Miljoen extra voor bouw
woningen kleine kernen
Wat is er geworden
van emigranten uit
Tholen naar de V.S.
Thol.Boys F1 voor 2e keer winnaar
Succes voor dames
met winst en gelijkspel
Tholense Boys F3 blijft ongeslagen
Stavenisse F kampioen op laatste dag
WHS F1 pakt titel nog voor SPS
Uit de Staten van Zeeland
Verlies heren
J. van Beieren 3
Favoriete uitslag
bij jeugd is 2-10
Fietspaden in
België te smal,
zegt Tandje Bij
Prijzen voor
Sint-Annalandse
paarden in Bru
Koersballen
Stichting Vrienden van Ten Anker
voor het personeel en de bewoners
dus vervoert
kinderzitjes
goed vast!
Donderdag 4 mei 2000
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
17
41*
Verjaal
heeft de ideeën
in huis!
Mooi licht is
wonen!
De Statenvergadering van afgelopen vrijdag
was vooral voor RPF/GPV een feestelijke bijeen
komst. Deze twee politieke partijen werken al ja
ren intensief samen en zijn onlangs gefuseerd
tot één partij: de Christen Unie. En voor het
eerst mochten zij zich in de provinciale politiek
met die nieuwe naam tooien. Reden voor ge
bak. De vergadering zelf was uiteraard een stuk
serieuzer. De agenda vermeldde een aantal
kwesties waarvan er een drietal nogal wat dis
cussie uitlokten. Eén daarvan ging over het be
schikbaar stellen van een miljoen extra voor
woningbouw in kleine kernen.
Tentoonstelling
Halster se onderzoekt de periode 1900-1920
Tussen 1900 en 1920 emigreerden 83 inwoners van Tho
len en Sint-Philipsland naar de Verenigde Staten. Waar
om vertrokken ze? Waar kwamen ze terecht? Wat is er
van hen geworden? Mevrouw M.C. Filius uit Halsteren
is daar benieuwd naar in het kader van een afstudeer
scriptie voor de Open Universiteit. Graag komt ze in
contact met familieleden of kennissen die er iets over
kunnen vertellen.
Achtergronden
hart(d) voor je kind
De Fl-pupillen van Tholense
Boys zijn voor de tweede keer
dit seizoen kampioen geworden.
Eerder sloot het team de na
jaarsreeks winnend af en nu zijn
ze ook in de voorjaarsreeks als
eerste geëindigd.
Om het kampioenschap te beha
len, moesten de geel-zwarten de
laatste wedstrijd minimaal ge
lijkspelen. Het duel, uit tegen
Grenswachters, eindigde in een
ruime 0-6 winst. Uit tien ge
speelde wedstrijden werden 25
punten behaald, de Tholenaren
scoorden 52 keer en moesten 12
tegentreffers incasseren. Voor
de meeste spelertjes kwam de ti
tel als een verrassing, omdat ze
de plaats op de ranglijst niet
kenden. Het drong pas tot hen
door, toen de ouders luid toete
rend en met een spandoek het
veld in Putte opkwamen. De ver
rassing werd nog groter, want
de versierde bus van de club
kwam hen ophalen. Terug in de
kantine werd het team in de
bloemen gezet en getrakteerd op
friet en snacks.
De F1 bestaat uit Kais Safdary,
Adriaan Noteboom, Mare Kor-
stanje, Joey Deurloo, Joris van
Dijke, Jochem van Dijke, Lau
rens Bovenberg, Denny Bos-
mans, Björn Meirink en Ilona
van Oost (zij ontbreekt op de fo
to). Leiders zijn Kob en Jolanda
Deurloo.
De dames van St.-Annaland 1 speelden
een belangrijke wedstrijd tegen Middel
burg. Om uit de degradatiezone te blij
ven, moesten er punten gepakt worden.
Hanna Moerland en Marrie Quist begon
nen erg slap aan hun partij en leverden
de eerste set zonder veel tegenstand in:
6-3. De dames hadden vooral moeite om
gebruik te maken van het feit dan een
80-jarige tegenspeelster wel goed sloeg,
maar weinig uithoudingsvermogen had.
