EIUVtlDEII-IIIEUWS De oorlog in de lucht Op z'n flakkees gezeit: D'n Diek van 1912 tot 1930 m De weg naar huis 'Zitten' en 'Slapen' op maat. Elke Dinsdag Senioren-dag Grote zang- en orgelavond te Dirksland KOLDSRWOLDE KHAS Dam- en Schaakver. „Dirksland" .'>^isii>!Cj: BCDWATEItANeST ITALIAANSe BLOeOKORALEN GAT IN PE HAAG Grijsoordse Schetsen: een huis verkopen... Makelaar Tamboer 01870 4844 Onafhankelijk HYPOTHEEK-ADVIES VERVOLGVERHAAL Jan Knape Mzn. - 48 - Niet uitgegeven manuscript, beschikbaar gesteld door M. A. Knape 2e Blad VRIJDAG 3 NOVEMBER 1989 No. 5848 Deze vraag- en antwoord-rubriek staat geheel ten dienste van de lezer die er kosteloos gebruik van kan maken. Uw vragen op velerlei gebied kunt u sturen aan: Redactie Eilanden-Nieuws, Post bus 8, Middelharnis, met in de linker bovenhoek „Vragen-rubriek" vermeld. De vragen worden door deskundigen beantwoord en zullen binnen enkele weken na de inzending compleet met antwoord in deze rubriek worden ge publiceerd. Ik kreeg kennis aan iemand uit Kolder- wolde, maar kan het op de kaart van Neder land nergens vinden. Ben ik voor 't lapje gehouden? Antwoord: Kolderwolde bestaat echt. De naam komt van Koudumerwolde (woud van Koudum). Het dorpje maakt nu met o.a. Elahuizen, Heidenschap, Koudum, Laaxum, Molkwerum, Nijega en Warns deel uit van de gemeente Hemelumere Oldeferd in zuidwest- Friesland even ten noorden van Gaas- terland. Oldeferd betekent: het oude rechtsgebied. Dat omringt Hindeloopen en Stavoren. In een gefineerd bovenblad van een nieuw notenhouten dressoir kwam een diepe kras van een broodzaag. Is die iets minder zicht baar te maken? Antwoord: De diepte van die kras duidt op een zachte ondergrond. Buig een smal stuk zijer van 1 cm dik met een flauwe knip en verhit het korte deel. Druk dat dan met kracht op een klets natte doek, die precies op de plaats van die kras gelegd wordt. De ingedrukte houtcellen zullen uitzetten door de stoom en komen vaak weer gelijk met het oppervlak. Als er blaasvorming ont staat, kunt u zo'n blaasje met een vlijm scherp mesje insnijden en goede hout- lijm ónder het fineer aanbrengen. Gebruik geen andere soort lijm. Blijf het fineer aandrukken tot de „blaar" goed blijft zitten. Bij notenfineer kan men kleine oneffenheden gelukkig camou fleren met zg. kneedbaar hout. Goed drogen en dan met fijn schuurpapier (om een platte kurk) schuren en zonodig bijkleuren met waterige beits. Een han dige doe-het-zelver uit de familie of ken nissenkring kan zo'n karweitje wel voor u klaren en weet wellicht ook met enkele penseelstreken de beschadigde plek „in" te lakken, het gehele oppervlak mat te schuren en over te lakken, of met fijne staalwol mat te polijsten en dan te poetsen. Uitslagen van maandag 30 oktober 1989 Dammen, afdeling 1: M. van 't Geloof - K. de JongO - 2 J. Stolk - Joh. Koppelman1 - 1 K. de Munck - C. van WelieO - 2 H. Stolk - B. Roetmanafgebr. Afdeling 2: J. Knops Jz. - A. van RossumO - 2 W. Nieuwland - J. Knops MzO - 2 H.Grootenboer-C.v.d. Kroon2 - O J. Vijfhuizen - H. de Munck2 - O D. Wolfert - H. K. JoldersmaVi - Vi J. C. de Jong - W. L. KnöpsVi - Vi H. P. Loggen - A. P. NobelO - 1 F. V. d. Linde - A. J. v. d. Vliet....1/2 - Vi Ik moet i.v.m. mijn bloedsomloop een waterbed kopen, maar ben bang dat op een kwade dag het bedwater door het plafond over mijn bankstel en dure vloerbedekking stroomt. Of kan het uitgezochte bed uit deze aanbieding niet gaan lekken? En zijn er nog andere nadelen? Antwoord: Die angst is overbodig. De