Echtpaar Westerweel niet te oud om Frans te leren
i Zeg, wat
dacht u van
Turkije...
12 Jaer pap mi
klonters heete
Neerstorten van een V 1,
Duits en Engels vliegtuig
Rabobank
Open dagen
onderwijs
Geen deelname
boluswedstrijd
Donderdag 26 januari 1989
DE EENDRACHTBODE
11
Opleiding proces-
en milieutechniek
aan Bergse m.t.s.
Cursus Vrouw en
Werk in Meulvliet
Lezingen, films, taal- en kookcursussen bij de Franse Vereniging in B.o.Z.
Deze maand is voor veel mensen de tijd waarin ze
moeten beslissen naar welke school zoon of dochter
gaat wanneer deze in juni van de basisschool afkomt.
Het regent advertenties in de kranten, van allerlei
scholen in de regio en daarbuiten, en er worden voor
lichtingsbijeenkomsten gehouden. Deze maand is ech
ter voor veel mensen ook een periode waarin ze beslis
sen naar welk land ze deze zomer op vakantie zullen
Vrouw en Werk Zeeland begint op gaan. Wordt het (weer) een zuidelijk land met garan-
J.6 februari in Tholen met een cur- je op zorlj Schotse hooglanden vanwege de ruige
natuur, steken we de oceaan over, gaan we lekker uit
in eigen land' of blijven we aan deze zijde van de
Thoolse Brug en beproeven we de nieuwe strandjes
langs de Thoolse kust?
Kookles
Lezing en film
Eindcijfer 8
Stavenisse
Bij verhuizing
a.u.b. tijdig een adreswij
ziging sturen aan Een-
drachtbode. Postbus 5,
St. Annaland of aan uw
bezorger.
Sint-Annalandse heren
krijgen kookles in Tholen
Sla van gisteren
Hoeie puddieng
Eigen tuin
In het woedend
golfgeklots II
Drie ooggetuigen uit Tholen doen verslag van 1944/1945
Ardennenoffensief
Overkant
Dodenherdenking
Heel wat scholen voor voortgezet
onderwijs houden de komende
tijd open dagen, om de leerlingen
uit het basisonderwijs kennis te
laten maken met de verschillende
opleidingen.
Vandaag kan men in Steenbergen
terecht in De Bongerd, school
voor lager en individueel huis-
houdonderwijs. Ouders en leerlin
gen van basisscholen zijn welkom
tussen 18.30 en 20.30 uur.
De Thoolse scholengemeenschap
houdt morgen van 19.00 tot 21.00
uur open huis voor m.a.v.o. en
l.h.n.o. in Tholen en zaterdag van
14.00 tot 16.00 uur voor l.t.o. in
Scherpenisse en St.-Maartensdijk.
Zaterdag van 10.00 tot 16.00 uur
zet in Bergen op Zoom de St. Ger-
trudisschool voor middelbaar be
roepsonderwijs m.d.g.o./m.h.n.o.
haar deuren eveneens open.
En in Goes kunnen belangstellen
den zaterdag tussen 10.00 en 14.00
uur terecht aan de Hogere Be
roepsopleiding tot Verpleeg
kundige.
In augustus gaat aan de r.k. mid
delbare technische school Antonie
Keldermans in Bergen op Zoom
een nieuwe opleiding van start.
Het gaat om proces- en milieu
techniek, een vakrichting die zich
bezig houdt met het ontwikkelen
en controleren van producten en
processen, alsmede het tekenen en
in bedrijf houden van installaties
in de procesindustrie. Daaronder
vallen rubber-, leer- en papierin
dustrie, chemie, petrochemie,
voedingsmiddelen-,
genotmiddelen-, geneesmiddelen
en cosmeticaindustrie, fotogra
fie/metallurgie/kunst
mest/wasmiddelen.
Proces- en milieutechniek leidt op
voor beroepen als procesoperator,
laboratoriummederwerker, func
ties bij gemeentelijke of rijks
instellingen die zich bezighouden
met milieubeheer, technisch-
commercieel medewerker, mede
werker Keuringsdienst van Waren,
waarnemer kwaliteitscontrole enz.
De nieuwe afdeling van de Anto
nie Keldermansschool is morgen
(vrijdag) te zien tijdens de open
dag van de m.t.s. De deuren staan
open van 13.30 tot 17.00 uur en
van 18.30 tot 21.30 uur.
sus 'Banen- en Beroepenoriënta-
tie'. Voorafgaand daaraan is er op
donderdag 2 februari van 13.00
tot 15.00 uur een informatiebij
eenkomst in Meulvliet.