De tweede set ging echter toch met 3-6
naar St.-Annaland en ook de derde werd
binnengehaald met 4-6. Corrie Bazen en
Willy de Rijke konden het niet bolwer
ken tegen hun opponenten en verloren
met 6-2 en 6-4. Samen met Marrie Quist
speelde Corrie Bazen een partij om snel
te vergeten. Het duo had tegen de Mid
delburgers geen schijn van kans: 6-2 en
6-2. Hanna Moerland en Willy de Rijke
moesten nu winnen om er nog een ge
lijkspel uit te slepen. De eerste set was
eenvoudig voor St.-Annaland met 3-6.
De tweede ging echter met 6-4 naar
Middelburg. Toen begon de spannende
derde set. Het Thoolse duo kwam met 5-
3 achter te staan, maar sleepte er toch
nog een tie-break uit. Daarin kregen ze
een matchpoint tegen, maar wisten uit
eindelijk toch de zege te behalen met 6-
8. Met de einduitslag van 2-2 waren bei
de partijen tevreden.
De Ruucstoppelen 1 reisde af naar Oost-
kapelle. Lijdie Kot en Leni Verwijs kwa
men als eerste aan de bak en pakten de
winst in de eerste set via een tie-break.
De tweede set ging, eveneens in een tie
break, naar Oostkapelle. Tot slot haalde
de Ruucstoppelen hel punt binnen door
de derde set met 2-6 te winnen. In de
tweede partij, met Elly van Dijke en
Betsy Huijsmans aan Sint-Philipslandse
zijde, was de eerste set spannend. Via
een tie-break ging de winst naar de
Ruucstoppelen dat de tweede set vrij ge
makkelijk won met 2-6. Lijdie Kot en
Betsy Huijsmans speelden eveneens een
driesetter die ze wonnen met 5-7, 6-3 en
1-6. En tot slot hadden ook Elly van Dij
ke en Leni Verwijs er drie sets voor no
dig om de volledige winst voor de Ruuc
stoppelen veilig te stellen: 1-6, 6-4 en
3-6.
De Ruucstoppelen 2 en tegenstander
Souburg 3 waren tevreden met de 2-2
puntendeling. Een grieperige Maddy Fi-
lius en Riet Sondermeijer verloren hun
eerste set met 7-5. De tweede leverde
wel winst op (4-6) en ook de laatste ging
met 0-6 naar de Ruucstoppelen. Anja
Koldijk en Rian Baauw verloren in twee
sets van 6-2. Riet Sondermeijer en Rian
Baauw moesten de winst in de eerste set
via een tie-break afstaan en ook in de
tweede set gingen ze nipt tenonder met
6-4. Maddy Filius en Anja Koldijk had
den een lange driesetter nodig om de
winst te behalen. Met mooi spel over en
weer werd het 7-6, 2-6 en 4-6 in het
voordeel van de Sint-Philipslandse da
mes.
Tot slot won de Ruucstoppelen 3 dins
dag met 4-0 van Goblin 2 uit 's-Graven-
polder. Lia Buijs en Lia van Dijke won
nen de eerste set gemakkelijk met 6-0.
Waarschijnlijk was dat wat geflatteerd,
want in de tweede set was er een tie
break voor nodig om hetzelfde resultaat
te behalen. Cathy v.d. Sanden en Els v.d.
Giesen pakten vrij eenvoudig de winst
met 6-2 en 6-3. Ook samen met Lia van
Dijke had Cathy v.d. Sanden geen moei
te met de opponenten: 6-4 en 6-0. Tot
slot haalden Lia Buijs en Els v.d. Gies-
sen het laatste punt binnen door met 6-1
en 6-3 de vierde partij te winnen.
Tennis
De heren van Jacoba van Beieren 3 gin
gen ondanks twee invallers met goede
moed naar Nieuwdorp. De beide dubbel
spelen gingen - zij het met de nodige
weerstand - verloren. Marcel Bentvelsen
en Paul van Roosendaal gingen in twee
sets ten onder, terwijl Remco Flikweert
en Martin den Haan het drie sets volhiel
den. In het enkelspel presteerde Flik
weert het voor het eerst een partij te win
nen. Hij speelt namelijk nog maar kort
in de competitie. Bentvelsen zorgde
voor het tweede punt voor Jacoba van
Beieren, maar de partijen van Van
Roosendaal en Den Haan gingen verlo
ren waardoor de eindstand 4-2 werd.
