EIÜVIIDEn-niEUWS
Maarten Luther: PsalUl 51
De Impact, elektrische auto
met hoge prestaties
Geheel vernieuwde editie van
Het Beste Boek voor de Weg
Rumptstad
zode-injecteur
ii
Good-Luck
verslaat Koploper
Boekbespreking:
Concert in
Ned. Herv. Kerk te Dirksland
Onderzoek verontreiniging
regionale waterbodems
(slot)
Het niet recht verstaan van wat
zonde is, is een dwaling, waaruit als
vanzelf een andere dwaling geboren
wordt, namelijk dat men ook niet
weet wat genade is. En daarvan is
weer het gevolg geweest dat de
geestelijke leiders onbekwaam ble
ken te zijn om verslagen gewetens op
te beuren, om de zielen met het oog
op de dood en het oordeel Gods te
troosten. Hoe zou immers iemand
troosten kunnen als hij zelf niet weet
wat genade is?
Zonde en genade
Geen verdiensten
Boetvaardigheid
Zojuist is de gloednieuwe super-editie van Het Beste
Boek voor de Weg verschenen! Deze uitgave is geheel
vernieuwd omdat het boek moet voldoen aan de eisen
die het drukke verkeer dagelijks stelt. Het is dan ook
klaar om de moderne automobilist probleemloos door
de jaren '90 te gidsen.
Extra kerkdienst Ger. Gemeenten
Doe mee! voor een schoner milieu!!
AKTIE ZUINIG STOKEN
4e Blad
VRIJDAG 26 JANUARI 1990
No. 5870
Zo lezen we in Luthers verklaring van
de 51 ste Psalm. In een eerder artikeltje al
vroeg ik aandacht voor dit mooie boek
dat onlangs in Nederlandse vertaling -
van de vaardige hand van drs. K. Exaïto
- verscheen. Op enkele aspekten uit de
rijke inhoud hoop ik hieronder nog in
te gaan.
De ware kennis van de genade gaat nim
mer buiten het rechte verstaan van de
zonde - dat had Luther zelf ervaren. Wie
zal immers iets van Gods overmachtige
en vrijmachtige genade kennen als hij er
niet van weet hoe groot zijn zonde en
ellende zijn? Wie zal enigszins het won
der en de mate van de verlossing peilen
als hij er geen weet van heeft uit welke
nood en dood hij gered is? Welnu - deze
noodzakelijke samenhang tussen de
kennis van zonde en van genade, tussen
de scherpte van de Goddelijke Wet en de
heling door het evangelie komen we in
geheel Luthers oeuvre en evenzo in dit
boekje voortdurend tegen.
In Psalm 51 las Luther het gebed om
Gods genade door iemand die zijn
zonde en ellende kende; koning David
die zich deswege voor Gods aangezicht
verfoeide. De barmhartigheden Gods
waren zijn enige toevlucht. En Luther
herkende er zijn eigen leven in. Wij vin
den hier, zo lezen we, 'de leer van de ware
boetvaardigheid'. Daartoe behoren twee
stukken: kennis van de zonde en kennis
van de genade, ofwel de vrees voor God
en het vertrouwen op Zijn barmhartig
heid. Het is voor Luther volkomen dui
delijk dat David in deze zijn psalm de
schat van de ware wijsheid van de god
delijke religie ons heeft willen nalaten.
We moeten deze Psalm dan ook houden,
zo zegt hij, voor een allesomvattende
onderwijzing voor heel Gods volk. Tot
heden toe. Hier leidt de Heilige Geest
ons in in de kennis van God èn de ken
nis van onszelf Beide heeft David
behandeld op meesterlijke wijze: ten
eerste hoe het gesteld is met de zonde en
ten tweede wat genade is. Dit zijn tegelij
kertijd de twee stukken van de ware
theologische kennis: de door de zonde
schuldige en verloren mens èn de recht
vaardigende God die een Behouder is
van die zondige mens. Zo onderstreept
Luther de geestelijke waarde van deze
diepe Psalm. Bij eigen ervaring vast
gesteld.
