'Het is knap wat er is georganiseerd,
want zo houd je Vossemeer leefbaar'
'Wonen aan het water is altijd
een plus, zeggen de makelaars'
Maakt de prijs
voor u het verschil?
jaar Oud-Vossemeer
Bram van der Zande stoort zich aan op hoeken geparkeerde auto 's
Kleine Suzannapolder met 105 huizen permanente bewoning
Kies ook voor 3 jaar energie bij DELTA
DELTA, voordelig en dichtbij.
Donderdag 30 december 2010
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
5
Van Aarnoudse
tot Van der Zande
Hij heeft er nooit over gepeinsd om uit Oud-Vossemeer
weg te gaan. Bram van der Zande (59) is geboren en ge
togen in het Thoolse dorp. Net als zijn vrouw Thea van
Dijke overigens. Ze genieten van de rust en de gemoede
lijke manier waarop de inwoners met elkaar omgaan.
Maar knelpunten ervaart Bram ook: „De auto's die over
al tot op de hoek van de straat geparkeerd staan, daar
moest wat aan gedaan worden. En bij de laatste recon
structie heeft de gemeente van de Patrijzen weg een race
baan gemaakt."
Trapveld
Goedhart
Botshoofd
De belangstelling voor de inloopavond over het plan
Kleine Suzannapolder is niet overweldigend." Integen
deel, woensdagavond voor de Kerstdagen komen er nog
geen 25 mensen naar de Wellevaete om de toekomstige
woonwijk met 105 huizen in Sint-Annaland op papier te
zien. Toch heeft wethouder Frank Hommel er alle ver
trouwen in.
Internet
25-30 per jaar
Betaalbaar
Molenbiotoop
Landelijke verkoop
Bel 0800-5150 en stap in voor 1 januari!
delta
Wethouder moet zelf ton investeren
De Eendrachtbode grijpt de
viering van 600 jaar Oud-Vossemeer aan,
om een aantal echte Vossemeerse families te
belichten. Maandelijks wordt
iemand met een in het dorp
bekende naam geïnterviewd.
Wie zijn ze?
Wat vinden ze van hun dorp?
Hoe vinden ze er hun bestaan
De naam Van der Zande komt in alle provincies in ons land voor. In
Zeeland in negen van de dertien gemeenten. De Nederlandse fami-
lienamenbank geeft aan dat de naam in 2007 door 1697 mensen
werd gevoerd. De gemeente met het grootste aantal is Westland:
91. Bergen op Zoom heeft er maar één minder, Steenbergen telt
70 Van der Zandes en in de gemeente Tholen wonen er 49. De va
riant met het lidwoord 'de' in plaats van 'der' is een stuk minder
algemeen: landelijk 630 keer, waarvan zeven in Tholen. Het tele
foonboek geeft voor Oud-Vossemeer dertien vermeldingen Van der
Zande.
Bram van der Zande woont nage
noeg zijn hele leven in de Patrijzen-
weg. Zijn wieg stond in het gedeelte
dat bekend staat als het Heintjes-
dorp, waar hij opgroeide en na een
onderbreking met zijn eigen gezin
ook weer neerstreek. Twee jaar gele
den verhuisde hij met zijn vrouw
naar een nieuwere woning verderop
in de straat, tegenover het trapveld.
Heintjesdorp ('Eintjesdurp' in het
plaatselijke dialect) ontleent zijn
naam aan Hendrik Brand, die het rij
tje huizen in 1860 liet bouwen op
zijn perceel grond. Aan de achterge
vel is duidelijk te zien dat het des
tijds één bouw is geweest. Oor
spronkelijk acht woonruimten, zijn
het al jaren zes huizen, die in de loop
van de jaren allemaal Ilink zijn ge
moderniseerd. Op de voorgevel van
het eerste huis prijkt een muurijzer
dat aan de bouw herinnert: HDP
1860.
