Overdenking Woord Daad Wafels voor TWR K^rulstocht naar LeHiMgrad v1W?ölg¥¥rhaal uit de Heilige Schrift HET .KUKVENSTER André Knevel geeft orgelconcert in Strijen Aantal tweelinggeboorten in 25 jaar verdubbeld Goeree A Overf lakkee BIAI1DBt-t1IEUW5 iTEEN UIT OE IHWO iiivEumitii ZIIOE iPINNEN Rioleringsservice - Camera-inspectie Tel. 0187 - 483983 06 - 50201599 'T ÊEIEÜE iCHOaOERmRK Vertrouwen Goeree Overf lakkee ga voor een Hondla!! •afaiga-trilogie deel 1 PAGINA 5 VRUDAG 13 AUGUSTUS 2004 Blik op kerk en samenleving c^ - De uitspraak van Peper - Jongeren en ouderen Dat was wel te verwachten dat het de pers zou halen en dat het op alle mogelijke manie ren zou worden becommentarieerd. Ik bedoel wat Bram Peper, de voormalige minister en de oud-burgemeester van Rotterdam, heeft gezegd. Hij is van mening dat de jongeren cultuur in ons land te vèr is doorgeschoten, dat er meer geluisterd wordt naar de jeugd, zonder ervaring, en dat de oudere generatie aan de kant wordt gezet. Dat zal volgens Peper consequenties hebben, want de oude ren laten zich niet zomaar op dood spoor zet ten. Wanneer ze bekwame leiders kunnen vinden, dan komen ze over enkele jaren met tien of twintig zetels in de Tweede Kamer. Misschien was zijn uitspraak wel iets genu anceerder, maar ik citeer uit het hoofd. Het waren in ieder geval woorden van gelijke strekking. En, zoals ik al zei, het was voor spelbaar dat een en ander niet onweersproken zou blijven. Aan de ene kant gingen er stem men op in de geest van: "Zie je wel, wij heb ben het altijd al gezegd, nu hoor je het ook eens van die kant". Anderzijds waren er niet weinigen die de uitspraak van Peper in twij fel trokken, of zelfs, er dwars tegenin gingen. Dat moet hij nodig zeggen, nu hij boven de zestig is! Vroeger, op zijn dertigste, sprak hij ook de taal van de jongeren! Dat laatste is natuurlijk geen goed argument. Een mens kan op latere leeftijd andere dingen zeggen dan hij in zijn jonge jaren gezegd heeft. In die tijd kan je mening grondig gewijzigd zijn. Kun je een andere kijk op de dingen hebben gekregen. En het is geen schande, daar eerlijk voor uit te komen. Te zeggen: "Voorheen dacht ik er ook anders over, maar ik heb mijn mening moeten her zien". Overigens heb ik dat van Bram Peper niet gehoord, maar dat doet er nu niet toe. Is het waar wat hij heeft opgemerkt, of is het beeld dat hij van deze maatschappij schilder de, minstens wat gechargeerd? Ik denk dat het in z'n algemeenheid waar is dat de jongeren andere meningen hebben dan de ouderen. Vooruitstrevender, progressie ver. Dikwijls ook minder genuanceerd. Dat is ook niet verontrustend als we de leeftijd in aanmerking nemen. Ouderen zijn dan ge neigd te zeggen: "De wilde haren moeten er nog af'. Jongeren worden meestal meer gematigd bij het klimmen van hun jaren. Gaan dan meer in het spoor van hun ouders, en denken meer zoals de ouderen denken. Ik denk dat het in z'n algemeenheid óók waar is dat er in onze samenleving te veel naar de jeugd geluisterd is. Dat we te weinig de ken nis en de ervaring van de ouderen hebben verdisconteerd. Zij die buiten het arbeidspro ces stonden telden eigenlijk niet meer mee. De jeugd genoot de voorkeur. Die trend was zelfs in de kerken merkbaar. Ouderlingen van vijftig jaar of daarboven werden uitzondering, terwille van de jonge ren koos men liever ambtsdragers die qua leeftijd dichterbij hen stonden. Zocht een kerkenraad een predikant, dan moest het bij voorkeur iemand zijn die niet ouder was dan bijvoorbeeld 45 jaar, want je moest toch aan de jeugd denken? Vergeten werd nogal eens dat aandacht voor de jeugd geen kwestie is van leeftijd, maar van