Echtpaar Duijnhouwer op de vlucht voor bloedig geweld in Ruanda LEKKER GOEDKOOP oh Welgelegen sneller vol dan gedacht Collectanten in het zonnetje Ambtenaar gemeentelijke ontwikkeling M. Franken Extra enquête middenstand van smalstad P. v.d. Werff slaat een zalm aan de haak SNV-ers in Scherpenisse onzeker over toekomst cd Magere yoghurt, QQ Oorkonden hartstichting voor vijf Poortvlietse dames pak 1 liter Donderdag 14 april 1994 50e jaargang no. 22 Het is allemaal nog wat onwezenlijk. Zaterdag zaten ze nog in het tropische Ruanda. Nu kijken ze uit over de kale akkers van de Scherpenissepolder. Johan en Heieen Duijnhouwer-Hennink vluchtten afgelopen weekend met hun dochtertje Fijke voor de gewelddadigheden in het Midden-Afrikaanse land. Ze laten hun werk achter, Ruandese collega's, hun huis met inboedel, een auto en de hond. Ze weten niet welke toekomst het land tegemoet gaat. Maar ook hun eigen toekomst is onzeker. In het ouderlijk huis van Johan aan de Westkerkseweg in Scher penisse blazen ze uit. Gespannen en onzeker Bevoorrechten Koud en kaal Belangstelling voor waterfronten Het gaat redelijk goed met de bedrijventerreinen op Tho len. De uitgifte van grond in het Thoolse plan Welgele gen verloopt zelfs sneller dan verwacht. Ook op de bedrijventerreinen van Sint-Maartensdijk, Sint-Annaland en Stavenisse werd grond verkocht of in optie gegeven. Dat werd maandagavond meegedeeld in de commissie bedrijfsleven. Albert Heijn Beter kruispunt bij Zoetwaterweg dankzij vertraging in St. Philipsland Deze week Denken dat je de zakjes en collectebus komt ophalen en verrast worden met een oorkonde van de Nederlandse hartstichting. Dat overkwam de vijf Poortvlietse dames C. Jansen-Slootmaker, J. Eikelenboom, R. Krijger-Spe- ijer, R. Jansen-Quist en R. Hage-Boer. Al tien jaar col lecteren ze in het dorp voor de hartstichting en dat moest gewaardeerd worden, vond coördinatrice Rina Bolier- Geuze. Zij en haar man Dirk kregen eerder dit jaar een zilveren hanger en speld wegens hun verdiensten. Knopen De 27-jarige Mark Franken uit Ber gen op Zoom is de opvolger van ambtenaar C. Nuyten die onlangs op de afdeling gemeentelijke ontwikke ling van de gemeente Tholen ver trok. Onderzoek wees uit dat Nuyten eigenlijk zo'n twee banen vervulde. Daarom is er wat geschoven met taken. Ruimtelijke ordening en de milieutaak verhuisden binnen het bureau juridische zaken. Daardoor krijgt Franken nu recreatie en toeris me, economische zaken en onroe rende zaken op zijn bord. Daarvan neemt economische zaken iets meer dan de helft van de tijd in beslag. Op maandag 18 april gaat Franken aan de slag. Er komt een aanvullende enquête op het onderzoek van de middenstands vereniging Smalstad uit Sint-Maar tensdijk. De gemeente, die de enquête deels financierde, had op een aantal punten kritiek. Die kwam naar voren in een gesprek met de onderzoekers en de middenstands vereniging. Dat zei wethouder J. Versluys maandagavond in de ver gadering van de commissie bedrijfs leven. De gemeente vond een aantal gebre ken. Zo was weliswaar de bevolking van Sint-Maartensdijk, Stavenisse en Scherpenisse geënquêteerd, maar de recreanten bij Gorishoek waren vergeten. Dat vindt het gemeentebe stuur een manco. Daarom wordt er nu onder de toeristen alsnog een enquête gehouden. Daarnaast waren in het vorige onderzoek oude inko- mensgegevens van de Sint-Maar- tensdijkse bevolking gebruikt. Nu zijn er nieuwe voorhanden en die zullen meteen worden verwerkt. Ook moet er gekeken worden naar de situatie van de weekmarkt. Omdat de recreanten worden onder vraagd, zal het resultaat pas na het toeristenseizoen bekend gemaakt worden. De vragen zijn in overleg met Smalstad en de campinghouders opgesteld. Met Pinksteren