Het gezin Van der Zande - met ne
gen kinderen - bewoonde er een
dubbel huis. Toen zijn ouders naar
een bejaardenwoning wilden, ver
ruilde Bram de huurwoning aan de
Secretaris Rij sten bil straat - waar hij
sinds zijn trouwen woonde, voor het
ouderlijk huis. „Ook mijn ouders
dachten aan een bejaardenwoning,
maar zagen er uiteindelijk vanaf.
Anders hadden we mogelijk hun
huis Onder de Molen (het doodlo
pende straatje onder de dijk - red.)
gekocht", vertelt Thea.
Ze hebben altijd met veel plezier in
het straatje gewoond. „Het was er
heel gezellig met de buren." Je
woonde er zo vrij als een vogel, maar
tóch midden in het dorp, zegt Bram.
Met de bewoners, ook die uit de Pa-
trijzenweg, is jarenlang een buurtbar
becue georganiseerd in de schuur
van Chris de Wit échter hun woning.
Gaandeweg vertrokken er bewoners
en kwamen mensen van elders op het
Heintjesdorp wonen. De saamhorig
heid werd minder. „Vanuit ons huis
keken wc uit op de Dorpsweg. Toen
daar een schutting werd neergezet,
was dat uitzicht weg. Ik voelde me
gevangen zitten", vertelt Thea. Het
zijn aspecten die hebben meegewo
gen bij de beslissing om het huis te
verkopen. „Bovendien was het aan
een grondige renovatie toe. Koop
van een ander huis bleek voordeliger.
Omdat onze kinderen de deur uit wa
ren, konden wc kleiner gaan wo
nen", legt Bram pit.
Het stel heeft zeker geen spijt van de
verhuizing. „We wonen tweehon
derd meter van ons oude huis. Een
deel van onze spullen hebben wc
met de kruiwagen overgebracht. Het
is hier wat minder stil dan op het
Heintjesdorp, maar toch best rustig.
En we hebben met niemand proble
men." Van het trapveld aan de over
kant hebben Bram en Thea weinig
last. „In de zomer is er 's avonds na
tuurlijk lawaai. Maar laat de jeugd
leven, vind ik. Wat ze er verder
doen, dat is hun zaak. Wi j hebben er
geen last van." Op hun vorige adres
hebben ze, op de aangrenzende be
graafplaats, de jeugd ook van alles
uit zien halen.
Bram ging naar de R.K. kleuter
school, die nog in Huize Roosevelt
aan de Raadhuisstraat was onderge
bracht. Het pand waarin hun gezin
tijdens een verbouwing van de ou
derlijke woning begin jaren zestig
tijdelijk woonde. Hij bezocht de Sint
Anthoniusschool aan de Dorpsweg
en ging vervolgens naar de am
bachtsschool in Bergen op Zoom.
Daar deed Bram de richtingen me
taal en elektrotechniek. En aanslui
tend op de uts de richting metaal.
„Wij waren de laatste lichting van
de uts, de uitgebreide technische
school. Dat is daarna mts gewor
den." Het laatste jaar was een stage
jaar en daarin kwam Bram vier
maanden bij Goedhart in Sint-Maar
tensdijk te werken. Hij is er blijven
hangen, zegt hij zelf. Op 1 maart
volgend jaar viert de Vossemeerder
zijn veertigjarig dienstverband bij de
producent van koelers. Mede dank
zij de promotiemogelijkheden.
„Vijftien jaar heb ik op de tekenaf-
dcling gewerkt. En nu ben ik 'ma
nager productions'. Vroeger heette
dat gewoon fabriekschef." Tussen
door vervulde Bram zijn dienstplicht
bij de luchtmacht.
De Vossemeerder voetbalde in zijn
jonge jaren bij de plaatselijke voet
balclub. Maar sporten doet hij niet
meer. Lezen is tegenwoordig zijn
hobby. Ook knutselt hij wel. „Verder
hebben wc twee kinderen, twee
kleinkinderen en twee honden",
lacht hij. Kinderen en kleinkinderen
prijken op een fraaie foto in de
woonkamer. „Gekregen bij ons 35-
jarig huwelijk", zegt Bram, die zijn
kroost 'een rijk bezit' noemt.