Tennis
ln de jeugdcompetitie behaalde Jacoba
van Beieren een grote 10-2 zege op Eege-
dima 2. Joost van Dort en Ruud Schot
wonnen in het dubbelspel van Pepijn van
Hooijdonk en Leonard van Dis van Eege-
dima met 7-1. Ariënne Poot en Cristel
Leeuwenhaag (Jacoba van Beieren) won
nen met dezelfde cijfers van Adriaan Note
boom en Martijn Geluk. Ruud Schot won
in het enkelspel met 7-1 van Pepijn van
Hooijdonk. Joost van Dort moest daaren
tegen de winst met 3-4 aan Leonard van
Dis laten. Ariënne Poot won met 7-1 van
Adriaan van Dis en ook Meivin Vermeu
len won met 7-2 van Martijn Geluk.
De Ruucstoppelen 2 ging thuis met 2-10
tenonder tegen TOV 2 uit Oud-Vosse-
meer. Anouska v.d. Berg en Bianca de
Jonge van de Ruucstoppelen legden het
met 1 -5 af tegen Renske v.d. Berg en Me
lissa Schot. Alex Havermans en Francis
van Dijke van TOV pakten met 0-8 de
punten op Coen Everaers en Coen van
Nieuwenhuijzen. Francis van Dijke moest
in het enkelspel de winst met 5-3 aan
Coen Everaers laten, terwijl Coen van
Nieuwenhuijzen met 0-8 verloor van Alex
Havermans. Anouska v.d. Berg versloeg
Renske v.d. Berg met 1-8 en tot slot won
Melissa Schot met 0-6 van Bianca de Jon
ge-
Eveneens 2-10 werd het in de thuiswed
strijd van Eegedima 2 tegen Jacoba van
Beieren. Tim Zuiddam en Juriaan Bout
van Eegedima verloren in het dubbelspel
van Dennis van Houdt en Maurice Kou-
wenhoven: 3-5. Samantha en Anne-Joke
Leemreijze wonnen met 3-2 nipt van
Nancy Spekman en Chantal Bentvelsen
en dat waren meteen de enige twee punten
voor Eegedima. Martijn Hogerwerf speel
de tegen Cornee Dijke van Jacoba van
Beieren en verloor met 3-5. Anne-Joke
Leemreijze bleef met 0-6 puntloos tegen
Marieke de Rooij. Marjolein verloor met
1-5 van Chantal Bentvelsen en Tim Zuid-
dam boekte een 3-5 verlies tegen Dennis
van Houdt.
Wielrennen
Zes leden van wielertoerclub Tandje Bij
uit Sint-Maartensdijk vertrokken zaterdag
voor een 200 kilometer lange rit vanuit
Ossendrecht. Aan de start stonden ruim
veertig deelnemers die om te beginnen
richting België reden. Voor Tandje Bij wa
ren daarbij: Mas Andriesse, Witte An-
driesse, Kees v.d. Berge, Arjaan den Bra-
ber, Jan v.d. Reest en Costa Sfrintzeris.
Het verschil tussen Nederland en België
was deze dag goed te merken. In Neder
land waren er op diverse plaatsen evene
menten in het kader van koninginnedag.
Daardoor moesten de renners een alterna
tieve route nemen om de vertrouwde gele
wegwijzertjes weer terug te vinden. In de
buurt van Kalmthou; waren er wegwerk
zaamheden, maar onder leiding van enke
le plaatselijk bekende fietsers, maakte de
hele groep om omtrekkende beweging.
De leden van Tandje Bij bleven op ver
schillende plaatsen in de groep hangen.
Eigenlijk is het beter om een eigen groep
je te vormen met daarachter eventueel
aanhang. Na een (geheime) controle in
Hoogstraten kwam dat er dan toch van en
men koerste naar Gilze waar na zo'n 66
kilometer de eerste rust volgde. Daarna
was de groep van Tandje Bij eigenlijk
weer te groot. De controle viel weg omdat
er teveel individuele rijders bij zaten.
Daardoor ontstonden er soms gevaarlijke
situaties op de vaak te smalle fietspaden.
