Meisjes hebben geen moment spijt van keuze voor metaal
Scholenmarkt maakt
kinderen wegwijs
Oefenen in lezen en schrijven
Scholen peilen
ouders over acties
Jolanda Geuze uit Stavenisse en Constance Bijnagte uit Scherpenisse
Moeilijke woorden zijn hindernissen bij het REC Tholen
Donderdag 26 januari 1989
DE EENDRACHTBODE
9
Koken en naaien
Pesterig
Roken
St.-Philipsland
steunt onderwijs
aan volwassenen
Chr. Mavo
"Raffel raffel en weg was Tineke. Wat zou je je ook
druk maken over huiswerk. Je was toch altijd de
slechtste op school en je werd toch nooit de beste. Dus
dan maar leve de lol. Als je altijd maar een vijf haal
de, maakte het ook niet uit of je een vier kreeg".
Krant
Moeilijke woorden
Verbergen
Analfabetisme
Vakbond ABOP bij openbaar onderwijs
Nog niet zo lang geleden werd bij
de gemeente Tholen de eerste
vrouwelijke bode aangesteld. De
vrijwillige brandweer van Sint-
Maartensdijk kent sinds kort een
vrouwelijke spuitgast en lazen we
een paar weken geleden niet over
een oppervrouw die tussen de
mannen in Sint-Annaland aan het
straten was? Ook binnen het on
derwijs vinden verschuivingen
plaats; wat vroeger een typisch
vak voor jongens leek, kan even
goed (of beter) door meisjes wor
den geleerd.
Op de Thoolse scholengemeen
schap, afdeling lager technisch
onderwijs in Sint-Maartensdijk
zijn Jolanda Geuze (14) uit Stave
nisse en Constance Bijnagte (16)
uit Scherpenisse zeer tevreden
over de keuze die ze na de brug
klas hebben gemaakt. Beide meis
jes zitten nu in de derde klas van
het L.T.O., vakrichting metaal,
of zoals het op school heet 3MT
(mechanische technieken). Dat
houdt onder meer in 2 uur per
week constructiebankwerken, 4
uur machinale techniek (draai
bank) en elke veertien dagen 2 uur
lastechniek. Al in de brugklas
toonden Jolanda en Constance
belangstelling voor techniek.
Toen ze de keuze mochten maken
tussen Frans en techniek aarzel
den ze geen moment. De vreemde
taal (2 uur) moest het afleggen te
gen de technische vakken(4 uur).
Constance: "We kregen metaal,
electro en hout. Dat vonden we
erg leuk en daarom zijn we hier
op de technische school geble
ven". Jolanda: "Ik ben ook geen
type om achter een naaimachine
te gaan zitten. Draaien en lassen
doe ik veel liever".
In de brugklas vande T.S.G. laat
het vak techniek 'de leerlingen
kennismaken met technische
aspecten, waarmee elke burger te
maken heeft', zo luidt het in het
informatieboekje van de school.
Daarnaast neemt het vak verzor
ging (huishoudkunde en gezond-
heidskunde) in de brugklas een
voorname plaats in. "Koken in de
brugklas vond ik heel leuk", zegt
Constance, "maar toen moest je
gaan naaien en daar heb ik geen
geduld voor". Het derde leerjaar
l.t.o. kent drie vakrichtingen:
bouw, metaal en motorvoertui
gen. Een keuze voor één van deze
drie wordt op het eind van het
tweede jaar gemaakt. Jolanda
"Van motorvoertuigen werd ge
zegd dat er niet zoveel werk in te
vinden was, voor de bouw voelde
ik niet zoveel. Met metaal heb je
meer kans op een baan". Op dit
moment zien Constance en Jolan
da mogelijkheden om na de l.t.o.
bijvoorbeeld bij Fokker in
Woensdrecht aan de slag te gaan.
Ook biedt volgens Constance een
verdere opleiding aan de Janneke
Dierx School in Middelburg (21
weken, 3 dagen per week waarvan
2 dagen theorie en 1 dag praktijk)
vooruitzichten op een beroep in
de metaal. Beide leerlingen voelen
er meer voor om te gaan werken
dan om verder te studeren. Een
opleiding aan een middelbare
technische school wordt niet ge
heel uitgesloten, maar liever stap
pen de meisjes het bedrijfsleven
in, want, zegt Constance, "dan
hoef je niet zoveel meer te stude
ren". Dat de leerlingen zich se
rieus oriënteren op de toekomst,
lijdt geen twijfel. Zo bezochten ze
in de herfstvakantie de Kort Hei-
ligerskazerne in Bergen op Zoom
die speciaal voor meisjes een
voorlichtingsdag organiseerde
(opleiding rijschool). Vooral Jo
landa is enthousiast over de mili
taire dienst, Constance zoekt lie
ver elders emplooi.