Let wel, aldus Luther op een andere
plaats, deze zondekennis is niet een
inbeelding, niet een of andere specula
tie. Zij is een heel wérkelijk gevoelen, ja
een zware zielestrijd. Zegt David niet: Ik
ken mijn overtredingen?! Dat is een voe
len en ervaren van de ondragelijke last
van de toorn Gods. Het kennen van de
zonde is hetzelfde als het voelen van de
zonde. Die mens is een zondaar wiens
geweten gekweld wordt en blijft steken
in de angst, zodat hij niet weet waarheen
hij zich wenden moet. Zo werkelijk is
deze kennis der zonde!
Is dit kennen dan een voorwaarde, een
soort grond, een verdienste om door
God te worden aangenomen? Zoekt de
Heere iets in de mens dat Hem aanlei
ding geeft vergiffenis te schenken? Deze
redenering kende Luther. En hij geeft er
een treffend en bijbels antwoord op. Er
is maar één grond der rechtvaardiging.
Dat moet boven alles duidelijk zijn.
Namelijk de verdienste van Christus
ofwel Gods loutere barmhartigheid die
wordt aangegrepen door de door Gods
Geest ontvlamde harten. Gods belofte,
aldus Luther, die is de enige en eerste, de
middelste en laatste oorzaak. Met an
dere woorden: in de rechtvaardiging is
de belofte alles.
General Motors heeft een elektrisch aangedreven auto voorgesteld, de 'Impact', die
wat acceleratie betreft kan konkurreren met auto's met verbrandingsmotoren en die
een actie-radios heeft die hem voor het dagelijkse woon-werkverkeer geschikt
maakt. De 'Impact' levert betere prestaties dan andere electrische auto's dankzij
nieuwe ontwikkelingen in elektronika, motorontwerp, dragende delen, banden en
batterijen, met veel aandacht voor het gewicht, de stroomlijn en de rolweerstand.
General Motors heeft een tiental patenten aangevraagd op de diverse noviteiten in
dit produkt. De 'Impact' is geen omgebouwde benzine-auto maar van meet af aan
als elektrovoertuig ontworpen. „Hij voldoet aan alle Amerikaase veiligheidseisen
voor produktie personenwagens", zei de heer Roger B. Smithu, voorzitter van Gene
ral Motors.
De luchtweerstand is zeer laag mede waardoor een gemiddelde snelheid van 90 kilo
meter en een actie-radius van 190 km kan worden behaald.
De 'Impact' accelereert van 0-60 mijl (96 km) in precies 8 seconden en heeft een haal
bare topsnelheid van meer dan 160 km. Door een elektronische toerenbegrenzer
wordt de topsnelheid tot 120 km beperkt. Met de huidige accu-technologie liggen de
exploitatiekosten twee maal zo hoog als een benzine-auto.
Door ontwikkelingen wat betreft de levensduur van de batterijen en brandstofprij
zen kunnen de kosten uiteraard lager worden.
De 'Impact' verbruikt slechts een derde van de energie van een vergelijkbare
benzine-motor maar om een vloot elektrische auto's op de weg te brengen is zeer veel
elektrische energie nodig. GM's voorzitter benadrukte dan ook dat deze elektriciteit
uit een schone primaire energiebron moest komen om het voordeel van elektrische
aandrijving te benutten. „Als we proberen dit te doen door meer fossiele brandstof te
verbruiken zijn we weer terug bij AF", zei de heer Smith.
Er zijn geen plannen de 'Impact' nu in produktie te nemen. De geschiktheid van het
konsept voor produktie wordt echter wel bestudeerd.
Evenwel - Gods genadige en geheel een
zijdige toezegging houdt in dat Hij
beloofd heeft zich te willen ontfermen
over hen die hun zonden kennen en
hongeren en dorsten naar de gerechtig
heid.
Wanneer dan ook David belijdt: 'Ik ken
mijn overtredingen', wil hij zeggen:
wanneer ik mijn zonden belijd, haal ik
ernieteen of andere verdienste bij; maar
omdat U genade beloofd hebt aan hen
die hun zonden kennen, daarom belijd
ik voor U dat ik ze ken. God is immers
de God der nederigen, zo voegt Luther
daaraan toe.