Daarom namen de Tholenaren de kop
over en de rest volgde. Na de stempelpost
in Diessen kreeg Aijaan den Braber een
lekke band. Na 136 kilomter werd de
tweede rust gehouden in het Belgische
Weelde. Via Hoogstraten en Meer kwam
de groep bij Zundert. Na een stempelpost
bij de Wouwse Plantage viel er op liet fon
kelnieuwe fietspad bij Huijbergen nog wat
regen, maar de neerslag bleef beperkt. De
zon was weliswaar niet te zien, maar het
was toch goed fietsweer, mede doordat er
weinig wind was. Rond half vier arriveer
de men weer in Ossendrecht. De rit telt
mee voor het totaalklassement van Tandje
Bij dat wordt geleid door Aijaan den Bra
ber met 1038 km. Tweede is Mas Andries
se met 1020 km en op enige afstand vol
gen: Witte Andriesse 950 km. Jan v.d.
Reest 900 km en Kees v.d. Berge 868 km.
Paardensport
Twee paarden van de familie Tebbens uit
Sint-Annaland hebben zondag op een con
cours in Aquadelta te Bruinisse ereprijzen
behaald. Mariska Quist kwam uit op
RTM's Gonnelien in de B-dtessuur. Haar
eerste proef werd beloond met 148 punten
en de tweede was goed voor 158 punten.
Daarmee behaalde de Sint-Philipslandse
een tweede prijs en een winstpunt. Virgi
nia v.d. Wel reed op RTM's Morning
Mood in de Ml-dressuur. De eerste proef
van deze combinatie werd met 155 punten
beloond, voldoende voor de tweede prijs.
De tweede proef leverde een eerste prijs en
een winstpunt op met 165 punten.
Uitslagen van de wedstrijden van:
Tholen-stad: 1 mevr. R. Nagtegaal en
N. Moerkerken 33 p; 2 mevr. Y. Ver
kamman en J. Geuze 28 p; 3 mevr. C.
Wilsing en L. Soomers 26 p; 4 mevr. C.
Praat en M. van den Houten 21 p; 5
mevr. D. Pigmans en mevr. R. Burrows
16 p.
Meulvliet: 1 mevr. L. van Bale en
mevr. R. Vroegop 33 p; 2 mevr. D. Lin-
denberg en B. Melching 19 p; 3 mevr.
B. Schot 16 p; 3 mevr. T. Goode en J.
Vroegop 16 p; 5 mevr. T. Soomers en
W. van Bale 12 p; 6 mevr. J. Bos en W.
Bijl 9 p; 7 mevr. G. Melching en P.
Nijs 8 p; 8 F. Leemreijze en W. Schot 5
P'
Sint-Maartensdijk: 1 C. van Gorsel
en W. Bijl 43 p; 2 mevr. T. Goode en
mevr. M. Bijl 33 p; 3 mevr. L. v.d.
Klooster en J. v.d. Klooster 24 p; 4
mevr. G. Verwijs en A. van Splunter 23
p; 5 mevr. M. Dane 20 p; 6 mevr. S.
Wolse en mevr. C. van Splunter 10 p.
ELECTRO WORLD. DE WERELDZAAK DIE JE KENT
Advertentie IrVL
De F-pupillen van SC Stavenisse
zijn op de laatste competitiedag
kampioen geworden in de derde
klasse F10. Medekoploper NSV
uit Nispen werd met 6-3 versla
gen.
Stavenisse begon overtuigend aan
de wedstrijd en kwam al gauw op
voorsprong door een treffer van
Lorenzo van Haaften. Binnen en
kele minuten brachten de bezoe
kers de stand weer in evenwicht.
De thuisclub liet zich niet van de
wijs brengen en het werd 4-1 via
Jan Kees Oosdijk, Yanick Smits
en opnieuw Lorenzo van Haaften.
Laatstgenoemde bracht met dit
doelpunt zijn seizoentotaal op 52.
Nog voor de rust bracht de ploeg
uit Nispen de achterstand terug
tot 4-2. Maar na de hervatting
kwam Stavenisse op 5-2 dankzij
een eigen doelpunt van NSV uit
een hoekschop. Maar de bezoe
kers gaven zich nog niet gewonnen
en scoorden 5-3. Dat doelpunt gaf
hen moed en verschillende keren
kwamen de Brabanders gevaar
lijk opzetten. Tegentreffers wer
den voorkomen door goed verde
digen van Quincy Moerland,
Remco Eerland, Mike Menheere
en keeper Johnny van Poortvliet.
