Klaas Heijboer brengt in 22 jaar
8200 naamgenoten in kaart
Bibliotheek helpt ouders een handje
bij woordblindheid van kinderen
'Serieuze familie, eenvoudig en vasthoudend
Deense kous van 240 meter
versterkt riolering Setalland
Tussen vijf en tien procent van de Nederlanders is dyslectisch
Donderdag 7 oktober 2010
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
13
Energieweg 11J - 4691 SE Tholen - tel. 0166 60 93 33
www.vanhouteinterieur.nl
V
Socialist
Nieuwsgierig
Heijboer
De bibliotheek in Tholen ziet graag kinderen komen
die er plezier in hebben boeken te lezen. Niet alle kin
deren in Tholen hebben dat. Dat komt omdat ze dys
lectisch zijn. Woordblind, is daarvoor een veel ge
bruikt alternatief.
Openhartig
Complimenten
Een uniek karwei wordt deze week uitgevoerd in Sint-
Annaland. Een Deens bedrijf brengt een kous aan in de
riolering van de Brugstraat, Ring en Ooststraat. Gekoeld
door ijs kwam de 240 meter lange kous dinsdagmiddag
op een grote vrachtwagen aan. Onder waterdruk wordt
de kous deze week in de rioolbuizen geperst.
Jeugdbrandweer landelijk zevende
De junioren van de jeugdbrandweer hebben zaterdag in
Harderwijk deelgenomen aan de landelijke finale van de
jeugdbrandweerwedstrijden. De jeugdige spuitgasten
moesten een brand blussen in een technieklokaal van
een schoolgebouw. De inzet van de junioren bleek goed
voor een zevende plaats in de eindrangschikking.
Slachtoffer
De bekendste is Anton Heijboer, de kunstenaar uit Ilpen-
dam die vijf vrouwen had. Maar dat is een bijzon
der mens in de familie, verzekert de 82-jarige Klaas
Heijboer uit Lelystad. Voormalig wethouder Karei He
ijboer uit Sint-Annaland past meer bij het beeld van de
Heijboeren. „Eenvoudig en vasthoudend. Een verstandi
ge man die het van boerenknecht tot wethouder bracht.
Zijn optreden ging nooit met bluf gepaard."
Secuur
Dierenpootjes
Bestuurder
Onthoofd
Sinds 1627
De naam Heijboer wordt in de doop- en trouwboeken van het
eiland Tholen voor het eerst genoemd op 2 mei 1627. In Stave-
nisse werd toen Cornelia, dochter van Willem Matteus en
Maeyken Heijboers genoemd. Op 10 december 1628 wordt
Janneke, dochter van eerstgenoemde ouders, in Sint-Maar
tensdijk gedoopt. Ze woonden zeer waarschijnlijk in de Noord
polder in de veldhoek De Hoge Heye. Dit was de naam van de
hofstede die daar stond en rond 1835 werd afgebroken. Deze
veldhoek bestond geheel uit vronen, gronden van het Kroondo
mein waarvoor minder of geen polderlasten werden betaald. Bij
zijn onderzoek kon Klaas Heijboer de naam Heijboers met een
s omstreeks 1700 alleen in West-Brabant vinden, maar na drie
generaties verdwenen ze. Alleen Heijboer, Heiboer en Heyboer
komen nog voor.
Klaas Heijboer (rechts) overhandigde het resultaat van 22 jaar speurwerk aan gemeentearchivaris Fred van de Kieboom. Links de
voormalige Thoolse gemeentearchivaris Hans Zuurdeeg.
ton Heijboer opgebeld. „Zijn vader
was technisch medewerker in Neder-
lands-lndic en Anton is daar ook ge
boren: 9 februari 1924 op Java. Ik ben
Karei Heijboer.
<x)k een planter Heijboer tegengeko
men die op Sumatra door de Jappen is
onthoofd. Anton zat in de Tweede
Wereldoorlog in een Duits kamp, dat
hij ternauwernood heeft overleefd.
