Lionsclub
Da Costa Hairstyling in
's Landshaven geopend
Hoe vieren de Joden het paasfeest?
Kunstwereld van Zuidwester geopend
Expositie
Magda Vermaat
Super megabingo
in Ooitgensplaat
EIUVtlDBI-tllEUWS
Het Joodse volk leeft bij feesten en
herdenkingen. De meest ongelovi
ge Jood woont de sederavond - dat
is de avond vóór het begin van Pes
ach het paasfeest) - bij. Ook zal
hij op Jom Kippoer Grote Ver
zoendag) naar de synagoge gaan,
al is het alleen maar uit respect
voor het verleden. De Joodse feest
en gedenkdagen zijn namelijk zeer
nauw met de historie van het land
verbonden. Daarom kan men zich
- gelovig of ongelovig - daar moei
lijk aan onttrekken. Toch zijn er
feestdagen waar heel veel Joden
zich niets van aantrekken.
Wekenfeest
Pesach
paasfeest)
zoekt goederen voor
eerste Voorjaarsveiling
De matzes
Inname van goederen:
De ingrediënten
Hoofddoel
Paasviering Oude Tonge
PAGINA?
DINSDAG 23 MAART 2004
JOODSE FEESTEN
(1)
Er zijn drie opgangsfeesten, oftewel pel
grimsfeesten.
Waarom opgangsfeesten?
Omdat de Joden in de tijd dat de tempel er
nog was, verplicht waren driemaal per jaar
naar Jeruzalem te gaan. In Exodus 23:14
lezen we: "Drie reizen in het jaar zult gij Mij
feest houden". Die drie belangrijkste feesten
zijn: Pesach paasfeest), Sjawoeot
Wekenfeest of pinksterfeest) en Sukkoth
loofhuttenfeest). Pasen is daarvan het
belangrijkst, omdat alle andere feesten hier
mee in verband staan. Had de geboorte van
Israël niet plaatsgevonden dan zouden al die
andere feesten er niet geweest zijn.
Pesach (het paasfeest) herinnert Israël aan de
bevrijding uit de Egyptische slavernij en
daarmee onlosmakelijk verbonden het won
derlijke begin van de geschiedenis van het
Joodse volk. Vóór die tijd spreken we niet
over een volk. Dan gaat het over de geschie
denis van de aartsvaders en alles wat ermee
samenhangt, een geschiedenis die uitloopt
op de lotgevallen van Jakob en zijn zonen in
Israël en in Egypte.
In Egypte groeit Jakobs nageslacht uit tot
een slavenvolk.
Daarna wordt dat slavenvolk een vrij volk.
Pesach betekent "overslaan, voorbijgaan".
Dat refereert aan het feit dat de Engel des
doods die tijdens de tiende plaag de eerstge
borenen van de Egyptenaren doodde, de hui
zen van de Joden oversloeg. Tijdens het
paasfeest, dat een week duurt, eten de Joden
geen brood, maar matzes: ongezuurde koe
ken. Dit doen ze omdat de uittocht uit Egyp
te zó snel moest plaatsvinden, dat men geen
tijd had het brood te laten rijzen. Dat was in
de maand Nisan. In die maand stapt een
nieuw volk de geschiedenis binnen. Niet tij
delijk, maar voorgoed. En zo wordt de
maand Nisan het hoofd der maanden, de
maand van de wonderen bij uitnemendheid
(Exodus 12:2).
Het tweede opgangsfeest is Sjawoeot het
wekenfeest). Dat is bij niet-Joden minder
bekend.
Het herinnert aan de wetgeving op de Sinaï.
Het is tevens een landbouwfeest aan het
begin van de oogsttijd,
's zomers. In Exodus 34:22 lezen we: "Het
feest der weken zult gij ook houden, zijnde
het feest der eerstelingen van de tarweoogst,
en het feest der inzameling, als het jaar om
is."
Het derde opgangsfeest is Sukkoth loof
huttenfeest).
Tijdens de woestijnreis woonden de Israëlie
ten in loofhutten. Bij de viering van het feest
vind je loofhutten in de tuin, op het balkon of
waar het buitenshuis ook maar mogelijk is.