De Van der Zandes wonen al ruim
twee eeuwen in Oud-Vossemeer.
Een familie van landarbeiders en
keuterboertjes. De in het Belgische
Ekeren geboren Frans van de Sande
(de naam werd toen al op verschil
lende manieren geschreven) kwam
in 1778 met zijn gezin uit Lepel
straat, blijkt uit de archieven. Hij
kocht negen jaar later een huis op
Botshoofd, de buurtschap ten zuid
oosten van het dorp aan de Een
dracht waar tot eind negentiende
eeuw een veerverbinding met Bra
bant was. Frans' zoon Adrianus had
op zijn beurt vijf zonen. Van drie
daarvan woont nog altijd nageslacht
in het dorp. Bram stamt uit de jong
ste tak. En zijn moeder, die Schoep
heette, stamde via héér moeder af
van de oudste zoon. Net als bijvoor
beeld de Van der Zandes van de rij
wielhandel in de Kalisbuurt.
Over zijn familie weet Bram van der
Zande niet zoveel. Zijn grootouders
heeft hij niet gekend (opa Schoep
kwam in 1944 in Roosendaal om bij
een geallieerd bombardement). „En
op visite bij ooms en tantes mocht je
nooit mee. Alleen als er thuis een
kind werd geboren, dan gingen we
naar een tante." Bram is de zesde
van negen kinderen. Hij heeft vier
broers en drie zussen (de jongste zus
is al overleden). Zijn vader, die ook
Bram heette en 'de lange Bram'
werd genoemd, is op Botshoofd ge
boren en had twee zussen en drie
broers. Hij pendelde jaren als grond
werker naar Rotterdam. Brams moe
der groeide op aan de andere kant
van Oud-Vossemeer. op 'de Weele',
zoals hel buurtje met drie huizen
werd genoemd in de uiterste zuid
westpunt van de Hikkcpolder, tegen
de Broekpolder aan.
De behoefte om uil Oud-Vossemeer
Tegen sceptici als Kees Koopman
van Algemeen Belang Tholen verde
digt hij met verve het plan tussen de
Suzannawcg en de Havendijk. „Wc
bouwen echt niet voor leegstaand",
verzekert de wethouder. Hij heeft
zijn oren goed te luisteren gelegd en
in de markt zegt men: nu beginnen
met de voorbereidingen, niet wach
ten.
Een andere Koopman, SGP-raadslid
Chris Koopman uit Sint-Maartens
dijk, laat zich uitgebreid informeren
over de bouwplannen. De SGP
maakte van de Suzannapolder bij de
coaliticbesprekingen een belangrijk
punt. Als er geen recreatiewoningen
zouden komen, maar alleen perma
nente woningbouw, dan zou de frac
tie het hele havcnplan steunen. Zo
gebeurde het ook. Chris Koopman
zou zelf wel in Sint-Annaland willen
wonen, maar op dit moment hebben
de voorbereidingen op een eventuele
weg te gaan, hebben Bram en Thea
van der Zande nooit gehad. „Ik
woon vlak bij mijn werk. En je bent
ook zo de brug over als het moet."
Dat voorzieningen verder op afstand
komen, ervaren ze niet echt als een
probleem. „Wanneer je in een stad
woont, moet je vaak ook een half
uur rijden naar het centrum."
En als ze ouder zi jn, en minder mo
biel? Thea: „Dan bestellen we de
boodschappen gewoon via internet
en krijgen ze thuisbezorgd." Het
paar hecht ook wel aan de bekenden
en de vertrouwde omgeving. De
wijk Welhoek, tussen Dorpsweg en
Kalisbuurt, trekt hen bijvoorbeeld
helemaal niet om te wonen. Dochter
Angeline is in Middelburg neerge
streken, maar zoon Bram jr. is in het
dorp gebleven. „Die gaat hier ook
nooit weg."
