'Veel Chinezen hebben er genoeg van dat
Westerse opdrachtgevers hen uitknijpen'
'In Tholen lopen we vergeleken
met Chinezen achter de feiten aan'
V
i
Piet F.M. Swarthojf (Bon Giorno) kwarteeuw ervaring met China
Tholenaren in
China actief
Yangzhou
Donderdag 20 december 2007
EENDRACHÏBODE, DE THOOLSE COURANT
Het voordeel om producten in China te laten produceren,
wordt steeds kleiner. Landen als India, Pakistan en Bangla
desh zijn op niet al te lange termijn goedkoper dan China. Ar
beidskrachten die in de grote steden wonen, zijn al stukken
duurder dan pakweg een jaar of tien geleden. Dat heeft tot ge
volg dat fabrikanten hun werknemers van steeds verder weg
moeten laten komen, met alle gevolgen van dien.
Mentaliteit
De voormalige eigenaar van recreatieterrein De Pluimpot in
Scherpenisse, H. Zwikker (74), tevens voormalig lid van de
commissie bedrijfsleven van de gemeente Tholen en ex-voor-
zitter van het overkoepelend orgaan van de recreatiebedrijven
Recron Zeeland, reisde de afgelopen jaren de halve wereld af
en ontdekte dit jaar in China watje het beste kunt doen om het
toerisme te bevorderen.
Geld
Recreatie-expert Zwikker complimenteert China met opvattingen toerisme
Gebakken hond
Inkoper
'VI
Dat is de ervaring van Piet F.M. Swart-
hoff Hij heeft een grote opslagplaats
op het industrieterrein in Sint-Maartens
dijk en doet al een kwarteeuw zaken
met China. „Dat fabrikanten hun perso
neel weg moeten halen van het platte
land, heeft grote gevolgen. Er blijven
weinig mensen over om het land te be
werken. Als gevolg daarvan wordt er
minder voedsel geproduceerd, waar
door dc voedselprijzen stijgen. Dus wil
len de mensen meer verdienen om die
stijgingen te kunnen opvangen. Daar
door worden de productiekosten hoger."
Een ander gevolg van de toestroom van
uil de landelijke gebieden is het tekort
aan huisvesting. Swarthoff: „Het gaat
vooral om ongehuwde mensen tussen
de 18 en 22 jaar. Gemiddeld zijn de
mensen van het platteland drie weken
per jaar thuis voor de viering van het
Chinese Nieuwjaar. De rest van het jaar
zijn ze van huis. Ze komen met het
hoognodige, zoals een slaapzak, in de
grote steden aan en slapen in dubbel
deksbedden. Soms met duizend mensen
in een woonflat van tien verdiepingen.
Sanitair is er amper. Dus doen ze hun
behoefte buiten de deur. Een flat met
een douche en toilet is een luxe. En die
voorzieningen staan meestal op het bal
kon van de flat. Doorgaans werken ze in
drieploegendiensten. Dan gaat de een
zijn bed uit en kan er een ander in."
De arbeiders van het platteland gaan er
vanuit dat ze in vier jaar tijd genoeg
geld hebben verdiend om terug te gaan
en te trouwen. Volgens Swarthoff ge
beurt dat ook. De consequentie is wel
dat de fabrikant om de vier jaar moet
zorgen voor nieuwe aanwas. En de
bronnen dreigen op te drogen. Temeer
omdat de economische groei in China
zorgt voor problemen bij de infrastruc
tuur, waardoor de animo om naar de
grote steden te komen, afneemt, merkt
de Thoolse ondernemer. „In sommige
steden is sprake van een energietekort.
Een stad is verdeeld in diverse wijken
Het kantoorgebouw van één van de nieuwste fabrieken in China.
Zwikker vertrok met het vliegtuig naar
Moskou en ging verder per trein naar
Peking. Een reis van zes dagen dwars
door het onherbergzame en kille Mon
golië. Hij zag in Rusland het Rode
Plein, liet zich vervoeren met de onder
grondse en liep in China over de beken
de Chinese Muur. Hij bezocht de zo
mer- en winterpaleizen van vroegere
heersers, verbaasde zich over het Terra-
cottaleger, maar nog meer over de ma
nier waarop China zich ontwikkelt als
toeristische trekpleister.
Zwikker: „Ik heb gemerkt dat de Chi
nezen eerst zorgen voor een goede in
frastructuur, zodat de toeristisch inte
ressante attracties goed zijn te bereiken.
Er worden in de omgeving daarvan
fiets- en wandelpaden aangelegd. Daar
naast wordt er voor gezorgd dat niet al
leen de betreffende attractie in de
schijnwerpers staat, maar ook dat er in
de omgeving ervan voldoende te doen
is om de toerist bezig te houden en voor
langere tijd aan die plek te binden." Hij
wijst op de beroemde Drie Kloven
Dam. Een rivier door een prachtig na
tuurgebied. „Dan zie je de natuur, maar
ook een theatervoorstelling op een drij
vend theater. En over het water heen zie
je acrobaten aan het werk."
