Nachtelijke klim naar de top van
berg Horeb kost veel inspanning
Tholenaren maken met dominee Joppe trip in voetsporen van Mozes
Donderdag 2 september 2010
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
9
Heldhaftig
Darmklachten
In de voetsporen van Mozes. Dat was de tocht die een groep
Tholenaren onlangs maakte tijdens een rondreis door Egypte,
Jordanië en Israël. Dominee Joppe uit Sint-Maartènsdijk was
een van de rondleiders. Hij maakte er voor de Eendrachtbode
een verslag van. Joppe maakte al eerder, in 2006, een 11 -daag
se reis naar Israël. De Exodusreis was een vervolg. Over op
dringerige verkopers, de zware beklimming van de Horeb en
de strenge controle van de reisbus.
Schril
Verademing
Koffers open
Oud-generaal
geschoven waardoor de Nederlands
sprekende gidsen op waren. Op zich
had een Engelssprekende gids wel ge
gaan, maar deze man was een oud ge
neraal, met wie overleg lastig was-en
die al iets had verteld voordat de gehe
le groep uit de bus was. We hebben
dus al vrij snel contact opgenomen
met onze reisorganisatie en onze Is
raëlische agent om een vervanger ge
vraagd. Ons eerste hotel in Israël was
kibbutz Lavi in Tiberias, werkelijk een
verademing in vergelijking bij de
voorgaande hotels. Op onze eerste dag
in Israël gingen we niet ver, maar be
zochten we na een boottocht over het
meer van Galilea verschillende plaat
sen rondom het meer, waar de Heere
Jezus ook geweest is. Te denken valt
aan de berg der Zaligsprekingen en
Kapcrnaiim.
Waar mogelijk lazen ds. Joppe of ds.
Donselaar een gedeelte uit de Bijbel
over de desbetreffende plaats en zon
gen we een psalm. Bij terugkomst kre
gen we van de 'general manager' van
kibbutz Lavi in Tiberias. Marc Walg,
Nederlander van oorsprong, een boei
ende presentatie over het ontstaan van
deze kibbutz voor blinden en het leven
op een kibbutz met een bezoek aan en
uitleg over hun synagoge. Dit was bij
zonder mooi.
De volgende morgen moesten alle
koffers weer in de bus, want aan het
eind van de dag zouden we in Jeruza
lem arriveren. Eerst gingen we naar
Nazareth Village, het Bijbels Open
luchtmuseum over de tijd dat de Heere
Jezus op aarde leefde. Veel mooier
dan de Aankondigingskerk in Naza
reth die tijdens de reis in 2006 bezocht
werd. In Nazareth Village kregen we
een rondleiding van Maarten Dekker,
die namens de Gereformeerde Ge
meenten in Nazareth werkt en als vrij
williger rondleidingen verzorgt op dit
park. Omdat onze Joodse gids op ze
ker moment achterbleef, kon Maarten
in de synagoge ons wat meer over zijn
werk vertellen en de opbrengst van de
collecte van zondag die in Petra ge
houden was, in ontvangst nemen. Van
William van den Berge, die met de
zoon van Dekker in Rotterdam op ka
mers zit, kreeg het gezin kaas over
handigd. Ook waren er nog een reis
genoten die hem wat in de handen
stopten. Vervolgens gingen we naar de
berg Thabor, waar we eigenlijk te laat
aankwamen. Voor de taxichauffeurs
was het etenstijd. Het bezoek aan de
berg Karmel duurde gelukkig wat lan
ger. In het kerkje op de Karmel lazen
we de geschiedenis van Elia en de
Baaipriesters. Vanaf de Karmel heb je
een prachtig uitzicht over de vruchtba
re Jizreëlvallei. Ons laatste bezoek
bleek later om een bekende te gaan.
Vrijdag 7 mei brachten we een bezoek
aan Yad Vashem, het herinneringscen
trum aan de Tweede Wereldoorlog.
