Amerikaansche Orgels in 30 soorten voorhanden.
A. S. J. DEKKER, GOES.
Lage prijzen. Deskundige garantie. Levering desverlangd op afbetaling.
A, 0. LITTöOU hi.
Grootste publiciteit
hier ter stede3300 ex, worden wekelijks met zorg verspreid. Grootste Publiciteit.
Heerenkleeding-Magazijn.
GRAVENSTRAAT J. FONTFIJN. GRAVENSTRAAT
I 313.
1 313.
No. 13.
Woensdag 7 Januari 1903.
Zevende Jaargang.
Verschijnt eiken Woensdagavond,
wordt door de geheele stad gratis verspreid.
Spanjaardstraati.
JPrfjs der Advert&ntièn
INDISCHE PENKRASSEN.
NIEUWSTIJDINGEN.
Een goed en goedkoop Kleedingstuk treft men aan, in liet ran ouds gunstig bekend
Prachtige sorteering Stoffen roor Kleeding naar maat
Soliede kwaliteit. Scherp coacurreerende prijzen.
Qoed passend modellen.
Burgerlijke Stand Tan Middelburg.
MIDDELBÜRGSCH
NIEUWS'
DE
ADVERTENTIEBLAD
FAAM
MET WONINGGIDS.
UITGEVER
van 1—3 regels 15 Cent, iedere regel meer 5 Oent.
8 maal plaatsing wordt slechts 2 maal berekend.
Groote letters naar plaatsruimte. By abonnement van
1000 of 500 regels voorde9lige voorwaarden.
III.
In myn eerste „Penkras" beloofde ik U nog
vóór mijn vertrek enkele inleidingsartikelen en
wel tot goed begrip van de later volgende reis
brieven. Het was toen namelyk mijn plan om
U eerst in eenige losse trekken een denkbeeld
van ons Indië te geven. Intusschen moet ik op
dit voornemen terugkomen, daar mij de noo-
dige tijd ontbreekt. Een ieder zal begrypen, dat
ik het voor mijne afreize verbazend druk heb
en de weken vliegen om.
Wij zyn aan boord voor U en ik het weten
In myn vorige „Penkras" beloofde ik U een
overzicht van mijn reizen en trekken. Hieron
der volgt mijn
REISPLAN.
a. 21 Februari vertrekken we per stoomschip
„Koning Willem II" van de Maatschappij
Nederland naar Batavia.
b. Verblijf te Bataviaplm. 1 maand (per Paket
naar Semarang.
c. Verblijf te Semarangplm. 1 maand (per Paket
naar Soerabaja.
d. Verblijf te Soerabajaplm. 1 maand (per spoor
naar Batavia terug en per Paket verder naar
de Lampongs op Zuid-Sumatra).
e. Verblijf in de Lampongsplm. 1 maand (per
Paket naar Benkoelen op Zuid-West Sumatra).
f. Verbiyf te Benkoelen plm. 1 maand (per Paket
naar Sumatra's Westkust).
g. Verblijf op Sum. Westkustplm. 6 weken
(per Paket naar Atjeh).
h. Verbiyf op Atjeh plm. 2 maanden (per Paket
naar Sum. Oostkust.
i. Verblijf op Sum. Oostkustplm. 6 weken (per
Paket van Benkalis naar de Straits en op
Malakka en 't eiland Riouw.
Verblijf op Riouw enz.plm. 6 weken (per
Paket van Singapore naar 't eiland Banka
en Palembang op Zuid-Oost Sumatra),
k. Verbiyf op Palembang en in het Djambische
plm. 2 maanden (per Paket naar Java terug).
