CI1Q.WEEKBLAD5pGED.GR0nD5LA6 vöÖRDcZUID-HOLLEriZEEUWJCliE EILAHDEn Hef Abessijnsche Keizerrijk te R|)nie geproclameerd. l.'ild.'iJI|Jrm 8e Jaargang WOENSDAG 13 MEI 1936 No. 736 -Ingang Zomertijd- WAARIN SEDERT 1 NOVEIVTBER 1935 OPGENOMEN HET BLAD „OIN Z E EILANDEN" - 18e JAARGANG aanvragen en-aanbiedingen vin 1-6 regels 80 et.; Boelt-aan-j N»V. UitgeVerSmaatSChappij «Eilandcll-llieUWS" De Schoolstrijd fe Waddinxveen. Koning Victor Emanuel, thans keizer van Ethiopië. Maarschalk Badoglio onderkoning. Wai zou hei alfabei zijn zonder T, zegi Dora. En wai zou Thee zijn zonder de naam 3 /ne/z &Jcend de b&Ue üt oUlepcyze/i Voor naamste inhoud Advertentie-prijs 20 cent per regel. Reclames 40 et.; Dienst-I UITGAVE VAN kondiging 10 cent per regei Contracten belangrijk lager i Gevestigd te Mlddelharnls - Prins Hendriïstr. 122 C. Giro 167930 Postbox 8 Tel. 17 Abonnements-prijR 85 cent per 3 maanden bij vooruitbetaling. Verschijnt lederen Woensdag en Zaterdag 2 maal per week. Afzonderlijke nummers 5 cent. Buitenland 8 gulden per jaar PAKJES NABRENGEN. Sommige menschen op onze eilanden, het zijn er blijkens de verkiezingen niet velen, voelen zich aangetrokken tot de Christen* Democraten. Op socialisten stemmen, neen, daar komen 2ê niet toe, maar in de Christen»Democraten schSjnt het voorvoegsel Christen hen gerust te stellen. Helaas de vlag moet ten opzichte van het beginsel "zoovaak de lading dekken. Als er maar een Christelijk etiket op staat dan zdjn velen gerust. En dat zet men te* genwoordig schier overal op. Tot zelfs bij zaken die dienen moeten tot uitleving naar het vleesch. Van Christelijk is bij' de C.D.U. dan ook niet veel 'te merken, zfe voert een politiek die haar bedenkelijk veel op. de socialisten doet lijken. De socialist G. v. Veen teekent de betee* kenis van de C.D.U. in „De Sociaal*Demo* craat." Hijl schrijft: „Laat de C.D.U. de ethuïsten gerust van ons overnemen. Ze zijn niet voor het socialisme verloren, om» dat van Houten c.s. Wat hun oecOnomistïhe politiek' betreft, naast onze beweging staan Maar de S.D.A.P. heeft de banen van het ethuïstischei sectarisme te vermijden, heeft de omstandigheden te kennen, zooals ze zijn. Doen wij dat, dan verliezen we on* getwijfeld pakjes van onzen zwaren Wagen. Die zal 'de C.D.U. wel oprapen en ons nabrengen op den weg naar het Socialisme. Inderdaad beeft de C.D.U. tot op heden a{ zeer veel nadruk gelegd op haar Demo* ciaat en is haar Christelijk zijn wel zeer in het gedrang gekomen. IL De oorzaak van de schoolstrijd, die thans te Waddinxveen aan de gang is, hebben we in ons eerste artikel uiteengezet. Het is de oude kwestie van het goed recht der Her* vormden op evenredige bestuursinvloed* wel ke men hen met alle geweld wil onthouden. Toch is hiermede niet alles gezegd. Het is niet alleen een rechtskWestie, er is ook een principiëele kant aan de aaak, waarop Ds. Vroegindeweij' in zijn Kerkbode van 9 Mei j.l. de nadruk legt. Het gaat bSji de Her* vormden niet in de laatste plaats over de beginselen van de onderwijzers, aan wie zij' hun kinderen toevertrouwen. Het is lakend, dat zij principieel ander onder* wijs verlangen voor hun kinderen dan de onderwijzers der Gereformeerde Kerken ge* ven. Er is een groot verschil in geestelijke ligging mer deze menschen. De meeningen omtrent doop en wedergeboorte, bevinding en zooveel meer doen beide groepen steeds meer divergeeren. Daarom is het geen won* der, dat, zoo schrijft ds. Vroegindeweij, „vele Hervormde ouders slechts noode hun kinderen toevertrouwen aan