Naast de praktijklessen volgen de
derde klassers van de l.t.o. Neder
lands, Engels en Duits, wiskunde,
natuurkunde, maatschappijleer
en lichamelijke oefening. Het
aantal uren dat aan de verschil
lende vakken worden besteed,
hangt af van het niveau dat de
leerlingen volgen: A/B of
C/D.(A is vereenvoudigd niveau.
B is het gemiddelde niveau. C is
uitgebreid niveau lager beroeps
onderwijs en eenvoudig mavo
niveau. D is extra uitgebreid ni
veau, tevens algemeen geldend
voor de M.A.V.O.). Jolanda en
Constance zitten wat de theorie
betreft op B/C -niveau en op A/B
niveau wat de praktijk betreft. In
het praktijklokaal krijgen ze les
samen met 19 jongens. Dat
Constance 'haar mannetje staat'
laat zich aflezen aan de cijfers die
ze behaalde op haar kerstrapport.
Met een 7,2 voor praktijk en een
7,3 voor vaktheorie scoorde ze de
hoogste cijfers van de klas.
Constance: "De jongens zeiden
wel eens: oh het zwakke geslacht
kan het weer eens niet. Daar gaan
we dan altijd tegen in. En dat
doen de leraren ook. Die steunen
ons dan. Voor de rest worden we
als meisjes door de leerlingen en
de leraren hartstikke goed opge
vangen". Jolanda: "Door de om
gang met die jongens word je zelf
wel brutaler. Af en toe kunnen ze
pesterig doen". Constance: "De
jongens roeren hun mondje
wel,maar wij kunnen er ook wat
van hoor".
De reacties op de keuze van Jo
landa en Constance voor een
technische richting werd in de fa
milie en vriendenkring verdeeld
ontvangen. Sommigen vonden
het 'meer voor jongens', anderen
vonden het juist 'leuk'. Constan
ce: "Ik heb een kennis die bij
Goedhart werkt. Daarmee kan ik
over het werk praten. Dat vind ik
leuk. Ik heb er nog geen spijt van
dat ik dit gekozen heb". Hoewel
ze het beiden erg gezellig op
school vinden, hebben ze ook een
punt van kritiek op de schoollei
ding. Constance."Voor school
tijd en in de kleine pauzes mag
hier niet gerookt worden. Op de
l.h.n.o. en de mavo in Tholen
mag dat wel. Ze beweren altijd
dat de T.S.G. één school is, maar
in dit geval gaat het niet op. We
hebben dat ook al tegen een paar
leraren gezegd. Die zijn het met
ons eens". Jolanda: "Ze zouden
een plaatsje aan moeten wijzen
waar het wordt toegestaan". Bij
de open dag voor de basisscholen
werd Constance gevraagd de
draaibank te bedienen. Aanstaan
de zaterdag zullen Jolanda en
Constance present zijn wanneer
de l.t.o. open huis houdt voor
ouders en andere belangstellen
den net zoals de jongens in blau
we overalls.
De tegenstellingen tussen de ver
schillende scholen voor voortge
zet onderwijs lijken nog wel zo
groot te zijn, dat de meeste
ouders met hun zoon of dochter
graag informatie inwinnen tijdens
de onderwijsmarkt. Ook dit jaar
werd dit evenement weer georga
niseerd, met als traditionele loca
ties de C.N.S. de Regenboog en
de o.b.s. Ter Tolne te Tholen.
In het eerste gebouw konden de
170 leerlingen die zich hadden in
geschreven terecht bij scholenge
meenschap de Lage Meren uit
Bergen op Zoom, lagere agrari
sche school de Brug uit Steenber
gen, school voor IHNO Petrus
Canisius en Roncalli Scholenge
meenschap uit Bergen op Zoom,
en de Chr. Mavo uit Tholen. In
Ter Tolne werden de toekomstige
brugklassers voorgelicht over de
Thoolse scholengemeenschap,
gymnasium Juvenaat, Moller
(Havo, VWO, gymnasium), en
Rijksscholengemeenschap (Havo-
Een brief van de Zeeuwse dag- en
avondscholengemeenschap, be
treffende de toekomst van het vol
wassenen onderwijs, kreeg
woensdag bijval van de St.-
Philipslandse gemeenteraad. B. en
w. stelden voor het schrijven voor
kennisgeving aan te nemen, maar
dat ging het CDA niet ver genoeg.