instelling! Die trend was merkbaar over de hele linie. Bij sollicitaties maakten ouderen weinig kans. Bedrijven en instellingen mikten op jongeren. Een ondeugende opmerking: waren de ouderen misschien te duur? Hoe dan ook, hierdoor ging veel praktische kennis en ervaring verloren. Er zijn ontwikkelingen aan de gang waarbij de wal het schip gaat keren. Maar dat de ouderen massaal in opstand komen, dat moet ik nog zien. En dat ze zoveel vertegenwoor digers in de Tweede Kamer krijgen, geloof ik al helemaal niet. Met partijen voor de oude ren hebben we in dit land niet zulke beste ervaringen. Waarnemer Deze vraag- en antwoordrubriek staat geheel ten dienste van de lezer die er kostenloos gebruik van kan maken. Uw vragen op velerlei gebied kunt u stu ren aan: Redactie Eilanden-Nieuws, Postbus 8, 3240 AA Middelharnis, met in de linkerbovenhoek 'Vragenrubriek' vermeld. De vragen worden door deskundigen beantwoord en zullen binnen enkele weken na de inzending compleet met antwoord in deze rubriek worden gepubliceerd. Hierbij enkele stukjes van hard gesteente, dat ik bij 't graven van een sleuf in Drente aantrof. Wat is dit voor soort steen Antwoord: Dat is gneis, een granietachtig gesteente, dat onder hoge druk en bij flinke temperaturen diep in de aarde ontstaat. Het blok dat u aanstootte kan echter niet in Dren te zijn gevormd, maar is afkomstig uit Scan dinavië. In het pleistoceen, een bekend ijs- tijdperk, vergletscherde de noordelijke helft van ons land. De geleerden spreken van Saaie- of Rissvergletschering. In die tijd werden door vooruitschuivende ijsmassa's uit het noorden allerlei zwerfstenen meege sleurd en voortgeduwd. Ook die enorme kei en van onze hunebedden zijn op die wijze van de bergen in Noorwegen en Zweden hierheen getransporteerd. In de kelder vinden we tegenwoordig gere geld zilverachtig glanzende strepen. Wie of wat laat er zo 'n zilveren spoor achter? Antwoord: Dergelijke glanzende strepen bestaan uit opgedroogd slijm, dat kelder- slakken achterlaten bij het kruipen over vloer of muur. Het ontstaat aan de kruipzooi. Overdag houden deze diertjes zich verbor gen op donkere en vochtige plaatsen, zodat u ze niet ontdekte bij uw speurtocht. Tegen de avond gaan ze op zoek naar groenten en andere planten. Als u bepaalde voorraden tegen slakken wilt beschermen, kunt u er omheen droog zand, gruis of evt. ongebluste kalk strooien, want daar kruipen ze niet overheen. Anderzijds kunt u ze lokken met bier en ze dan in kokend water doden. Er zijn vergiften tegen slakken in de handel, maar dan is het wel oppassen met kinderen en huisdieren. Beter is het overtollige voor raadjes en resten van planten op ruimen, ook gebruikte bloempotten goed schoon te maken en goed te stofzuigen, vooral in reten en kieren en op donkere plaatsen. De bestrij ding zal nog veel tijd vergen, omdat de twee slachtige slakken natuurlijk overal eitjes hebben gedeponeerd. We hebben een moerbeiboom in de tuin. Is het ook mogelijk, daar met behulp van echte zijderupsen een bedrijfje mee op te zetten voor het spinnen van ruwe zijde? Antwoord: In principe wel, maar er komt Op vrijdagavond 20 augustus geeft de Canadese organist André Knevel een orgelconcert op het orgel van de Grote of Sint-Lambertus- kerk te Strijen. Vorig jaar concer teerde André Knevel voor het eerst in Strijen en was zo onder de indruk van het orgel dat vrijwel direct een nieuwe afspraak werd gemaakt. André Knevel werd in Bussum geboren en volgde daar vanaf zijn achtste jaar orgel- en pianolessen. André kreeg onder andere orgellessen van Rutger van Mazijk en Willem Hendrik Zwart. In 1975 emigreerde André Knevel naar