In Leviticus 23:34 lezen we: "Op de vijftien
de dag van de zevende maand zal het feest
der loofhutten zeven dagen lang voor de
Heere zijn." Het is een vrolijk feest. In Deu-
teronomium 16:14 staat: "En gij zult vrolijk
zijn op uw feest, gij, en uw zoon, en uw
dochter, en uw dienstknecht, en uw dienst
maagd, en de Leviet, en de vreemdeling, en
de wees, en de
weduwe, die in uw
poorten zijn."
Op elk van deze
feesten willen we -
in een aantal artike
len - nader ingaan.
Het paasfeest heeft
betrekking op de uit
tocht uit Egypte en
duurt zeven dagen.
De eerste en de laat
ste dag zijn rustda
gen, dagen waarop
geen werk mag wor-
De gedeklt' icijei vvor het Pesach-feest.
Op zaterdag 22 mei organiseert de
Lionsclub Goeree-Overflakkee de
eerste voorjaarsveiling van Kunst,
antiek, curiosa en kleinmeubelen.
De veiüng zal plaats vinden in het zojuist
geopende atelier 'Kunstwereld' op het ter
rein van Zuid Wester op Hemesseroord.
Ten behoeve van deze veiling kunnen er
goederen ter verkoop worden ingebracht. U
stelt zelf de minimumprijs vast die uw goe-
De sederschotel met de verschillende gerechten
die tijdens de sederavond worden gegeten.
den verricht. Men viert het feest alsof men
de uittocht vandaag beleeft. De meeste sym
bolen die bij dit feest voorkomen, hebben
betrekking op wat we lezen in Exodus 12.
Om te beginnen vindt er vóór Pasen - ook
wel het feest van de ongezuurde broden
genoemd (Lukas 22:1) - in elk huis een gro
te schoonmaak plaats. Nergens mag een
kruimeltje baksel aanwezig zijn waarin gist
zit. Met het oog daarop wordt het huis met
bezemen gekeerd. Is de schoonmaak achter
de rug, dan verstopt moeder enkele stukjes
gist. Daar wordt door heel het gezin naar
gezocht. Als ze gevonden zijn, worden ze in
het vuur gegooid.
Ook de potten «n de pannen waarin .gede-
semde spijzen zijn bereid, moeten 'kosher' n
zijn. Ze moeten óf grondig gereinigd zijn óf
door kookgerei dat speciaal voor paasge-
bruik bestemd is, vervangen worden.
En vanuit de kast komen de speciale paas-
serviezen te voorschijn. Jong en oud zien na
alle voorbereidingen verlangend uit naar het
moment waarop het paasfeest in al zijn glo
rie de huizen binnenkomt.
De sederavond boeit massa's Joden. Dan
wordt iedere Jood geacht onderdak te heb
ben. Aan elke seder is plaats voor vrienden
en gasten die niet in staat zijn in hun eigen
huis het feest te vieren.
Nadat de mannen eerst een dienst in de syna
goge hebben bijgewoond - waar alle aan
dacht op de nacht van de uittocht wordt
besteed - schaart ieder zich rond de feestelijk
gedekte sedertafel. Op tafel staan de matzes,
de ongezuurde broden. In Exodus 12:15
lezen we: "Zeven dagen zult gij ongezuurde
broden eten, maar aan de eerste dag zult gij
het zuurdeeg weg doen uit uw huizen..." Die
ongezuurde broden zijn platte koeken,
bereid uit meel en water. Ze herinneren aan
de nacht van de uittocht, toen alles in allerijl
moest gebeuren en er geen tijd was het deeg
van het brood te laten rijzen. Het was brood
dat zij ook gegeten hadden ten tijde van hun
slavernij. Ook toen was er geen tijd om
brood te bakken wilden ze het aantal stenen
kunnen halen dat was voorgeschreven (Exo
dus 1:14). De matzes beheersen het feest.
Bakkerijen, die onder rabbinaal toezicht
staan, hebben moeder het bakken uit handen
genomen. Dat is voor haar een grote zorg
minder, want het brood mag beslist geen
desem bevatten.
