'Er klopt niets van
die onderzoeken'
'De basisstations van huis-telefoons
zijn gevaarlijker dan zendmasten'
Gemeente dient
bedrijven meer
ruimte te bieden
Raad niet akkoord
met meer loon Delta
Komt allen tezamen
KvK: herstel economie broos
Donderdag 15 december 2005
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
7
Tussen de oren
Kroeze vindt stralingsonderzoek onbetrouwbaar
De straling die zendmasten produceren is zo zwak, dat
het geen lichamelijke gezondheidsklachten kan veroor
zaken. Dat verklaart dr. ing. Hugo Kroeze van het acade
misch ziekenhuis Utrecht als reactie op de bijeenkomst
over schadelijke straling van zendmasten, die maandag
in Meulvliet gehouden werd.
Gezondheidshype
Grote nadelen
Medewerker van stop umts waarschuwt wijk Waterfront voor draadloze telefonie
Straling
KPN en garantie
Tholen
Musical in Meulvliet
Kerstzang Grote Kerk
Oud-Vossemeer
Volkskerstzang
Concert OVM met The
Next
Kerstmarkt Anthonius
Sint-Annaland
Kerstviering met
ouderen
I Stavenisse I
Rehoboth zingt
kerstliedjes
^Sint-MaartensdijkJ
Nuis opent volkskerstzang
l^Sint-Philipsland J
Chantez a Dieu bij
kerstzang
Scherpenisse
Kerstzang van Lofstem
Poortvliet
Zangavond in kerk
Optreden Concordia
Behalve VVD, steun voor voorstel SGP
Energieprijs stijgt
met twaalf procent
Consultatieteam
Rehobothschool
Tweede periode
burgemeester Nuis
Slapeloosheid, vermoeidheid, hoofdpijn, spier- en gewrichtspijn en een
droge keel. Enkele symptomen die volgens Erik Steenbergh de kop op
steken hij mensen die vlakbij een zendmast voor mobiele telefonie wo
nen. Steenbergh is vrijwilliger bij de organisatie 'stop units' en gaf
maandag op verzoek van Annemarie van Toorn een informatieavond in
Meulvliet in Tholen. „Als ik jullie een advies mag geven, gooi vanavond
nog de draadloze huistelefoons weg. Die dingen zijn nog schadelijker
dan zendmasten", vertelde hij de vijftig aanwezige buurtbewoners van
wijk Waterfront en andere belangstellenden.
Bewoonster Annemarie van Toorn
kwam er bij toeval achter, dat de
straling van de zendmasten moge
lijk schade toebrengt aan de ge
zondheid. „In 2004 was het onder
werp besproken in een uitzending
van Zembla. Het kwartje viel toen
nog niet echt", legt zij tijdens de in
formatieavond uit. „Totdat ik de
hond aan het uitlaten was en een
KPN-medewerker aansprak die be
zig was bij de zendmast aan de
Schelde-Rijnweg. Hij vertelde mij
over de mogelijke schadelijke stra
ling en dat zette mij aan het den
ken." De bezorgde bewoonster ver
zamelde informatie over het
onderwerp, vooral op het internet
kwam zij veel gegevens tegen over
onderzoeken naar de schade van str
aling. „Het gaat mij vooral om de
biologische afwijkingen die op kun
nen treden. We wonen in een kin
derrijke buurt. Iedere keer als de
kinderen buiten spelen, vraag ik
mijzelf af 'wat gaat er met hen ge
beuren?'.
Aan de hand van diverse buiten
landse onderzoeken laat Erik Steen
bergh de mogelijke effecten van
zendmasten, gsm's en dect-tele-
foons (draadloze huistelefoons) zien
aan de geïnteresseerden. De Neder
landse Gezondheidsraad en de
World Health Organisation hebben
deze onderzoeken echter niet er
kend als 'wetenschappelijk'. De
conclusies worden daarom niet ge
bruikt in de nationale politieke dis
cussie over de zendmasten.
De heer D. Bakker woont in de Slik-
kenburg in Tholen en vraagt zich af
waarom er geen Europees onder
zoek wordt ingesteld naar de even
tuele schade van de zendmasten. „Ik
heb de mast bijna in mijn slaapka
mer staan en ben zeer verontrust."
Erik Steenbergh knikt begrijpend:
„Dat is nu een goede vraag, die u bij
staatssecretaris Van Geel of minister
Brinkhorst moet neerleggen. Alhoe
wel Brinkhorst de gewoonte heeft te
luisteren naar het advies van de ver
keerde organisaties."
