizigers slechts f 4 daags betalen, dat
bij een verblijf van veertien dagen achtereen
slechts f 3,50 in rekening wordt gebracht, dat
men zich voor f 90 per maand kan abonneeren,
en dat men daarmede van alles af is, dan
geloof ik wel, dat zij, die in Europa gereisd
hebben, me zullen moeten toegeven, dat het
hier nog zoo kwaad niet is.
Toen wij eergisteren „moeder" Meertens
die vervelende geschiedenis van de bagage
hadden uitgelegd, bezorgde het goede mensch
ons dadelijk schoon boven en ondergoed, zoo
dat wij, na ons heerlijk gemandied te hebben,
er toch nog op uit konden. Mijn booze stem
ming verdween toen onmiddelijk. Ik sprak daar
van mandiën en moet dus even vertellen, wat
men daaronder verstaat. Mandiën is baden,
doch niet zooals in Holland in een kuip, maar
op zyn Indisch. Men doet dat 's morgens om
vijf uur, om elf uur nog eens en eindelijk ook
's namiddags tegen vieren. Iedereen begrijpt,
dat deze zindelijke gewoonte noodzakelijk en
gezond is. Men schept met een daartoe bestemd
emmertje „gajoeng" het water uit den gemet-
selden '„mandiebak", giet het over het hoofd
uit fsirammen), smeert zich daarna met zeep
geducht in en „sirarnt" dan nog eens. Door een
latwerk, dat over den „mandiebak" is aange
bracht, belet men de nieuwelingen op Euro
peesche wijze een bad te nemen. In dit latwerk
is een vierkant gat opengelaten voor het op
scheppen van water. Men staat hier in Indië
zeer -vroeg op, om van de heerlijke ochtend
koelte te kunnen genieten, drinkt een kop
koffie, steekt een pijp op en gaat daarna „man
diën. Lekker opgefrischt, doet men tot acht
uur een morgenwandeling, komt weer thuis
om te ontbijten en gaat daarna tot elf of
twaalf uur aan den arbeid. Het is intusschen
zeer warm geworden en een bad wordt weer
noodzakelijk Om één uur is het rijsttafel, een
voor Indië zeer gezond eten, omdat het licht
verteerbaar is. Van twee tot vier gaat men
slapen, daarna weer „mandiën" en tot zes
uur wandelen. Van zes tot acht uur wordt
er weer gewerkt, daarna vereenigt men zich
aan de Europeesche avondtafel, om dan ten
slotte tot tien of elf uur in een gemakkelijke
luiaardstoel de couranten te lezen.
Ziedaar in korte trekken een levenswijze
geschetst, waarmee men het in Indië lang
kan volhouden, vooral wanneer men zich hoedt
voor alcoholmisbruik en overigens de regels
der tropische gezondheidsleer opvolgt.
- Schandelijk. Twee kinderen van drie en
vijf jaar werden eergisteravond door hun ouders,
die ter bruiloft gingen, onverzorgd achterge
laten in een perceel in de Jodenbreestraat te
Amsterdam. Bij die gelegenheid werd door de
kinderen een fleschje met vitriool genomen,
waarvan het meisje een slok nam, waardoor
de dood spoedig intrad. Het jongetje brandde
deerlijk de lippen toen hij er van wilde drin
ken.
Bankdiefstal. Aan een Bankinstelling op
de Heerengracht bij de Leidschestraat zegt het
„Nieuws", werd dezer dagen ter inning aan
geboden een effectenrekening tot een bedrag
van ruim f 8000. welke som werd uitbetaald.
Later bleek, dat die rekening reeds vroeger
vereffend was en dat dus vermoedelijk gebruik
gemaakt was van vervalschte documenten.
Een onderzoek bracht aan het licht, dat
knoeierij moest hebben plaats gehad tusschen
iemand van het personeel en den buiten het
personeel staande aanbieder van de nota, en
ten slotte gelukte 't uit het dertigtal bedienden
den schuldige uit te vorschen. Hij werd tot
bekentenis gebracht en eergisteren in hechte
nis genomen.
Het voortgezet onderzoek leidde tot zeer
ernstige verdenking van medeplichtigheid ten
opzichte van zekeren K., een jongmensch, dat
als bediende werkzaam is op een der kantoren
gevestigd in het gebouw „Mercurius" aan de
Prins Hendrikkade, welk gebouw vroeger deel
uitmaakte van de vroegere „Passage" aldaar.
Hedenmorgen, omstreeks tien uur, begaven
zich eenige rechercheurs derwaarts om hem te
arresteeren K. hen ziende aankomen, en het
doel van hun komst bevroedende, stortte zich
van de 9 M. hooge trap, zonder daarbij echter
noemenswaard letsel op te loopen. Hij rende
nu de straat op, achtervolgd door de politie en,
ziende dat deze hem onder het Wester-viaduct
te pakken zou krijgen, sprong hy over de
balustrade in het water.
