'Zonder een goede zakenpartner
kun je in China niets beginnen'
Corné Schoonen: Eerst kwaliteit dan prijs
Thoolse groothandel Narim overstag voor kwaliteit uit China
Inflatie
Donderdag 20 december 2007
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
n> vr
Een van de oorzaken van de teloorgang van het Thoolse be- i j T T 7 i i i
drijf van Alex van der Harst was de prijs van zijn producten. AlCX VGVL ClCC tlGVSt DKCHgt ClQCTl LlJVl HiOClCippClVCltllllïOp CIC fYlClVkt
„De factor arbeid was de grootste kostenfactor. Tussen de 70
en 80 procent. Dag in dag uit kreeg ik te horen dat ik te duur
was. Dan kun je twee dingen doen. Je kop in het zand steken
en doorgaan tot het bittere einde, of proberen nieuwe wegen in
te slaan. Ik heb tot dat laatste besloten." Van der Harst kreeg
de wind weer in de zeilen. Samen met de ontwikkelingsstich
ting Syntens en studenten van Hogeschool Zeeland ontwikkel
de hij een nieuw type tafel voor de keukenbranche. Een gra
nieten tafel voor de prijs van roestvrij staal.
Belevenis
Mensen tellen niet
Horloges
Het heeft minstens twee jaar geduurd voordat Narim, in Ne
derland de bekendste groothandel van autokoelingproducten
zoals radiateuren, overtuigd was van de kwaliteit die Chinese
fabrikanten konden garanderen. „We hebben radiatoren in
stukken gezaagd. Millimeter voor millimeter onderzocht en
onder de meest extreme omstandigheden getest. Uiteindelijk
hebben we ons gewonnen gegeven. De Chinezen maken een
goed product", vindt Corné Schoonen (42).
Mooie doos
Agent
4#"
Een van de studenten was een Chinees.
Die studeerde af op het project en ging
verder met Van der Harst in zee om de
tafel in China te laten produceren. Deze
zomer reisde Van der Harst af naar het
land van de Mandarijnen. Het viel hem
niet mee. „Het is een drama om in Chi
na voet aan de grond te krijgen. Je
wordt bijvoorbeeld in Peking, als je je
als ondernemer wilt laten registreren,
van het kastje naar de muur gestuurd.
Ik heb het een week volgehouden. Van
's morgens vroeg tot 's avonds laat heb
ik geprobeerd geregistreerd te worden
om zo mijn bedrijf officieel te maken.
Het is me niet gelukt. Ik ben eigenlijk
gefrustreerd naar Tholen teruggegaan."
Intussen heeft hij een betrouwbare za
kenpartner gevonden. „Zij begrijpt zo
wel de Chinese als de Westerse cultuur
en manier van zakendoen. Zonder een
goede zakenpartner kun je in China
niets beginnen, is mijn ervaring."
Dat neemt niet weg dat zakendoen in
China een belevenis op zich is. Van der
Harst verhaalt van zijn reis van Beying
naar Zhengzhou waar een filiaal werd
gevestigd. „De reis ging per trein. De
tolk zat zes coupés verderop. Maar hij
wilde, om de reis te veraangenamen,
me na enkele uren gezelschap houden.
Hiertoe moest ze de identiteitspapieren
inleveren en, ik geloofde mijn ogen
niet, na 15 minuten werd de tolk door
drie politieagenten - die in de trein al
tijd meereizen - afgevoerd naar de ei
gen coupé. Want het is niet toegestaan
langer buiten de eigen coupé te verblij
ven", vertelt Van der Harst.
„Reizen in China is eveneens een apar
te ervaring, 's Morgens om kwart over
zes arriveren we na 18 uur reizen in de
buurt van Zhengzhou, om vervolgens
nog vijf uur met de snelbus af te leg
gen. Als je geen hartpatiënt bent, dan
word je het spontaan als je een keer met
zo'n snelbus bent meegeweest. Het leek
of iedereen mee wilde, want al snel wa
ren er geen stoelen meer vrij. Om nie
mand teleur te stellen, kwamen er ach
ter de zitplaatsen visstoeltjes
tevoorschijn. Daarop konden nog meer
reizigers plaats nemen. Heel het mid
denpad tot op de voettrede zat vol. Tot
dat na 2,5 uur van angst en beven er een
agent voor de bus sprong en begon te
schreeuwen. Er kwam een man met een
rode band op zijn hoed binnen die nog
luider begon te schreeuwen tegen de
chauffeur. En vervolgens kwam er een
cameraman, die iedereen op video vast
legde. De bus moest achter een hek rij
den en heel de bus werd in beslag geno
men, omdat er veel te veel passagiers
inzaten.