Een andere vraag rijst op bij de be
woners: heeft het misschien nut om
te verhuizen? Volgens de vrijwilliger
van stop umts is dat geen mogelijk
heid. „Tachtig procent van de Ne
derlandse bevolking woont maxi
maal 400 meter van een zendmast
vandaan. De straling is bijna overal.
Er moet iets gedaan worden aan de
hoeveelheid masten, die moeten ver
minderen. Daar strijden wij voor."
Naast Erik Steenbergh zijn ook
Alex Swinkels (actiegroep Spijke-
nisse tegen straling) en stralings
slachtoffer Truus Hulsman uit Spij-
kenisse in Meulvliet aanwezig om
de bezoekers te overtuigen van de
schade die aangebracht wordt. In
Hulsmans woning werd een con
stante elektromagnetische straling
gemeten van 2 volt per vierkante
meter, wat volgens stop umts haar
gezondheidsproblemen veroor
zaakt.„Ik heb last van slapeloos
heid, hartkloppingen, hoge bloed
druk en een droge keel. Onderzoek
laat zien dat ik zo gezond als een vis
ben, er is geen reden voor mijn
klachten. De artsen zeggen dat het
tussen mijn oren zit. Maar heel de
oostkant van de flat waarin ik woon.
heeft deze klachten. De gezondheid
van mijn man zie ik ook langzaam
afglijden", vertelt zij geëmotio
neerd. Iedere avond plaatst zij radia
torfolie op de ramen om de straling
van de zendmast, die zo'n 70 meter
van haar appartement staat, uit haar
slaapkamer te houden. Mevrouw F.
Groeneveld uit Sint-Philipsland
luistert aandachtig naar haar verhaal
en knikt regelmatig instemmend. De
onverklaarbare klachten, de conclu
sies van de artsen, het komt haar al
lemaal zeer bekend voor. Zes jaar
geleden begon haar dochter dezelf
de soort aandoeningen te ontwikke-
„Was het maar zo dat de radiogol
ven die uitgezonden worden, in
vloed hadden op de cellen in het
menselijk lichaam. Dan zouden in
teressante toepassingen mogelijk
zijn, want iets wat ziekte veroor
zaakt, kan vaak op een andere ma
nier als medicijn gebruikt wor
den", legt Kroeze uit. Radiostralen
die door het lichaam gaan. zouden
een doorbraak wezen voor de ge
zondheidswetenschap. De zend
masten versturen echter radiogol
ven die zo zwak zijn, dat ze slechts
een paar centimeter in de huid
structuur dringen. De onderzoeks
resultaten die de actiegroep stop
umts gebruikt in haar informatie
avonden zijn volgens hem niet we
tenschappelijk. „De onderzoeken
verschijnen vooral in milieublaad
jes en niet in de erkende vakbla
den. Wanneer andere wetenschap
pers de onderzoeken herhalen,
komen de resultaten niet overeen."
De fysicus vergelijkt de experi
menten met het geluk bij het gooi
en van dobbelstenen. „Om de zo
veel worpen dobbel je ook een zes.
De uitslagen van deze twijfelachti
ge onderzoeken zijn hiermee te
vergelijken." De voorbeelden waar
Erik Steenbergh, van de organisa
tie stop umts, mee komt vinden de
onderzoekers alsmede de Neder
landse Gezondheidsraad daarom
onbetrouwbaar. „De gaten zijn er
zo in te schieten, er klopt niets
van." Het gebruik van proefperso
nen draagt bij aan het onbetrouw
bare karakter van de testen, omdat
iedereen hierop een andere psychi
sche reactie heeft.
„Er zijn geen fysische redenen om
aan te nemen dat radiogolven ge
zondheidsrisico's met zich mee
brengen. Als dat het geval was,
moest dit al tientallen jaren gele
den ontdekt zijn. De omroepzen-
der van Radio2 staat al sinds 1966
in IJsselstein. Die zendmast heeft
een veldsterkte van veertig kilo
meter, terwijl een umts-zendmast
een bereik van 400 meter heeft.
Mochten radiogolven problemen
veroorzaken, dan hadden veel
mensen in Utrecht al jaren geleden
klachten moeten hebben", legt de
wetenschappelijk onderzoeker ver
der uit.