moderne waterbedden zijn omgeven door soliede folie, dat bij lekkage het uit stromende water opvangt. Belangrijker is het draagvermogen van de zolderka- meryloer, waarop u het gekozen bed wilt plaatsen, want dit weegt met ombouw ca. 800 kg. Daarbij komen nog de gebruikers en de overige slaapkamer- meubelen. Omdat u naar de nadelen vraagt, moeten we ook het stroomver bruik noemen, dat nodig is om zo'n 500 liter water op een aangename tempera tuur boven 20° C te houden. En H- chaamsbewegingen van een bedgenoot veroorzaken een golfslag, die echter in de moderne produkten snel gedempt wordt. Wilt u die bewegingen niet, dan kunt u beter 2 één persoons exemplaren kiezen. Daarin ligt u rustiger en kunt u de eigen watertemperatuur kiezen. Ove rigens bestaan er ook lichtere waterbed den. Er is zelfs een systeem, dat kan worden ingebouwd in bestaande ledi kanten, bijv. met slechts 100 liter water in banen in een éénpersoons matras, en dus beter geschikt is voor uw zolder. Met vakantie in Napels kocht ik bloedkora- len. Weer thuis zag ik Zeeuwse bij een juwe lier en veel hoger in prijs. Zijn die Italiaanse soms gesmokkeld, of namaak? Vanwaar dat grote prijsverschil? Antwoord: De bloedkoralen groeien niet in Zeeland maar in de Middel landse Zee, vooral rondom Italië. Daar kunt u ze vaak goedkoop krijgen. Men breekt er stukjes van het rode skelet van de Octocorallia (bloempoliep) af om daaruit de kralen of andere sieraden te snijden, te slijpen en te doorboren. Er is wel variatie in kleur en helderheid, maar het verschil in prijs schuilt in transport en afwerking. In Zeeland rijgde men er fraaie snoeren van, die bovendien voor zien werden van een gouden slot. Dat paste prachtig bij de Zeeuwse kleder drachten, maar zo'n gouden slot maakt de „Zeeuwse bloedkoralen" natuurlijk extra duur. Een oude ligusterhaag kreeg een open plek, die niet meer dicht wil groeien. Moet ik die takken daar deze winter terugsnoeien? Antwoord: Nee, dat mag niet bij (kans op) vorst, dus wacht daarmee tot het einde van maart, na de vorstperiode. Knip of zaag dan alle takken tweederde deel af en knip ook de zijscheuten van de hoofdtakken terug tot er 2 a 3 knop pen aan overblijven. Bestrijk de snoei- wonden gelijk met een wondbehande- lingsmiddel. Vervang een dode stam door een nieuwe. Maak zonodig een sleuf langs beide zijden van de haag op zo'n 50 cm afstand. Steek daar de wor tels door en vul die sleuf met wat goed verteerde mest, dan kunnen nieuwe haarwortels de gehele heg tot nieuwe groei brengen. ie-t44|fei<r^ie-ï»4^fej#rsiifi-^i^fei<rs«" Als we wat ouder worden stellen we andere eisen. Aan 'zitten' en 'slapen' bijvoorbeeld. De Senioren-Studio bij MeubelExpo is speciaal ingericht met slaap- en zit meubelen voor U, die op comfort gesteld bent. Zoals fauteuils met verstelbare rug- en armleuning. Latten en spiraalbodems met verstelbaar hoofd- en voeten einde (zelfs elek trisch). En.... onze meubelmakers maken al deze meubelen op de voor U meest comfortabele hoogte. Elke dinsdag krijgt onze Senioren- Studio speciale aandacht. Er is iets lekkers bij de koffie en we maken het extra gezellig. Kom op uw gemak proberen, passen en meten. De dinsdag is voor U. Stellendam Delta Industrieweg 38 (bij de Haringulietsluizcti, afslag Havens) Tel. 01879-2300 Open: Maandag tm Zaterdag van 8.30 tot 17.00 u. Vrijdagavond tot 21.00 u. Er werd gezocht naar mensen die het durfden wagen een geheime zender in huis te nemen. We wilden meewerken aan de bevrijding en verwachtten die