Hij is de God der aangevochtenen en
der armen, die van zichzelf weten dat ze
zondaren zijn, maar God zo vrezen dat
zij desniettemin des te meer hopen op
Zijn barmhartigheid. De HEERE heeft
een welgevallen aan hen die Hem vre
zen, die op Zijn goedertierenheid ho
pen. God wil voor dezulken geen rechter
zijn. Hij heeft de Wet vervangen door de
prediking van het evangelie, waarin Hij
betuigt dat het voor Hem straf genoeg is
als het hart verslagen en vertwijfeld is,
terwijl het tevoren zorgeloos in de zonde
leefde. Een gebroken en verslagen hart
zal de HEERE nimmer verachten. Ja,
het zijn vruchten van Zijn eigen werk.
Zo kan worden gezegd dat aan Gods
genadige belofte geen enkele verdienste
lijke gestalte vooraf gaat. Slechts onze
natuurlijke wanstaltigheid.
Luthers verklaring van deze Psalm is,
zoals u bemerkt, geen beschouwing van
uit de ivoren toren van de theologie.
Deze man was een zondaar en wist zich
zondaar. Hij verstond wat het was te sid
deren voor Gods geduchte majesteit
vanwege zonde en eigengerechtigheid.
Hij doorspekte zijn verklaring dan ook
met pastorale raadgevingen in harte
lijke bewogenheid met hen die in gelijke
omstandigheid verkeerden.
,Jïlrkent u zonde te hebben, siddert u, kwelt
het gevoel van de toorn Gods, vreest u Gods
oordeel en de hel- vertrouw dan: bent het
met wie God van doen wil hebben, aan wie
Hij Zijn barmhartigheid wil betonen en die
Hij redden wil. Zijn beloften getuigen ervan
dat Hij de God der armen is, die de dood
van de zondaar niet begeert. Hij is niet een
God van woedende toom, maar een God
van genade en vrede. Daarom begeert Hij
dat de zondaar zich bekeert en leeft.
Heeft de Wet het harde hart verschrikt en
gegeseld, zodat het kwam tot schuldbesef,
laat dan Christus naar Zijn belofte u, aldus
verschrikte mens, troosten en opbeuren
De ware boetvaardigheid - dit motief
komt steeds weer in heel dit boekje
terug. De beoefening daarvan kenmerkt
het leven van de christenen. Gedurig
dienen zij te beseffen dat alleen in
Christus hun leven is. Immers - al heb
ben de rechtvaardigen vergeving van
zonden, doordat zij hun vertrouwen
stellen op Gods barmhartigheid en door
Christus delen in Zijn genade', zo hou
den zij toch de knagingen van hun
geweten over, de overblijfselen van de
zonde, waarmee zij aangevallen wor
den. Deze stormen en vloeden houden
nooit op, zo wist Luther. Satan houdt de
wacht. Niet zodra bemerkt hij dat de
harten niet goed toegerust zijn met de
beloften Gods of hij verwekt spookbeel
den van toorn en andere ontsteltenissen.
En daarom: te vertrouwen op de genade
Gods en te weten dat Hij als een genadig
God Zijn gunst zal bewijzen, dat kan
alleen door de kracht van Christus'
Geest - door de bittere strijd heen. Een
oefening in boetvaardigheid!
Luthers Psalmverklaring is al meer dan
450 jaar oud. Maar bent u het niet met
mij eens dat ze nog opmerkelijk fris en
actueel is? Hier worden zaken aange
sneden die van zulk een belang zijn dat
ze als het ware boven de tijd zijn verhe
ven. En Luther schreef met zulk een fris
heid en directheid dat de goede ver
staander geen twijfel heeft over wat
wordt bedoeld. Er is een herkenning
over de eeuwen heen. HEERE, bij deze
dingen leeft men en in dit alles is het
leven van mijn geest...
Ik trachtte enigszins de grote lijn van het
boekje aan te geven. Veel aspekten liet ik
onbesproken. Laat het u aansporen dit
gouden kleinood zelf ter hand te ne
men.