Aan de Patrijzenweg hangt dit jaar
steeds de vlag uit met het logo van
600 jaar Oud-Vossemeer. Want dat
er rond dit jubileum van alles wordt
georganiseerd, dat steunt het paar
van harte. Bram: „We zijn ook met
een lid geworden van de Club van
600. Het is belangrijk dat het dorp
leefbaar blijft." Ze hebben genoten
van hel concert van de Luchtmacht-
kapel, en van het theatcrspcktakcl
Het geheim van Vosmeer. „Dat heb
ben we twee keer gezien. Onze
dochter was rond die tijd uitgere
kend en daarom hadden wc bij voor
baat voor twee avonden kaarten ge
kocht." Zoon Bram jr. werkte achter
de schermen mee aan deze produc
tie. „Zelf heb ik eraan kunnen bij
dragen dat de 'crew.' van dit stuk
door mijn werkgever met shirts en
hesjes is gesponsord", zegt Bram.
Hij was met Thea ook op de dorps
reünie in september, en dat was ge
zellig. „Maar het had drukker mo
gen zijn. En er waren betrekkelijk
weinig mensen die niet meer in het
dorp wonen."
Hoewel Bram en Thea van der Zan
de het knap vinden wat er hel afge
lopen jaar allemaal in het dorp is ge
organiseerd, is voor hen toch vooral
de geboorte van kleinzoon Owen het
hoogtepunt van 2016.
Dit is het laatste artikel in deze
reeks. De afgelopen twaalf maan
den kwamen daarin twee echtpa
ren, drie vrouwen en zeven man
nen, van uiteenlopende leeftijden,
aan het woord. We begonnen in
januari in de Patrijzenweg, in de
sneeuw. En we eindigen deze
maand eveneens in een witte om
geving, in dezelfde weg.
Het Heintjesdorp, een doodlopend straatje met een huizenblok haaks op de Patrijzenweg, bestaat 150 jaar. Bram van der Zande woonde 48
jaar van zijn leven in het achterste huis, tegen de R.K. begraafplaats aan.
Havenplein
Wozoco
Molendijk
Suzannaweg
Molen
Havenweg
Woontoren
De nieuwe woonwijk Kleine Suzannapolder in Sint-Annaland krijgt
een hoofdontsluiting voor autoverkeer via de route Havenweg en
Havendijk. De hoofdentree ligt bij de molen (het paarse blokje
rechtsonder in het wit temidden van groen) bij het in te richten
knooppunt van de Suzannaweg, Molendijk, Noordstraat,
Molendijkseweg en Tienhoven. Een tweede, secundaire ontsluiting
voor autoverkeer is er via een doorsteek vanaf het Havenplein. Dit
is een smalle verbinding die als eenrichtingsverkeer kan worden
uitgevoerd. Verder zijn er voor het langzame verkeer informele
verbindingen, zoals het pad vanuit het centrale deel richting de
molen en de voetgangersverbindingen met de haven via de zone ten
zuiden van de Havenweg. Voor alle huizen geldt een parkeernorm
van 1,75 parkeerplaats per woning; dit is inclusief de bezoekers.
Garages zijn hierbij niet meegeteld.
Rechtsonder de lage patiowoningen, aansluitend op de bestaande
huizen in de Suzannaweg, in verband met de molenbiotoop.
Vooraan, onder de Havendijk, 6 kavels voor vrijstaande woningen.
Onder de Havenweg zijn 7 laantjes te zien, waaraan 2 huizen
gebouwd kunnen worden. Die hebben een gezamenlijk erf. Op het
havenplateau zijn de 4 woontorens in paars zichtbaar. Linksboven -
het paarse blok direct naast de Kleine Suzannapolder - het
toekomstige woonzorgcentrum aan het Havenplein, in de buurt van
de huidige trap.
1
Projectleider Henny Weeda geeft dhr. Westdorp jr. en zijn vriendin Daphne van Vossen uitleg bij de woningbouwmogelijkheden in de Kleine
Suzannapolder.
Elfstedentocht een hogere prioriteit
bij de schaatsliefhebber.