1. Verblijf op Java en 't eiland Madoeraplm.
12 Maanden verdeeld over de volgende plaat
sen
Batavia, Buitenzorg, Soekaboemi, Tjandjoer,
Bandoeng, Garoet, Maos, Banjoemas, Djokja
karta, Magelang, Soerakarta, Madioen, Soe
rabaja, Passaroean, Malang, Probolingo, Be-
soeki, Madoera, Rembang, Japara, Semarang,
Pekalongan, Tegal. Tjeribon, Krawang en
het Bantamsche (per Paket naar Macassar
op Zuid-Celebes),
m. Verblijf in Zuid-Celebes plm. 6 weken (per
Paket naar Menado op Noord-Celebes),
n. Verblijf in de Minahassa plm 2 maanden,
o. Rondreis door de Molukken (Oostelijk deel
van den ArchipelTernate, Amboina, Seram,
Boeroe, enz. gedurende 4 maanden),
p. Lombok en Bali 1 maand.
En ten slotte
q. Borneo (kustplaatsen) plm. 2 maanden en
daarna via China, Japan en Amerika naar
het Vaderland terug.
Nu wil ik even mijnen lezers eenig denkbeeld
van de uitgestrektheid en grootte onzer bezit
tingen geven.
Onze Bezittingen in Azië bestaan, uit verschil
lende groote en kleine eilanden.
J
Ze vormen als 't ware de peilers eener reu-
zenbrug, die Azië met Australië verbindt.
De vier grootste en voornaamste dier eilanden
zijnBorneo dat 22, Sumatra dat 13, Celebes
dat 51/2 en Java dat 4 maal zoo groot is als
Nederland, terwijl al onze bezittingen by elkaar,
ons vaderland liefst ongeveer 55 maal in uit
gestrektheid overtreffen.
De afstand tusschen Atjeh en Nieuw Guinea
is dan ook ongeveer gelijk aan die tusschen
Nederland en de Kaspische zee in Azië
Moest nu niet elk Hollander er trotsch op zijn
burger te wezen van zulk een Rijk en toch, hoe
weinigen hier te lande beseften het? Men ziet
eenvoudig niet verder dan zijn neus lang is en
rangschikt zich daarom onder de kleine mogend
heden
Een kleine mogendheid
Neen, een zeer groote mogendheid
Hollands driekleur overschaduwt toch een ge
bied, grooter dan Duitschland, dan Frankrijk,
dan Oostenrijk! Verloren wij echter onze pro
vincies buiten Europa, dan, ja dan zouden wij
werkelijk zeer klein geworden zijn.
Op welke wijze wij nu ons Koloniaal bezit
kunnen en moeten verzekeren, zullen wij la
ter wel eens bespreken
Voordat ik dit laatste inleidingsartikel be
sluit, moet ik U nog even mededeelen, dat
van de Indische eilanden enkele stukken aan
andere mogendheden behooren of nog geheel
onafhankelijk zijn.
Zoo bezit Portugal, als laatste herinnering
aan zijn vroegere grootheid, de kleinste noor-
delyke helft van ons Timor met het daarbij
gelegen eilandje Kambing
Verder is het één vierde en noordelijkste
gedeelte van Borneo onafhankelijk gebied van
den Sultan van Broenei, die geheel onder Brit-
schen invloed staat. Zijn rijk wordt ten zui
den aan de westkust begrensd door het laud-
schap Serawak, waarvan de „Radja", een ge
boren Engelscbman, schatplichtig is aan Broe-
nei's heerscher. Het eilandje Laboean, vlak bij
de kust, moest die Sultan in 1846 aan Enge
land afstaan als kolendepöt en station voor
Engelsche schepen tusschen Singapore en China.
Onafhankelijk van ons zijn 0. a. in de bin
nenlanden van Sumatra, nog geheele streken,
bewoond door de Bataks. Langzamerhand stel
len de verschillende vorsten of „Radja's" zich
echter vrijwillig onder de bescherming van
Neerlands driekleur, terwijl op Atjeh en in
Dj am bi geleidelijk een meer geregelde toestand
ontstaat.
Het einddoel is natuurlijk, dat geheel Suma
tra Nederlandsch gebied wordt.