Tot slot nog een fragment dat de dichter
David - en impliciet de kleine knecht
Luther - doet kennen als een ootmoedig
mens. Immers, als genade niet tot oot
moed brengt, wat dan wel? De vrome,
zegt Luther, - en hij bedoelt daarmee
wie in de vreze des HEEREN leeft -
voelt de zonde meer dan de genade, de
toom meer dan de gunst, het gericht
meer dan de verlossing. Wie het verstaat,
die verstaat het. Maar de vrome houdt,
hoe meer hij zijn zwakheid gevoelt, des
te meer aan in het gebed. De ware wijs
heid en het gedurig gebed gaan samen
op. Welnu - onder meer déze woorden
legt Luther David in de mond:
O Heere, ik ben leem in uw hand, Gij zijt
mijn formeerder en pottebakker. U zegt dat
ik een zondaar ben en ik geef U gelijk,
omdat U het bent die het zegt; ik erken vrij
willig dat in mijn vlees en in heel mijn
natuur de zonde woont. Zo wordt U ver
heerlijk en word ik te schande. U bent
rechtvaardigen U bent het leven, maariken
alle andere mensen zijn zonde en dood. U
bent het hoogste goed, maar ik en alle
andere mensen zijn zonde en dood. U bent
het hoogste goed, maar ik en alle andere
mensen zijn het ergste kwaad. Dit weet ik en
belijd ik. na onderwezen te zijn door uw
beloften en door uw wet; o neen niet door
mijn rede. want die wil niet liever dan deze
zonde en goddeloosheid toedekken of zelfs
Dankzij ruim 20 jaar ervaring, de nauwgezette samenwer
king tussen Readers Digest en de ANWB èn een onderzoek
naar de wensen van niet minder dan 1,8 miljoen gebruikers
heeft de redactie deze super-editie kunnen samenstellen. Het
beste is behouden, het goede is verbeterd en spectaculaire
nieuwe elementen zijn toegevoegd.
Zo zijn de Nederlandse wegenkaarten op de ideale schaal
afgedrukt; elke centimeter komt overeen met twee kilometer
in werkelijkheid! Vervolgens wordt Europa op maar liefst
118 verduidelijkte kaarten afgebeeld met daarop de belang
rijkste wijzigingen en die van de nabije toekomst. Kleurrijke
plattegronden maken de automobilist wegwijs in 100 ver
schillende grote steden in binnen- en buitenland met alle
belangrijke in- en uitvalswegen. Bovendien zijn er plan-
ningskaarten opgenomen om razendsnel de kortste weg uit
te stippelen. Hiermee kan de automobilist tevens het aantal
kilometers uitrekenen en zien welk wegroutenummer ge
volgd moet worden.
Uitklapbare schutbladen met legenda verklaren op eenvou
dige, maar unieke wijze alle tekens en symbolen van de
wegenkaarten. De linker legenda verklaart Nederland en de
rechter het buitenland. Ook splinternieuw zijn de praktische
tabellen waarin vakantiegangers in één oogopslag kunnen
zien wanneer de diverse bergpassen geopend zijn en hoeveel
het stijgings-percentage bedraagt.
Voor uitstapjes in eigen land zijn alle 48 ANWB-routes op
een rijtje gezet en bovendien worden ze nauwkeurig beschre
ven. Voor uitstapjes naar het buitenland kan men aan de
hand van ideale zonneroutes de vakantiereis tot in de pun
tjes thuis voorbereiden. Bovendien is het boek uitgerust met
volledige toeristische informatie over 25 landen: banken,
douanebepalingen, afwijkende verkeersregels, nieuwe ver
keersborden, enz.
Praktische onderwerpen om thuis alvast te lezen, geven de
automobilist zekerheid over niet alledaagse zaken onder
weg. Bijvoorbeeld over veiligheid, geld besparen, zonder
technische kennis storingen verhelpen (inclusief de Zesta-
lige Automobilist), de nodige EHBO-kennis, etc.
Deze super-uitgave bevat bovendien een geheel nieuw intro-
ductiekatem met opvallend gekleurde tabs, zodat de gebrui
ker in één keer het juiste hoofdstuk te pakken heeft. En als
vanouds is uiteraard het plaatsnamenregister in deze uitgave
duidelijk en overzichtelijk, zodat iedere automobilist trefze
ker naar de plaats van bestemming rijdt.