„Hier komen mensen die iets met het
water hebben en ze zitten tegelijk
vlakbij het centrum", vertelt project
leider Henny Weeda. Hij heeft 10
jaar uitgetrokken om 280 huizen
rond de haven in Sint-Annaland te
bouwen. „Gemiddeld 25 tot 30 wo
ningen per jaar." Hel ene jaar kunnen
dat er meer zijn dan het andere.
„Wonen aan het water is altijd een
plus, zeggen ons alle makelaars", zo
benadrukt Yvonne Gerritsma, sector-
hoofd gemeentelijke ontwikkeling,
nog maar eens. „Het biedt inderdaad
zonder meer iets extra's", vult Wee
da aan.
Caroline en Daan van Doorn kunnen
erover meepraten. Zij wonen zelf aan
het waterfront in Tholen en weten
hoeveel belangstelling daarvoor was.
Caroline is als voorzitter van de wa
tersportvereniging Sint-Annaland
zeer geïnteresseerd in de plannen.
Over de woontorens op het haven
plateau was ze minder enthousiast,
maar de Kleine Suzannapolder ziet
er veelbelovend uit.
Opvallend genoeg is er niemand van
de Suzannaweg-bewoners aanwezig.
Zij zijn volgens Weeda eerder al bij
gepraat in de Wellevaete en staan er
overwegend positief tegenover, nu er
alleen maar permanent bewoonde
huizen mogen komen en geen recre
atiewoningen meer. Aandacht voor
de waterhuishouding vonden de be
woners van de Suzannaweg heel be
langrijk. „Sommigen wilden dat er
helemaal geen huizen komen, maar
dat is niet aan de orde.'"
Havenplein-bewoner Dirk Westdorp
is met zijn vrouw en twee zoons en
hun vriendinnen gekomen. De twin
tigers zijn op zoek naar een betaalba
re woning en willen graag in de buurt
van de haven blijven. In Sint-Anna
land kunnen ze uit het royale aanbod
nu geen keuze maken. Een vertegen
woordiger van de projectontwikke
laar noteert hun gegevens. „Er zijn
allerlei types woningen tussen de
160.000 en 300.000 euro", zegt
Henny Weeda.
Kleine Suzannapolder wordt in vier
fases geknipt, zodat het plan gefa
seerd uitgevoerd wordt. De eerste fa
se is het deel bij de vroegere Klippel-
straat die aan het Havenplein grenst,
waar het woonzorgcentrum als eerste
gebouwd gaat worden. Weeda denkt
in 2012/2013 met de 14 woningen bij
de vroegere Klippelstraat te kunnen
beginnen. Dat zijn zowel 2 onder 1
kap als rijtjeswoningen. De duurdere
huizen worden pas later gebouwd en
dat kan 2017/2018 of 2018/2019 zijn.
Die komen onder de Havenweg, waar
volgens de berekeningen van ingeni
eursbureau Fugro 'nog een tweede
binnendijk wordt aangelegd. Daarop
wordt een wandelgebied gepland,
want het hele nieuwbouwwijkje komt
royaal in het groen te zitten. Vanaf de
Molendijk naar de haven toe zijn on
deraan de dijk 6 vrijstaande wonin
gen gepland. Onder de Havenweg,
die van 5.60 naar 5.80 m wordt opge
hoogd, komen de huizen op 5.30 m
NAP met een garage in het talud. Aan
zeven kleine laantjes zijn steeds twee
huizen gepland, waar geen door
gaand verkeer komt.
Het stuk vlak onder de molen wordt
laagbouw in verband met de molen
biotoop. Daar zijn 8 patiowoningen
voor ouderen gepland mét alles op
de begane grond. Die lopen parallel
aan de bestaande huizen in de Suzan
naweg. Aan de andere kant achter de
vroegere Klippelstraat komt een par
keerterrein op de plaats waar nu
volkstuintjes liggen.