Voor het eerst of opnieuw aangrij
pend. Vlakbij Yad Vashem is een muur
met herinneringsplaten met namen
van mensen die in de Tweede Wereld
oorlog levens van Joden gered heb
ben. Bij de platen met namen van Ne
derlander wees één van de reisgenoten
de namen van haar ouders aan die in
de oorlog Joden verborgen hielden.
De mensen uit Arnemuiden wezen de
naam van een dorpsgenoot aan. Na
een groepsfoto bij de Menorah nabij
het parlementsgebouw de Knesset
gingen we met de bus naar Bethlehem
en bezochten daar de Geboortekerk.
Om in Bethelehem te komen moet je
door de muur die streng bewaakt
wordt.
Zaterdag was het heel warm in Israël.
Op deze warme dag gingen we langs
Jericho door de woestijn van Judea
naar Qumran, waar de Dode Zeerollen
zijn gevonden. Daarna reden we naar
de oase van Ein Gedi. waar onder
meer een fraaie waterval is en waar de
jonge David zich verborg voor koning
Saul. Hier maakten we een wande
ling. Vervolgens reisden we naar de
Massada. Op een hoge rots ligt daar
de Romeinse vesting die door de Zelo
ten heldhaftig werd verdedigd tegen
de Romeinen. Deze rots bereikten we
niet per voet, maar via de kabelbaan.
Tot slot konden liefhebbers nog drij
ven in de Dode Zee, waar velen ge
bruik van maakten. Voor de liefheb
bers was er 's avonds nog de
mogelijkheid om per bus een avond
tour door Jeruzalem te maken. Hier
van maakte de helft van de groep ge
bruik.
Op de zondag hadden we weer twee
diensten in het hotel met wat gasten
van buitenaf, 's Avonds hebben we
buiten nog wat gezongen. Op de
maandag brachten we eerst de op
brengst van de collecte bij het Shaare
Zedck ziekenhuis, waar het met grote
dankbaarheid in ontvangst werd geno
men. Vervolgens gingen we naar het
Israëlmuseum om dan met name het
model of madurodam van Jeruzalem
te bezichtigen. Dit model, schaal 1:50,
toont het Jeruzalem van het jaar 66,
kort voor de verwoesting.
Na een busrit door de benedenstad van
Jeruzalem met onder meer de Siloam-
vijver maakten we een wandeling
over een deel van de stadsmuren van
Jeruzalem. Na een uurtje winkelen in
de oude stad moesten we op een be-
Dat het een hele leuke en hechte
groep zou zijn, bleek al op de kennis
makingsmiddag eind februari in ge
bouw Calvijn. Tijdens deze middag
werd bekend gemaakt dat het thuis
front dagelijks via de internet deze
unieke reis zou kunnen volgen. Predi-
kantszoon en ICT-er Matthijs Joppe
had hiervoor een website gebouwd
met weblog en fotoboek. Door zeer
velen is hiervan dankbaar gebruik ge
maakt. Ook de 84-pagina's dikke reis
gids die door de predikanten was sa
mengesteld, zelfs met dagboekstukjes
voor het begin van de dag, werd erg
gewaardeerd.
Voorafgaande aan de vertrekdatum
een stevig bedrag voor neertellen. Eén
uit de groep, Wim van Vossen uit
Tholen, heeft er een blauwe arm aan
over gehouden. Aan het eind van de
dag bezochten we het wereldberoem
de Egyptisch Museum.
De zeiltocht die we aan het begin van
de derde dag over de Nijl maakten
was erg geslaagd. Daarna verlieten
we Cairo en kwamen voorbij het Su-
ezkanaal in de woestijn, waar het volk
Israël 40 jaar heeft rondgezworven.
Wij reisden per bus en probeerden ons
voor te stellen wat dat voor het volk
geweest moet zijn. We stopten bij
Mara, waar bitter water zoet werd ge
maakt. We kwamen langs Elim, de
men. Op deze berg ontving Mozes de
Stenen Tafelen met de Tien Geboden.