Dan is er de wijn. Die wordt op die avond
viermaal op gezette tijden gedronken, als
teken van vreugde, vanwege de bevrijding,
vanwege de geboorte van Israël als vrij volk.
Waarom vier bekers? Omdat er in Exodus
6:5 en 6 staat:
"Ik zal u uitleiden vanonder de lasten van de
Egyptenaren;
Ik zal u redden uit hun dienstbaarheid;
Ik zal u verlossen door een uitgestrekte arm
en grote gerichten en
Ik zal u tot Mijn volk aannemen en De zal u
tot een God zijn."
Op tafel staat apart nóg een beker, die tege
lijk met de vierde beker volgegoten wordt en
waaruit niet gedronken mag worden. Hij is
bestemd voor Eha, die biiuien zou kunnen
deren voor u moeten opbrengen. Worden de
goederen voor een hoger bedrag geveild, dan
is de
meeropbrengst uiteraard voor u bestemd.
De kosten voor het veilen bedragen 10% van
de minimum prijs of van het hogere eindbe
drag. De opbrengst uit de veilingkosten
wordt bestemd voor
Stichting 'Vrienden van Zuid Wester' ten
bate van het ateUer 'Kunstwereld' en de
Stichting 'Paul van Hessen Fonds' ter onder
steuning van sociale en culturele activiteiten
in de regio Goeree-Overflakkee.
De goederen welke U ter verkoping wilt
inbrengen, kunnen afgeleverd worden bij het
atelier 'Kunstwereld' te Hemesseroord,
Oosthavendijk 30, 3241 LK Middelhamis:
komen om de komst van de Messias aan te
kondigen. Dat heeft betrekking op wat we
lezen in Maleachi 4:5, waar staat: "Zie, Ik
zende U de profeet Elia, eer die grote en die
vreselijke dag des Heeren komen zal."
Thuisgekomen vanuit de synagoge schaart
men zich aan de feestelijk versierde dis. Aan
het hoofd van de tafel zit het gezinshoofd,
gekleed in een kittel. Een kittel is witte kle
ding, die men aanheeft als men begraven
wordt. Hij begroet de aanwezigen. Na het
uitspreken van de zegen, neemt hij de eerste
beker wijn en heft die ter ere van God, waar
na een dronk op de vrijheid wordt uitge
bracht. Vervolgens worden de handen
gewassen.
Pas daarna begint de eigenlijke sederdienst
met het eten van bittere kruiden.
Vader verheft de sederschotel. Daarop lig
gen allerlei ingrediënten, die de slavernij in
Egypte symbohseren:
een botje met weinig vlees eraan, dat het
paaslam voorstelt. Voor het vertrek uit
Egypte moesten de Israëlieten een lam
slachten en het bloed daarvan aan de
deurposten en de bovendorpel strijken. Ze
moesten het dier, dat aan het spit gebra
den was en waarvan geen been gebroken
mocht zijn, eten. Ze mochten niet, zoals
ze dat gewend waren, op een sofa gaan
liggen, om de maaltijd te gebruiken, steu
nend met hun linkerarm op tafel. Ze
moesten blijven staan, reisvaardig, de
voeten geschoeid, de staf in de hand, de
lendenen omgord. Van het eten mocht
niets overblijven. De overgeschoten res
ten moesten worden verbrand (Exodus
12:10).
Nu komt er geen paaslam meer op tafel,
omdat er na de verwoesting van de tempel
niet meer volgens de offervoorschriften
geslacht kan worden. Het lam is vervan
gen door een botje met weinig vlees
eraan. Toen de tempel er nog was, speel
de het lam bij de offerdienst een belang
rijke rol. Toen at men in groepen. Tijdens
het feestmaal werd over de uittocht ver
teld en werden de psalmen 113 tot 118
gezongen.