Daar sta je dan als geïmporteerde Tho-
lenaar in the middle of nowhere. Alle
pogingen ten spijt bleef de bus met ont
hutste passagiers achter het hek en
mocht niet meer verder. De tolk is op
mijn verzoek naar de commandant ge
gaan om te vertellen dat de buitenlan
der een nieuwe fabriek wil gaan bou
wen en dat deze werkwijze niet bepaald
reclame is. Het haalde niets uit. De
conductrice had echter wel begrip voor
mijn situatie. Zij hield een andere bus
aan en vroeg of hij twee mensen mee
wilde nemen. Daarmee konden we de
reis voortzetten."
Niet alleen Nederland kent zijn files.
Ook China heeft er last van. Van der
Harst: „Een van de files bleek veroor
zaakt door een vrouw die was doodge
reden. Niemand die zich om de vrouw
bekommerde. Vrouwen en mensen in
het algemeen tellen niet in China. Er
zijn er toch genoeg, lijkt de mentaliteit
te zijn. De vrouwen zijn weliswaar in
de minderheid, maar tijdens het reizen
mocht ik er diverse keren getuige van
zijn, dat een vrouw in elkaar werd ge
slagen door een partner die dit blijkbaar
nodig vond. Mensen die een en ander
zagen, kregen spontaan last van hun
nekspieren. Want alle hoofden draaiden
plots de andere kant op."
In Beying bezochten Van der Harst en
zijn tolk de verboden stad. Ook daar
een andere cultuur dan hij op Tholen
gewend is. „Er komt een dame op mij
af die graag ansichtkaarten wilt verko
pen. Van 10 euro zakt de prijs snel naar
50 eurocent. En als de kaarten zijn ge
kocht, probeert de vrouw ook een boek
vol met fraaie foto's te slijten. De prijs
daalde van 20 naar twee euro. Ik vraag
de tolk wat zij ervan vindt en ze zegt
'niet doen'. Hierop wordt de verkoop
dame giftig en ik meld dit spontaan aan
mijn tolk die de verkoopster te lijf
gaat."
In Yiwu zit Van der Harst vrijdags 's
avonds op een terras, wanneer een
aantal passanten ook een tafeltje wil
hebben. „De ondernemer wil die klan
dizie niet missen en plaatst tafel na ta
fel op straat met de nodige stoelen.
Het wordt steeds gezelliger, en net als
in iedere andere plaats ziet het letter
lijk zwart van de mensen. Hier wonen
er ongeveer 4,5 miljoen. Op een be
paald moment stopt er een bestelwa
gen midden op straat. Achter deze
wagen stopt een busje waaruit een he
leboel politiemensen stormen, die al
het meubilair dat op straat staat in be
slag nemen. Paniek. Met als gevolg
een chaos. Van bedienend personeel
dat probeert te redden wat er te redden
valt, en gasten die hun drank en eten
vlug in bescherming nemen. Een en
ander blijkt met regelmaat te gebeuren
en de eigenaar van het restaurant kan
de andere dag zijn meubilair terugko
pen op het politiebureau."
Jeanine Moerdijk, Alex van der Harst, Arie Murk en Hanxun Su (v.l.n.r.) tijdens het afstudeerproject 'koeling'op de Hogeschool Zeeland in Vlissingen.
Niet alleen souvenirs,
maar ook horloges
zijn een gewild ob
ject om aan buiten
landers te verkopen.
„In Sjanghai probeert
een dame er aan mij
te verkopen en als er
overeenstemming is
over de prijs, wordt
er betaald. Op dat
moment grijpt de po
litie in. Een agent
grijpt de haren van de
verkoopster hardhan-
De Thoolse ondernemer Alex
van der Harst kwam in okto
ber 2006 in de problemen.
Een periode die hij zo snel
mogelijk wil vergeten. „Ik
bied mijn relaties uit die tijd
mijn oprechte excuses aan. Ik
heb de indruk dat een aantal
van hen, door mij, door om
standigheden gedwongen, op
het verkeerde been is gezet.
Gelukkig ben ik nooit failliet
gegaan en heb ik, door de ver
koop van de bedrijfsinventa-
ris, aan al mijn verplichtingen
kunnen voldoen."
dig vast. Alle horloges die de vrouw op
haar lichaam in gordeltasjes draagt,
worden in beslag genomen en zij moet
de prijs van de verkochte horloges als
boete afdragen. Als ik de dame, die nog
steeds hardhandig aan haar haren wordt
vastgehouden, mijn medeleven betuig,
vraagt ze de tolk of ik het meen. Na de
bevestiging rukt ze zich los van de poli
tie onder het toeziend oog van vele
honderden toeschouwers. Tien meter
verderop zit haar moeder met een kast
vol horloges. De verkoopster zegt on
der luid applaus van de nieuwsgierigen
tegen mij: nu moet ik wel een euro
meer vragen, want ze hebben me net
wat lichter gemaakt zoals je gezien
hebt. En wij als westerlingen maar den
ken dat we kunnen verkopen."