Deze beklimming was een hele bele
venis en een geweldige inspanning.
Het grootste deel van de tocht kon per
kameel gemaakt worden, maar de
meesten kozen voor de wandeling per
voet. Met zaklantaarn kwamen we als
groep steeds hoger. Bij de laatste rust
plaats bleven enkelen achter. De
meesten bereikten de top om de zons
opgang mee te maken. Een prachtig
gezicht waarbij Psalm 19 over het rui
me hemelrond werd gezongen. Daar
na volgde de lange terugtocht.
We reisden verder door de woestijn
met overweldigende beelden van dro-
Op het moment dat de mensen zich
voor deze reis konden aanmelden,
stroomden de aanmeldingen binnen.
Het aantal deelnemers werd zo groot
dat ds. Joppe zijn collega en vriend
ds. Donselaar uit Zuilichem vroeg om
mee te gaan als assistent-reisleider.
Ook werd er op zeker moment een
wachtlijst ingesteld. Het aantal van
53 deelnemers was gezien de grootte
van de bus de limiet. Naast ds. Joppe
gingen er 15 mensen van de eerste
reis opnieuw mee. De deelnemers
kwamen voornamelijk uit het Zeeuw
se: gemeenteleden van de hersteld
hervormde gemeente van Sint Maar
tensdijk en Sirjansland en leden van
(oud) consulentgemeenten van ds. J.
Joppe, zoals Arnemuiden, Kruinin-
gen, Tholen en Poortvliet, alsook
vrienden, bekenden en familieleden
van de predikant of andere reisgeno
ten uit andere kerken. Enkele deelne
mers kwamen van ver. Zoals een jon
geman uit 't Harde, een echtpaar uit
Elspeet en uit Kamerik en twee vrien
dinnen uit Hoofddorp en een vrouw
uit Ridderkerk. We hadden zelfs een
reisgenoot uit Nieuw Zeeland, die
zich in Cairo bij haar zus en zwager
uit Yerseke voegde. De leeftijd van de
deelnemers was erg gevarieerd: van
de 19-jarige Niels van den Berge tot
de 81-jarige Coba Sturris-Rijnberg,
beiden uit Sint-Maartensdijk. Deze
laatstgenoemde is al vele malen in Is
raël geweest, maar wilde nog een keer
met haar eigen predikant mee.
was het gezien de aswolk een span
nende tijd. Zouden we wel kunnen
vertrekken? Gelukkig had het vlieg
verkeer op dinsdag 27 april geen last
meer van de aswolk en konden we
om 7.45 uur vanaf Schiphol met de
vliegmaatschappij Austrian vertrek
ken naar Cairo. Met een tussenlan
ding in Wenen arriveerden we 14.05
uur op de nieuwe en groots opgezette
luchthaven in Cairo.
Onderweg naar het hotel zagen we
hoe deze grootsheid en schoonheid
van de luchthaven schril afsteekt bij
de armoedige huizen daar enkele kilo
meters vandaan. De chaos in het ver
keer in Cairo heeft ons erg verbaasd.
Al claxonerend probeert een ieder
zijn weg te vinden. De schrik sloeg
ons regelmatig om hart wanneer ie
mand tussen de rijdende auto's over
stak. Dit schijnt heel normaal te zijn.
De tweede dag brachten we in het
land, waar het volk Israël velen jaren
gewoond heeft en slavenarbeid ver
richt, een bezoek aan Memphis, de
hoofdstad van het Oude Rijk en de
bijbehorende dodenstad Sakkara. Ook
de beroemde piramides van Gizeh
met de imposante sfinx bekeken we.
De verkopers die bij verschillende be
zienswaardigheden op ons afkwamen,
waren vaak erg opdringerig. Sommige
reisgenoten zaten voor ze het wisten
op een kameel en moesten daar later
Qm half drie in de nacht op weg naar de top van de Sinaï, v.l.n.r. William van den Berge uit Sint-Maartensdijk,
Jan Westdorp, Jannie en Jaap Moerland uit Stavenisse, Lianne Vroegop uit Sint-Maartensdijk, Jos van Belzen uit
Arnemuiden, Kees Lemsom uit Stavenisse en daarachter Wim van Vossen uit Tholen.