De cursus 'Baan- en Beroepeno-
riëntatie', die onder de naam
'Vrouw en Werkcursus' bekend is
geworden, is bedoeld voor vrou
wen die al een tijd geen betaald
werk meer hebben gehad en voor
vrouwen die nooit buitenshuis
hebben gewerkt.
Werkervaring, opleiding en diplo
ma's zijn voor het volgen van de
cursus dan ook niet van belang.
Die kunnen immers verouderd
zijn en het is bovendien nog maar
de vraag of de vrouwen wel in het
zelfde beroep als dat van vroeger
willen 'herintreden'. In de cursus
zoeken de deelneemsters zelf uit
wat voor werk of welke opleiding
voor hen geschkt is en hoe dat te
regelen is met huishouding of
gezin.
Er wordt informatie gegeven over
het arbeidsbureau, opleidingsmo
gelijkheden, solliciteren en ar
beidsrechten en -plichten. Met
behulp van die informatie stelt ie
dere cursiste voor zichzelf een
programma op over de stappen
die ze moet ondernemen om haar
plannen tot uitvoering te kunnen
brengen. Daarnaast worden ex
cursies georganiseerd naar het Ge
westelijk Arbeidsbureau, een
opleidingsinstelling, een kantoor
of een vakschool voor volwasse
nen.
De resultaten van deze 12-weekse
cursus waren de afgelopen jaren
bijzonder positief. Op de infor
matiebijeenkomst wordt verteld
wat de cursus inhoudt en worden
de preciese cursustijden afgespro
ken. De cursus is gratis en indien
nodig is er een regeling voor kin
deropvang. Voor informatie
01180-37555.
Voor een belangrijk deel genieten de schoolkinderen buiten hun
woonkern het voortgezet onderwijs. De gemeente Tholen biedt dan
ook dikwijls een aanbeeld van lange rijen en grote groepen kinderen
die zich per fiets door weer en wind van en naar scholen spoeden
Dat staat te lezen in de gemeentelijke notitie Tholen in Beeld'.
Schoolkinderen vormen een mogelijk thema voor een kunstwerk op
Tholen. Deze jongens vervoeren hun boeken en schriften in een rug
zak. Of dat van invloed is op de schoolprestaties is niet bekend.
en c 'Unnnn on Rornonon nriönf Q_ 41 1 1
Voor velen is de keuze al ge
maakt: Frankrijk, waar duizen
den Nederlanders hun noordelijk
hartje aan hebben verpand. Het
hoort nog steeds tot de popu
lairste vakantiebestemmingen: is
het niet vanwege de rotskust van
Bretagne, de musea in Parijs, de
lieflijke Dordogne of het mondai
ne Nice dan is het vanwege het
Atlantische strand bij Les Lan-
des, de wijnstreken van Bor
deaux, de schilderachtige Proven
ce of de pieken van de Voge
zen.... Een instelling die mensen
in de gelegenheid stelt in Neder
land kennis te laten maken met
Frankrijk is de Franse Vereni
ging, beter bekent als de Alliance
Frangaise.
In Nederland zijn er
zo'n 38 plaatselijke afdelingen
met in totaal 12000 leden. Tholen
en Sint-Philipsland kennen geen
afdeling (comité), maar de
dichtstbijzijnde in Bergen op
Zoom bloeit met zo'n 120 leden
als nooit tevoren. Naast deze 120
leden telt de Bergse afdeling nog
eens 140 leerlingen die zich aan
het studiecentrum van de Alliance
(dependance op Mollerlyceum)
bekwamen in de Franse taal. Dat
doen ze om tijdens de vakantie in
Frankrijk beter uit de voeten te
kunnen. Of om het schoolfrans
op te frissen. Mensen die het vak
op school vanwege het keuzepak
ket hebben moeten laten vallen
nemen bij de Alliance de draad
weer op.
Gepensioneerden die als
hobby de taal willen beoefenen
volgen eveneens de cursussen die
vanaf september tot eind april
jaarlijks worden gehouden.
Met het oog op de zomervakantie
worden er in samenwerking met
de ANWB in mei en juni korte
cursussen verzorgd. Daarnaast
zijn er op het studiecentrum dat
sinds 2 jaar bestaat nieuwe cur
sussen gestart zoals 'Frans in het
bedrijfsleven'. Een cursus die zich
mag verheugen in een zeer grote
belangstelling gaat over de Franse
keuken. De kooklessen zijn zo in
trek dat het bestuur van de afde
ling overweegt deze cursus wat
grootser op te zetten. Er wordt op
de taalcursus door vijf leraren les
gegeven met een methode die in
Frankrijk is ontworpen. De cur
sisten kunnen aan het eind van de
rit een 'Diplome de Langue' be
halen dat een zekere internationa
le bekendheid geniet.