Als gevolg daarvan merken onderne
mers die zich richten op een dergelijke
attracties - te denken valt aan verkopers
van souvenirs, etenswaren en horecage
legenheden - dat hun omzet stijgt. „In
Tholen lopen we al vele jaren achter de
feiten aan. Het gaat allemaal veel te
langzaam", wijst hij naar een bunga
lowproject in 1973 in Gorishoek. „Als
dat project was doorgegaan, hadden we
hier een recreatiegebeid gehad dat beter
was dan de Roompot bij Wissenkerke."
Langzamerhand begint de gemeente
Tholen in te zien dat toeristen geld in
het laatje brengen. Zwikker: „Er zijn
plannen voor de bouw van een bunga
lowpark en een jachthaven in Goris
hoek. Toeristen kunnen dan bij De
Zeester overnachten. Aansluitend aan
De Zeester is plaats voor vakantiewo
ningen. Passend in het landschap. Re
creatiegebied De Pluimpot wacht onder
leiding van de nieuwe eigenaar een ver
dubbeling van de oppervlakte. Want het
is natuurlijk prettig dat steeds meer
mensen China ontdekken, maar ook an
dersom. Er komen steeds meer Chine
zen die een vakantie in Europa kunnen
betalen. Dan is het niet verkeerd om te
zorgen dat die mensen naar Tholen ko
men. Dat betekent datje voldoende ac
commodatie moet hebben. Zoals hotels
met geschoold personeel. Personeel dat
Chinezen in hun eigen stijl van een ge
varieerde maaltijd kan voorzien. En dat
er voor die toeristen voldoende te zien
is."
Daaraan is bij de Chinezen geen ge
brek, was zijn ervaring. Hij voer met
een boot over de Yangtse Kiang. Tij
dens de tocht niet alleen genieten van
de vaartocht, maar ook van vuurwerk
dat ten faveure van de toerist werd af
gestoken. Hij bezocht Chinese tempels.
Niet alleen de tempels, maar het hele
circus er omheen was een boeiende er
varing. „Stalletjes, terrassen, winkel
tjes. En niet zo vervelend als in Egypte,
waar ze je blijven achtervolgen en boos
worden als je niets koopt."
Zo is het plein van de Hemelse Vrede
eigenlijk een constante kermis. Niet al
leen met schommels en draaimolens,
maar ook met loopsimulatoren voor ou
deren om hen zo in beweging te hou
den.
Zwikker ontmoette in die sfeer ook
een Rotterdammer. „Die zag wel iets
in het toerisme in China en kocht er
een vervallen gebouw dat hij opknapte
tot guesthouse. Het was nog niet hele
maal klaar en op het sanitair viel 'nogal
wat af te dingen, maar het begin is er."
Wandelpaden, fietsroutes, in ruime
mate bedrijven waar je een fiets kunt
huren, elektroscooters voor langere af
standen, er is op veel plaatsen aan
meer gedacht dan alleen de attractie,
merkte Zwikker.
Dat geldt ook voor de culinaire inspira
tie. Hij signaleerde in een winkel een
gebakken hond tussen de schalen met
ander vlees. Koeienogen, levende kip
pen die op hun slachtbeurt wachtten. In
een restaurant werd Zwikker verrast
met een menukaart waarop tussen de
50 en 60 verschillende gerechten ston
den. „In Nederland eet je soep vooraf.
Daar krijg je het als nagerecht."
Hij at Pekingeend in een restaurant.
„Aan de tafel stonden zes meisjes. Die
rolden platte pannenkoekjes. Daar rol
len ze de stukjes eend in. Ze maken er
een attractie van."
Dat de doorsnee Chinees nogal onge
manierd overkomt, nam hij op de koop
toe. „Ze gooien alles op de grond en
rapen niets op. Op een vliegveld zag ik
een kind met een broekje aan. waar
een split in de achterkant zat. Dan
doen ze een hoopje in de vliegtuighal
en de moeder laat het liggen. Als je ge
luk hebt en ze ziet dat het kind nodig
moet, houdt ze het boven een afval
bak."
China is booming, zo is de al
gemene opvatting over dit
Aziatische deel van de we
reld. Grote bedrijven als Phi
lips en Unilever, en banken
als Fortis en ABN/Amro (ook
Fortis), hebben er inmiddels
vestigingen. De op een na
grootste verzekeringsmaat
schappij in China, Ping An,
heeft onlangs een groot be
lang in Fortis genomen waar
door deze instelling toegang
krijgt tot de snelgroeiende
Chinese markt.
Naast bovenstaande bedrij
ven zijn ook Alex van der
Harst uit Oud-Vossemeer, au-
tokoelingspecialist Narim uit
Tholen en Piet Swarthoff, di
recteur van Semper Paratus
uit Sint-Maartensdijk, in dat
land actief. Recreatiespecialist
H. Zwikker uit Scherpenisse
stak tijdens een rondreis door
China zijn licht op over de
manier waarop de Chinezen
hun toerisme bevorderen.