onderwijzers, die gedrenkt zijn in de geest der Geref. Kerken en dat anderen liever hun kinderen zenden naar de Openbare School." De Hervormden willen principieel Hervormd Gereformeerd onderwijs en daarom willen zij in "Waddinxveen een eigen sdiool, na* dat hun pogingen om langs de weg van vermeerderde bestuursinvloed tot andere toe* standen te komen, waren mislukt. Zoo zien we dus, dat de inzet van (de Wad* dinxveensche schoolkwestie geweest is het beginsel èn bet recht. We zullen nu in het kort de loop der zaken schetsen. Eenige maanden geleden meenden de Hervormclen, dat de tijd geko* men was om aan de ledenvergadering van de Chr. Nat. Schoolvereeniging het voor* stel te doen, dat voortaan, gezien de ver* houding der leerlingen, in het Bestuur ten minste 5 Hervormden zitting bthoorden te hebben tegen 3 Gereformeerden. Natuurlijk was hiermee de zaak niet geheel bevredi* gend opgelost en bleef men op deie wijfce steeds tobben met het probleem der halve Hervormden, doch men wilde daarmee ge* noegen nemen. Het zittende Bestuur was voor deze oplossing niet te vinden, omdat de Gereformeerden hun machtspositie gaarne wilden behouden. Deie liep echter groot gevaar ,aangezien tegenover 144 Hervormde leden slechts 52 Gereformeerde stonden. Bij trouwe opkomst der eersten, welke wel te verwaditen was, gezien het doortastend op* treden van Ds. Vroegindeweij, zou het voor* stel worden aangenomen. Om dit te verhoe* den gingen de Gereformeerden over tot het aanwerven van nieuwe leden. Zij slaagden erin meer dan 70 personen, pp"wie ze re* kenen konden, lid te maken tegen een con* tributie van f 5. Ze hadden er dus aardig Wat voor over: het behoud der macht kost* te meer dan f 350. Sommigen dier „stem* soldaten" hadden hun contributie zelf be* taald, voor anderen werd het door derden gedaan! Volkomen terecht schreef ds. Vr. dan ook: „De Gereformeerden betoonen de oude leuze de school aan de ouders te hebben verlaten en een nieuwe leuze aan te willen heffen; de School aan de huur soldaten Op de vergadering van de Chr. Nat. Sdhoolvereeniging was natuurlijk de opo komst buitengewoon. En het spande er. Ds. Vroegindeweij trad als woordvoerder der Hervormden op en wees o!p het recht zïjner groep en de ipractijken der GereformeerdeUj Deze wisten edfiter niet van wijken. De Geref. predikant sprak als zlijn meening uit, dat men de stemmen niet moet tellen, maar weg';n! Blijkbaar wegen dan 3 of 4 Her* vormde stemmen even zWaar als één Ge* reformeerde, 't Is inderdaad verregaand. Het slot der historie was echter, dat de Her* vormden in de minderheid bleven, doordat de oude Geref. leden plus de huursoldaten met nog een aantal Hervormden van het merk „Ras Koeksa" gemeene zaak maakten en alzoo het onrecht bestendigen. Na het verwerperi van het billijke voorstel verlie* ten Ds. Vroegindewdj en zlijn medestanders de vergadering en daarmee was de samen* werking verbroken en het tafellaken door* gesneden. Wij' zijn van meening, dat de predikant tegenover zijn Geref. opponenten de eenig juiste methode gevolgd heeft, welke alleen tegen hen doel 'treft, n.l. doelbewust, krach* tig optreden en concentratie in eigen groep. Hij had op de vergadering gezegd: „We zul* len laten zien, wat we kunnen" en ging nu terstond over tot doortastende maatregelen. Een Hervormd comité onder zlijn voorzitter* schap werd gevormd, dat een vergadering belegde van ouders en belangstellenden ten einde te komen tot een Hervormde School* vereeniging en een eigen school. Deze ver* gadering slaagde buitengewoon. De opkomst