Kroeze kan geen duidelijke oor
zaak geven voor de gezondheids
problemen die mensen, na het
plaatsen van een zendmast voor
mobiele telefoons, menen te heb
ben gekregen. Hartkloppingen
door radiogolven is volgens de we
tenschapper grote onzin. „Het hart
is een heel robuust orgaan. „Om de
zoveel jaar komen gezondheidshy-
pes voor. Een tijd geleden hadden
plotseling veel mensen last van ch
ronische vermoeidheid. Vaak is het
een combinatie van verschijnselen
en betreft het geen unieke ziekte."
Patiëntengroepen vinden het vaak
een geruststellende gedachte, dat
zij ziek zijn geworden door iets in
de boze buitenwereld, waar zij
geen grip op hebben, verklaart hij.
„Ik word wel eens benaderd door
mensen die verklaren vreselijk
ziek te zijn geworden door de
plaatsing van zo'n zendmast. Dat
kan helemaal niet, mensen beelden
zich dat in."
Over het onderzoek van de Russi
sche commissie voor niet-ionise-
rende straling en de uitspraak van
voorzitter Grigorievc durft de we
tenschapper van het academisch
ziekenhuis Utrecht nog geen stel
ling in te nemen. „We weten het
niet, misschien zou je uit het voor
zorgsprincipe het advies over kun
nen nemen. Maar ik weet niet hoe
serieus dat onderzoek genomen
moet worden. De mens zit aardig
robuust in elkaar."
VERVOLG VAN BRIEF UMTS
Het college van de gemeente Tho
len wil de materie grondig onder
zoeken, voordat zij een standpunt
inneemt over eventuele risico's
van de zendmasten. Bij de voorbe
reiding zal het college zich laten
informeren door het Rijk, het Na
tionaal Antennebureau, de Vereni
ging van Nederlandse Gemeenten
(VNG), operators voor mobiele te
lefonie en de betreffende burgers.
De telecomaanbieders kunnen
zonder toestemming van het ge
meentebestuur extra umts-anten-
nes in de bestaande zendmasten
plaatsen, daarom is de brief van
het college uitsluitend een verzoek
aan de providers om hiervan af te
zien. „Met een antenne-installatie
tot vijf meter heeft de gemeente
inderdaad niets te maken. Maar bij
het plaatsen van zendmasten van
vijf tot veertig meter is haar mede
werking wel erg belangrijk", ver
telt Van Bergen. Volgens hem wijkt
de gemeente Tholen met het ver
zoek nadrukkelijk af van het Na
tionaal Antennebeleid, een over
eenkomst die ook door de VNG is
ondertekend. Mocht de gemeente
besluiten om een negatief stand
punt in te nemen over de antennes,
dan ondervinden de gebruikers van
mobiele telefoons en draadloos in
ternet daar de gevolgen van. „Het
heeft grote nadelen voor de ge
meente, zo'n 14 miljoen mensen
willen met elkaar communiceren
via de gsm- en umts-antennes. De
klanten in de regio van Tholen
krijgen te maken met een slechte
dekking, als wij niet meer uit mo
gen breiden in de toekomst. Op de
ze manier zouden 14 miljoen men
sen gedupeerd worden door een
kleine groepen mensen die veel
geluid maakt", aldus Van Bergen.
De gemeente Tholen hoopt eind
maart, goed geïnformeerd door al
le belanghebbenden, tot een be
sluit te komen.
Zo'n 50 bewoners van wijk Waterfront en andere belangstellenden lieten zich maandag informeren over de mogelijke schadelijke straling
van de zendmasten.
len. „Mijn dochter is tegenwoordig
allergisch voor alles, voor straling
van hoge en lage frequenties. Ze
kan niets meer verdragen, zelfs geen
spaarlampen of televisie. De dokter
zegt dat er niets met haar aan de
hand is. Ondertussen woont zij op
29-jarige leeftijd bij ons, omdat ze
niets kan door haar ziekte." Spreker
Alex Swinkels, van de actiegroep
Spijkenisse tegen straling, zegt dit
vaak tegen te komen. „Als weten
schappers de oorzaak niet kunnen
achterhalen, dan vertellen ze de pa
tiënt dat het geestelijk is. In de flat
van mevrouw Hulsman is de helft
van de bewoners continu ziek."