Canada (Ontario). Daar heeft hij een full-time lespraktijk voor orgel en piano en is hij tevens kerkorganist. André rondde zijn orgelstudie af bij John Tuttle, orgelle raar aan het Royal Concervatory in Toronto. Elk jaar in de vakantieperiode maakt André Knevel een concerttoumee door Nederland, waarbij hij op de mooiste orgels speelt. Naast de zomertoumee maakt hij regelma tig concertreizen door verschillende landen. Zo concerteerde hij in Parijs op de orgels van de St. Eustache en de Sacre Coeur, in Sens op het orgel van de Kathedraal en op het vierklaviers huisorgel van de Franse organist/componist Marcel Dupré. Voor 20 augustus heeft André Knevel een boeiend en goed in het gehoor liggend pro gramma samengesteld, waarmee hij de klankkleuren van het orgel optimaal uitbuit. Na een opening met een Choralvorspiel van eigen hand speelt hij twee koraalvoorspelen van Johann Chr. Kellner Van Chr. Ph. E. Bach speelt hij de sonate nr. 5 in D. Van Charles Marie Widor staat het Allegro Can tabile uit de 5e symfonie op het programma. Uit sonate nr. 7 van Alexandre Guilmant speelt André Knevel 3 delen. Na de pauze volgen nog twee werken van Feike Asma, van wie het alweer 20 jaar geleden is dat deze overleed. Als afsluiting speelt de con certgever een 'natuurreisfantasie'. Kortom: een programma met voor elk wat wils. Het concert begint om 20.00 uur. De kerk deuren zijn vanaf 19.30 uur open. De toe gangsprijs bedraagt 5,00 p.p. (incl. pro gramma en een kop koffie of thee in de pau ze). Gezinnen met kinderen t/m 12 jaar betalen maximaal'€ 15,00. heel wat meer bij kijken dan die kweek van een kolonie zijdevlinders. De rupsen die uit hun eitjes kruipen, zijn namelijk heel gevoe lig voor temperatuurverschillen, vreemde luchtjes, harde geluiden, een te kort aan hygiëne en nog zo het een en ander. Daarna komt dan nog de moeilijke zijdespinnerij en eventueel de weverij. Bovendien zijn de afzetmogelijkheden nog maar klein, omdat nog maar weinig mensen echte zijden stof fen kopen, nu er zoveel kunststoffen te koop zijn. Ik draag een schoudertas als ik naar m'n werk fiets, maar de riem glijdt onderweg vaak van mijn schouder. Hoe houd ik die beter op zijn plaats, zodat ik geen ongeluk ken maak met die volle tas? Antwoord: Dan moet u aan de onderkant van de riem, op de plaats waar hij op uw schouder hangt, een reepje zelfklevende schuimrubber of klitband plakken. Bij foto zaken e.d. zijn ook riemen verkrijgbaar met speciale schouderstukjes, die u soms kunt overzetten op andere riemen. Nog veiliger zijn zgn. epauletten op de schouders van uw mantels, dus bandjes in de zelfde kleur die u met een knoop of drukker kunt vastzetten en waarmee zo'n riem kan worden vastgehou den. Psalm 13 vers 6a: 'Maar ik ver trouw op uw goedertierenheid'. Wie psalm 13 leest, ontmoet David. Gezien de inhoud van deze psalm gaat het niet over een gemakkelijke periode in zijn leven. De psalm begint met een klacht (Ps. 13:2). 'Hoelang Heere, zult Gij mij steeds verge ten'? Blijkbaar heeft David de indruk dat de Heere niet meer naar hem omkijkt, hem ver geten is. En na de klacht volgt een gebed. 'Aanschouw, verhoor mij HEERE, Mijn God'. David wil dat het anders wordt. Hij wil voelen dat de HEERE weer naar hem kijkt, naar hem omziet. Zodat hij zich niet meer zo alleen voelt. En dan volgt onze tekst. 'Maar ik vertrouw op Uw goedertie renheid'. Hier lijkt een omslagpunt in de psalm te zit ten. Hier wordt opeens op een volstrekt andere toonhoogte gezongen. Ineens klinken andere woorden. 