"Ik vind dat dit ondersteund
moet worden, gezien de eventuele
gevolgen. Door de bezuinigingen
kan er het één en ander gaan ver
dwijnen," zei J. de Jager. Hij
kreeg steun van de PVAB. "Vol
wassen is men vanaf 18 jaar, dus
zou het vervolgonderwijs in de
knel kunnen komen. Het is een
heet hangijzer, we ondersteunen
dit," zei A.P. Kornaat. Bij monde
van H. Geluk stemde ook de SGP
daarmee in, maar wethouder L.
Walpot wilde een restrictie maken
waar het emancipatorische zaken
betrof. "Het project valt of staat
met het aantal cursisten en dat is
op het platteland nu eenmaal
minder. Maar het moet blijven,
vind ik," zei wethouder A. Kosten.
Een brief van de stichting 'Hart
voor het regenwoud' kreeg bijval
van H. Geluk. Hij vond de ver
mindering van het gebruik van
hard hout een goede zaak en stel
de b. en w. voor om te informeren
naar alternatieve materialen.
"Die zijn bij gemeentewerken
welbekend," zei de burgemeester.
VWO) allen uit Bergen op Zoom.
De meeste bezoekers bezochten 3
sessies. Daar kregen zij voor hen
waardevolle informatie over za
ken zoals huiswerk, begeleiding
etc. De voorlichters tijdens deze
onderwijsmarkt lieten weten dat
men zich zo uitgebreid mogelijk
wil oriënteren. Zij zorgen dan
ook dat er over hun school veel
verteld wordt. De keuze voor een
bepaald type onderwijs zoals
MAVO, HAVO, VWO of tech
nisch onderwijs is dikwijls al ge
maakt. Maar waarheen? "Waar
haar vriendin heengaat", is de
mening van een der moeders over
haar dochter. Dikwijls is dat een
richtlijn voor een toekomstige
leerling. Maar een bezoek aan de
onderwijsmarkt of een open dag
van een school kan zo'n idee toch
nog veranderen.
Een kort praatje met de voorlich
ters van het Moller uit Bergen op
Zoom leert, dat men tevreden is
met de opkomst. Want ook al is
het Moller ?en katholieke school
toch heeft men steeds leerlingen
van Tholen getrokken. Dat ka
tholiek zijn betekent, dat men in
het kader van de identiteit wel
verplicht is de godsdienstlessen te
volgen, doch dat daarvoor ont
heffing kan worden verleend.
"Maar meestal volgen de kinde
ren, al zijn ze van andere religie,
toch deze les," aldus rector Van
Aalzum.
Donderdagavond werd in de
Christelijke Mavo aan de Zoek
weg voorlichting gegeven door de
Voetius Scholengemeenschap
voor Havo en Vwo en de Reho-
both Scholengemeenschap voor
LBO uit Krabbendijke, terwijl
ook de Chr. Mavo zich nog eens
presenteerde.
De uitnodigingen waren verzon
den aan de groep 8-leerlingen van
6 scholen van het eiland Tholen
op St.-Philipsland. Het karakter
van deze informatie tijdens deze
avond is minder op de jeugd ge
richt, en meer op het principiële
karakter van het onderwijs.
Vakantie-oppashuizenregeling.
Fiom-Zeeland organiseert deze re
geling om één-oudergezinnen fi
nancieel in staat te stellen op
vakantie te gaan. Het komt er op
neer, dat mensen die hun woning
tijdens de vakantie onbeheerd
achter laten, deze ter beschikking
stellen aan een één-oudergezin.
Fiom bemiddelt bij het leggen van
contacten. Informatie
01180-27311.
Zo beschrijft Tineke (26) haar er
varingen op school. Ze komt uit
Scherpenisse en zit sinds septem
ber vorig jaar op de lees- en
schrijfgroep van het Regionaal
Educatief Centrum (REC) in
Tholen. Elke week op maandag
avond oefent ze samen met een
klein aantal andere Thoolse bur
gers in lezen en schrijven. "Als je
drie keer een vraag stelde aan de
leraar omdat je iets niet begreep,
dan kreeg je de hele klas op je
kop. Hou nou maar eens je
mond, zeiden ze dan. Zo laat je
het wel uit je hoofd om vragen te
stellen. Als je van die stomme
vragen stelt, mogen we niet gaan
sporten, werd er dan tegen me ge
zegd. Op den duur hou je je
mond. En zo zijn er meer meisjes
en jongens die er dan maar met de
pet naar gaan gooien. Nu heb je
er spijt van".