De bereiding vond plaats op dezelfde
datum (op de middag van de 14e van de
maand Nisan) en op dezelfde wijze als bij
de uittocht. Men gebruikte ook dezelfde
ingrediënten, alleen het eten gebeurde
niet meer in reisgewaad, met een staf in
de hand.
de bittere kruiden, bereid uit de uitermate
bittere mierikswortel. Het leven in Egyp
te was bitter geweest. En die bitterheid
zouden ze op de drempel van de nieuwe
tijd nog eenmaal proeven.
een mengsel van vijgen, noten, dadels,
appels, gember, amandelen en kaneel,
met een beetje suiker erover en een
scheutje wijn erdoor, wat de leem aan
geeft, waarvan de tichelstenen moesten
worden gebakken.
een bakje met azijn om de spijzen in te
dopen;
zout water als symbool van de tranen die
men in Egypte schreide;
een ei, voorstellende de wording van het
volk Israël. Een ei draagt immers de kiem
van nieuw leven in zich;
en dan zijn er de 3 matzes, elke matze
afgedekt door een mooi servetje. Dit zijn
grote, platte ongezuurde broden, die het
armzalige brood van de uittocht voorstel
len (Deuteronomium 16:1-4).
Vader begint nu zijn verhaal over de uit
tocht. Hij doet dat nadat hij eerst het botje en
ei terzijde gelegd heeft. Die passen niet bij
het verhaal.
"Dit is het brood der ellende, dat onze voor
ouders in Egypte gegeten hebben", zo begint
hij zijn verhaal, nadat hij eerst de mensen
heeft binnengeroepen die van de seder ver
stoken waren. "Al wie honger heeft kome,
ete, en viere het Pesach met ons mee", zegt
hij dan. En de Joden die in de diaspora (ver
strooiing) leefden, voegden daar nog aan
toe: "Dit jaar hier, volgend jaar in Jeruza
lem".
Als vader de schotel weer op tafel gezet
heeft, en de tweede beker heeft ingeschon
ken, vraagt het jongste kind uit het gezel
schap: "Vader, waarom is deze avond zo
heel anders dan alle andere avonden?"
Vader vertelt dan aan de hand van de hag-
gadah (het vertelboek) zijn verhaal, zoals
we dat lezen in Exodus 12:26 en 27,13:14 en
Deuteronomium 6:20-25: "Slaven waren we
bij Farao, maar God heeft ons door een ster
ke hand uitgeleid". Daarbij passeren de tien
plagen de revue. "Ze waren er om ons uit te
redden". En zo worden de symbolen ver
klaard die op de schotel liggen. Dan worden
de Psalmen 113 en 114 gezongen, gevolgd
door lof- en dankzeggingen.
Het hoofddoel van de seder is om de
geschiedenis van de uittocht aan de kinderen
over te dragen, opdat ze goede en wetsge
trouwe Joden zullen zijn. Nadat vader zijn
handen opnieuw gewassen heeft, spreekt hij
het tafelgebed uit en zegent de derde beker
waaruit gedronken wordt.
Van de middelste van de drie matzes wordt
nu een stuk afgebroken en ergens opgebor
gen tot na de maaltijd.
Tijdens de maaltijd wordt van de bittere
kruiden genomen, die in de als leem uitzien
de toespijs gedoopt worden en die doen
terugdenken aan het bittere slavenleven in
Egypte. Daarop zegent hij de ongezuurde
koeken. Als de maaltijd voorbij is wordt de
deur wagenwijd opengezet in de hoop dat
Elia zal binnenkomen en gaan de jongeren
op zoek naar het stuk matze dat vader apart
gelegd heeft. Is het niet te vinden, dan heeft
de jongste van het gezelschap het hem stille
tjes ontfutseld. Zodra het gevonden is, kan
vader het tegen beloning terugkrijgen.
De vierde beker wordt nu ingeschonken en
de Psalmen 115 tot 118 en 136 worden
gezongen. Besloten wordt met: "De ziel van
al wat leeft, looft Uw naam, o Adonai, onze
God!" De beker wordt gezegend en uitge
dronken onder het uitspreken van de woor
den: "Gezegend is Hij die komt in de naam
des Heeren".
Voor Elia wordt nu een vijfde beker klaar
gezet.
De deur gaat wagenwijd open om de profeet,
als hij komen zou, binnen te laten.
En zo wordt dit huisehjk feest bij uitne
mendheid, dat rijk is aan symbolen, beslo
ten.