Die ervaringen hebben hem in zijn la
tere leven wel parten gespeeld. Zijn
excentrieke optreden maakte hem tot
een bijzonder mens, maar over het al
gemeen vormen de Hcijboeren een
serieuze familie. Trouw, rustig, zui
nig. kort, stevig gebouwd en protes
tant. Er zijn twee Rooms-Katholieke
takken ontstaan. De ene door huwe
lijk en verhuizing van Oud- naar
Nieuw-Vossemeer. Nazaten wonen
nog in Brabant en Limburg. De ande
re r.k. tak ontstond toen kinderen, van
wie de ouders overleden waren, in een
r.k. gezin in de Haarlemmermeer wer
den ondergebracht. Pierre Heijboer,
journalist bij de Volkskrant, is daar
nog een nazaat van."
Een familiewapen hebben de Hcij
boeren niet. „Toch zitten er nogal wat
schilders in de familie en ik heb ook
nog wel in Friesland een wapen met
adelaars gevonden, maar dat heeft
niets met de Zeeuwse afkomst te ma
ken. De Heijboeren zijn ook eenvou
dig en Zeeuwen zijn zuinig op wal ze
hebben, maar ze kunnen best wat mis
sen."
Klaas Heijboer kwam negen honderd
jarigen tegen in de familie Heijboer.
„De oudste is 105 jaar geworden. Ik
heb nog met een 100-jarige Hcijbbcr
gesproken die schoolmeester is ge
weest. Een SDAP'er, een echte socia
list. Hij was het geworden omdat hij
zich zo betrokken voelde bij het on
recht dat de mensen tijdens de crisis
periode werd aangedaan.
Het grootste gezin dat Klaas tegen
kwam tijdens zijn speurtocht, telde 17
kinderen. „Daarvan zijn er echter
maar vier volwassen geworden en
daar was ik wel stil van."
Tussentijds deed Klaas Heijboer al
eens verslag van zijn speurwerk. Toen
had hij nog maar 3200 namen achter
haald. Dat verslag is behalve in het
gemeentearchief van Tholen ook te
vinden in Middelburg en Den Haag.
„Na 22 jaar heb ik er bij 8200 namen
een punt achter gezet. Voltooid wordt
het nooit, maar voor ik het niet meer
kan. zet ik er een streep onder. En ik
voelde me moreel verplicht om het
Thoolse gemeentearchief een bock
aan te bieden. Van augustus 1988 tot
nu toe heb ik eraan gewerkt
Niet dat Klaas Heijboer nu uitgeke
ken is op dit werk. „Ik heb nog der
tien ordners met foto's van mensen.
boerderijen, woningen en schepen
staan. Van elk gezin zou je een ver
haal kunnen maken. Ik heb ook gege
vens van boedelscheidingen voor
1811. Wat namen betreft, kom je veel
Mattheus en Johannis tegen. Die bij
belse namen zijn echte Heijboema-
men. Naamsveranderingen ben ik niet
tegengekomen. Wel dat kinderen na
een scheiding niet de naam van hun
vader wilden blijven dragen, maar
juist van hun moeder en dat was een
Heijboer."
Voordat Klaas met de dertien ordners
aan de slag gaat, wil hij de stamboom
van zijn vrouw rond hebben: Aaltje
van Rees uit de Alblasserwaard. En
wie weet, komt er van het nu alleen
nog losbladige boekwerk van de
stamboom Heijboer nog een keer een
echt gebonden bock uil. „Verschillen
de familieleden zijn bar nieuwsgierig
wanneer dat uitkomt", aldus Klaas
Heijboer.
De naam Heijboer kwam in 1947 in Nederland 1014 keer
voor, in 2007 was dat gestegen tot 1623. Soms wordt Hey
boer met een Griekse y geschreven. Dat is vooral in Amerika
het geval, waar ook enkele duizenden Heyboeren wonen.
Heiboer met een korte ei kwam in 1947 in heel Nederland 25
keer voor en in 2007 was dat 36 maal het geval. Die Heiboe
ren zijn vooral op Zuid-Beveland, Walcheren en in Rotterdam
te vinden.