Door zijn onverzettelijkheid
groeide Quincy uit tot speler van
de wedstrijd, maar ook Mark Tak
kon door zijn enorme werklust
tot de uitblinkers worden gere
kend. Goed samenspel op het
middenveld tussen Dave Groot en
Perry Potappel stelde Jan Kees
Oosdijk in staat om zijn tweede
treffer aan te tekenen: 6-3.
Na het laatste fluitsignaal kon een
aantal van de nerveuze ouders
langs het veld opgelucht adem ha
len, het kampioenschap was bin
nen. Pupillen, trainers en leiders
werden door het bestuur in de
bloemen gezet. Na een ereronde te
hebben gelopen, spoedden de
jeugdige voetballertjes zich naar
de kantine waar voor een hapje
en een drankje was gezorgd.
Jeugdvoorziter Albert Walpot
van Tholense Boys kon zaterdag
een tweede pupillenteam felicite
ren met het behaalde kampioen
schap. Tholense Boys F3 werd
winnaar in zijn klasse. En dat ge
beurde niet zomaar, maar het
team van de geel-zwarten bleef
ongeslagen. Leider Ger Smits,
Auke Bovenberg, Koen Wilsing,
Rick van Haaften, Sahid Wiebe
Smits, Marijn de Hond, Samir
Ibrahim en Koen Nieuwkoop na
men de bloemen en felicitaties in
ontvangst.
Om bewoners en personeel van
zorgcentrum Ten Anker en de
woonzorgcentra Maartenshof en
de Rozeboom een extraatje te
kunnen geven, is de stichting
Vrienden van Ten Anker opge
richt. Zaken die niet via de nor
male exploitatievergoeding be
taald mogen worden, kunnen
via deze weg alsnog tot stand ko
men.
„Het gaat echt om de leuke din
gen", zegt voorzitter Addy Vos,
één van de drie personeelsleden
die in het stichtingsbestuur zit.
„Je kunt denken aan een reisje
voor de bewoners. Dat gebeurt nu
ook wel, maar daarvoor moeten ze
betalen en straks kan dat dan gra
tis. Een ander doel is bijvoorbeeld
een muziekinstallatie in zaal de
Klipper." Volgens mevr. Vos stond
het personeel eerst kritisch tegen
over de oprichting van een stich
ting Vrienden van Ten Anker.
voor het personeel wat te zullen
doen. Daaronder rekenen we dan
ook de vrijwilligers. Ter gelegen
heid van Pasen hebben ze allemaal
paaseieren gekregen. Tot nu toe
was het zo, dat familieleden van
bewoners uit dankbaarheid voor
de behandeling van hun ouders,
vader of moeder, wel eens een be
drag aan het behandelend perso
neel gaven of een traktatie in de
vorm van gebak. Maar de admini
stratie, keuken, huishouding, e.d.
viel daarbij altijd buiten de boot.
Nu die giften van bewoners en fa
milieleden allemaal naar de stich
ting gaan, kunnen we alle betaalde
medewerkers en vrijwilligers wat
extra's geven in de vorm van klei
ne attenties."
r. Het vermogen van de*stichting
Daarom hebben we besloten ooi* wordt gevormd door schenking,
erfstellingen, legaten, e.d. „We
bekijken ook of het zinvol is om
donateurs te werven, maar daar zit
nogal wat administratie aan vast."
Naast mevr. Vos zitten Jolanda
Noordijk en Lisette v.d. Berge in
het bestuur, namens de familiele
den van bewoners zijn dat mevr.
A. de Waal en de heren J. Keste-
loo en C. Rijnberg. De afdelingen
kunnen binnenkort opgeven wat
voor wensen ze hebben. Ook de
bewoners van de serviceflat en de
aanleunwoningen bij Ten Anker.
De Schutse in Sint-Annaland
heeft al een aantal jaren zo'n
stichting, die werkt met donateurs.
In het bestuur zitten echter geen
personeelsleden, maar alleen in
woners uit het werkgebied die het
werk van het zorgcentrum een
goed hart toedragen.