De informatieavond voor de bewo
ners van wijk Waterfront trekt be
zoekers aan uit héél de gemeente
Tholen. Ook twee bezorgde burgers
uit Bergen op Zoom zijn op de bij
eenkomst afgekomen, zij luisteren
aandachtig naar de sprekers en stel
len af en toe een vraag. „Mijn buur
man heeft een folder van de KPN
ontvangen. Daarin staat dat de stra
ling van de zendmasten horizontaal
gaat en dus geen eventuele schade
kan toebrengen aan de bewoners die
onder de mast wonen", vertelt de
ongeruste Bergenaar. Swinkels be
grijpt over welke brochure hij praat.
„De telecomaanbieders beweren dat
de veiligste plek ónder de mast is,
maar ik zou er niet graag willen wo
nen." De telecomaanbieders breiden
hun masten steeds verder uit. De
plaatselijk politiek aanschrijven en
via moties het probleem bij de ge
meente onder de aandacht brengen,
is volgens Steenbergh een effectieve
manier om de groei tegen te gaan.
„Zo'n veertig gemeenten zijn bezig
de zendmasten te weren, sinds wij
ze informeerden over de mogelijke
gevolgen."
Niet alleen de zendmasten voor gsm
en umts zijn een gevaar voor de ge
zondheid, meent Steenbergh, de ba
sisstations van dect-telefoons zijn
vele malen gevaarlijker. Hij roept
alle aanwezigen op om bij thuis
komst de draadloze huistelefoon in
de vuilnisbak te deponeren, of in ie
der geval minimaal 10 meter van de
slaapkamer verwijderd te houden.
„Zo'n telefoon geeft een straling
van ongeveer zes volt per vierkante
meter, ik zou dat niet graag 7 8 uur
lang daardoor bestraald worden in
mijn slaap." Steenbergh legt aan de
hand van ingewikkelde statistieken
en onderzoeken de verschillende
stralingsniveaus uit. De Nederland
se Gezondheidsraad heeft een maxi
mum van 60 V/m2 ingesteld, de
zendmasten blijven ruim onder de
gestelde waarde. Voor de informa
tieavond onderzocht de vrijwilliger
van www.stopumts.nl de elektro
magnetische straling rond de Thool-
se haven. „De uitslag was 1,8 V/m2,
dat is erg veel vergeleken bij andere
landen. Nieuw-Zeeland stelt bij
voorbeeld een limiet van 0.1 V/m2.
Dat is voldoende, want een gsm
werkt al bij 0,001 V/m2. Het bereik
van de Nederlandse zendmasten ligt
hoger, omdat mensen ook in par
keergarages en in dikke betonnen
gebouwen bereik willen hebben."
Zelf gebruikt Steenbergh zijn mo
bieltje enkel nog als draagbaar ant
woordapparaat. Meestal staat het
uit. „Ik droeg de gsm altijd in mijn
broekzak, maar uit onderzoeken
blijkt dat straling de dna- en cel
structuur van zaadcellen kan aan
tasten. Ik wil geen gemuteerde
kinderen, daarom staat de telefoon
tegenwoordig uit." Vervolgens
toont hij een artikel van de Russi
sche commissie voor niet-ionise-
rende straling. De voorzitter van
de commissie, Yuri Grigoriev, ver
klaart dat mobiele telefonie niet
veilig is en adviseert zwangere
vrouwen personen tot 18 jaar geen
gsm te gebruiken. Twee KPN-me-
dewerkers, die de bijeenkomst
vanuit het publiek volgen, maken
aantekeningen en glimlachen af en
toe bij het zien van de onderzoe
ken. Na afloop van de presentatie
mogen zij een reactie geven. Co
van Stralendorff is teamleider van
de afdeling werving en legt uit
waarom KPN deze avond aanwe
zig is. „We willen ons niet ver
schuilen achter allerlei zaken,
maar de mogelijkheid bieden om
ons vragen te stellen."
Annemarie van Toorn had een be
langrijke vraag voor de telecom-
aanbieder: „Kunt U garanderen dat
de zendmasten geen schadelijke
gevolgen hebben op lange termijn?
Als de KPN die garantie kan ge
ven, stop ik gelijk met actievoe
ren." Van Stralendorff kan deze ze
kerheid echter niet bieden. „Ik ben
geen medicus en geen wetenschap
per. Ik kan alleen zeggen dat de
operators zich houden aan de li
centies die door de overheid zijn
afgegeven. We nemen de ongerust
heid absoluut serieus, maar wij
gaan op een veilige en zorgvuldige
manier om met de frequenties."