begint de eerste vragenronde onder zowel vas te als tijdelijke campinggasten. Commissielid en campinghouder H. Zwikker verzorgt de enquêtering. Hij deelde mee dat de vragen schrif telijk zullen worden gesteld, of mondeling door scholieren. Piet van der Werff uit Scherpenisse wist maandagavond niet wat hij zag toen hij in de schemering bij Goris hoek zijn hengel ophaalde. Dik anderhalf uur had hij staan vissen zonder iets te vangen, maar nu werd er flink getrokken. Voorzichtig haal de hij, samen met zijn broer, een enorme vis op de kant. Wat voor vis het was, wisten ze niet. Voorzitter Rien Anemaet van hengelsportver eniging De Zeebaars dacht aan een zeeforel, maar een visboer gaf uit komst: Van der Werff had een zalm gevangen. Met een lengte van 63 centimeter en een gewicht van 2,8 kilo betekende het meteen ook een recordvangst, hoorde Van der Werfs vader toen deze de vangst officieel aanmeldde. "Ik vind het prachtig", vertelt Van der Werff. "Maar ik begrijp niet dat je zo'n vis vanaf de kant kunt van gen, en dan nog wel bij afgaand water." Wat hij met de zalm gaat doen, weet hij nog niet. "Ik ben zelf niet zo'n visliefhebber, heb liever garnalen of een nieuwe haring." Het echtpaar Duijnhouwer veilig aan de Westkerksedijk. Maandagochtend kwamen ze op Schiphol aan met een groep van 26 collega's van de stichting Neder landse vrijwilligers (SNV). Ze wer den opgewacht door familie en vrienden. Maar ook door een horde journalisten, fotografen en televisie ploegen. "Te veel pers. We waren allemaal emotioneel. Als er iemand huilend bij een vader of moeder op de schouder viel, dan doken de foto grafen er bovenop. Niet netjes," zegt Heieen. Haar ouders waren op bezoek in Ruanda omdat ze hun kleinkind van 51/2 maand oud nog niet hadden gezien. Ze zouden zater dag terugkeren. Maar de dramati sche gebeurtenissen stelden hun ver trek uit. De bloedige onlusten begonnen na de dood van de presi denten Juvenal Habyarimana van Ruanda en Cypriën Ntaryamira van Burundi vorige week woensdag. Het vliegtuig met beide staatshoofden stortte in de Ruandese hoofdstad Kigali neer. Aangenomen wordt dat het door een raket is neergehaald. Er braken gevechten uit tussen de rege ringstroepen (voornamelijk Hutu's, 85% van de bevolking) en de aan hangers van het Ruandees patriot tisch front (RPF) van de Tutsi's (14% van de bevolking). Tien Belgi sche VN-militairen werden gedood. Ook de Ruandese premier en negen tien Ruandese geestelijken'kwamen om. Geschat wordt dat er intussen twintigduizend doden zijn gevallen. Johan:"Er waren al spanningen. Vijf weken geleden is er een minister vermoord. Als reactie daarop werd het hoofd van een etnische Hutu par tij om het leven gebracht. Er is nie mand die het opeist. Net zoals nu. De oorzaak van het vliegtuigonge val wordt nooit bekend." Het echtpaar Duijnhouwer woonde ongeveer vijftig kilometer ten zui den van Kigali in het dorp Byimana. Ze werkten sinds twee jaar allebei in een streekontwikkelingsproject van De aanbieding geldt t/m zaterdag 16 april a.s.. 's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten. Advertentie I.M. de SNV. Samen met kleine groepen boeren probeerden ze er de levens omstandigheden te verbeteren. Door ondersteuning te geven aan de ini tiatieven van de boeren in de vis- teelt, groenteteelt, geitenhouderij en kunstnijverheid. Duijnhouwer noemt de recente ontwikkelingen rampzalig. "De situatie was al slecht. Het land ziet er prachtig uit met al die groene heuvels maar dat groen is bedrieglijk. Een dagloon van een landarbeider is maar 80 francs. Voor een mand zoete aardap pelen moet hij 350 francs betalen. Er is geen werk. En er is nauwelijks voedsel vanwege de droogte. Er is geen zaaizaad. Er zijn bovendien