In september van dit jaar ver
trok een delegatie van West
brabantse bestuurders en on
dernemers voor een bezoek
aan de stad Yangzhou. Ook de
regionale werkgelegenheids-
instelling Rewin was verte
genwoordigd. De Rewin pro
beert ook bedrijven te
interesseren voor een vesti
ging in de provincie Zeeland.
Doel van de reis was te kijken
op welke manier de 18 West-
brabantse gemeenten en de
gemeente Tholen zaken kon
den doen met deze Chinese
stad met 4,7 miljoen inwo
ners.
De deelnemers spraken met
lokale bestuurders en ambte
naren en bezochten enkele be
drijven.
De gemeente Tholen had zelf
geen afgevaardigde meege
stuurd. Maar Paul Nijskens,
directeur van de Rewin was
er wel bij. „Van belang is dat
we een samenwerkingsover
eenkomst hebben getekend.
Daardoor kunnen Nederland
se bedrijven gemakkelijker de
Chinese markt op gaan. Te
vens is er sprake van een cul
turele samenwerking en er is
interesse van vier Chinese be
drijven om zich in de regio
Breda te vestigen."
Nijskens vindt het noodzake
lijk dat aan deze eerste ken
nismaking een vervolg wordt
gegeven en verwacht dat in
april 2008 opnieuw een be
zoek aan Yangzhou wordt ge
bracht. „Er is overleg gaande
op welke manier we daar de
provincie Zeeland en speciaal
de gemeente Tholen bij kun
nen betrekken."
k z'
Tijdens een wandeling in Peking werden blanke toeristen, zoals hier H.
Zwikker, door dames aangeklampt met het verzoek met hen op de foto te
mogen.
Piet Swarthojf komt al sinds 1983 in China.
en de overheid heeft ingesteld dat de
wijken bij toerbeurt elektriciteit kunnen
gebruiken. Dat betekent dat er geregeld
wijken zonder stroom zitten. En dan ligt
een fabriek die in die wijk staat gewoon
een of twee dagen stil. Dat heeft weer
consequenties voor de werknemers. Die
hebben dan twee dagen niets te doen en
verdienen dan ook niets."
Swarthoff vreest dat alle problemen bij
elkaar, maar vooral het dreigende perso
neelstekort en de energieproblemen, lei
den tot hogere lonen en dus tot hogere
productieprijzen. „Maar het verschil in
productiekosten tussen China en Europa
is nog steeds enorm groot."
Swarthoff ervaart ook een mentali
teitsverandering bij Chinezen waar
mee hij zaken doet. „China wordt
langzaam maar zeker anders. Chine
zen ook. Ze investeren niet zo zeer in
Europa, maar liever in Afrika. In ruil
voor olie. Uiteraard zijn ze nog heel
beleefd tegen Europeanen, maar er
wordt steeds meer gebakkeleid over de
prijs. Niet iedereen is meer als van
zelfsprekend genegen een goede part
ner te zijn. Ze hebben er genoeg van
om door Westerse opdrachtgevers te
worden uitgeknepen. Doe je dat toch,
dan gaat dat ten koste van óf de kwali
teit van het eindproduct, óf van de le
verantiezekerheid of van het credite
ren. Maar er zijn nog genoeg
fabrikanten die wat extra productie
kunnen gebruiken. Wat ik zeg, heeft
op langere termijn gevolgen."
Tot dusverre is Swarthoff dik tevreden
met de werkwijze van de Chinezen. Hij
maakte in 1982, toen hij als inkoper van
ondermode bij Hunkemöller Lexis
werkte, al kennis met de mensen, de
cultuur en de volksaard. Eerst in Hong
kong, en later, ook toen hij bij Timpa in
Tholen werkte, in andere grote steden in
China zelf. Hij heeft zijn zakenpartners
en producenten - van 700.000 onder
broeken per jaar van het merk Bon Gi
orno en 400.000 stuks onder private la
bel - zorgvuldig uitgezocht. „Alles
komt hier in Sint-Maartensdijk op tijd
binnen. We werken hier met vijf men
sen, maar we hoeven niets meer uit te
zoeken en kunnen blindvaren op de
kwaliteit."
Ook de prijs is voorlopig nog heel aan
trekkelijk. „Als hier een naaiminuut 50
eurocent kost, ben je daar voor vijf cent
klaar. Naaisters in China verdienen ge
middeld 100 euro per maand."
Swarthoff waarschuwt echter voor te
groot optimisme van ondernemers die
nu in China willen produceren. „Zon
der ervaring wordt het een moeilijk
verhaal. Er is weinig communicatie
mogelijk, want er wordt maar weinig
Engels gesproken. En het vinden van
een betrouwbare partner valt ook niet
mee."
Swarthoff is lid van de Nederland-
Hongkong society in Amsterdam. On
dernemers die in China willen begin
nen, kunnen daar voorlichting krijgen.
Zwikker zag in China onder meer rijstvelden.