Tineke kan wel lezen en schrijven,
maar mist de oefening die ze no
dig heeft om zonder problemen
bijvoorbeeld een brief te kunnen
schrijven. Ook het lezen stelt haar
voor problemen. De cursisten van
de lees- en schrijfgroep krijgen
van begeleidster Edje de Jong een
krante-artikel te lezen. Over het
Europees kampioenschap schaat
sen voor heren in het Zweedse
Göteborg. Zomaar een bericht uit
een regionaal dagblad. Voor ie
mand die moeite heeft met lezen
blijkt het éénkolommertje vol
hindernissen. In grote lijnen be
grijpen de cursisten waar het om
gaat (en dat is het belangrijkste)
maar de meesten struikelen over
uitdrukkingen en moeilijke woor
den: ..'op superieure wijze'....ge
doodverfde favoriet...debu
tant..internationaal schaatscir-
cuit...concurrentie...' Edje de
Jong: "Meestal nemen we iets ac
tueels, iets wat de afgelopen week
is voorgevallen. Of iets wat ie
mand persoonlijk bezighoudt.
Daar beginnen we al mee wanneer
we aan het begin van de avond sa
men koffie drinken. Het eerste
deel van de avond zijn we op deze
manier samen aan ifets bezig. De
cursisten kunnen elkaar dan heel
goed tot steun zijn". De bege
leidster laat steeds de cursisten het
te behandelen stukje tekst hardop
voorlezen. In een paar zinnen sa
menvatten en in eigen woorden
weergeven wat er staat. Die sa
menvatting wordt weer nageke
ken op taalfouten en verbeterd.
En dan schrijft de cursist dat weer
over. De Jong: "Mensen hebben
taal in hun hoofd. Door ze zelf
iets te laten schrijven, ontdekken
ze waar ze fouten maken. Vroeger
werd er op school zó gedrukt op
de fouten. Wij vinden dat je men
sen daar niet jarenlang op moet
blijven wijzen maar het goede
moet benadrukken".
De cursisten krijgen de opdracht
om de moeilijke woorden in de
tekst te onderstrepen. Is dat ge
beurd, dan vraagt de begeleidster
naar de betekenis van de woor
den. Of naar het tegenovergestel
de van bijvoorbeeld 'superieur'.
Voor Tineke levert de betekenis
van de woorden niet zoveel moei
lijkheden op. Wel vindt ze het
lastig om de woorden in één keer
goed te schrijven. In het 39-regeIs
tellende kranteknipsel heeft Tine
ke 7 moeilijke woorden on
derstreept. De cursisten kijken
het stukje nog eenmaal in en dan
zegt de leidster wat ze op moeten
schrijven, een beknopt dictee-
tje:'de gedoodverfde favoriet
wordt dit keer niet kampi
oen...soms is het wel goed dat er
concurrentie is...'.
Na deze oefening kijkt de cursist
zelf zijn stukje na. Edje de Jong:
"Elke week vragen we na hoe het
met de cursisten is gegaan in het
dagelijks leven met datgene wat
ze hier geleefd hebben. Jarenlan
ge lessen volgen heeft op zich
geen zin, maar schrijven de cur
sisten werkelijk die brief die we
hier hebben geoefend wanneer ze
thuis zijn. Daar gaat het om".
In de lees- en schrijfgroep wordt
veelvuldig gebruik gemaakt van
artikelen in de krant. Een stukje
over het 60-jarig bestaan van de
verbinding tussen Tholen en
West-Brabant was aanleiding
voor de cursisten zelf een verhaal
te schrijven over ondermeer de
Thoolse brug. Ook advertenties
over bepaalde artikelen worden
onder de loep genomen. Naar
aanleiding daarvan schrijven de
cursisten een brief aan de leveran
cier. om nadere inlichtingen over
het aangeprezen product. De
Jong: "In 1 a 2 jaar kan een cur
sist veel oefenen. Die moet dat
oefenen wat hij het meest nodig
heeft voor zijn leven of zijn werk.