nog eens 300.000 vluchtelingen uit Burundi. En nu dit nog eens er bovenop." Het echtpaar hoorde donderdagoch tend van hun bewaker dat de presi denten waren omgekomen. He- leen:"We zouden naar het werk gaan. Maar dit was iets heel bijzon ders. Dus bleven we thuis." Omdat ze geen telefoon hadden probeerden ze via hun Belgische buren te weten te komen wat er precies aan de hand was. Via hun radio slaagden ze erin de SNV-coördinator te bereiken. "We kregen het advies om thuis te blijven en ons niet op de weg te begeven. De situatie was gespannen en onzeker." Vrijdag werd er in het dorp gewoon markt gehouden. Heleen:"We had den volop groente ingeslagen. We luisterden thuis naar de BBC en de Franse en de Nederlandse radio. We hoorden zwaar geschut in Kigali. Mijn ouders dachten dat het onweer was. We vermoedden dat er vrien den in de knel zaten die in de betere wijk van de stad woonden." Johan: "In de nacht van vrijdag op zaterdag hoorden we de Hercules vliegtuigen overkomen. Daar zaten Franse troepen in. Om zeven uur 's ochtends heb ik gebeld met de coör dinator. Die zei dat we om half tien aan de weg moesten staan om naar Bujumbura in het buurland Burundi te gaan." Ze namen afscheid van het perso neel, de bewaker en het dienstmeisje èn van hun Belgische buren. In kon vooi vertrokken de Duijnhouwers richting grens. Onderweg kwamen er steeds meer auto's bij. Een lange stoet van zeventig voertuigen met Nederlanders, Amerikanen, Zwit sers en Duitsers. Heieen: "We heb ben zelf geen moeilijkheden gehad. Maar mensen uit het westen waren bedreigd door jonge jongens met knuppels." Het gebied waar het stel werkte, staat bekend als rustig. Johan: "Er zijn veël gemengde huwelijken. Er is wel een machtsstrijd maar er zijn geen tegenstellingen. Er is niet gemoord. In het noorden wel. Daar bestonden Hutu-koninkrijkjes. De Belgen regeerden het land via de Tutsi's door hen te bevoorrechten. Die kregen een opleiding en grond en op die manier een voorsprong op de Hutu's." De haat tussen de Hutu's en de Tut si's bestaat al lang in Ruanda. Regel matig komt het tot uitbarsting. De vermoorde Hutu-president probeer de om de tegenstellingen tussen bei de stammen te overbruggen door de Tutsi's enige invloed te geven in de regering. Maar een inval van Tutsi's in 1991 vanuit het buurland Oegan da gooide roet in het eten. Vanaf die tijd zijn de stammen tegen elkaar opgezet. Vorig jaar werd onder druk van de internationale gemeenschap een vredesaccoord getekend. De VN zou toezien op de uitvoering. Johan:"Daar waren ze nog steeds mee bezig. Politieke partijen zijn er in naam, maar waar ze voor staan weten de mensen niet." Volgens Duijnhouwer is de strijd 4n Ruanda geen politieke kwestie maar een strijd om de macht. Vrijdagavond om acht uur kwamen ze in een hotel in Bujumbura aan. Tijdens een bijeenkomst zondag ochtend met de Nederlandse consul was nog niets zeker. Johan:"Midden op de dag kregen we te horen dat we in een half uur moesten vertrekken naar het vliegveld. Sommigen waren op weg om eten te kopen. Die heb ik allemaal inderhaast opge trommeld." Een Boeing 737 bracht de evacuées (89 Belgen en 26 Nederlanders) via Khartoum en Athene naar Brussel waar ze maandagochtend om vier uur aankwamen. "We werden heel goed opgevangen door Sabena. Het was vijf graden. We kregen dekens en een ontbijt. Er stond een militaire bus klaar en twee ambulances." Vandaar vlogen ze naar Schiphol waar Johan voor het acht uur jour naal van de NOS televisie zijn ver haal deed. De SNV had een ruimte gehuurd om wat na te praten en van elkaar afscheid te nemen. He- leen:"Ieder ging zijns weegs." Johan vindt het leuk om Scherpenis se weer terug te zien. "Het is wel koud en kaal. Normaal gesproken kom