Van Toorn zou liever zien. dat de
overheid alsmede de telefoonaan
bieders zich meer zouden richten
op het voorzorgsprincipe. „Het is
nog niet wetenschappelijk bewe
zen dat de straling van de zend
masten schadelijk is, maar er ko
men steeds meer mensen met
gezondheidsklachten. Waarom zou
je het risico nemen?"
De initiatiefneemster stelde aan
het eind van de informatieavond
een nieuwe bijeenkomst voor. „We
zijn nu goed geïnformeerd en kun
nen kritische vragen gaan stellen."
De GGD, de KPN en de Gezond
heidsraad worden de volgende
keer uitgenodigd om te debatteren
met de bewoners en de actiegroep
stop umts.
Stichting Christelijk Jeugdwerk
Tholen viert vrijdag kerst van de
jeugdclubs met de musical 'De wij
zen uit het Oosten'. De avond be
gint om zeven uur in Meulvliet. Na
afloop is er koffie, thee en fris. Er
wordt een collecte gehouden voor
de onkosten. Alle geïnteresseerden
zijn van harte welkom.
Aan de vooravond van het kerstfeest
wordt vrijdag in de Grote Kerk een
zangavond georganiseerd. Het
schoolkoor van de christelijke scho
lengemeenschap Prins Maurits uit
Middelharnis, het christelijk ge
mengd koor Com nu met sangh uit
Oude Tonge, het christelijk ge
mengd koor Vox Humana uit Ril-
land-Bath en het hervormd koor Im-
manuël uit Tholen werken eraan
mee. Ds. P. Vernooij verzorgt onder
het thema 'eeuwenlang verwacht'
de meditatieve momenten van de
avond. De bijeenkomst begint om
half acht, de kerk is open vanaf ze
ven uur. In de Wingerd kan na af
loop nagepraat en koffie gedronken
worden.
In de R.K. kerk vindt maandag de
jaarlijkse kerstzangdienst plaats. De
ze is tot stand gekomen door samen
werking tussen de Gereformeerde
kerk. Hervormde gemeente en R.K.
kerk. Medewerking verlenen door
pastor L. Sep, het Kerkkoor onder
leiding van Marjan van Dijke-Douw,
OVM en Kees Droogers op het or
gel. De viering begint om acht uur.
Oud-Vossemeer's Muziekvereni
ging geeft zaterdag haar jaarlijkse
kerstconcert. De vereniging wijkt
uit naar de R.K. kerk, nu de grote
zaal van het dorpshuis is afgebro
ken. De vereniging organiseert het
concert samen met koor The Next.
In verband met de veiligheid mag
maar een beperkt aantal mensen
naar binnen. De organisatie heeft
besloten om het principe vol is vol
te hanteren. De kerk gaat om zeven
uur open, het concert begint om half
acht.
Basisschool Sint Anthonius organi
seert woensdag 21 december van
zes tot acht uur een kerstmarkt. De
leerlingen hebben woensdag kerst
creaties gemaakt op de creadag. De
ze worden op de kerstmarkt ver
kocht. De kinderen verzorgen
tijdens de markt doorlopend optre
dens op het podium, ook de kerst
man brengt een bezoek. Naast een
kinderkerstbingo, kunnen bezoekers
op de foto bij de kerststal, wat eten
en drinken aan een bar of kerststuk
jes maken. De opbrengst is bedoeld
voor het Ronald McDonaldhuis.
De Hervormde gemeente organi
seert dinsdag 20 december een
kerstviering voor de oudere ge
meenteleden. In verenigingsgebouw
Het Trefpunt aan de Ring begint de
bijeenkomst om drie uur. Vanaf half
drie worden de bezoekers ontvan
gen met koffie. Door declamatie,
voordracht van gedichten en het zin
gen van liederen wordt bij het kerst
evangelie stilgestaan. Ds. E. Ver
sluis verzorgt de meditatie en ook is
er een kerstverhaal. Aansluitend aan
deze kerstviering organiseert de
zendings- en evangelisatiecommis
sie een broodmaaltijd, waarvoor
zich reeds een vijftigtal ouderen
hebben aangemeld. Ouderen kun
nen zich nog tot en met zaterdag
voor deze maaltijd opgeven bij: Jo
ke van 't Hof (tel. 653036). Het is
ook mogelijk om alleen de kerstvie
ring bij te wonen. Indien er geen ge
bruik wordt gemaakt van de brood
maaltijd is opgave vooraf niet
noodzakelijk.