overtrof de stoutste verwachtingen. Er ga* ven zich 255 leden op^ welk aantal thans reeds over de 300 is en spontaan werden 260 kinderen voor de nieuwe school opgegeven, welk getal nu ook al over de 300 is. Een bestuur werd gelcozen, een gehouden col* lecte bracht f 62 op en er heersdhte in één woord een weldadige eensgezindheid. Sta* futen werden ontwoipen en ter Konink* üjke goedkeuring verzonden. Om tot schoolstichting te kunnen over* gaan ,deed zich echter een moeiÜjifcheid voor. Volgens de huidige wetgeving mogen kin* deren, die reeds een bijzondere school be* zoeken ,niet meetellen voor de stichting van een nieuwe. Nu waren er wel een 20* tal kinderen van de Openbare School opge* geven, maar er waren er 60 noodig volgens de wet. Er zat dus niets anders op dan de Hervormde kinderen tijdelijk naar 3e Open* bare School over te brengen met de be* doeling zoo spoedig mogefijik over te gaan tot eigen. Schoolstichting. Natuurlijk is dit een methode ,die in normale omstandigheden niet zou worden toegepast, maar nu de Wet de schoolstichting zoo bemoeilijkt en het blijven op de Chr. Nat. Scholen onmo* gelijk is, moest deze weg noodgedrongen wel worden gevolgd. Ds. Vroegindeweij publiceerde in zijn Kerkbode een advies hieromtrent en haalde daarbij aan een uitspraak van Mr. Hangel* broek, secretaris van de Schoolraad, die me* dedeelde, dat het niet geeft, hoelang de kinaereii een Openbare School bezlocht heb* ben om mee te tellen voor de stidhting eener Biizondere. Toen de Gereformeerden dit lazen, stelden ze zich met Mr. Hangel* broek in. verbinding en vroe,gen, of deze aan Ds. Vr. advies gegeven had. Deze ant* woordde, dat dit niet het geval was, doCh dat onlangs het hoofd eener MJ de School* raad aangesloten school in Zuid*Holland hem inlichtingen had gevraagd over school* stichting en dat deze nu in Waddinxveen door Ds. Vr. waren gebruikt. Hij' voegde in djn brief hieraan toe, dat zijn advies dus niet voor Ds. Vr. bestemd was en dat hij dezen zeker niet in „zijn afbrekende arbeid" wilde steunen. Hij kwalificeerde de me* thode van Ds. Vr. als misleidend en min* derwaardig en meende, dat deze het advies niet rechtstreeks had durven vragen en het hem daarom langs indirecte weg had ontfut* seld. Tevens sprak hij als zïjii meening uit, dat de kinderen, die tijdelijk de Openbare Sdhool zouden bezoeken alleen om een Bij* zondere te kunnen stichten, wel niet zou* den meegeteld worden. En hij gaf het Be* stuur van de C.N.S., waarbij ziCh dat der Chr. U.L.O. voegde, verlof, deze bWef te publiceeren. Natuurlijk maakte dit hiervan gretig ge* bruik. In de vorm van een pamflet met als opsdhrift: Hoe ds. Vroegindeweij de menschen voorlidht, werd de brief van Mr. Hangelbïoek gepubliceerd met als slot de vermaning aan de Hervormde ouders: houdt uw kinderen dus maar op de Chr. Scholen, want het helpt toch niets, of ge ze al iiaar de Openbare stuurt. En zij meen* den werkelijk, dat de Hervormden nu da* delijk bfeikzeil zouden halen, hun plannen iouden opgeven en zich wederom in alle on* derdanigheid onder ,Je bevelen der Geref. schooldictatoren zouSen sdhikkén. In hun merkwaardige inbeelding waren, zij zelfs van gedaddten, dat ds. Vroegindeweij hiin nu de verzekering zou geven, dat hij djn actie zou staken. De hoofden der scholen schreven ingezonden stukken' in de neutrale bladen tegen de ïvervormde schoolactie, welke stukken zij nota bene eerst aanboden ter plaatsing in de Kerkbode, blijkbaar in hun zonderlinge naïveteit meenende, dat Ds. Vr. zidh in zijn eigen blad zou laten tegenwerken! De houding van Mr'. Hangelbiroek in deze zaak is evenmin geh(|.'l comme il faut ge* weest. Door onze redkctioneele relaties we* ten wij precies, hoe .