je hier op vakantie maar nu sta je er opeens." Het echtpaar had een contract van drie jaar. Dat wilden ze met een jaar verlengen. De financiering was rond. Maar volgens Johan ziet het er niet naar uit dat de SNV in Ruanda doorgaat met de ontwikkelingspro jecten. "SNV kan ons ontslaan om projectmatige redenen. De onveilig heid is zo'n reden. Ze proberen dan wel ander werk voor je te zoeken." Het echtpaar heeft een zwaar hoofd in de toekomst van het Ruandees personeel van de SNV. Heieen: "Er werken veel Tutsi's bij. Die zijn of worden vermoord door de Hutu's." Ze verwachten dat de in Oeganda opgeleide RPF-rebellen Kigali zul len innemen. "Dan zullen ze de jeugdmilities van de Hutu's liquide ren omdat die Tutsi's hebben ver moord." De aanwezigheid van VN- soldaten tempert de gemoederen volgens Johan wel. "Maar ze hebben te weinig mandaat. En de Belgen worden door de Ruandezen als partij gezien, als pro Tutsi, pro rebellen." Het echtpaar zou wel terug willen maar ziet daar voorlopig geen kans toe. Johan: "De bewaker houdt onze spullen in de gaten. We hebben gezegd dat hij op de vlucht moet. gaan als het onveilig wordt." De boeren met wie ze gewerkt heb ben, kunnen volgens het echtpaar hun zaakjes voortzetten. He- leen:"Onze aanpak sluit aan bij wat de mensen zelf willen. Dat probeer je te ondersteunen. Je zoekt samen .aar organisaties die voor hen van belang zijn voor de verkoop van honing of kunstnijverheidsproduc- ten. Ze leren hoe ze een kasboek bij moeten houden. Dat verleren ze niet. Dat gaat gewoon door." "Het industrieterrein Slabbecoorn- polder in Tholen is vol", zei wethou der J. Versluys. "In Welgelegen is tot nu toe 1,75 hectare grond ver kocht waarvan een groot deel aan Van der Harst koeltechniek en inte- rieurbouw. Verder is er nog eens 4 hectare in optie gegeven. Lang niet alle grond die in optie is genomen, zal ook echt worden gekocht, maar we zijn toch al eerder aan de tweede fase toe. Met name de strook voor kleine bedrijven raakt snel uitgeput. Een vervolg is daarom in zicht." In Sint-Maartensdijk zijn drie opties weggeven voor in totaal 7000 vier kante meter. Op het terrein in Sint- Annaland zijn twee stukken grond verkocht en één in optie gegeven. Versluys was bijzonder in zijn nop jes met de verkoop van 1500 vier kante meter grond aan de Pilootweg in Stavenisse aan constructiebedrijf Van Dijke. Verder deelde Versluys mee dat er veel belangstelling bestaat bij pro jectontwikkelaars voor het water front Tholen. De gemeente heeft besloten ze één voor één hun plan te laten ontwikkelen. Commissielid P.K.M. Stouten vroeg zich af of de nieuwbouw van Albert Heijn aan het Slachtveld geen belemmering vormt voor deze plannen wat betreft het gezicht op het stadje Tholen. Versluys wees dit van de hand. "Dat is zo subjectief. De een vindt dit mooi, de ander dat. Voor dit project zal het geen belemmering zijn. Bovendien hebben we de ontwikke laars op de nieuwbouw van Albert Heijn gewezen", zei de wethouder. Ook het waterfront Sint-Annaland heeft de belangstelling van project ontwikkelaars. Gorishoek niet, vol gens Versluys: "Maar de gemeente raad is ook niet zo positief over meer recreatie in dat gebied." Door vertragingen in St. Philipsland kunnen er in de ruilverkavelings- blokken St. Annaland en Stavenisse geplande werken vervroegd uitge voerd worden. De landinrichtings- dienst heeft zowel geld als man kracht beschikbaar voor verbetering van het kruispunt Winkelzeese- weg/Zoetwaterweg, bermverbre ding Jan Karelsweg en Veerweg, plaatsing stuw in de Van Haaften- polder en aanleg van een waterloop in de Margarethapolder en een dui ker in de Stoofdijk. Van het water schap Tholen vergt dat 122.000 gul den: 57 mille voor wegen werken en 65 