In de Hervormde kerk wordt vrijdag
een kerstzangavond georganiseerd.
De koorzang wordt verzorgd door
het christelijk Thools mannenkoor
Rehoboth uit Tholen, onder leiding
van dirigent C. v.d. Steenhoven en
het christelijk gemengd koor Lauda-
te Dominum. onder leiding van diri
gent D. Letzer. Organisten Bram
Bout en Piet Priem bieden de muzi
kale begeleiding. De avond zal af
gewisseld worden met samenzang
van bekende kerstliederen. Ouder
ling A.J. Zwerus opent en sluit de
bijeenkomst en houdt een korte me
ditatie. De kerstzangavond begint
om half acht.
Voor de vierentwintigste keer wordt
zaterdag de volkskerstzang gehou
den in een feestelijk versierd Haes-
tinge. Muziekvereniging Euterpe en
het Smalstads Mannenkoor werken
hieraan mee. Burgemeester W. Nuis
spreekt het openingswoord, ds. R.
Lanooy uit Chaam en pastoor A.J.
van den Brule uit Halsteren houden
een korte overdenking. Mevrouw G.
Steketee verzorgt de declamatie. De
bijeenkomst begint om half acht, de
zaal is geopend vanaf zeven uur.
Euterpe zal vanaf kwart over zeven
een voorprogramma spelen. Aan het
eind van de samenkomst wordt een
collecte gehouden om de onkosten
te dekken.
dinsdag gehouden. Mannenkoor
Door Eendracht Verbonden uit Sint-
Annaland het gemengde koor De
Lofstem en het jeugdkoor De Jonge
Lofstem uit Scherpenisse, beiden
onder leiding van I.J. van Gorsel,
zullen de vocale muziek verzorgen.
Naast de koorzang worden ook be
kende kerstliederen samen gezon
gen. De avond begint om half acht,
de kerk gaat om zeven uur open.
De jaarlijkse kerstzangavond wordt
dinsdag gehouden in dorpshuis De
Wimpel. Traditiegetrouw werken
aan deze avond mee: de christelijk
gemengde zangvereniging VZOS
onder leiding van Jan Wesdorp en
het jeugdkoor 'Van knop tot bloem'
onder leiding van Wilma van Duur-
en. Als gastkoor zal het christelijk
kamerkoor Chantez Dieu uit Tho-
In de kerk van de Gereformeerde
Gemeente wordt zaterdag een kerst
zangavond georganiseerd. Het ge
mengd koor De Lofstem, onder lei
ding van J.C. v.d. Slikke, en het
jeugdkoor De Jonge Lofstem. onder
leiding van I.J. van Gorsel, verlenen
aan deze avond hun medewerking.
De bijeenkomst begint om half acht.
De jaarlijkse kerstzangavond in de
hersteld Hervormde kerk wordt
len onder leiding van Paul Heijboer
optreden. Het repertoire bestaat uit
Nederlandstalige muziek en enkele
buitenlandse werken van diverse
componisten. VZOS sluit samen
met het jeugdkoor de avond af met
een kerstcantate van Koos Bons.
Het orgel wordt bespeeld door Ton-
nie Nijsse en Lidian Walpot. VZOS-
voorzitter Henk Geluk opent de
zangavond om half acht.
Het samenspeelgroepje van muziek
vereniging Concordia verzorgt
maandag een optreden op de bin
nenplaats De Rozeboom. Zij bren
gen geheel in kerstsfeer een aantal
bekende kerstliederen ten gehore.
Geïnteresseerden kunnen van half
zeven tot zeven uur het optreden ko
men beluisteren. De binnenplaats is
bereikbaar vanaf de hoofdingang.
De Zeeuwse economie is aan de beterende hand, maar het herstel is
broos en minder krachtig dan elders in het land. Dankzij de export zor
gen vooral de grote Zeeuwse bedrijven voor een positieve omzetontwik
keling. Het midden- en kleinbedrijf heeft echter te maken met een om
zetdaling. De Zeeuwse ondernemers hebben minder vertrouwen in 2096
dan hun collega's in de rest van ons land. Dat blijkt uit de Erbo-enquête
van de Kamer van Koophandel onder het Zeeuwse bedrijfsleven.