'Maar ik vertrouw op Uw goedertierenheid'. Dat woordje 'maar' geeft de tegenstelling, het keerpunt ook al aan. De vraag is: waarin zit dat dan? Waarom veran dert hier de toon? Heeft David gekregen wat hij vroeg? Is er sprake van verhoring? In de tekst zien we daar niets van terug. Soms lees je dat wel eens in psalmen. Zoiets als: 'Toen hoorde God'. Of: 'Toen sprak God'. Maar hier zien we dat niet. Het is nog steeds David die spreekt. En nergens staat er een ant woord van God, of van wie dan ook. En toch die veranderde toon. Het hier gebruikte woord voor 'vertrouwen' wordt veel gebruikt in de Bijbel. Het bete kent zoiets als 'je ergens zeker bij voelen'. ■Je ergens op verlaten'. Zoals een kind zich zeker kan voelen bij zijn ouders. Wij kennen dat wel, denk ik. We hebben allemaal wel iets of iemand waar we op vertrouwen. Iets of iemand waar we van uitgaan. Waar we zeker van zijn. Daarom is het ook zo verschrikke lijk als iemand dat vertrouwen beschaamt. Dat maakt diepe indruk op een mensenleven. 'Ik vertel je dit in vertrouwen' zeggen we dan, en dan is het erg als blijkt dat die ander onbetrouwbaar bleek en alles doorvertelde. Vertrouwen, ondanks alles wat David blijk baar heeft meegemaakt, is dat er nog. Ver trouwen, waarop? Op iets van hemzelf? Zo van: 'Morgen ga ik aan de slag en dan komt het goed!'? Gaat het hier bij David om zelf vertrouwen? Nee. Zijn vertrouwen rust op Gods goedertierenheid. Dat is een ouderwets woord. Het betekent zoiets als 'welgezind heid' Het betekent dat David erop vertrouwt dat God het goede wil. Dat God goed is!En David lijkt zich dat hier te realiseren. Niet David zelf, of zijn gebed, of zijn daden, zor gen voor de omkeer in deze psalm. Nee, het feit dat David zich indenkt dat God goeder tieren is. Weet u, dat is iets machtigs om te weten. In deze psalm kunnen we zien dat David weet dat hij maar geen speelbal is van het lot. Hij weet zich in Gods handen. Daarom klaagt hij tot de Heere God; 'Hoelang'? Hier zien we dat David weet en gelooft dat dit goede han den zijn. Geen handen die er opuit zijn om hem kwaad te doen. En die gedachte troost David hier. Dan kan het leven wel door een dal gaan. Dan zijn er in het leven vele beproevingen. Beproevingen waar je mee worstelt, net als David. Maar wie op God vertrouwt, mag weten, net als David, dat God goed is. Dat de HEERE 'alle kwaad van ons weren of ten onze besten keren wil' Gods goedertierenheid betekent niet dat ons leven als een vlakke zee is, zonder rimpels. De werkelijkheid van ons leven is vaak anders. Voor veel mensen is het leven vol van moeite, zorg en strijd. Maar dat betekent wel dat de HEERE het gebruiken wil ten goe de. En dat betekent ook dat de HEERE u niet vergeet. Dat Hij u nabij wil en zal zijn als het moeilijk is. Dat kunnen wij hier leren van David. Uitein delijk wint, door Gods genade, zijn geloof het van zijn twijfel en zwaarmoedigheid. Is dat ook uw of jouw kracht. Kent u die kracht bron, het geloof in God? De verbondenheid aan de Heere Jezus? Want dan zult ook u gesterkt worden als dat nodig is. Paulus zegt: 'Als ik zwak ben dan ben ik machtig'. Daar mee bedoelt hij dat hij in zijn zwakke momenten steun zoekt bij God. Zult u, zul jij dat meenemen? En zeg nu niet: 'Dat zijn goedkope woorden. U moest eens weten wat ik allemaal meemaak'. David maakte hier blijkbaar ook heel wat mee. Hij klaagt. Hij meent dat God hem vergeten is. Hij bidt. Maar in dat alles weet David dat de HEERE goedertieren is. En dat troost hem. Zou dat u of jou niet kunnen troosten? Ik weet niet wat u allemaal mee moet maken. 