mille voor waterbeheersing. Er was alleen geld geraamd voor de stuw: 17.500 gulden. Door de meningsverschillen over de grond prijs tussen de landinrichtingscom missie en Bureau Beheer Land bouwgronden kunnen de geplande grondaankopen aan de Noorddijk en Noordweg in St. Philipsland (21.000 gulden) en de bermverbreding bij die twee wegen (150.000 gulden) voorlopig geen doorgang vinden. Feike ter Velde in Tholen: Binnen in ons leeft een monster Koopjesjagers slaan slag op eerste Thoolse snuffelmarkt Oud-Sint-Philipslander W.A. Ligtendag haalt bul Hemi in Halsteren mag voor Koopman geen verslaving worden Snelheid verkeer bij Brugstraat in Sint-Annaland moet omlaag Wethouder De Jager over bezwa ren tegen varkensstal: Op de man spelen is niet fair Gemeentebestuur houdt vast aan afstoten onderhoud sportaccom modaties Keyboard en saxofoon favoriet, viool in opmars op muziekschool Remco Geuze jeugdkampioen kustvissen met negen botjes Schooldammers Ter Tolne naar landelijke finale Winst tegen Seolto is laatste stro halm voor Noad '67 VRAAG DE BAKKER HOE DE KRAKELINGEN SMAKEN, HU WEET HET NIET Dit nummer bestaat uit 20 pagina's Van de collectanten voor de hartstichting in Poortvliet zijn er zeven al tien jaar actief. Vreemd vonden de dames het wel tiat ze aan de vooravond van de col lecte zelf in de Burgemeet de bus moesten ophalen. Maar vragen wer den niet gesteld en op de afgespro ken tijd meldden ze zich. Inclusief I. van den Boogaart en R. Lisseveld, die nog niet aan hun tweede lustrum toe zijn. Enkelen bleken toch wel een vermoeden te hebben, en dat werd bevestigd door mevrouw Bolier die ieder een oorkonde over handigde. Het echtpaar Bolier nam de coördi natie van de collecte in Poortvliet in 1983 over van J. van der Maas. Via de damesgroep van gymvereniging Excelsior werden collectanten gezocht. De opbrengst verdrievou digde dat eerste jaar en schommelt op dit moment tussen de 1350 en 1400 gulden. "Het is een prettige collecte om te doen, want de mensen horen nogal eens over hartpatiënten en ze ken nen de stichting", zegt mevrouw Krijger. Maar dat garandeert niet altijd een gulle gave, blijkt uit de woorden van mevrouw Bolier. "Ieder jaar weer vind je knopen bij het leegmaken van de zakjes." En er zijn mensen die, als de collectante langskomt, gewoon in hun stoel blij ven zitten; niet de moeite nemen naar de deur te komen. 'Terwijl we toch niet voor onszelf om geld vra gen", merkt een van de dames op. Afgezaagd is inmiddels ook de smoes van mensen dat ze hun gift juist met een acceptgirokaart hebben overgemaakt; de hartstichting ver spreidt de girokaarten al enkele jaren wat later dan de collecteweek. Al die jaren heeft ieder van de dames dezelfde wijk gehouden. "Als ze je zien, weten de mensen al waar voor je komt." Naast een stukje inzet voor het goede doel, vinden de dames ook de sociale contacten belangrijk. Een praatje maken, soms zelfs even binnen komen, ze zouden het niet graag missen. De meesten lopen ook nog voor een andere col lecte. "Je komt bij mensen die de hele dag niemand zien. Daar ben je zomaar niet weg", zegt mevrouw Krijger. De ene collectante doet haar wijk in één dag, de ander is er drie avonden voor op pad. Steeds vaker wordt overdag niemand thuis getroffen. De avonduren bieden uitkomst, en de uren zo tegen etenstijd. Het echtpaar Bolier - dat ook de plaatselijke col lecte voor de sportgehandicapten coördineert - haalt zelf de zakjes op in de polders rond het dorp. Vanaf 18 april gaan in Poortvliet, maar ook op de rest van Tholen en Sint-Philipsland - de collectanten weer op pad voor de hartstichting. De collecte duurt tot 24 april.

Krantenbank Zeeland

Eendrachtbode /Mededeelingenblad voor het eiland Tholen | 1994 | | pagina 1