uit het oos ten, uit Brabant. Maar de Amerikanen hadden tijd nodig om zich na de landing in Normandië opnieuw te bevoorraden. Zij moesten die aanvoeren van overzee en dat kostte tijd. Maar we keken omhoog. De Engelsen vlogen in de nacht; maar de Amerikanen zagen we overkomen bij klaarlichte dag. De eerste tegenslag voor Hitler was tot zijn grote woede de vijfdaagse oorlog in de meidagen van 1940. Ze verloren in die vijf dagen tegen het Nederlandse leger 350 toestellen. Maar nu dreigde de Luftwaffe haar overwicht in het luchtruim te verliezen. Een formatie van 140 zware Amerikaanse bommenwerpers zagen we overko men. Onmiddellijk klonk over de radio alarm voorde Duitse J.G. 26. Zijstonden bekend als de meest stoutmoedige jachtvliegers. Boven ons zien we hoe zij het luchtgevecht aangaan. Ook bij de Amerikanen klinkt het alarm: „Bandits two o'clock low. "De meest rechtse bommenwerper wordt getroffen en stort brandend neer. Maar als de Focke Wulfs en de Messerschmitts voor de tweede maal aanval len zijn de boordschutters van de zwaargeladen en bewapende bommenwerpers goed ingeschoten. De Duitse commandant majoor Galland delft met 10 jagers het onderspit en sneuvelen, zonder dat de Amerikanen enig verlies lijden. Twee belangrijke doelen werden die dag vernietigd. De vliegtuigfabrieken in Regens burg en de kogellagerfabrieken in Schweinfurt. Maar ook de volgende dag weerklinkt de Duitse waarschuwing als opnieuw 240 viermotorige bommenwerpers over Flakkee vliegen: „Dicke Auto" (zware vijan delijke bommenwerpers) worden gemeld: boven Zeeland. Maar de Luftwaffe is aangevuld en gaat opnieuw de 240 bommenwerpers te lijf Ondanks de verliezen bereiken ruim 200 toestellen Duitsland en bombarderen de uitgebreide fabrieken en Messerschmitt gebouwen. Met dwangarbeiders bouwde de Duitsers 40.000 toestellen per jaar Maar de Amerikaanse industrie werkte in de oorlog op volle toeren en 200.000 jagers en bommemwerpers gleden van de lopende band. Maar ook werden door de Amerikanen luchtfoto's gemaakt op hun raids boven Duitsland. Aan de hand van die foto's ontdekte Miss Babington-Smith vreemd soortige installaties. Zij werkte als WAAF-meisje bij de L. U. V.A. Zou Hitler toch de oorlog winnen, doordat een nieuw verschrikkelijk wapen was uitgevonden? En hoe en waar zou het worden gemaakt? 'k Wazze eerst mar van plan om den Diek, d'n Diek te laeten, mar wat dienk je, daer belt van de weeke een mevrouw op in die zeit: Ik binne een kleindochter van Hesje Bruggeman en dat vond het zoe luek want maarege komme m'n zus ter m'n fielesteere mi m'n verjaerdag, ik worre d'r seventig. Mar ik zaage tegen dur: noe kan 'k zieë dat 'k oud worre, want dan bi je d'r één van Neeltje 't weet nog dat ze getrouwd is. Een plezierigen dag oor! Mar noe w\\ 'k mar zaage. As je dan zoê noe in dan 's een lezer tegen komt, dié je blieë maekt, dan is het toch niet voor niks geweest, wassjoe. In dan bin 'k noe biê Piet van der Slüüs angelangd. Dié zat een hélen dag op te lêeste te tum- meren. Hiê rippereerde niet alleen schoenen, nee hiê verkocht ze oak nog. Het was niét zoe dat un zo'n ruume sor teering had, mar ze passende oaltiêd. As ze te groat wazze dan zei 'n: „O dan binne ze op te groei". In hie douwde gaauw wat vloeipapier in de neuzen. Mar as ze wat naauw zatte dan wist te negoosiant het oak te versieren: O m'n lieve maans het is van dat moaie kalfs leer, dat is soepel in dan rekke ze lekker mee. In as kind wezende in harstikke groas, moeder had gien kieken of