[iet met dit advies is gegaan. Het is op geheel eerlijke wijze aan Mr. Hangelbroek gevraagd door een sdhool* hoofd, die hem schreef, dat het voor een ander bestemd was. En deze ander '(Ds. Vr.) had over het scfc^ijven aan Mr. H. in 't geheel niet gesproken.; het bewuste hoofd had dit geheel uit eigen initiatief gedaan. Van ontfutselen is dus geen sprake geweest. Mr. H. heeft zich, zelf, Gereformeerd djnde, door de Waddinxveensche Gereformeerden laten verleiden, in desJe schoolkwestie een houding aan te nemen, die in strijd is met de doelstelling van de Schoolraad. Deze heeft in volkomen onpartijdigheid de onder* wijsbelangen zoowel van Hervormden als van Gereformeerden te dienen. Indien de Schoolraad zich werkelijk tegen dergelijke sdhoolstichtingen als te Waddinxveen, die gegrond zijn op principe en reAt, gaat ver* zetten, dan dienen de Hervormde Sdholen te overwegen, wat hun te doen staat. (Wordt vervolgd.) De vervroeging met een uur van den wetfehjfcen tijd zal aan* vangen op 1 i 'I i I V il i VRIJDAG 15 MEI 1936 De overgang geschiedt in dier voege, dat wanneer de middel* bare zonnetijd op den dag, waarop de vervroeging aan* vangt, twee uur aanwijst in den voormiddag, het wordt geacht te zijn drie uur op dien voor* middag. Donderdagavond a.s. moet men dus de klok een uur vooruit* draaien. OFFICIEEL CRISISBERICHT. TERUGLEVERING ONDERMELK. 's*Gravenhage, 8 Mei 1936. Naar ons van bevoegde zijde wordt me* degedeeld, zal met ingang van 10 Mei 1936 de regeling, ingevolgei welke de terugleve* ring van ondermelk door zuivelfabTieken aan veehouders verplidhtend! is gesteld, in verband met de inmiddels opgetreden wijzi* ging in de prijsverhoudingen van dit arti* kei, voorloopig worden opgeschort. Zulks houdt in, dat de productie van kaas of melkproducten voorshands even* min aan eenig beperkend voorschrift zal zijn gebonden. Terwijl Zaterdagavond de ge* heele bevolking van Rome in opgewonden stemming voor het Palazzo Venezia wachtte, was dé groote Fascistische Raad in buitengewone zitting bijeen, die slechts 10 minuten duurde. Hierna werd een korte minister* raad gehouden van slechts en* kele minuten. De Duce spreekt: Te half elf verscheen de duce Mussolini op het balcon van het paleis^ door de tien* duizenden stormachtig begroet. Toen het stil was geworden sprak de duce de volgende kor* te rede uit: „Italië heeft eindelijk zijn Keizerrijk. Het is een fascis* tisch Keizerrijk, omdat het on* der het teeken van de lictoren* bundel staat, het is Romeinsch, omdat de jonge Italiaansche ge* neraties er viertien jaar naar hebben gestreefd, het is een Rijk des Vredes, omdat Italië voor allen de vrede wil en slechts tot den oorlog overgaat, indien het daartoe dioor vitale noodzakelijkheden wordt ge* dwongen. Het is een Rijk van beschaving en menschelijkheid voor hef geheel Abessijnsche volk, in overeenstemming met de tradities van Rome, dat de veroverde volken altijd met zijn eigen lot heeft verbonden. Mussolini in zijn geliefkoosde houding bij een zijner redevoeriingen. Ziehier de wet, waardoor een tijdperk van onze geschiedenis wordtafgesloten en een nieuw geopend: Artikel 1. De gebieden en stammen, die tot het Abessijnsche Keizerrijk behooren, zijn geplaatst onder de volledige souve* reiniteit van het Italiaansche Koninkrijk. De Koning heeft voor zich en rijn opvol* gers de titel „Keizer van