Noem dat imperialisme, mij wel, doch het
is noodzakelijk en goed
Ook de ontwikkelde Inlanders zijn er vol
komen van overtuigd, dat de voogdijschap van
een westersche mogendheid niet gemist kan
worden. Op ons voogden rust dan ook de
heilige plicht voor 't zedelijk en stoffelijk ge
luk onzer bruine pupil.en te waken.
Thans neem ik van de lezers een voorloopig
afscheid. We zullen elkander spoedig aan boord
van de Koning Willem li weer ontmoeten.
Door kerkvoogden en notabelen der Ned.
Herv, kerk te Colijnsplaat is met algemeene
stemmen besloten het vervaardigen van een
pijporgel op te dragen aan den heer Dekker
te Goes.
Zaterdagnacht drongen te Dinteloord
een viertal vermomde mannen de woning van
een bierhuishouder binnen. Toen de vrouw
des huizes wakker werd en alarm maakte,
zijn de indringers gevlucht, eenig geld, een
kistje sigaren en eenige flesschen drank mede-
ne 1 ende. De vrouw is zoodanig geschrikt, dat
geneeskundige hulp moest worden ingeroepen.
De justitie te Amsterdam heeft een
belangrijk spoor in handen in zake den dub
belen moord" in de Czaar Peterstraat (op Brou
wer en diens nichtje). Er bestaat verband
tusschen deze ontdekking en het zoo gunstig
afgelopen onderzoek in een andere moordzaak,
n. 1. die van de Dubbele Buurt (wed. Dijks
hoorn). In deze laatste zaak heeft de justitie
veel dienst gehad van de aanwijzingen van een
onbekende, althans ongenoemde. Diens mede-
deelingen vulden op hoogst bevredigende wijze
de nasporingen van justutie en recherche aan,
zoodat de moordenaars ontdekt en tot beken
tenis gebracht werden. Zeer zeker zal deze man in
aanmerking komen voor een deel van de pre
mie, welke door de justitie voor het ontdekken
van de moordenaars is uitgeloofd. Haast on
mogelijk zal 't klinken, dat diezelfde man thans
in hechtenis is onder de ernstige verdenking
schuldig te zijn aan den moord van de Czaar
Peterstraat.
Een niet onvermakelijke jachtscène had
verleden week onder Wassenaar plaats. Een
welbekend landheer was ter jacht geweest,
vergezeld van een arbeider, tevens onbezoldigd
Rijksveldwachter. Toen de jager met eenige
hazen, patrijzen en verder dien dag geschoten
wild terugkeerde, zag de heer een paar wild
stroopers op zijn jachtterrein. Onmiddelijk werd
het wild neergeworpen en men ging de stroo
pers achterna die het op een loopen zetten en
ontsnapten. Teruggekeerd op de plaats waar
men het wild zoolang had neergelegd, was er
niets meer van te vinden Zeer waarschynlijk
hadden een paar kameraden van de vluchte
lingen het meegenomen en had men met een
list te doen gehad, die dan ook prachtig was
gelukt.
In het dorp Oudega (Friesland) moet
een armvoogd benoemd worden. Iemand die
aanbevolen was, kwam niet op de voordracht
voor, omdat hij geheel-onthouder is. De ge
meenteraad besloot naar aanleiding hiervan
de voordracht terug te zenden.
Zal men dan nooit leeren
Een vrouw kwam bij een winkelier te Haar
lem een bokking halen, tevens verzoekende
een rijksdaalder te willen wisselen. Buiten
toch stond een vrouw, die twee kwartjes van
haar hebben moest. Men voldeed aan het ver
zoek, het geld werd opgestreken, de vrouw
ging naar buiten enop den rijksdaal
der wacht op het oogenblik de winkelier nog
De gouden koets op de poppententoon-
stelling te Amsterdam is voor f 600 aangekocht.
De minste pry's die geboden werd, was f 500.