deê- len. „Na jae Piet, pad ze dan mar in", en Piet verkocht z'n schoenen. Musschien haawe ze wel 10 keer vrom geweest. Mar jae. Piet mos oak an d'n eet bluuve. Ze wazze eiken dag mit z.n vuuven. Dien- gea en drie jongers. D'n ousten, Kors, is toch nog schoolmeester geworre in de oare wazze méér in de muschiênerién. In dan oal de biêbaentjes die Piet nog had, hiê zat in de kaarkeraed van de groate kaarke in dan was un nog in de kummisje van de lighallen. Piet redde het wel. Daemeffen weunde, zoevoare ik heuge kan een fummielje van der Ham. Het was toen de winkel van Sinkel.... In een heel stel, mit van diê frisse meissen. Net as vrouw v.d. Ham: om in te bieten. Mar diê binne naederhangd nae de Een- drachstraete veruust. In toen weunde Jaep Verhaoge, die an was niê staark mar zoa liepen mit krangten, in een uure laeter, had 'n weer een hartanval. Nae- derhand kwam Junior an de beurte. In dat was zeker een negooseant. Dat is 'n musschien nog wel. Mar diê kon d'n Diek nie misse in kocht an de over- kangte een huus, daer weunt 'n nog in. In dan krege m'n een boekwienkel Vrouw Schenk mit t'r zeuns. Den ousten was de man die boeken, schriften in ansichten verkocht, in d'n oaren was op te drukkerietje. Dan was t'r nog een zeun, dat was Piet, mar die was vaeren- gezel. In as 'n thuus was, dan kwamme d'r oaldêd een minke kinders om z'n heenstae, want hie vond wel 's een dub beltje tussen de caanten. Noe praet 'k dan van d'n tied dat t'r een schip d'r 'n anvaering, in dat heit heel wat voeten in de aerde gehad. Hietende dat schip niet ietewat van de Enterprise? Mar dat doet toch niét toe, want oome Piet kwam toch weer vrom. In dan krege m'n weer een wiênkel van wol, klossen zwart in witte twien. In as het tan d'n tied van stroppen was, dan giêng je om een caant brad. Je mot met optimaal resultaat Tel. 01870-3477 iNVMi 'MAKfLAAni dienke dat tot nog wel om te doewen was. Een lege klosse in vier spiêkertjes d'r in. Och dan wazze ommers weer een stuitje ongderdek. In die wienkel was de fummielje Mosselman. Mosselman was tummerman, 'k zie 'n nog voo m'n. Zoe'n hoag petje in een baerd. Z'n vrouwe Saor Viskil. Jae Saor wist het aollemaele an de man te briengen. In tussen de klangten deur nog karrekas voor in de keuvels te maeken. Het was een groat gezin ijverige maansen, 'k gloave dat Mosselman in Vis nog bestaet? Neffen Saor had je kapper IJsbaarg. Dat was meer een beetje stadachtig, daer weunde IJsberg. Waere de vorige wien- kels aollemaele mit an weerskangte een raem in in het midden een deure. Bie de kapper had je een groate raem in een deure, mar daer wa oak kaemer bie getrokke, voor scheersalon. Mar diê man is niét oud geworre dus ze moste de wienkel verkoape in toen kwam de Jader d'r in. 'k Dienke zoe, dat tic zaek nog bestaet, mar dan zal 'n wel uutgebreid haawe. Derneffen weunde, in miên tiéd, v.d. Pijl, die verkocht weer steenegoed. Pijl gieng daer d'n boer mee op. As 'k het nog voor m'n geest haele, dan binne ze ver- trokke, nae Rijswijk. Musschien binne daer nog wel naezaeten van, mar in die wienkel is den eerste Albert Heijn gekomme. Mar dat hou'k dan weer te goed tot een oare keer. b.v. Op zaterdag 11 november 1989 zal er een zang- en orgelavond worden gehouden in de Nederlands Hervormde Kerk te Dirksland. De avond wordt georganiseerd ten bate van de Stichting „Ontmoeting" (tehuis voor daklozen). Medewerking aan deze zang- en orgel avond verleent het bekende Ridder- kerkse Jongerenkoor „Laudate Deum" onder leiding van Martin