Daaraan kun je hier werken".
Volgens de begeleidster van de
cursus kost het voor veel mensen
die problemen hebben met lezen
en schrijven, moeite om er voor
uit te komen. "Mensen zijn heel
goed in staat het te verbergen,
praten er met niemand over, scha
men zich ervoor". Ook Tineke
kent die houding: "Tijdens een
vakantie met vrienden en vrien
dinnen zouden we kaarten sturen
naar familie en kennissen. Dan
scheef ik wel de adressen, maar
verder niks. Ik kan niet zo goed
verhaaltjes schrijven hoor, zei ik
dan maar, laat mij de adressen
maar doen. Ze zeggen dan niet
dat je een stomme trut bent, daar
heb je nu de leeftijd voor, maar
vroeger was dat wel zo. Als je een
jaar of twaalf bent, dan leer je om
een hekje rond je te zetten, dan
verberg je het".
Tineke hoorde van een familielid
dat er bij het REC een lees- en
schrijfgroep bestond. Sinds okto
ber doet ze mee. Acht jaar gele
den verliet ze het voortgezet on
derwijs. Kwam in een restaurant
te werken en heeft het daar goed
naar haar zin. Toch wil ze meer.
"Dit is bedoeld als een aanloopje
om mijn middenstanddiploma te
halen".
In 1977 werd in Nederland een
onderzoek uitgevoerd naar het
aantal 'semi-analfabeten! Dat
werd toen op ongeveer 4170 van de
bevolking geschat. Een vergelijk
baar onderzoek in Engeland gaf
hetzelfde beeld. Nog niet zo lang
geleden is dat onderzoek in Enge
land herhaald: ondanks de alfa
betiseringscursussen is ongeveer
7fo functioneel analfabeet. Voor
Nederland zou dat betekenen dat
er ongeveer 900.000 mensen zijn
die onvoldoende kunnen lezen en
schrijven om zich op een aan
vaardbare manier te kunnen red
den in de samenleving. Het aantal
analfabeten, mensen die echt niet
kunnen lezen of schrijven, wordt
geschat op 130.000. Voor deze
groep bestonden bij het REC ver
schillende curussen: voor begin
ners en gevorderden. Edje de
Jong: "Het lijkt wel of dat wat
afgeroomd is. De laatste jaren
krijgen we steeds meer mensen via
de hulpverleningsorganisaties.
Zo'n cursus heeft zin als mensen
zelf de telefoon pakken of hier
over de drempel stappen. We
gaan er nooit zelf op af, de men
sen moeten zelf komen. Het zou
leuk zijn als we wat meer mensen
in de groep konden krijgen. Dat
werkt beter".
In dit artikel is de naam, leeftijd
en woonplaats van de cursiste om
persoonlijke redenen veranderd.
O' nt
De afdeling Tholen van de Algemene Bond van Onderwijzend Perso
neel (ABOP) heeft maandagavond in Scherpenisse besloten om de ko
mende dagen op Thoolse en St. Philipslandse openbare scholen bij
ouders te peilen of deze bereid zijn acties te voeren tegen de bezuinigin
gen in het onderwijs.
De ABOP wil dit doen via de le
den van de ouder- en medezeg
genschapsraden. Alle openbare
basisscholen (behalve uit Oud-
Vossemeer) waren maandag
avond op de vergadering verte
genwoordigd. Een staking van de
leerkrachten werd door de verga
dering afgewezen omdat zo'n ac
tie bij de ouders van de leerlingen
niet sympathiek overkomt. Verte
genwoordigers van het districts-
bestuur van de ABOP legden
maandag uit dat de actiebereid
heid in de gemeente Borsele groot
is: 8 van de 10 basisscholen zou
den bereid zijn acties tegen de be
zuinigingen te voeren door hun
deuren te sluiten of de lokalen te
bezetten. In december liepen de
onderwijsvakorganisaties door
middel van handtekeningenacties
en protestbijeenkomsten ook al te
hoop tegen de voornemens van
het kabinet het aantal leerkrach
ten op scholen met minder dan
125 leerlingen te verminderen. De
voorgestelde korting op de zoge
naamde formatieplaatsen van 0.4
werd door de protesten gehal
veerd.
Half februari hoopt de
ABOP dat ouders en leerkrachten
massaal uiting geven aan hun on
genoegen over het beleid van mi
nister Deetman die tegen die tijd
het overleg met de onderwijsvak
organisaties afsluit.