We waren/veilïlijd in JordaiMCJifirMe
komen. Ecpdand wat een stuk schoner
is dan Egypte en waar het eten ook
betrouwbaarder is. Inmiddels hadden
verschillende reisgenoten last van
darmklachten.
De andere dag, zaterdag, maakten we
eerst per jeep kennis met de Wadi
Rum, een woestijnvlakte met prachti-
.ge rotspartijen. Voor degenen met
darmklachten was het gehobbel in de
jeeps niet zo geweldig, maar het uit
zicht was prachtig. We sloten de dag
af met de reis naar Petra en een be
zoek aan klein Petra.
Op de zondag hielden we twee dien
sten in een ruimte van het hotel in Pe
tra. De andere dag brachten we al
vroeg een bezoek aan de prachtige
rotsstad Petra, die te bereiken is via
een nauwe spleet. In de Bijbel heet
deze stad Sela. Verschillende reisge
noten raakten niet uitgekeken, maar
we moesten weer verder, want we
zouden die avond via de noordelijke
grensovergang Israël moeten berei
ken. De Jordaanse gids vond het jam
mer dat we niet nog een dag langer in
Jordanië bleven. Hij was ook bang dat
we te laat zouden arriveren en dat dan
de grensovergang dicht zou zijn. We
kwamen langs de Jordaanse kant van
de Dode Zee en gebruikten daar de
lunch. Bij het vertrek was één van de
twee bussen defect, waardoor we sa
men als groep in één bus moesten.
De volgende stop was de berg Nebo,
waar vandaan Mozes het beloofde
land mocht zien. Op de berg lazen we
ook dit gedeelte uit de Bijbel. De
grensovergang die wc tegen de avond
In het openluchtmuseum Nazareth Village luistert Dim van Dijke uit Sint Philips/and naar de uitleg van
Maarten Dekker.
plaats van de 70 palmbomen en de 12
waterbronnen en hielden halt bij Rafi-
dim, waar het volk Israël streed tegen
de Amalekieten met Mozes biddend
op de berg, In de avond arriveerden
we bij de ruim 2500 meter hoge berg
Horeb, met aan de voet het beroemde
Catharinaklooster. Daar sliepen we na
een diner in het Morgenlandhotel.
Voor 33 personen van de groep was
dat maar een korte nacht, want om
half drie vertrokken we naar de berg
Horeb of Sinaï om deze te beklim-
ge rivierbeddingen en granieten klif- bereikten, kostte veel tijd. Dat gold al
fen van duizenden meters hoog. Ooit bij de grensovergang van Egypte naar
trokken de Israëlieten door dit onher- Jordanië, maar ook hier. Eerst was er
bergzame land naar de Rode Zee. We de controle aan de Jordaanse kant en
gingen daarna de Rode Zee per schip daarna die aan de Israëlische kant. De
over. Voordat het zover was, moesten Jordaanse bus mocht ons wel in Israël
we enkele uren in de vertrekhal wach- brengen. Daar aan gekomen werd
ten. Het scanapparaat waar aan de door iemand met een spiegel de on-
kant van Egypte onze koffers door derkant van de bus onderzocht op mo-
moesten, was nep. Nergens konden gelijke explosieven. Ondanks dat bei-
we een beeldscherm ontdekken waar- de landen een vredesverdrag hebben
op de inhoud gecontroleerd werd. ondertekend, merkten we de spanning
Eindelijk mochten we op het schip die er is tussen beide landen,
om naar Aqaba in Jordanië, ooit de
havenstad van Koning Salomo, te va
ren.