'Elk huis heeft zijn kruis' zeggen we dan. En dat is zo. Maar David zegt tegen ons: 'Blijf er niet mee lopen. Ga ermee naar Hem. Ver trouw op Hem'. Laten we naar David luiste ren en iedere keer weer tot de Heere vluch ten. Laten we bidden om de Heilige Geest dat Hij ons schenkt dat ook wij, als het stormt in ons leven, zullen zeggen: 'Maar ik vertrouw op Uw goedertierenheid'. Ds. F. van Duijvenboden, Den Bommel In 2003 zijn 3,6 duizend tweelingen geboren. Halverwege de jaren zeven tig was dit aantal half zo groot. De stij ging van het aantal tweelinggeboorten is mede een gevolg van het toepassen van moderne medische technieken zoals in-vitrofertilisatie (IVF) om vrouwen met vruchtbaarheidsproble men te helpen met het krijgen van een kind. Tweelingen Sinds halverwege de jaren zeventig stijgt het aantal tweelinggeboorten. Werden in 1976 zo'n 1,8 duizend tweelingen geboren, in 2003 was dat aantal verdubbeld tot 3,6 dui zend. Middenjaren zeventig werd bij één op de 103 bevallingen een tweeling geboren, in 2003 was dat bij één op de 55 bevallingen. Meer twee-eiige tweelingen Het aandeel tweelingen dat uit een jongen en een meisje bestaat is sinds het begin van de jaren tachtig toegenomen. Het aandeel twee- eiige tweelingen is ook toegenomen. Bijna zes op de duizend bevallingen betreft een eeneiige tweeling. Dit aandeel is de afgelopen decennia weinig veranderd. Het aandeel twee-eiige tweelingen is sinds het midden van de jaren zeventig meer dan ver- DO O 3 dubbeld tot bijna 13 op de duizend bevallin gen. De toename van het totaal aantal twee lingen bestaat dan ook vooral uit twee-eiige tweelingen. Minder kans op een drie-, vier- of vijfling Het aantal drie-, vier- of vijflingen is zeer klein. In de jaren vijftig, zestig en zeventig werden jaarlijks gemiddeld 25 drie-, vier- of vijflingen geboren, één procent van het tota le aantal meerlinggeboorten. Dit aandeel nam toe tot ruim 4 procent in 1991. Deze toename was ook een gevolg van de toepas sing van IVF. In deze periode werden nog vier tot vijf bevruchte eicellen in de baar moeder teruggeplaatst. Begin jaren negentig is het aantal bevruchte eicellen dat bij IVF in de baarmoeder wordt teruggezet beperkt tot twee of drie. Hierdoor daalde het aandeel drie-, vier- of vijflingen. Momenteel worden vrijwel nooit meer dan twee eicellen teruggeplaatst. www.janvandijk.nl U m«BLJl£. "HUiiimiin mmSH - 411 37 7 Deze zomer werden tijdens de braderieda- gen in Middelharnis wafels gebakken voor Trans World Radio (TWR) - nu al voor het derde achtereenvolgende jaar. De actie is een spontaan initiatief van de familie Louws. De opbrengst is bestemd voor TWR. De familie stond op 9 juli en 6 augustus met een marktkraam op de brade rie. De wafels werden ter plaatse gebakken. Het gaat om echte Meneerse (Brusselse) wafels volgens Flakkees recept, die voor 50 cent per stuk werden verkocht. De opbrengst hiervan bedraagt 254,47, wat geheel ten goede komt aan TWR. Dat is alleen mogelijk door de medewerking van anderen. Zo werden de grondstoffen gele verd door de leden van een gebedsgroep, de elektriciteit werd geleverd door Buijsse Mode, die ook het huren van de kraam bekostigde, en Rozenhoed Hoedenmode. De wafelijzers werden ter beschikking gesteld door vrienden en bekenden. Naast het wafels bakken werd er ook informatie gegeven over het evangelisatiewerk van TWR. Tenslotte volgt onderstaand het recept en de bereidingswijze van de Meneerse wafels, zodat u zelf ook aan de slag kunt. - Benodigdheden: 500 gr. (wafel) witte bloem, 200 gr boter, 30 gr gist, 4 thee lepels kaneel, 4 dl. lauw water, 2 snuf jes zout, 4 dl. lauwe melk, 6 eieren, 30 gr suiker, voor het bestrooien: een mengsel van suiker en kaneel. - Bereidingswijze: Los de gist in een gedeelte van de zeer lauwe melk op. Doe de bloem in een kom, maak in het mid den een kuiltje en giet