De bibliotheek Tholen hield zater
dag samen met de stichting Balans
en de firma Lexima een inloopoch
tend om voorlichting te geven op
welke manier met een dyslectisch
kind kan worden omgegaan. Aan
Circa tien bezoekers was de och
tend zeker goed besteed, zegt de
organisatie.
Twee van die bezoekers waren
Monique (31) en René (35) van
Dijk uit Oud Vossemeer. Het echt
paar heeft twee dochters. Eentje
die in november zes jaar wordt en
een dochtertje van drie jaar. Uit
opmerkingen van de leerkrachten
op school bleek dat de oudste
dochter enigszins achterblijft met
lezen. Rekenen en taal gaat uitste
kend, maar hel begrijpen van
woorden uit een leesboekje blijkt
voor Vera erg moeilijk.
Moeder Monique kreeg al eerder
de indruk dal haar kind lees- en
spellingsproblcmen heeft en zocht
informatie op het internet. Wie
daar de term dyslexie intikt, krijgt
ongeveer 300 pagina's voor zijn
kiezen die allemaal met het onder
werp te maken hebben. Ook de
oorzaak van het fenomeen wordt
genoemd. 'Het hersengebiedje
waar klanken door schrifttekens
worden gekoppeld is te zwak aan
gelegd.'
Ga er maar aanstaan. Pa Rcnc wil
de er aanvankelijk niets van weten,
vertelde Monique. Een typische
vaderreactie, vindt ze. „ledereen
kan wat hebben, maar zijn kinde
ren niet", zegt ze openhartig. Toch
blijkt in de klas dat Vera later klaar
is met het maken van opdrachten
dan de klasgenootjes. Ook leest ze
trager. Moeder Monique herkent
het euvel. „Ik ben zelf vermoede
lijk ook dyslectisch. Op school
schreef ik ook langzamer dan de
andere kinderen en of een woord
nou met au of met ou werd ge
schreven, ik gooide alles maar op
één hoop en schreef het op zoals
het in me opkwam."
Omdat het lezen haar niet gemak
kelijk afging, werd ze geen lid van
een bibliotheek. „Ik houd wel van
lezen, maar over een boek doe ik
misschien wel een jaar. Dus koop
ik liever een boek, dan dat ik het
leen." Pa René is er inmiddels ook
van overtuigd dat het beter is in
formatie in te winnen op welke
manier zijn dochter het best kan
worden geholpen. Zeker nu het
nieuwe schooljaar is begonnen,
zien de ouders graag dal Vera wat
extra aandacht krijgt. „Dat hebben
wc ook met de juf besproken en de
school verleent alle medewer
king", is de overtuiging van Moni
que.
Naast dyslectische symptomen
kreeg de juf de indruk dat Vera
zich moeilijk, kan concentreren. Ze
zou wat snel zijn afgeleid en dat
zou te maken kunnen hebben met
het fenomeen ADHD. „Ze heeft
van die trekjes", constateert moe
der Monique. „Bij anderen is ze
heel gemakkelijk, maar thuis is er
af toe geen land mee te bezeilen.
Nee. Medicatie is nog niet aan de
orde. We weten nu dal mensen een
cq en een iq hebben. Dat heeft te
maken met emotie en met intelli
gentie. De getallen die daar bij ho
ren, liggen wat te ver uit elkaar en
dat geeft kennelijk die problemen."
Echt ongerust hoeven de ouders
zich nog niet te maken, bleek za
terdag tijdens de inloopochtend.
„Voor ons was de informatie die
we van de vertegenwoordigers van
de stichting Balans kregen, een
echte cyc-opener. We konden heel
rustig ons verhaal vertellen en kre
gen een Hink aantal tips mee", ant
woordt ze desgevraagd zonder op
alle details in te gaan.