Mans. Een koor met ruim 90 leden in de leeftijd van 16 tot 25 jaar. Het schitterende histori sche orgel zal worden bespeeld door Janco Belder uit Ridderkerk, vaste bege leider van het Jongerenkoor. Daarnaast zullen Martin Mans en Janco Belder op de vleugel enkele vier handige muziekstukken ten gehore brengen. Het programma wordt afgewisseld met samenzang en orgelimprovisaties. Ds. M. J. Golverdingen van Slikkerveer (bestuurslid van de Stichting „Ontmoe ting") zal een meditatie verzorgen. Tevens zal op deze avond de nieuwe Compact Disc/Musicassette van Jonge renkoor „Laudate Deum" - „Heel de schepping prijst U" - te koop worden aangeboden. De netto-opbrengst hier van is eveneens ten bate van de Stichting „Ontmoeting". Het belooft een mooie avond te worden; u bent van harte welkom! Aanvang: 19.30 uur. Kerk open: 19.00 uur. Toegang gratis. Kollekte voor de Stichting „Ontmoeting". ^^^^if^j^^^^^^^^^^^jf,j^^^^,f,,^jf,^^^^^^if,if,^if,^^^^^^.^.if,if,,f,>f,if,^,f,,f,^^^i^if.if.^^^i^^if.^if,^^ Mijnheer Simons zoekt naar papier waar het niet te vinden is. Mevrouw's zenuwachtige handen brengen een bloc note voor de dag van onder de telefoon gids: „Wat een opschudding". Mijnheer trekt het zich aan en vraagt kwaad: „Wat opschudding! Maak ik soms opschud ding?!" Mevrouw tracht de storm te stil len met de verklaring: „Lieve man, dat zeg ik toch niet". Kaatje komt zich melden, hevig ontdaan. Mijnheert kalmeert haar: „Sta daar niet te beven alsof er een moord gebeurd is! Breng dit telegram dadelijk naar het postkantoor, subiet".... „Ja, m'nheer, ik ga al".... „Manlief, maak je niet zo overstuur. Ach, wan neer zal je toch es wijzer worden, 't Is toch zo slecht voor je hart"... Vijf minuten later flitst het telegram reeds naar Leiden, geadresseerd aan Simon Simons Junior, kandidaat in de rechten: „Kom met eerste gele genheid, rechtzaak, dringend. Vader". En Simon Simons Junior grijnst een studenten- lach tegen het grauwe papier: „Drommels, wat zou de ouwe heer hebbe?" De eerste gelegenheid is er niet voor morgenochtend, want er is van avond een fuif ten huize van de student Van Meeckeren bij gelegenheid van diens een-en- twintigste verjaardag. „De oude heer zal niet wil len, dat ik zo'n verpozing mis, het leven van een student is toch al zo saai, hé.... zo saai".... VEERTIENDE HOOFDSTUK De diender is een beste man, daarover zijn de mensen van het dorp het met elkander eens. Het zijn al vele jaren, dat hij orde en rust in de kleine gemeenschap handhaaft. In die tijd heeft hij zich grondig aangepast aan het volkskarakter, het is een deel van hem zelf gewor den. Het komt zelfs tot uiting in zijn eenvoudige, ouderwetse uniform met de lange tuniek, de hoge kraag en de blauwe biezen. Op zijn grijze hoofd staat een hoge kepi met een zilveren kokarde. ledere gediplomeerde gemeente-veldwachter zou voor zo'n minderwaardige dracht hooghartig de neus ophalen. Maar breng zo'n diploma eens de mensenkennis bij, die nodig is om onder dorps mensen de vrede te bewaren zonder dat er een sabel en revolver bij te pas komt! En blanke wape nen behoeft de oude diender niet. Als hij op sur veillance is maakt zijn dikke stok putjes in de grintwegen, en op de verharde straten gaat het: tik.... tik.... tik.... In de vestibule geeft hij blijk van zijn diep inzicht in menselijke zaken. Hij doet het zonder groot doenerij. Daarstraks heeft zijn hart heel even hoog in de borst geklopt. Toen hij het dienst meisje antwoord gaf op de vraag: Wat of er gaande is? Toen kwam