De oudste reisgenoot is Coba Sturris uit Sint-Maartensdijk (zittend tweede van linksop de tocht op het meer
van Galilea, met links van haar haar zus Loes uit Bergen op Zoom.
brachten we die dag aan Ceasarea, ge
legen aan de Middellandse Zee. Het
haventje waar vandaan Paulus vertrok
ken is, is nog te zien.
Groot was de dankbaarheid dat we die
avond in Jeruzalem aankwamen en
ons laatste en zesde hotel binnen kon
den gaan. Hier zouden we wat langer
blijven dan één of twee dagen.
Op donderdag 6 mei kregen we een
Nederlandssprekende gids, wat voor
de hele groep een verademing was.
We brachten die dag een bezoek aan
de Oude Stad Jeruzalem met allereerst
een bezoek aan de Olijfberg met de
Dominus Flevit-kerk. de plaats waar
de Heere Jezus weende over Jeruza
lem. Wc bezochten de hof van Gethse-
mane en lazen hier het gedeelte over
de worsteling van de Heere Jezus in
deze hof. We volgden de Via Doloro
sa. In de Annakcrk bij Bethesda zon
gen we enkele psalmen. De Annakerk
heeft een geweldige akoestiek. Van de
oude Grafkerk wandelden we door de
vele smalle straatjes naar de Graftuin
met Golgotha. Ook daar werd uit de
Bijbel gelezen en gezongen.
Onderweg naar de Graftuin was er pa
niek. Er bleek iemand uit de groep
kwijt te zijn. Gelukkig liep de persoon
helemaal vooraan en meende zijn
vrouw dat hij achteraan liep en de weg
was kwijt geraakt.
Zo mogelijk hadden wc iedere avond
een avondsluiting nadat wc eerst de
dag hadden geëvalueerd. De avond
sluiting van 6 mei was een bijzondere
omdat Willy koopman uit Sim-Maar-
tensdijk die dag jarig was en 's avond,s
gefeliciteerd werd door een heuse
sjeik die in het hotel logeerde. Het
paald tijdstip ons verzamelen bij de
pas geopende Hurva synagoge. Het
tempelinstituut wat we daarna bezoch
ten en waar voorwerpen voor de derde
tempel gemaakt worden, was maar erg
klein. Vervolgens bezochten we de
Klaagmuur waar net een jongen uit
Nederland Bar Mitswa, zoon der wet,
werd. Hij moest hiervoor een stukje
uit de Thora lezen. Heel mooi om dit
van nabij mee te maken. Dat geldt ook
voor de Klaagmuur. Aan de andere
kant, en dat is het aangrijpende, is al
les zonder Christus. Zo'n reis moet
ons daarom des te meer aansporen om
te bidden voor het Joodse volk opdat
ze ook tot de erkenning mogen komen
van de Heere Jezus als de ware Mes
sias. Deze dag werd afgesloten met
een busrit door de ultra orthodoxe
wijk Mea Shearim.
Op dinsdag 11 mei brak de laatste dag
aan. We begrepen dat de aswolk onze
terugvlucht niet zou belemmeren. Na
een bezoek aan het nabij Tel Aviv ge
legen Old Jaffa, het oude Joppe met
het huis van Simon de Leerlooier,
stapten we 's middags in het vliegtuig
na een uitvoerige controle. Op de
luchthaven Tel Aviv moesten verschil
lende koffers open. Flesjes zand uit
Petra waren de oorzaak. Na een over
stap in Wénen mochten we om even
over half 10 veilig landen op Schip
hol, waar het behoorlijk wennen was
aan de temperatuur. Van 39 naar 9
graden is een groot verschil. Dank
baarheid jegens de Heere mag er zijn
dat wc allen tijdens ons reis bewaard
en gespaard zijn, temeer daar enkele
uren na onze landing in Amsterdam
een vliegtuig in Tripoli verongelukte. if
Na een tijd van wachten, werden we
tot onze verrassing door een Engels
sprekende gids welkom geheten. Door
de aswolk waren er wat reizen tussen