Dit alles maakt dat deze blauwe editie van Het Beste Boek
voor de Weg wederom completer, actueler en veelzijdiger is
dan ooit tevoren: een onmisbaar autohandboek in een
sterke, handzame en gebonde band! Van harte aanbevolen.
OUDDORP dinsdagavond 7.30 uur
ds. J. de Pater van Krabbendijke.
Het eerste team van Good-Luck moest
het afgelopen weekend aantreden in een
thuiswedstrijd tegen het nog ongeslagen
O.D.O. uit Dordrecht.
Om nog een kans op een hoge eindklas
sering te behouden moest er gewonnen
worden. Daar het in de uitwedstrijd 10-8
voor de Dordtenaren was geworden,
beloofde deze ontmoeting een span
nende te worden.
Het begin van de wedstrijd zag er
rooskleurig uit, wat bleek uit de 3-0 voor
sprong die binnen 4 minuten tot stand
gekomen was. Good-Luck speelde in
deze beginfase zeer geconcentreerd en
in een hoog tempo.
Na deze voorsprong liet Good-Luck de
teugels een beetje vieren, wat ertoe
leidde dat het vervolg van de eerste helft
de ploegen elkaar aardig in evenwicht
hielden. De ruststand werd bereikt bij
een stand van 6-3.
Na enkele aanwijzigingen in de rust van
coach Ronald Weidema begon Good-
Luck in de tweede helft weer het heft in
handen te nemen. Via 7-3 en 7-4 liep
Good-Luck uit naar 10-4 en was de wed
strijd zo goed als gespeeld. Hierna ging
Good-Luck de bal rondspelen, waar
door O.D.O. risico's moest gaan nemen.
O.D.O. scoorde nog éénmaal tegen,
maar kon het toch niet bolwerken,
omdat Good-Luck goed de bal rond-
speelde en door dit spelletje nog twee
maal wist te scoren. Hierdoor werd de
eindstand bepaald op 12-5 en had het
goed opgekomen publiek een goede
wedstrijd en een uitstekend fluitende
scheidsrechter gezien.
Door deze overwinning staat Good-
Luck op een derde plaats met nog 2 pun
ten achterstand op koploper O.D.O. Met
nog 4 wedstrijden in het vooruitzicht
blijft het in deze poule spannend en is
de kampioen nog lang niet bekend.
De doelpunten van Good-Luck werden
gescoord door:
1-0 D. Boeter; 2-0 B. Vis; 3-0 D. Sprong;
4-1 D. Boeter; 5-2 D. Sprong; 6-3 D. Boe
ter; 7-3 A. Vroegindewey; 8-4 A Mol; 9-4
B. Vis; 10-4 B. Vis; 11-5 A Mol; 12-5
B. Vis.
opsmukken. Mij echter is er alles aan gele
gen dat liw eer toeneemt.
N.a.v. Psalm 51, door Maarten Luther.
Vertaling drs. K. Exalto.
Uitgeverij Lindenberg
Boeken en Muziek, Rotterdam.
Gebonden. 136 pag. Prijs 29,90.
Middelharnis
J. M. J. Kieviet
Op zaterdag 27 januari 1990 is er een
concert in de Ned. Herv. Kerk te Dirks
land, te geven door het Voorburgs
Vocaal Ensemble o.l.v. Marijke van Kla
veren; Toon Hagen, orgel.
Aanvang 20.00 uur. Entreeprijs ƒ7,-
(scholieren, CJP en 65-^ ƒ5.-.
Programma:
Koor:
- MisereJ. Pz. Sweelinck
- Magnificat
primi toniLeonard Lechner
- O Nata LuxThomas Tallis
- Jauchzet
dem HerrenHeinrich Schutz
(psalm 100)
Orgel:
- Chaconne
in E mollDietrich Buxtehude
- Herr Christ ...Heinrich Scheidemann
der enig Gottes Sohn
Koor:
- Diffusa est gratiaVic Nees
Koor met orgel:
- MagnificatHendrik Andriessen
Pauze
Orgel:
- Praeludium in C mollJ. S. Bach
- Wer nur den liebenJ. S. Bach
Gott lasst walten
Koor met orgel:
- Missa in honorem
sancti Josephi (opus 21)- Flor Peeters
Uit de thans beschikbare gegevens kan
worden geconcludeerd, dat de waterbo
dems van regionale beheerders op een
groot aantal plaatsen zijn verontreinigd.