Directeur Stijn Heijs van verpak
kingsbedrijf Budelpack I (levens
middelen) in Poortvliet, met 150
vaste medewerkers en 50 uitzend
krachten het grootste bedrijf van
Tholen, onderschrijft de conclu
sies. „Dit bijna voorbije jaar heeft
een substantiële verbetering te zien
ten opzichte van 2004, maar we
zijn nog niet klaar. Vorig jaar was
heel slecht en dit jaar denken we
op de nullijn uit te komen. In 2006
zien wij de licht verbeterende ten
dens doortrekken. Wij verwachten
omzetgroei, maar dat zal niet lei
den tot extra arbeidsplaatsen. Door
automatisering kunnen wij de groei
opvangen", zegt Stijn Heijs, die al
leen voor Budelpack I spreekt en
niet voor Budelpack II, waar ver
pakkingen voor de non-food sector
als bijvoorbeeld wasmiddelen uit
gevoerd worden.
Volgens de Kamer van Koophandel
tonen de uitkomsten van het onder
zoek aan, dat er snel economische
impulsen moeten komen. „Hier ligt
een belangrijke taak voor de nieu
we gemeentebesturen om meer
ruimte te bieden voor initiatieven
vanuit het bedrijfsleven. Het ont-
werp-omgevingsplan en het so
ciaal-economisch beleidsplan van
de provincie bieden daar volop mo
gelijkheden voor."
De totale omzet van het Zeeuwse
bedrijfsleven stijgt met bijna 3%
(vorig jaar 1%), maar rekening
houdend met de prijsontwikkeling
is de groei maar 0.8%. Dat is min
der dan het landelijk gemiddelde
van 1%. De omzet op de Neder
landse markt daalde met 0,3%; de
groei komt van de export.
Het percentage Zeeuwse bedrijven
dat winst maakt (86%) ligt hoger
dan het landelijk gemiddelde
(83%). Ook het percentage bedrij
ven (64%) met een voldoende ren
dement is hoger dan het percentage
in de rest van ons land (60%). Ove
rigens blijkt nog altijd dat 1 op de 3
ondernemers onvoldoende rende
ment boekt.
Zeeuwse ondernemers zijn terug
houdend met investeringen. Iets
meer dan de helft (52%) van de be
drijven in onze provincie investeer
de dit jaar tegenover ruim 60% lan
delijk. Bij 1 op de 3 Zeeuwse
bedrijven neemt het investerings
bedrag ten opzichte van vorig jaar
toe; bij 41% nemen de investerin
gen af.
Een meerderheid van de gemeente
raad is het niet eens met het verho
gen van de salarissen van de com
missarissen van Delta met ruim elf
procent. Donderdag nam de raad
een amendement aan van de SGP
om voor te stellen de honoraria al
leen te verhogen met de jaarlijkse
prijsstijging.
Volgens de SGP moet de honorering
niet puur bedrijfs-economisch en
markttechnisch worden bekeken,
maar ook politiek-maatschappelijk.
De algemene opinie over honore
ring van topbestuurders en het ver
hogen daarvan, is volgens de SGP
'nog steeds overwegend negatief.'
Ook gezien de problemen met de
rekeningen voor de klanten, is het
volgens de indieners van het voor
stel ongewenst om nu een salaris
verhoging door te voeren.
Volgens H. Geluk van deze fractie
moet er ook gekeken worden naar
de 'gewone werknemers'. „Er
wordt maar ingestoken op markt
werking. Dat is een mechanisme
waar je van buiten geen invloed op
uit kan oefenen. Marktwerking is
geen goede ontwikkeling. Gewone
werknemers zijn veel minder afhan
kelijk van marktwerking."
De SGP kreeg steun van ABT,
PvdA. CDA CU en D66. VVD
ging niet mee. Fractievoorzitter
K.B.M. Saris zei namens de libera
len dat er bij Delta kwaliteit wordt
gevraagd en steunde het voorstel
van het college om het honorarium
van de commissarissen met terug
werkende (1 januari 2005) kracht
met 11,2% te laten stijgen en die
van de voorzitter met 8,5
Het amendement heeft geen invloed
op de besluitvorming bij Delta om
dat de meerderheid van algemene
vergadering van aandeelhouders
(provincie en de dertien gemeenten)
eerder al instemde met de verho
ging, zei wethouder K.A. Heijboer.