daar de gistoplos- sing in. Begin vanuit het midden met een houten lepel een glad deeg te maken. Voeg langzamerhand het overige lauwe vocht toe, daarna de losgeklopte eieren, vervolgens de lauwe gesmolten boter, de kaneel en een snufje zout. Laat het beslag, dichtgedekt met een vochtige doek op een warme plaats ongeveer 1 uur rijzen. Bestrijk het wafelijzer een poosje voordat het gebruikt wordt met gesmolten boter Lepel (met een soeple pel) wat beslag in het ijzer en bak de wafels in ca. 3 minuten gaar Bestrijk ze met boter wanneer ze nog warm zijn en strooi het suiker-kaneel mengsel erover -62- Daarin staat de dood reeds getekend die hen over niet al te lange tijd zal overvallen Karl bekijkt de nog bijna kinderlijke gezichten. Hij weifelt,. Franz ziet dat en begrijpt wat Karl bedoelt. Als ze niets doen zullen deze jongens over enkele ogenblikken onder een lading gra naten bedolven worden. Ook snapt hij nu wat Karl van plan is. Het Russische vuur zal op de stellingen gelegd worden. Daarom moe ten zij nu ergens voor die stellingen in dekking gaan, om na de beschieting terug te kruipen, want dan zullen de Russen de mijnenvelden onderhanden nemen, opdat de infanterie er door kan. Hij holt de loopgraaf door en brult zijn bevelen. 'Naar voren. Ingraven voor het mijnenveld!' De soldaten kijken met angstige ogen naar de sergeant, die volgens hen zijn verstand heeft verloren. Maar wat doet een Duits soldaat met een bevel? Hij gehoorzaamt, ook al doet hij het van angst in z'n broek. Karl-Heinz is al uit de loopgraaf geklommen en kruipt als een slang naar voren. Zijn twee maats volgen hem en terzijde zien ze de infanteristen, eveneens in de rich ting van het mijnenveld kruipen. Spoedig klinkt het gehaaste hakken van talloze pio nierschoppen waarmee de soldaten zich in de grond werken. Ze zijn er nog maar net mee bezig of de eerste salvo's rukken de stellingen waarin ze zich nog maar een minuut geleden bevonden, uit elkaar. Ze drukken hun gezichten in de aarde en horen hoe stukken gloeiend staal en scherven gierend over hen heen vliegen. De voorste stelHngen worden wegge vaagd; loopgraven worden door bergen zand gedicht en de veihge bunker waar ze zoeven nog zaten te pra ten, gaat in een wolk van vuur en scherven de lucht in. Langzaam wordt het vuur naar achter gelegd en na een minuut of tien ligt het al zover dat ze zich verder kun nen ingraven. Hoewel de mist zeer dicht is, kan Franz zien dat de gevolgen van de beschieting onder zijn mensen geen noemenswaardige verliezen heeft ver oorzaakt. 'Ingraven!' brult hij, 'maar blijf wel zo laag mogelijk bij de grond.' Weer hakken de pionierschoppen in de rood-bruine hard bevroren Russische aarde. De soldaten werken in een tempo, zo hoog dat ze zelfs in hun opleiding onder de meest gevreesde drilsergeant niet hebben kunnen halen. Zelfs met helmen scheppen sommige de grond weg. Nog nooit is in zo'n korte tijd, met zulke primi tieve middelen, zoveel grond verzet. 'Wapens tot vuren gereed houden!' brult Franz tegen zijn buurman die op korte afstand een schuilplaats heeft gegraven. Door het oorverdovend gedreun van de inslaande granaten kan de man hem slechts met moei te verstaan. 'Bericht doorgeven!' brult hij opnieuw. De soldaat kijkt hem met een door angst vertekend gezicht aan. 'Verstaan?' 