Een van de adviezen is om bij de
kinderen vooral de positieve din
gen te benoemen. In plaats van te
mopperen op zaken die mogelijk
verkeerd zijn, is het beter compli
menten uit te delen als het goed
gaat. Monique: „Dus niet alleen
aandacht geven als het kind door
het lint gaat, maar vooral aandacht
geven als het kind prettig functio
neert."
Medewerkers van de afdeling
openbare werken van de gemeente
Tholen zijn in grote getale aanwe
zig om de installatie van de kous
mee te maken. Zo'n kunststukje
maak je zelden mee. Het inbrengen
van de kous is goedkoper dan over
240 meter een hele nieuwe riole
ring aanleggen. Toch komt er heel
wat voor kijken. Zo kunnen bewo
ners van de Brugstraat en een deel
van de Ring en Ooststraat deze
week geen gebruik maken van het
toilet en de douche. Aannemer
BAM heeft voor mobiele toiletten
en douches gezorgd.
Op het kruispunt Kloosterstraat/
Nieuwstraat/Brugstraat is een hoge
steiger gebouwd boven de rioolput.
Maandag, werd de put geopend. De
kous wordt onder een dik pak ijs
aangevoerd. Het ijs wordt er met
een schep afgehaald. Kinderen ver
maken er zich na schooltijd mee,
door 'sneeuwballen' te gooien.
Op een transportband wordt de
kous vanaf de vrachtwagen naar de
steiger gebracht. Verder op staan
twee tankwagens met water klaar
om de nodige waterdruk te kunnen
leveren. Het water moet ook ver
warmd worden. Wanneer de slan
gen zijn aangesloten, wordt de eer
der nog slappe kous heel dik. Tevo
ren is er al een dunne plastic kous
over 240 meter in de rioolbuizen
geblazen ter bescherming van de
echte kous. Via de rioolputten. die
om de 130 meter in het wegdek zit
ten, kan het proces worden ge
volgd. De Deense specialisten zijn
echter zeker van hun zaak, want ze
doen dit werk in heel Europa. Dag
en nacht gaat het persen door.
Buurtbewoners komen af en toe
een kijkje nemen. Een van hen her
innert zich nog dat het 39 jaar gele
den is dat de riolering hier is aan
gelegd.
In de Molenweg in Oud-Vosse-
meer is maandag een soortgelijke
kleine kous aangebracht in de rio
lering, maar dat gebeurde onder
stoom. Dat kon daar omdat het een
kleinschaliger karwei was, dat
dinsdag werd afgerond. In Sint-
Annaland denkt men tot aan het
weekeinde nog nodig te hebben.
Mogelijk wordt de stremming van
het doorgaande verkeer in de
dorpskom pas begin volgende
week opgeheven.
Eerder dit jaar hadden de junioren
zich op de gewestelijke wedstrij
den in Sliedrecht weten te plaatsen
voor deze landelijke finale. In Har
derwijk kreeg de ploeg een mel
ding van een brand in een techniek
lokaal van een schoolgebouw.
Bevelvoerder Matthijs van der
Welle vroeg vervolgens direct aan
vullende informatie op om een
goed beeld te krijgen van de situ
atie. De aanvalsploeg, bestaande
uit Mark Kosten en Carlo Hoek,
stuitte al bij de eerste verkenning
op een brand bij een zaagmachine.
De brand had zich echter uitge
breid via een afzuiginstallatie. Om
te voorkomen dat deze installatie
het vuur verder aanwakkerde
moest deze eerst uitgeschakeld
worden alvorens een bluspoging
gedaan werd. Intussen verzorgde
de waterploeg, Jos van de Ree en
Nilson de Ouden, samen met
pompbediener Daan Kempeneers
de waterwinning. Vervolgens kon
de waterploeg direct inzetten op de
uitbreiding van de brand.
De bevelvoerder had in de tussen
tijd een slachtoffer bij de pompbe
diener gebracht. Deze man had een
bluspoging gedaan, maar had
brandwonden opgelopen. De pomp
bediener heeft deze brandwonden
vervolgens gekoeld. Nadat beide
stralen waren ingezet kon al snel
afgeblust worden. De ploeg uit Sint
Philipsland had dan ook op één na
de snelste tijd van alle deelnemen
de ploegen. Voor het geval er een
ploeglid uitvalt, zijn er altijd reser
ves beschikbaar. Dit keer waren dat
Jacco Walpot, Mark Neele en Paul
Kosten.