Klanten van het Zeeuwse nutsbe
drijf Delta zijn volgend jaar twaalf
procent duurder uit voor elektriciteit
en gas. Een gemiddeld huishouden
gaat daardoor zo'n 108 euro meer
betalen.
Delta verwacht dat het maandelijkse
voorschotbedrag met ongeveer ne
gen euro zal stijgen. Voor de meeste
klanten is de verhoging minder fors
dan bij veel andere leveranciers,
meldt Delta in een persbericht. Dat
komt omdat ze hebben gekozen
voor een voordeel- of extrapakket.
De prijs van een kilowattuur elektri
citeit gaat omhoog van 6,13 naar
6,88 eurocent. En een kubieke me
ter gas kost voortaan 39,98 in plaats
van 35,69 eurocent (exclusief ener
giebelasting). Bij een gemiddeld ge
bruik berekent Delta de maandelijk
se prijsstijging voor een huishouden
op 1,56 euro voor elektriciteit en
7,16euro voorgas.
De prijsstijging wordt veroorzaakt
door de hoge olieprijs. Omdat de
gasprijs daaraan door de overheid is
gekoppeld, is ook gas een stuk
duurder geworden. En dat werkt
ook door in de elektriciteitstarieven
omdat veel centrales gas als brand
stof gebruiken. Delta meldt dat de
netwerkkosten, die apart op de nota
vermeld staan, licht zullen dalen. En
dat de meterkosten gelijk blijven.
Energiebelasting maakt ongeveer
een derde deel uit van de energieno
ta. En ook deze belasting stijgt vol
gend jaar. De Tweede en de Eerste
Kamer stellen de nieuwe tarieven
nog voor de kerst vast.
Het waterbedrijf Evides verhoogt de
tarieven voor drinkwater niet.
In de Eendrachtbode van vorige
week werd geschreven over een
apart consultatieteam voor basis
scholen op reformatorische grond
slag. De gemeente wil echter hier
aan niet haar medewerking verlenen.
De wethouder zou gezegd hebben
dat de Rehobothschool te Stavenis
se is teruggekomen op een eerder
ingenomen standpunt. Deze school
zou nu wel willen meedoen met het
regionale consultatieteam. De
school zou teruggekomen zijn op
haar voorkeur voor een apart refor
matorisch consultatieteam.
De redactie van EB heeft enkele za
ken door elkaar gehaald. De Reho
bothschool heeft richting de ge
meente aangegeven het liefst tot een
reformatorisch consultatieteam te
komen, waarin de schoolbegelei
dingsdiensten ook een taak hebben.
Achter dit standpunt staat de school
nog steeds.
Er zijn echter scholen die - in tegen
stelling tot een eerder ingenomen
standpunt - te kennen hebben gege
ven niet meer achter een apart con
sultatieteam te staan. De redactie
van EB heeft beide gegevens ver
ward.
W. van den Dikkenberg
Directeur Rehobothschool
in Stavenisse.
Burgemeester W. Nuis kan op 1 juli
aan zijn tweede ambtsperiode be
ginnen. De gemeenteraad beval een
nieuwe periode van zes jaar aan bij
de minister Remkes van binnen
landse zaken en koninkrijkszaken.
Dat gebeurde donderdag tijdens een
besloten zitting op het gemeente
huis in Sint-Maartensdijk.
Nuis begon op 1 juli 2000 als burge
meester van Tholen. Hij volgde H.
van der Munnik op.
De aanbeveling voor herbenoeming
is nu een zaak van de gemeenteraad,
zegt R van Belzen, vice-voorzitter
van de gemeenteraad. „Vroeger
ging de burgemeester op gesprek bij
de commissaris van de koningin.
We wisten er als raad niets van. Dan
kreeg je gebak als de benoeming
rond was. Nu hebben we er als frac
tievoorzitters over gesproken."
Over de vergadering van de herbe
noeming doet Van Belzen geen me
dedelingen. Het is een besloten ver
gadering waarvoor volgens de
nestor van de raad geheimhoudings
plicht geldt.
Sinds zijn aantreden zes jaar gele
den worden er ook jaarlijks functio
neringsgesprekken gevoerd met de
burgemeester. Dat gebeurt ook door
de fractievoorzitters met Van Belzen
als voorzitter; „Dat is op zijn initia
tief gebeurd. Een geste die door de
raad zeer op prijs wordt gesteld,
maar waar we ook geen mededelin
gen over doen."