Uit een eerste inventarisatie, die minis
ter Maij-Weggen van Verkeer en Water
staat mede namens de minister van
Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening
en Milieubeheer naar het parlement
heeft gestuurd, blijkt dat er vermoedelijk
9 miljoen kubieke meter verontreinigde
waterbodem moet worden gesaneerd.
Dat is 40 procent van de hoveelheid in
de rijkswateren. Daarover verscheen
medio vorig jaar een rapportage.
Voor de verwijdering van de verontrei
nigde specie in de regionale wateren
wordt een bedrag van 550 miljoen gul
den geraamd. Daar komt nog 35 mil-
jioen gulden bij voor nader onderzoek.
Onderzoek en sanering worden verricht
door de regionale waterbeheerders in
samenwerking met de provincies. Nader
onderzoek zal moeten uitwijzen hoeveel
specie er per lokatie zal moeten worden
gesaneerd. Voortgaande inventarisatie
zal meer inzicht verschaffen in omvang
en verspreiding van de verontreiniging.
De sanering van de regionale waterbo
dems is een projekt dat zich over een
reeks van jaren zal uitstrekken. In het
regeerakkoord is vastgelegd daarvoor in
de komende jaren extra geld uit te trekken.
De label voor de meek
van: 1
15 januar
t.e.m. 21 januari 1990
Normaal jaar-
Weekstreef-
Totaal streel-
verbruik
verbruik
verbrulk
500 m'
12 m'
171 m''
600 m=
15 m^
206 m'
700 m=
18 m'
241 m^
800 m»
20 m=
274 m>
900 m»
23 m»
310 m^
1000 m'
25 m»
343 m»
1100 m"
28 m=
381 m=
1200 m=
30 m»
413 m=
1300 m'
33 m»
449 m=
1400 m»
35 nn=
484 m=
1500 m"
38 m»
517 m=
1600 m'
41 m=
553 m'
1700 m=
43 m=
588 m"
1800 m=
46 m'
623 m=
1900 m=
48 m'
657 m=
2000 m=
51 m=
693 m»
2200 m»
56 m»
764 m3
2400 m=
61 m^
832 m=
2600 m=
66 m=
900 m>
2800 m'
72 m=
974 m'
3000 m=
77 m=
1041 m»
3500 m=
90 m'
1218 m'
4000 m=
103 m'
1393 m=
4500 m=
116 m=
1570 m'
5000 m=
129 m=
1744 m=
5500 m'
142 m'
1918 m»
6000 m=
155 m=
2093 m=
Weergegevens Valkenburg Z-H
berekeningsmodel NV. GEB ZHW
Weersomstandigheden:
Afgelopen week lag de buitentemperatuur
aanzienlijk boven het normale niveau,
het waaide echter harder dan normaal.
TIP VAN DE WEEK:
Houd de warmte binnen met een
warmte-schild.
Uw energiebedrijf weet er liet fijne van.
Rumptstad B.V., landbouwwerktuigen-
fabriek te Stad aan 't Haringvliet sinds
1936, heeft, in samenwerking met het
IMAG, als aanvulling op de eerder ont
wikkelde schaarmengmestinjecteur een
zode-injecteur ontworpen.
Zeer uitvoerige testen en proefnemingen
hebben geleid tot een geheel nieuw con
cept van mengmestinjectoren.
De voordelen:
- geen zodebeschadiging
- geen uitstoot van ammoniak
- betere benutting van de werkzame
delen in de mest.
De Rumptstad zode-injecteur kenmerkt
zich door:
- een zeer gelijkmatige injectie over de
gehele werkbreedte
- geen verstoppingen (doorstootmecha-
nisme - gepatenteerd)
- V-vormige aandrukwielen (patent
aangevraagd).
Levering van Rumptstad landbouw-
werktuigen vindt plaats door Rumpt
stad B.V.