Na de sederavond begint Pesach (=het paas
feest) dat zeven dagen duurt. Daarvan zijn
de eerste, de tweede, en de zevende dag de
belangrijkste. Al de zeven dagen eet met
matzes om de herinnering aan de uittocht
levendig te houden. Vanaf de tweede pe-
sachavond begint de omertelling. Hierop
hopen we terug te komen bij de bespreking
van het wekenfeest (pinksterfeest).
Na afloop van het paasfeest wordt het spe
ciale pesachservies intensief gereinigd. Het
zal duidelijk zijn dat het hele gebeuren voor
velen niet meer de wezenlijke inhoud heeft,
maar een vorm geworden is.
V.H.
Een Joodse vader met onderwijst zijn kinderen.
van 8 april t/m 15 mei 2004, elke donderdag
van 18.00 tot 21.00 uur en elke zaterdag van
10.00-12.00 uur, andere tijden mogelijk na
tel.afspraak via 0187-471558.
Kijkdagen:
Woensdag: 19 mei; donderdag 20 mei en
vrijdag 21 mei in atelier 'Kunstwereld' te
Hemesseroord.
De Plaatselijke Commissie Oude-Tonge van
de SWO organiseert op woensdag 7 april een
Paasviering met Paasmaaltijd voor 55-plus-
sers van Oude-Tonge in het Infocentrum,
Bemhardstraat 27.
Aanvang 14.(X) uur.U kunt zich t/m vrijdag 2
april aaiunelden bij de SWO, tel: 641344.
Op vrijdag 26 maail organiseert v.v.
OFB te Ooitgensplaat weer een gezel
lige bingo met vele mooie prijzen,
boodschappenmanden, planten,vlees-
schotels en div.mooie artikelen. In de
superronde is een Doe het zelf bon te
winnen t.w.v. 70,= te besteden bij
Kammeraad's Doe het zelf zaak U
bent welkom in verenigingsgebouw 't
Centrum te Ooitgensplaat. De aan
vang is 20.00 uur en het eerste kopje
koffie of thee is gratis.
Vorige week woensdag opende wet
houder G. de Jong van Middelharnis
op het terrein van Hemesseroord een
atelier, galerie en een kunstuitleen.
Op het gevelbord, wat De Jong ont
hulde, prijkt de naam: Kunstwereld.
Het atelier Kunstwereld is een project waar
mensen met een verstandelijke handicap
kunst maken. De gemaakte kunst wordt hier
tentoongesteld. Ook bestaat er de mogelijk
heid om kunstwerken te lenen.
Het project Kunstwereld is door Zuidwester
gestart dankzij het initiatief en de steun van
de Stichting Vrienden van Zuidwester. Deze
stichting wil een stukje toegevoegde waarde
in het leven van de cliënten van Zuidwester
brengen.
Dit willen zij doen door extra gelden bij
elkaar te brengen en deze gelden te besteden
aan projecten op het gebied van kunsten,
V/eth. De Jong onthult het logo van Kunstwereld.
muziek, cultuur, samenleving en vrijetijds
besteding in de meest ruime zin van het
woord.
Actief met kunst
Door de oprichting van Kunstwereld krijgen
cliënten van Zuidwester de mogelijkheid
actie met kunst bezig te zijn. Door middel
van een opleiding en workshops kunnen zij
zich ontwikkelen tot kunstenaar. Daarnaast
kunnen meervoudig complex gehandicapten
een dagdeel in het atelier verblijven om ple
zier te beleven aan de activiteiten.
Tijdens de opening was er ook een eerste
expositie te bewonderen van kunstenaars
met een verstandelijke handicap van atelier
de Kwast uit Spijkenisse.
In de periode van 17 maar tot 17 juli expose
ren de beelden kunstenaars John Steinhauer
en Roeland Beijderwellen in de galerie van
Kunstwereld.
Magda Vermaat-Hielkema, geboren in
Roosendaal (1963), woont sinds 1983 in
Ooitgensplaat en is dus één van onze
regionale kunstenaressen. Op dertigjarige
leeftijd begon zij als autodidact met teke
nen en schilderen: aquarellen, houtskool
tekeningen, olieverf op houten doosjes -
maar liep daarin na zes jaar compleet vast.