Een veldwachter bracht een gevangene
naar Groningen, de 20-jarige gevangene begaf
zich bij het station De Punt in de retirade,
eenige oogenblikken daarna hoorde men een
verdacht gedruisch. Later bleek dat de jongen
door het portierraampje uit den trein gespron
gen was. De trein werdt tot staan gebracht
en toen men hierop aan het koeken ging werd
het verminkte ïyk van den ongelukkige ge
vonden. Een voorman ge aakte bij het ran
geeren op het emplacement te Blerik tusschen
twee waggons bekneld. De dood volgde bijna
onmiddellijk. De man laat een weduwe met
vijf jeugdige kinderen achter. Te Wildert
(Nb'r.) -is een heer des nachts by het huiswaarts
keeren door den nachttrein verrast, waardoor
hem de beide beenen werden afgereden. De
ongelukkige bleef geheel hulpeloos liggen, en
toen men hem den volgenden morgen vond,
was-hij reeds bezweken. -Mij-laat een weduwe
met vijf kinderen achter. Terwyi te Alk
maar de oudste knecht van een grutter een
bestelling bezorgde op een boerderij aan een
vaart gelegen, bleef de jongste knecht bij het
paard en den wagen. Door welke oorzaak is
onbekend, maar toen de oudste knecht op den
weg terugkwam, lag alles te water. De 18
jarige knecht was onder den wagen geraakt
en verdronken. Men verkeerde te Harlingen
sedert een maand in spanning omtrent het
lot van het aldaar thuis behoorende schip De
Zeemeeuw, op weg van Noorwegen. Thans is
vrij zeker dat dit schip met man en muis is
vergaan, dewijl voorwerpen van dit schip af
komstig, op de Noordzee moeten opgevischt
zijn. Te Deventer kwam een driejarig knaapje
spelende in aanraking met de kachel, waardoor
zij vlam vatten, de arme werd deerlijk gewond
en bezweek aan de gevolgen.
Maandag zijn te Scheveningen meer dan
veertig paartjes, allen uit de visschersstand,
getrouwd.
Te Wynegem, aan de Belgische grens,
was de dochter van een winkelier bezig de
vensterluiken te sluiten, toen twee mannen
binnenslopen en een pak watten te koop vroe
gen. Zoodra het niets kwaads vermoedende
meisje het pak had aangereikt, werd zij door
de booswichten vastgegrepen en in een oog
wenk aan armen en voeten gebonden de prop
watten werd haar met geweld in den mond
gestoken om hulpgeroep te beletten. Wijl de
andere huisgenooten afwezig waren, konden
de indringers haar de sleutels ontnemen zq
openden de geldlade en verlieten met een
groot bedrag het huis. Toen een der buren in
den winkel kwam, vond zy het meisje in dien
toestand bewusteloos achter de winkelbank
liggen.
Van 29 Dec. 5 Jan.
ONDERTROUWDG. de Pagter jm. 26 j.
met W. Walraven jd. 33 j.
BEVALLENJ. S. Seijbel geb. Goeman, z,
G. W. de Klerk, geb. Overweel, d. S. van Aartse
geb. Franchimont d. C. van Heulen, geb. Wyt-
man z. A. M. van Baal, geb. Tazelaar z. A. G.
de Valk, geb. Kosten d. J. Doeleman geb.
Kole d.
GEBORENeen buitenechtelijke z., moeder
32 j.
OVERLEDENP. Koppejan, d. 19 d. P.
Flipse, vrouw van J. A. du Bois, 68 j. P. 0.
Moes, wed. van J. Franse 79 j. J. Hendrikse,
man van M. P. Schade 58 j. D. van de Putte,
man van P. W. Petersen 4L j. J. Mulder man
van N. van der Weel 55 j. G. C. Meeuse man
van J. Poortvliet 79. j. S. Jasperse 75 j. d.
ongeh. P. M. Sterk wed. van L. Nieuwenhuüze
79 j.