er plotseling een vreemd, trots gevoel in hem opzetten. Een oplichter had hij gearresteerd! Voor het eerst van zijn leven! Het dorp kon gerust zijn, hij zou het recht handhaven, de misdaad vatten en gevankelijk wegvoeren, zonder aanzien des persoons.... Nu weet hij wat het zeggen wil. „Ik hawe zwaer gezondigd. Burge meester!" Het is voor hem net zo moeilijk als voor de Burgemeester. Hij zegt tegen Willem: „As we nou buiten komme dan doe je maar net of je niet bij me hoort, begrijp je.... Kom maar een eindje achter m'n an".... Het is goed bedoeld, maar het maakt Willem hevig aan het schrikken. Er komt iets nieuws, het verhoor is afgelopen.... Er komt iets nieuws, de schande wordt openbaar, hij zal als een gevan gene door het dorp naar de cel worden gebracht. Nee, zegt de diender, kom maar een eindje achter mij aan. Het wentelt de schande niet van hem af. De ogen langs de weg zullen hem beschul digen. Het valt de diender mee als hij buiten komt. Het nieuws heeft zeker nog geen tijd gehad om zich te verspreiden. Hij verwachtte een oploop; hij weet, dat dorpsmensen evenzeer op sensatie belust zijn als stadsbewoners. En ze moeten zo'n enige gele genheid uitbuiten. Maar er is slechts een enkele vrouw, die bezig is de straat te schrobben. Ze schreeuwt tegen een vluchtende kwajongen: „Daer hei je nét den diender". En ze beklaagt zich, omdat de jongen baldadig een emmer water heeft omgegooid. Op de korte weg naar het arrestantenlokaal kijkt de diender twee keer om, want hij heeft een diep besef van zijn verantwoordelijkheid. Willem bemerkt van dat omkijken niets, hij ziet alleen de voeten die voor hem uitgaan, en de stok.... tik.... tik.... tik.... Van de nachtwaker zeggen de mensen niet, dat hij een best mens is. Eensdeels is dat een gevolg van de omstandigheid, dat hij een ingeborene des lands is, er is dus volstrekt geen reden om hem te roemen. Maar al was dat niet het geval: nachtwa kers doen nu eenmaal hun werk in het donker en goede hoedanigheden worden alleen bij helder daglicht opgemerkt. Enig kabaal bij wijze van reclame kan ook geen kwaad. Het is jammer, dat het zo is, een mens moet er zich bij neerleggen. Toch is er één, die de nachtwaker naar waarde weet te schatten. Zijn eigen vrouw zegt een enkele keer van hem: „'t Is 's zoo'n goedzak!" Het is klaarblijkelijk een juiste waardering. Hij is een klein, dik mannetje, met een eeuwige lach op zijn gerimpeld gezicht. Omdat een nachtwaker overdag ook best enkele bezigheden kan verrichten, hebben zuinige raads leden uitgewonden deze betrekking te combine ren met verschillende baantjes, onder meer dat van cipier. Het is een „ambt", dat voornamelijk door de vrouw van de nachtwaker wordt waarge nomen. De eigenlijke bezigheden zijn: het schoonhouden van het gebouw, het wekelijks luchten van de cellen, en het schrobben van de brede stoep met hete arduinen hekwerk. Het valt haar gemakkelijk omdat de „ambtswoning" een geheel vormt met de voormalige gevangenis. Deze keer is er voor de cipier in eigen persoon iets te doen. Er is een arrestant. Het is drie maanden geleden, dat Jaap Spaanderman stomdronken in het cachot is gebracht en daar een nacht heeft geslapen. Nu heeft de nachtwaker zijn ochtends laapje inderhaast afgebroken, maar hij komt te laat om van de diender zelf de feiten te vernemen. En zijn vrouw weet niet anders te vertellen: „Hie heit gestole, en vorders weet ik het oak niet". (wordt vervolgd)

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 1989 | | pagina 5