De eerste thuiswedstrijd verloor
WHS F1 destijds van SPS, zodat
het bij de return in Poortvliet nog
even spannend was tegen de als
tweede geplaatste ploeg. De Sint-
Annalandse pupillen namen bij de
rust echter al een 1-7 voorsprong,
zodat het in de tweede helft wat
kalmer kon. De 2-9 overwinning
bezorgde WHS F1 het kampioen
schap met 25 punten uit 10 wed
strijden. „We kijken terug op een
heel mooi seizoen met 8 overwin
ningen, 1 gelijkspel en 1 neder
laag", zegt leider Abbie Hommel,
die samen met Thime Bravenboer
de F-pupillen begeleidt. SPS ein
digde op de tweede plaats in de
eindrangschikking met zes punten
achterstand. De kampioenen wer
den bij aankomst op het WHS-
terrein gehuldigd, in aanwezig
heid van verschillende ouders. De
winnende ploeg bestaat uit doel
man William en spelers Arjan van
Tiggele, Nick den Engelsman, Jor-
dy Hommel, Renaldo de Witte,
Julian Elenbaas, Kenny Heijboer,
alsmede Rini en Wilco Braven-
boer.
In de bijeenkomst van afgelo
pen vrijdag waren er drie
voorstellen die nogal wat dis
cussie uitlokten. Het eerste
ging over de woningbouw in
Zeeland. Elk jaar kan er maar
een beperkt aantal nieuwe wo
ningen worden gebouwd en
dan is het natuurlijk de vraag
waar je die woningen neerzet.
Bovendien is er geld beschik
baar om het woonklimaat in
de steden en dorpen te verbe
teren en ook dat geld moet
verdeeld worden. Er moeten
dus (pijnlijke) keuzes worden
gemaakt.
In de discussie ging het vooral
om de positie van de kleinere
plaatsen, waarvan alle partijen
vonden dat die toch wat extra
steun nodig hadden. Het CDA,
gesteund door SGP en de Par
tij voor Zeeland, wilde die
plattelandsgemeenten een
miljoen extra uitkeren ten kos
te van de grotere plaatsen en
steden. Dat voorstel haalde
het niet. De VVD kwam met
een ander idee: geef die klei
nere plaatsen een miljoen ex
tra, maar haal het geld niet
weg bij andere gemeenten,
maar betaal het uit de provin-
ciepot. Omdat er in juni toch
over die provinciebegroting
wordt gesproken en er dan
ook beter bekend is hoeveel
die kleinere plaatsen nou pre
cies nodig hebben, is besloten
over dat voorstel dan te spre
ken. Wordt dus vervolgd.
Een ander agendapunt vorm
de de snelle bootverbinding
tussen Vlissingen en Bres-
kens, die na de opening van
de Westerscheldetunnel het
vervoer van voetgangers en
fietsers moet verzorgen. Er
waren nog wat vragen te be
antwoorden en de belangrijk
ste was: moet die veerdienst
met 1 of met 2 schepen wor
den uitgevoerd. Vooral de Par
tij van de Arbeid en RPF/GPV
(die overigens voortaan Chris
ten Unie heet) maakten zich
sterk voor een dubbele bezet
ting. De meeste partijen waren
het daar wel mee eens, maar
wilden toch eerst even zien
wat dat gaat kosten. Besloten
is nu om de exploitatie van het
fietsvoetveer aan te besteden
zonder dat vooraf is bepaald
of dat met 1 of 2 schepen
moet gebeuren. In juni 2001
zullen de offertes van de ver
schillende rederijen binnen
zijn en dan kan beoordeeld
worden voor welke variant te
gen welke kosten wordt geko
zen.
Een laatste discussiepunt
vormde de deelname van Zee
land aan de wereldtentoon
stelling in Hannover vanaf juni
tot half augustus van dit jaar.
Groen Links, D66 en de SGP
waren hier niet enthousiast
over: de voorbereidingstijd
werd te kort geacht, de finan
ciële onderbouwing te zwak
en het promotionele effect te
onduidelijk. Die argumenten
bleken niet overtuigend: Zee
land doet mee aan die ten
toonstelling. En wie in de zo
mervakantie in de buurt van
Hannover is, moet er maar
eens een kijkje gaan nemen.
Wellicht dat uw verslag daar
van nog eens in de Eendracht-
bode terechtkomt.
R.C. Bastiaanse (D66).