Toch is zij, geholpen door een cursus om
haar blokkades op te heffen, opnieuw
begonnen en maakt nu werk in meer uit
eenlopende technieken. Hoofdzakelijk
tekeningen met gel-pen en wasco op per-
gamo- en kalkpapier, maar ook plastieken
zoals kleistukjes met mineraalsteentjes,
waaruit haar liefde voor stenen blijkt.
Haar motto is 'laatje gevoel spreken'. Dat
resulteert in niet altijd herkenbare voor
stellingen, die toch wel een figuratief en
sierlijk karakter hebben.
Al wil zij zich in de toekomst meer op
olieverf gaan toeleggen, voorlopig ligt
haar hart nog bij gel-pen en pergamo-
papier omdat je daarmee zulke mooie en
diepe effecten kunt bereiken. Deze exposi
tie bestaat dan ook uit tekeningen in deze
techniek, op A-4 formaat en kleiner.
In Theetuin 'de Bongerd', Molendijk 65,
Herkingen, gedurende de maand april
2004, open van 10.30 tot 22.30 uur, dage
lijks behalve donderdags.
Burgemeester De Vries tussen de eigenaren van Da Costa Hairstyling Luanda Bruggeman (rechts)
en Tamara van Strien (links).
Zaterdagochtend werd in de flat 's
Landshaven in De Westplaat de kap-
salon Da Costa Hairstyling door bur
gemeester De Vries van Middelharnis
opengeknipt.
Op de begane grond van 's Landshaven, is
ook raimte geschapen voor andere zaken
dan wonen. Eén van die ruimtes bleek
geschikt te zijn als kapsalon. De kersverse
ondernemers, Leanda Bruggeman en Tama
ra van Strien hebben er alles aan gedaan om
een zo gezellig mogelijke kapsalon in te
richten. Zaterdagochtend bleek dat zij daar
zeer zeker in zijn geslaagd: 'Da Costa Hair
styling' opende de deuren!
Burgemeester De Vries was gevraagd om de
openingshandeUng te verrichten. Met een
schaar verwijderde zij de symbohsche ver
zegeling van de kapsalon en konden de
genodigden naar binnen.
Aan het begin van haar toespraak stond bur
gemeester De Vries stil bij het overlijden
van Prinses Juliana. Zij noemde de oud-
koningin een warme persoonlijkheid, die bij
veel mensen een warm plekje in de gevoe
lens achterhet.
Garage
Alvorens mevrouw De Vries naar Da Costa
Haristyling kwam had ze zich eerst verdiept
in wat er vooraf ging aan de opening van de
kapsalon. Leanda Braggeman was werk
zaam bij kapsalon 'Anneke' in Ouddorp, Het
heen en weer reizen werd voor toch een beet
je teveel en bij haar leefde de wens om maar
'voor zichzelf te gaan werken'. Eerst pro
beerde ze het vanuit de garage "maar daar
was de gemeente niet zo blij mee". Vervol
gens liet ze het oog vallen op de huidige
locatie en ging ze op zoek naar een partner
waar mee ze een kapsalon zou kunnen opzet
ten. Deze partner werd gevonden in Tamara
van Strien, die werkzaam was bij Kapsalon
Tonnekreek.
De twee ondememers zijn vanaf heden
enthousiast aan de slag in hun kapsalon.
Gezien hun ervaring zullen ze burgemeester
De Vries gelijk geven, die verzekerde dat het
kappen een sociale gebeurtenis is.
Naast het 'gewone kappen' is er ook een
'nail-studio' en wordt de make-up lijn 'So
Pure' gebruikt, dit is een lijn die voor 100%
uit natuurlijke bestanddelen is vervaardigd.
De inrichting van de salon is verzorgd door
Keukenspecialist Rietdijk uit Stellendam.
Wie rondkijkt bij Da Costa Hairstyling kan
constateren dat dit bedrijf er in geslaagd is
om een unieke sfeer te scheppen in de kap
salon.
Verder hebben de ondememers nog plannen
om zich verder te specialiseren in bruidskap
sels en ook zijn ze bereid om het haar van de
bewoners van 's Landshaven thuis te komen
verzorgen als deze niet meer naar de kapsa
lon kunnen komen.