De organisatie van de wedstrijddag
had gezorgd voor vrij kaartjes voor
het Dolfinarium in Harderwijk. Op
dit terrein vond tevens de prijsuit
reiking plaats, welke werd afgeslo
ten met een zeeleeuwenshow. De
Fluplandse ploeg moest genoegen
nemen met een zevende plaats in
de eindrangschikking, maar mag
zich desondanks bij de beste junio-
renploegen van Nederland rekenen.
Overigens was Sint Philipsland
niet de enige Zeeuwse ploeg die de
finale hcreikt had. Ook Bruinisse,
Vlissingen en Westcrschouwen wa
ren in Harderwijk present. Laatst
genoemde ploeg won overigens de
finalê en mag zich een jaar lang
landskampioen noemen.
Alhoewel het officiële wedstrijd
seizoen nu voorbij is nemen zowel
de junioren als de aspiranten op 13
november deel aap de jaarlijkse on
derlinge Zeeuwse jeugdbrandweer
wedstrijden. De junioren spelen
hier ook weer volgens het lage
druk aflegsysteem. De aspiranten
spelen echter in de klasse hoge
druk, wat de realiteit nog dichter
benadert en de jeugdbrandweer
nog professioneler maakt.
Daarnaast hebben beide ouders bij
de oudervereniging (Balans is de
oudervereniging voor kinderen
met ontwikkelingsstoornissen bij
leren en/of gedrag) in alle rust
kunnen vertellen hoe ze over het
probleem dachten. „Dat betekent
dat mijn man en ik nu op dezelfde
lijn zitten als het over de opvoe
ding gaat."
Naast Balans deed ook Lexima
mee aan de inloopochtend. Lexima
is een bedrijf dat iet-hulpmiddelen
bij dyslexie aanbiedt. Zoals op het
Makkelijk Lezen Plein (MLP)- in
de Thoolse bibliotheek.
Een wand met boeken waarvan de
inhoud bijvoorbeeld wordt aange
duid met een logo. „Dierenpootjes
zeggen dat de boeken over dieren
gaan. Een spook geeft aan dal er
griezelverhalen te lezen zijn. Een
bal betekent boeken over sport",
legt Petra Das, jeugdbibliothecaris
uit.
Ze wil het lezen onder de jeugd,
ook die dyslectisch zijn, stimule
ren. „Dyslexie heeft het meest met
de bibliotheek te maken omdat het
over lezen gaat. Dan moet je als
bibliotheekinstelling zorgen dat je
ouders en kinderen kunt bedienen.
En dat kunnen we hier in Tholen",
laat ze niet zonder trots een flinke
variëteit aan mogelijkheden zien.
„De school is nu begonnen en zo
dra de kinderen in groep vier zit
ten, komt dyslexie er vaak defini
tief uit."
Voor de inloopochtend betekende
het volgens Wim Otterman, hoofd
van de bibliotheek Tholen, dat er
doorlopend bezoekers kwamen
voor Balans. „Hoeveel kinderen op
Tholen dyslectisch zijn, is nooit
onderzocht. Maar landelijk tussen
de vijf en tien proeent. Wc hebben
niet de indruk dat Tholen hiervan
ver afwijkt."
Ambtenaren van de afdeling openbare werken kijken op de hoek
Kloosterstraat/Nieuwstraat/Brugstraat vol bewondering naar de
kous die over 240 meter met waterdruk in de riolering wordt
geperst. Staande op de klep van de vrachtwagen één van de
specialisten uit Denemarken die het karwei in Sint-Annaland klaart.
Advertentie I.M.