De persoonsgegevens van de Thoolse
emigranten uit de eerste twee decen
nia van de twintigste eeuw heeft me
vrouw Filius inmiddels zo'n beetje
op een rijtje staan. Ze doet het onder
zoek samen met nog drie dames, die
elk een ander deel van Zeeland onder
de loep nemen. „Ik ben al jaren bezig
met een studie aan de Open Universi
teit. Maar toen ik nog werkte, had ik
er te weinig tijd voor. Nu heb ik dat
weer opgepakt." Het oud-directielid
van Vrederust, afkomstig van Noord-
Beveland, is inmiddels de zeventig
gepasseerd. „Mijn studiegenoten en
ik hebben elkaar bij cursussen ont
moet. We pakken de scriptie nu sa
men aan, maar voorwaarde van de
Open Universiteit is wél dat ieder aan
zijn eigen onderzoek werkt."
Een medewerker van het Roosevelt
Studiecentrum in Middelburg bracht
de dames op het idee van een onder
zoek naar Zeeuwse emigratie naar de
Verenigde Staten in de periode 1900-
1920. Een periode, zo heeft mevrouw
Filius inmiddels ondervonden, waar
in de emigratie vanuit Tholen be
perkt was. „In de jaren 1880-1900
vertrokken 428 inwoners naar de V.S.
en tussen 1900 en 1920 maar 83. Al
thans, die geregistreerd staan." Bui
ten beschouwing blijven degenen die
in de periode 1906-1939 vertrokken,
omdat een nadere aanduiding van de
datum ontbreekt en dus niet zeker is
wie er vóór 1920 emigreerde. Schip-
persgezinnen en arbeidersgezinnen
vooral vertrokken er. Maar ook veel
enkelingen en die hadden dan vaak
een ambacht, bijvoorbeeld timmer
man of veekoopman. Een verklaring
voor de temgloop heeft mevrouw Fi
lius niet direct. „Het kan te maken
hebben met de Eerste Wereldoorlog.
Bovendien kwamen er andere moge
lijkheden om werk te vinden." Ze
geeft wat namen van emigranten:
fam. Bijl in 1911 van Tholen naar
Grand Rapids, fam. De Vos in 1908
uit Sint-Annaland naar Chicago, fam.
Van Gemert in 1909 vanuit Sint-
Maartensdijk, twee fam. Bijl in 1903
en 1905 uit Poortvliet naar Grand Ra
pids, vader en dochter Van As in 1913
uit Oud-Vossemeer naar Paterson.
Ook enkelingen vertrokken, zoals
K.J. Bal in 1913 uit Sint-Maartens
dijk naar Paterson en A.B. Veraart
datzelfde jaar vanuit Oud-Vossemeer.
De onderzoekster is behalve in de
aantallen, geïnteresseerd in de ach
tergronden. Veelal werd verbetering
van de omstandigheden opgegeven,
maar was dat wel zo. „Was >hel voor
sommigen misschien moeilijk leven
in^ een gesloten dorpsgemeen
schap?" vraagt ze zich af. Het was
toen geen beste tijd op Tholen, weet
ze inmiddels uit bronnenonderzoek.
„Bijvoorbeeld de toestand van veel
woningen was slecht. Ik heb een ge
val gevonden dat twintig mensen het
met één toilet moesten doen." Tho
len en Sint-Philipsland waren als ei
landen geïsoleerd, maar langzaam
aan drong de vooruitgang door.
Telefoon en elektriciteit kwamen op
zetten. Het waren de jaren van de
Boerenoorlog in Zuid-Afrika, de
overstroming in Oud-Vossemeer en
Sint-Annaland en de wereldoorlog,
schetst ze de tijd.
Veelal zou Rotterdam het vertrek
punt voor de emigranten naar de
Nieuwe Wereld zijn geweest, zegt
mevrouw Filius. Hoe de overtocht
verliep, waar de mensen gingen wo
nen, wat hun werkkring was, hoe
hun leven verliep, of ze misschien te
ruggekomen zijn, en waar en wan
neer ze zijn overleden. Allemaal din
gen die de onderzoekster graag wil
weten. Persoonlijke informatie die
uit brieven, foto's of verhalen kan
blijken. Gegevens die op zichzelf
niet in de openbaarheid komen door
het onderzoek, maar die het mogelijk
moeten maken om conclusies in zijn
algemeenheid te trekken. Mensen
die mevrouw Filius bij haar onder
zoek willen helpen, kunnen haar bel
len of schrijven: Beethovenstraat 29,
4661 BE Halsteren, tel. 0164-
682377.
Advertentie'l.M.