De bezoeken die Van der Harst aan
China bracht, hebben in ieder geval re
sultaat opgeleverd. Hij verwacht in
2008 met een eigen lijn van koelappa-
raten op de Chinese en Europese markt
te komen. Koelapparatuur die in China
wordt geproduceerd.
De Thoolse ondernemer heeft kennis
gemaakt met een Chinese fabrikant die
zegt met 2000 man personeel in staat te
zijn 3000 koelkasten per dag te maken.
En dat tegen een maandloon van ge
middeld 150 euro bruto. Van der Harst:
„In Nederland ben je gemiddeld 3000
euro kwijt. Dus voor één Europese
werknemer heb je 20 Chinezen."
Van der Harst ziet China als het land
van de toekomst. „Het valt evenwel
niet mee producten op de Chinese
markt te slijten", is zijn ervaring. „Ook
het taalprobleem is groot. De meeste
mensen die ik heb ontmoet spreken
nauwelijks Engels. Dus is een tolk of
een goed Engels sprekende zaakwaar
nemer van groot belang."
Dat geldt zeker voor ondernemers die
in China willen investeren. Zelf heeft
hij via een Chinese universiteit een af
gestudeerde studente als zakenpartner.
„Master International Business. Sinds
april van dit jaar werkt ze voor me. Ze
verzorgt de hele papierwinkel die bij de
productie en de export van koelmeube-
len te pas komt."
Helaas. Net nu de eer
ste twee containers
klaar staan om naar
Europa te worden ver
scheept, slaat het
noodlot toe. Van der
Harst: „Chinese speel
goedfabrikanten heb
ben verf gebruikt
waarin teveel lood zit.
Nu is er sprake van
een soort exportver
bod. Maar ik heb goe
de hoop dat deze
maand de eerste pro
ducten in Europa aan
komen."
Schoonen is 25 jaar verkoopmanager
bij Narim en bemoeit zich tevens met
de inkoop. „Ik houd de koelingmarkt
in de gaten en probeer in te spelen op
veranderingen in de wensen van gara
gebedrijven en particulieren." Naast
Narim als groothandel in alles wat
met autokoeling te maken heeft (ra
diateuren, airco, oliekoelers en ka-
chelradiateuren), is Ben Kleve het be
drijf dat zich inzet voor de beste servi
ce aan particulieren en bedrijven.
Intussen dekt Narim, gevestigd in
Tholen, 90 procent van de Nederland
se markt op het gebied van autokoe-
lingsdelen. De onderneming houdt
voorraad voor vrijwel elk type auto
mobiel. Schoonen: „Niet voor niets
noemen we ons 'Uw partner in koe
ling'. Als een auto stilstaat met een
lekke radiateur wil de eigenaar liefst
binnen een uur weer rijden. Dat kan
wat ons betreft. Wij hebben alles voor
het garagebedrijf. Wij staan achter ons
product. We willen dat een nieuwe ra
diateur er snel kan worden opge
schroefd, dat de auto binnen de kort
ste keren kan rijden en dat we de
eigenaar voorlopig niet meer terug
zien."
Corné Schoonen heeft het volle vertrouwen in de kwaliteit van de productie in China van autoradiatoren.
Narim koopt de onderdelen doorgaans
in de landen zelf. Schoonen: „Het au
tomerk KIA is sterk in opkomst. Dus
kopen we de onderdelen in Zuid-Ko-
rea. We hebben al meer dan negen jaar
leveranciers in Taiwan."
Voordat Schoonen tot de conclusie
kwam dat ook uit China goede spullen
komen, heeft hij ter plaatse langdurig
gezocht naar producenten die aan de
normen van Narim konden voldoen.
„We reisden naar China en constateer
den dat er 384 fabrikanten waren die
allemaal iets produceerden op het ge
bied van autokoeling. De ene maakte
iets voor autofabrikant Volkswagen.
De ander maakte een kacheltje voor
een ander merk. Uiteindelijk hebben
we zeven maanden lang gezocht voor
dat we fabrikanten vonden waarvan
we dachten: Dit gaat lukken. Hier
hebben we een goede kwaliteit en ook
nog eens een goede prijs."
Dat was in het verleden wel anders,
herinnert Schoonen zich. „De Chine
zen hadden een slechte reputatie. Wat
daarvandaan komt is rotzooi, was de
algemene mening. Daarom bleven we
er ook uit de buurt. We waren bang
voor slechte kwaliteit. Ook door erva
ringen van collega's. Ze konden wel
leveren tegen lagere prijzen dan wij,
maar er zat veel troep tussen de leve
ranties. Soms paste het gewoon niet."