Er werden hem van een voorbyvarende
stoomboot haken toegestoken, maar deze duwde
hij van zich af. Weldra was de ongelukkige
zinkende, toen juist een jolleman aankwam die
hem met zijn haak binnenhaalde. De drenkeling
was toen reeds bewustelooshij werd echter
bijgemaakt en naar het Gasthuis vervoerd. Zijn
toestand - hij schynt door de punt van de
Steeds voorradigHeeren-, Jongeheeren- en Kindercostuums, Pantalons enz. in alle grootten en een prachtige sorteering Stoffen voor Kleeding
naar maat. Scherp concurreerende pry zen.
haak ook verwond te zijn was echter van
dien aard, dat hy voorloopig niet zal kunnen
gehoord worden
Gelijk begrijpeiyk is, wekte het geval in de
omgeving van het Havenfront, waar het af
speelde, veel sensatie.
Naar wij vernemen, is bij het ontkleeden
van K., in het Gasthuis een portefeuille met
f6000 in zijn bezit bevonden.
Gistermiddag is nog een tweede bediende van
de bovenbedoelde bank in hechtenis genomen.
Uit dankbaarheid. De heer B., hoofd der
openbare school te IJzendijke, moest onlangs
te Watervliet (België) f 1000 in ontvangst gaan
nemen, een door hem aan A. Y. graanhande
laar aldaar geleende som. Hij was vergezeld
van zijn vrouw.
Toen de zaken vereffend waren en zy ge
noeglijk zaten te praten, pakte Y. zoo meldt
men aan de Midd Ct. den heer B. beet,
wierp hem op den grond en gaf de vrouw van
V. hem met een stok zulk een slag op het
hoofd, dat hy bewusteloos lag.
De vrouw van B. werd ook geslagen en
vluchtte het huis uit Toen het schoolhoofd
weder bijkwam, vermiste hy duizend gulden
en werd verzocht het huis te verlaten. Natuur
lijk is de justitie in België met de feiten in
kennis gesteld.
Misdaad. Te Erica is uit het kanaal op
gehaald het lijk van de 23 jarige dienstbode
Trijntje D., afkomstig uit Ylachtwedde. Op het
lijk zijn sporen van verworging en een diepe
wonde aan den hals bevonden, zoodat vermoed
wordt, dat het meisje vermoord is. Verdacht
wordt zekere B., die nog 6 maanden gevange
nisstraf moet ondergaan, en zich moet hebben
uitgelaten, dat hy wel eenige jaren voor haar
over had.
Staking te Veenendaal. Men schryft uit
Veenendnal aan het Volk
Donderdag is alhier een staking onder de
textielarbeiders uitgebroken. Een 6' i0 arbeiders
zijn in staking. De oorzaak is de slechte grond
stof. Organisatie is er niet, behalve Patrimonium
met een 40 leden, die wel staken, maar niet
als organisatie deelnemen.
Goed bedacht. In een straat te Gent
kwam dezer dagen eene vrouw met een hand
kar aanrijden waarop een paar kleine kinderen,
een matras, eenige stoelen en keukengereed
schap. Voor een kroeg gekomen zette zy de
kinderen neer, storte de geheele vracht op
den grond, plaatste de kindertjes die danig
pret hadden op de matras en reed met de kar
heen, roepende„zie zooMyn man zit hier
altijd - laat hij er nu voor mijn part biyven
wonen I" Hoe de historie afliep vinden wy
helaas niet vermeld.
Te Barcelona moet het aantal werkstakers
reeds verscheidene duizenden bedragenmen
vreest voor een algemeene staking van het
trampersoneel.
Burgeiijke Stand van Middelburg.
Van 30 Juni—6 Juli.
ONDERTROUWDH. J. G. Hartman, wedr.
42 j. met M. J. W. Wisse, jd. 25 j. A. H. Kan,
jm. 27 j. met J. B Pekelharing, jd. 25 j.
GETROUWD C. van Burgh. jm. 22 j. met
C. E. Beekman, jd. 21 j. P. H Rechsteiner, jm.
23 j. met A. H. G. Pluijmers, jd. 21 j. A. J.
van Luijk, jm. 32 j. met D. H. J. Luyk, jd. 27 j.
E. F. A. Joukes, jm 23 j. met J. F. van de
Putte, jd. 19 j. F. C. Kamermans, jm. 30 j. met
A. F. Damen, jd. 27 j.
BEVALLEN H. M. Dekker, geb. Moeliker, z.
J. M. Tellier, geb. Fiegen, z. N. Goedbloed, geb.
Jobse, d. J. W. E. von Heimburg, geb. Sonius,
z. J. Leijnse, geb. Minderhoud, d. E. Landman,
geb. Lu'itwieler, z. G. M Hamelink, geb. van
Sluijs, d. S. S Taal, geb. De Groot, d F. Bassie
geb. "Van Leerze n, d M. Cammelot, geb. Harpe, z.
OVERLEDEN: G. Davidse, 2 m. d.C. Geljon,
man van M. de Voogd, 61 j J. B. van Wyns-
berge, man van A. P. Fens, 74 j. A. vanSchaik,
z. 8 w.