Volgens Henny Weeda lopen alle
drie dcclplannen naast elkaar, dus
zowel het Havenplcin met de super
markt, bovenwoningen en woon
zorgcentrum als het havcnplateau
met de vier woontorens komen tege
lijk met de Kleine Suzannapolder op
de markt. Dat biedt het voordeel dat
er allerlei types huizen gekozen kun
nen worden. Overigens blijft faseryig
daarbij voorop staan. Er is ook spra
ke van twee projectontwikkelaars: de
WBU uit Middelburg (onderdeel van
Heijmans) exploiteert het Haven
plein en bouwt ook zelf, Willemsen
Mindcrman uit Capelle a/d IJssel (of
de rechtsopvolgers) ontwikkelt het
havenplateau en de Kleine Suzanna
polder, maar heeft zelf geen bouwbe
drijf. Volgens Weeda zijn er ook nog
een aantal vrije kavels die de ge
meente zelf kan verkopen omdat de
gemeente de eigenaar is en niet de
projectontwikkelaar.
Zo'n groot aanbod van woningen
naast alle andere plannen in de ge
meente zoals in Tholen Noord en bij
Sint-Maartensdijk zal volgens pro
jectleider Henny Weeda niet zonder
landelijke verkoop gaan. Zijn de laat
ste 10 huizen in plan Vroonstede -
waar ook nog volop plaats is - uit
sluitend aan Sint-Annalanders ver
kocht, bij de havcnplannen zal de lo
kale markt dat enorme aanbod niet
kunnen verwerken. „Maar het is ook
goed wonen in Zeeland", zegt Wee
da, die de verschillende types huizen
een sterk punt vindt in de havenplan
nen.
De zienswijzen die zijn ingediend te
gen het eerste onderdeel - het Ha
venplein - zijn nog altijd niet door b.
en w. behandeld. „Die gaan we met
de reacties op het havenplateau en nu
het voorontwerp-bestemmingsplan
Kleine Suzannapolder tegelijk af
werken", aldus de projectleider.
Rien Bruynzeel van energicwinkcl
BCON kwam nog een kijkje nemen
in de Wellevaete en informeerde of
de daken op het zuiden liggen, want
dat is alleen maar goed voor duurza
me energie als zonnepanelen. René
Moerland van aannemingsbedrijf
gebr. Moerland zou de aanleg van de
straten en de riolering heel goed kun
nen gebruiken in 2011, maar dal zal
dan nog niet aan de orde zijn.
Met de supermarkt is er immers nog
altijd geen akkoord. Piet Gunter
kwam nog wel een kijkje nemen in
de Wellevaete, maar bleef sceptisch
over de gang van zaken. Volgens
Weeda moet er 3 januari uitsluitsel
komen over het aanbod van de ge
meente aan de familie Gunter.
De projectleider ver\vacht bij het Ha
venplein en de Kleine Suzannapol
der niet zoveel problemen meer,
maar ten aanzien van de woontorens
en de voormalige weegbrug denkt
Weeda dat de Raad van State eraan te
pas zal komen. En dat betekent be
hoorlijke vertraging, want die heeft
nog heel wat meer bezwaren te be
handelen.
in
the multi-utility company
Advertentie LM.
Aad van Keulen van de Belangenvereniging Stalland blijft scep
tisch over de bouwplannen in de Kleine Suzannapolder. „We
hebben economisch echter de wind mee, want wie gaat er nu
nog een'groot project uit de grond stampen? Dan worden de
verliezen voor de gemeente en dus voor de inwoners alleen
maar groter!" Hij was zelf niet op de inloopavond, evenmin als
de andere bewoners van de Suzannaweg. Ook de aparte bij
eenkomst op 22 november voor de Suzannaweg-bewoners mis
te hij in verband met verblijf in het buitenland. „Aan de inloop
avonden hecht ik ook geen waarde meer gezien de vorige
uitvoeringen. Het is een gelopen wedstrijd nu de SGP overstag
is gegaan." Overigens blijft Van Keulen twijfelen aan de haal
baarheid. „Pas als wethouder Hommel zelf een ton in het plan
investeert, maakt hij zijn verhaal geloofwaardig."