Klaas Heijboer heeft gedurende maar
liefst 22 jaar 8200 namen in de stam
boom Heijboer opgetekend. Donder
dag overhandigde hij het boekwerk in
het gemeentehuis aan archivaris Fred
van de Kieboom en zijn voorganger
Hans Zuurdeeg, met wie hij vele uren
in het oude gemeentehuis in Sint-
Maartensdijk doorbracht. „Dan lo
geerde ik een week in hotel De Gou
den Leeuw in Sint-Annaland", vertelt
Klaas Heijboer. „Overdag zat ik in het
archief en 's avonds, bezocht ik dan
een aantal Heijboeren."
Archivaris Van de Kieboom was ver
eerd dat de leeszaal weer verrijkt is
met een naslagwerk over een familie
naam die in ons land 1623 keer voor
komt, waarvan ook veel op Tholen.
en in Groot Ammers getogen. Klaas
werd melkveehouder en groeide van
28 ha in Bleskensgraaf naar 75 ha met
150 melkkoeien in Flevoland, waar
hij in 1975 neerstreek. „Mijn zoon
Henk heeft het bedrijf voortgezet en
hij heeft drie dochters die meer boer
zijn dan menige man."
Klaas stopt samen met een collega op
zijn zestigste, dat hadden ze samen af
gesproken. „Ik had er een levensver
zekering van 5000 gulden voor afge
sloten. Alle bestuursfuncties in de
landbouw bouwde ik af, maar er kwa
men weer nieuwe in de welzijnssector
voor terug. Zoals het voorzitterschap
van Philadelphia, de oudervereniging
voor geestelijk gehandicapten. Toen
ik zeventig werd, ben ik ook daarmee
gestopt. Nu doe ik alleen nog wat
voor de bcjaardensoos van de kerk."
Anton Heijboer.
„In Sint-Maartensdijk begint de stam
boom, dus is het goed dat dit boek
werk bij de bron ligt. Veel mensen
doen onderzoek, maar weinigen heb
ben een afgeronde publicatie en laten
het ons dan ook nog niet altijd zien.
Daarom zijn we hier zeker blij mee.
Onlangs kregen we ook een boek van
de familie Van As en in onze leeszaal
hebben we ook boeken van de fami
lies Bolier en Van der Slikke."
Klaas Heijboer komt zelf niet uit Zee
land. Pas na 1945 kwam hij er voor
het eerst door een bezoek aan een
proefboerderij. Voor zijn stamboom
onderzoek is Klaas er later wel veel
geweest. Hij is in Langerak geboren
Op zijn zestigste dook Klaas Heijboer
in de archieven. „Ik wilde onze vijf
geslachten in de Alblasserwaard in
kaart brengen. In zes weken had ik het
voor elkaar met alle foto's erbij. Dan
word je nieuwsgierig en wil je er
meer van weten. Ik vond het een inte
ressante familie. Via Klundert en Din-
tcloord kwam ik op Tholen terecht.
Alle Heijboeren komen van het eiland
en ze zijn ook allemaal familie van el
kaar. De mcesten werkten in de land
bouw of het onderwijs. Ze waren ook
goed in wis- en natuurkunde. Mijn
jongste zoon heeft vier dochters, van
wie er drie een negen voor wiskunde
hebben. De dochter van de vroegere
TNO-directeur Heijboer is professor
aan de Vrije Universiteit in Amster
dam en doet daar kankeronderzoek."
De zoektocht naar de familie Heijboer
leverde Klaas talrijke contacten op.
„Een stamboom maak je nooit alleen,
dat doe je gezamenlijk. We waren ei
genlijk met z'n tienen, maar twee van
hen zijn inmiddels overleden. De
meest trouwe contactman was Jan
Heijboer uit Leiden. Daar heb ik het
langst mee samengewerkt en die heeft
mé ook geleerd om secuur te zijn.
Sommigen willen allerlei zijpaden be
wandelen, maar je moet wel bij de les
blijven."
Toen Klaas op zoek was naar een ver
loren zoon van opa's opa heelt hij An-
Monique en René van Dijk uit Oud-Vossemeer praten met deskundigen van de stichting Balans en de firma Lexima over dyslexie.