Dat speelde temeer omdat in de bran
che van Narim klanten 'dozen' kopen.
Schoonen: „Een radiateur van een
Duitse fabrikant zit in een mooie
doos. Je haalt het onderdeel er uit en
er staat het embleem van de autofabri
kant op. Ook al is het nog zo'n slecht
onderdeel: Als het in een mooie doos
zit met het logo van bijvoorbeeld VW
er op, dan is het goed."
Die verpakking van Chinese produc
ten is simpeler. „Het materiaal zit een
bruine doos. Zonder opsmuk, zonder
logo. Maar het komt van dezelfde fa
brikant als het origineel. Van dezelfde
band."
Narim liet twintig monsters van radia
teuren komen. „Die hebben we heel
streng gecontroleerd. We hebben niet
alleen het materiaal uitvoerig getest,
maar ook nadrukkelijk gekeken naar
de pasvorm. Want je kunt het niet ma
ken dat als een garagebedrijf van ons
een radiateur afneemt, hij eerst de
boel op maat moet gaan maken. Nu
leveren we een radiateur voor elk type
auto. Op maat en op voorraad."
Twee jaar geleden besloot Narim de
eerste container te laten komen.
Schoonen: „De afspraak was dat we bij
de eerste de beste foutmelding de im
port zouden stoppen. Intussen hebben
we in China een agent. Die geeft onze
order door aan de fabrikanten. Hij slaat
het kant-en-klare product op en zorgt
voor de verscheping. We vertrouwen
dat agentschap volledig. We kennen het
ook uit anderen hoofde. Maar zo'n rela
tie moet je wel hebben, anders gaat het
mis."
Schoonen erkent dat de import uit Chi
na kostbaar is. „Het kost een vermogen.
Een grote container met 2000 radiateu
ren hierheen verschepen kost 5000 eu
ro. Dat moetje toch in de kostprijs ver
werken. Het verschil tussen de
productiekosten daar en hier moet dus
groot zijn. Voor een verschil van vijf
euro nemen wij het risico niet. Het ver
schil moet ten minste 30 procent zijn."
Dat verschil bestaat nog, maar
Schoonen vraagt zich af hoe lang.
„De lonen in China gaan omhoog. De
levensstandaard rond de grote steden
stijgt. We moeten het hebben van de
mensen van het platteland. Straks is
de productie in China duurder dan bij
voorbeeld de productie in Afrikaanse
landen of in India.
Soms heb ik nu al de indruk dat Euro
pese ondernemers vechten voor de laat
ste kwartjes voordeel."
Zoals uit de verhalen van een
aantal Thoolse Chinareizigers
blijkt, is het niet allemaal ro
zengeur en maneschijn in die
enorme volksrepubliek met
circa 1 miljard inwoners en
een oppervlakte van bijna 10
miljoen vierkante kilometer.
De prijzen van de dagelijkse
kost, zoals varkensvlees, ei
eren en noedels, stijgen met
de dag. Varkensvlees kostte in
augustus dit jaar iets meer
dan omgerekend 2,20 euro, te
gen 4,60 euro twee maanden
later. Ook de groenten- en
kipprijzen blijven stijgen. De
afgelopen maanden met res
pectievelijk 30 tot 40 procent.
De inflatie bedraagt volgens
deskundigen ongeveer zes
procent. Dat betekent dat de
lonen omhoog zullen gaan.
Het gemiddelde loon be
draagt circa 100 euro per
maand, maar er zijn ook ba
nen die inmiddels 600 euro
bruto per maand opleveren.
Gevreesd wordt dat China op
termijn als goedkoop produc
tieland kan worden afgeschre
ven.
De Chinese economie draait
nu op volle toeren. De export
groeit dit jaar met bijna twaalf
procent en er is sprake van
toenemende welvaart. De re
gering is echter bang dat de
groei voor veel negatieve ef
fecten zal zorgen op het ge
bied van de handel, de con
currentie, het milieu en de
leefomgeving.
De groeiende welvaart rond
de grote steden trekt veel
mensen van het platteland
aan. Die worden nu nog be
schouwd als goedkope ar
beidskrachten. Volgens Chi-
nakenners trekken vooral de
kinderen van landarbeiders
naar de grote steden. Daar
worden ze ondergebracht bij
familie, maar sociaal aan hun
lot overgelaten. Dat werkt cri
minaliteit in de hand. Uit de
statistieken blijkt dat diefstal,
mishandeling en fraude sterk
toenemen.
Bijzonder in China is de de
tailhandel. Winkeltjes die spa-
reribs verkopen, verkopen net
zo gemakkelijk gebraden
hond. Medicijnwinkeltjes zijn
populair vanwege de verkoop
van potentieversterkende
middelen. Pillen waarvan
wordt beloofd dat ze de penis
verlengen doen het goed vol
gens de reclame.