Abéssinië" aan* genomen. Artikel 2. Abéssinië wordt geregeerd en vertegenwoordigd door een gouverneur generaal, die de titel „'Onderkoning" heeft en aan wien ook de gouverneurs van Eritrea en Somaliland ondergesdhikt zijn. Maarschalk Badoglio is benoemd tot gou* verneur van Abéssinië met de titel „On* derkoning." Het Italiaansche volk heeft met z'ijn bloed een Keizerrijk gesdhapen en zal het door zijn arbeid vrudhtbaar maken. Het zal het met de wapenen verdedigen tegen wien ook. Legionnairs, verheft in deze opperste zekerheid uw teekenen, Wape* nen en harten omhoog om na vijftien eeuwen de herrijzenis te begroeten van het Keizerrijk op de heilige heuvelen van Rome. Zult gij u dit waardig betoonen?" De menigte antwoordde met een storm* achtig: „ja!' „Uw kreet is als een heilige eed, die bindt voor God en menschen in leven en dood. Zwarthemden, legionnairs, groet den Koning!" Met hartstodhtelïjken bijval werd deze korte rede ontvangen. Minutenlang duurden de ovaties. Trok dé Duce zich terug, tel* kens weer moest hij! op het balcon terug'» komen. Kanonnen zetten luister bij. Zondagvoormiddag werden in de voor* naamste garnizoensteden van Italië 101 ka* nonfchoten gelost, waarmee de eerste dag van het nieuwe Italiaansche Iniperium werd ingeluid, Mussolini heeft Zondag de ambassadeurs van Duitschland, Japan en Brazilië, de ge* Zanten va;i Oostenrijk en Hongarijte en den zaakgelastigde van Albanië, alsmede de mi* litaire attadhé's ontvangen. Londen geeft geen conuneniaar. Naar de diplomatieke correspondent van Reuter meedeelt, wordt in officieele En* gelsche kringen geen commentaar geleverd op het uitroepen van den Koning van Italië tot Keizer van Abéssinië. i Men is te Londen van meening, dat de kS\'estie nog steeds in handen van denj Volkenbond is en elke beslissing, de sou* vereiniteit van Italië al dan niet te erkennen, moet collectie! door den Bond wórden ge« nomen. Engeland zal hierin zelfstandig han* delen. De nieuwe Keizer toegejuicht. De menigte die naar de proclamatie van den Keizer had geluisterd, begaf zich daar* na naar het Koninklijk paleis om den nieu* wen Ktizer toe te 'juidhen. Koning Victor Eimanuel verscheen in groot tenue op het balcon. Den geheelen nacht speelden muziekk'oiip* sen en liep men zingend door de straten, terwijl zoeklichten langs den hemel speel* den. De toestand te Addis Abeba, Vele Europeesche gezinnen, die bij het uitbreken der onlusten uit de Abessijnsche hoofdstad zijn gevlucht, keeren thans terug. Zij vinden hun bezittingen vaak in treurig' gen staat. Nu de banken haar loketten weer heb* ben geopend, worden deze bestormd door de bevolking, die haar Maria Theresia* daalders tegen Italiaansch geld wil inwis*l selen. Het ardhief van den negus is in slechten toestand teruggevonden. Vrijwel alles is door elkaar gew^orpen, terWiji vele docu* menten verscheurd of verbbrand zijn. De Italiaansdie! troepen ontmoeten elldasw. De Italiaansche troepen van Noordelijk en Zuidelijk front hebben elkaar gisteren ontmoet te Diredawa. Een bataljon van het 46e regiment artillerie is van Addis Abeba, komend daar aangekomen, en werd ont* vangen door een bataljon van het 221ste legioen zWarthemden. Driestar: De C.DlU. en de S.D.A.P. De schoolstrijd te Waddinxveen II. Het Abessinlsdhc Keiïerrijik uitgeroepen. Rede van den dictator Mussolini. Rechtiaken Sommelsdïjk en rechtzaken Rot= terdam'. i Marktberichten. Lan,Ubouw»crisisberi'chten. De ingans van 'de Zomeröjld otp 15 Mei a.s.

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 1936 | | pagina 1