'Jawohl.' De soldaat schreeuwt het bevel van de sergeant tegen de man die naast hem ligt en die geeft het weer door aan de daarop volgende. Steeds verder wordt het artillerievuur van de Russen naar achter gelegd. De gevolgen zijn catastrofaal: kanonnen, tanks, gevechtswagens en bijna al het zwa re materieel gaat verloren. Ontelbare soldaten, van wie nooit meer iets gevonden wordt, sneuvelen, terwijl de verdedigingsgordel, die de Duitsers rond het Lenin- gradfront hebben gebouwd, kapot wordt gebeukt. Hoe lang ze daar gelegen hebben weten ze niet. Ze hebben alle gevoel voor tijd verloren. Door het aan houdende dreunen lijkt het of hun hersenen versuft zijn, terwijl hun oren suizen. Zoals het schieten begon, eindigt het. Dan valt er een vreemde doodse stilte over het Leningradfront. Nog dreunt het geweld na in hun hersenen. Maar ze weten dat nu het ergste zal komen. De Russen zullen met hun artillerie de mijnenvelden bechieten of dade lijk kunnen uit de inist pioniers opduiken die de mijnen ruimen. Daarna komt de infanterie en het meest gevreesde wapen van de Russen: de tanks. Franz gluurt behoedzaam over de rand van hun schuil plaats. De mist is zeer dicht en door de rook die van het front komt is het zicht beperkt tot enkele meters voor hen. Hij spant zich in om te horen wat er voor hen gebeurt. Na enig ingespamien luisteren meent hij reeds vlak voor hen Russische pioniers te horen, die het mijnen veld opruimen. Geschrokken kijkt hij zijn kameraden aan. 'Allemensen, de Russen zitten ons vlak op de hielen. Die kerels hebben onder dekking van hun artillerie vuur mijnen geruimd. Ze hebben dat goed bekeken en in principe hetzelfde gedaan als wij.' Nog eens luistert hij aandachtig. Nu zijn gehoor weer wat normaal is geworden, is er geen twijfel meer mogelijk. De Russen zijn hen tot op korte afstand genaderd. Dat betekent dat over enkele ogenblikken de infanterie gaat aanvallen. Nu weet hij wat hem te doen staat. Hij zal het vuur op de onzichtbare vijand openen. Die zullen op hun beurt gedekt worden door de artillerie, die zijn vuur weer op de voorste linie zal leggen en zo vervolgens steeds verder naar achter. Als het een beetje meeloopt kunnen ze achter het Russische granaatvuur terug trekken. Franz overlegt met zijn kameraden. Karl-Heinz grin nikt: 'Beste jongen, je krijgt de zaken door.' Om zich niet te verraden kan hij niet luidkeels zijn bevelen uitschreeuwen. Hij richt zich op z'n ellebogen op en kruipt een eindje in de richting van de soldaat die naast hem ligt. 'De Russen zitten vlak voor ons. We leggen een sper- vuur vlak boven de grond. Het vuur wordt geopend als ik daar het tegen voor geef. Dit bevel doorgeven!' De soldaat geeft het door aan zijn opvolger die het ook verder vertelt. Weinige minuten later wachten de over levenden met de vinger aan de trekker op het bevel om de Russen, die onzichtbaar voor hen in het terrein zit ten, te beschieten. Franz pakt zijn machinepistool en legt dat over de rand van zijn schuilplaats, dan haalt hij de trekker over. Een korte vuurstoot, een lange vuur- stoot. Meteen ratelt vlak naast hen een mitrailleur, bij gestaan door vele andere. De strijd aan het Leningrad front barst weer los. Hoewel ze de uitwerking van hun salvo's niet kunnen zien, blijkt het resultaat geweldig te zijn. Voor hen in de nevel klinkt gekerm en gillen de getroffen tegen standers. Wat verwacht werd, gebeurt. Nauwelijks een halve minuut later komt het antwoord van de Russen, en wel op zo'n manier dat de aarde verscheurd lijkt te worden. Granaten slaan in. Fonteinen modder en zand spatten op, scherven gieren en jankend vliegen de mitrailleur kogels over hun hoofd. Uit de mist komt de Russische infanterie opzetten, ach ter hen dreunen mortieren die hun ladingen naar de Duitsers spuwen. 'We moeten terug', schreeuwt Franz. Met een armbeweging maakt hij dat duidelijk aan de mannen die naast hem Hggen. (wordt vervolgd)

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 2004 | | pagina 5