Voor de leden van de vereniging
worden elk jaar in Bergen op
Zoom zo'n 8 bijeenkomsten ge
houden. Er worden dan lezingen
gehouden over een typisch Frans
onderwerp (uiteraard in het
Frans). Het onderwerp kan uit
eenlopen van kastelen langs de
Loire, de Normandische keuken,
de geschiedenis van het Franse
chanson in de 19de eeuw, Vincent
van Gogh tot stedebouwkundige
ontwikkelingen in de nieuwe bui
tenwijken van Parijs. Voor kleine
bijeenkomsten wordt een zaaltje
in het Markiezenhof gebruikt;
verwacht de afdeling veel mensen
dan verhuist men naar de gerefor
meerde kerk aan het Bolwerk.
Sinds kort worden leden ook in de
gelegenheid gesteld om films van
Franse regisseurs te gaan zien in
Cinemactueel. De Bergse afdeling
is begonnen met het opbouwen
van een kleine bibliotheek voor de
leden. Verder denkt het bestuur
aan het laten rouleren van een
leesportefeuille met verschillende
Franse bladen. Voor het onder
brengen van de bibliotheek wordt
momenteel onderdak gezocht.
Het bestuur onder voorzitter
schap van de heer J.A. Brink
horst denkt verder aan het organi
seren van excursies naar Frank
rijk, 1 of 2 keer per jaar. Ook
gaat de afdeling 1 keer per jaar
een gidsje uitgeven met daarin de
belangrijkste evenementen. Ook
een Franstalig krantje voor de af
deling is in de maak.
Lid van de Alliance en liefhebbers
van Frankrijk en de Franse taal
zijn de heer en mevrouw
Westerweel-van den Berg uit Sint-
Maartensdijk. Zo'n 6 jaar gele
den werden ze lid van de Bergse
afdeling. Omdat het aantal leden
vanuit Tholen op één hand is te
tellen wil het echtpaar wat meer
aandacht voor de vereniging. "De
lezingen worden wel in het Frans
gehouden, maar het is niet zo dat
we onderling ook in het Frans te
gen elkaar spreken", zegt de
71-jarige Smurdiekenaar. Het
echtpaar zou daar overigens geen
enkele moeite mee hebben want in
1982 behaalden beiden een 8 als
eindcijfer op het diploma Franse
taal en letterkunde aan het West
brabants Avondcollege op het ni
veau van het voortgezet weten
schappelijk onderwijs. Daarvoor
doorliepen ze bij hetzelfde insti-„
tuut de'iïÈAVO- en HAVO cursus
in die taal. Westerweel: "We wa
ren de oudsten van de cursus. Ze
noemden me de opa. We hebben
overwogen om aan de Nutsacade-
mie in Rotterdam verder te gaan
maar door ziekte in de familie is
het daar niet van gekomen". Me
vrouw Westerweel (60) heeft nog
steeds zin om de studie op univer
sitair niveau voort te zetten.
"Dan moet je weer net als vroeger
op school huiswerk maken. Dan
heb je een stok achter de deur
want anders blijft het te vrijblij
vend". Ook zij begonnen Frans te
leren om tijdens de vakanties in
Frankrijk goed uit de voeten te
kunnen. Westerweel: "We kon
den voortbouwen op de kennis
die we op de middelbare school
hadden opgedaan. Dat ging vrij
gemakkelijk. Maar toen ik exa
men moest doen had ik net zo'n
piene in m'n buik als vroeger".
Om het Frans op peil te houden
leest het echtpaar boeken in die
taal en luistert -als de ontvangst
goed is- naar het Franse radiosta
tion France Culturel. Met vrien
den en kennissen in hun vakantie
land Frankrijk onderhoudt het
stel een briefwisseling. Ook met
die twee Fransen die zo'n 7 jaar
geleden op een motorfiets in Sta
venisse verzeild raakten. De toe-
...want de Turkse Rivièra lokt, met
300 échte zon-dagen per jaar! Voor
de overtuigde zonaanbidder blijft er
dus niets te wensen over. Maar na
tuurlijk is er méér: Wip 'ns binnen
bij uw vertrouwde Rabobank en ont
dek nóg 1001 Zonnige Zomerbestem-
mingen om uw welverdiende vakantie
rust op te doen. Aan de reizenbalie
kunt u zich verzekeren van deskundige
voorlichting, waar de reis ook
heengaat. Volop keuze en u heeft
nergens omkijken naar, uw Rabo
bank verzorgt alles: van vertrektijd
tot verzekering, van boeking tot beta
ling. Kom vandaag nog even langs!
Zonnig in Zomervakanties
risten waren toevallig ('par ha-
sard') daar terechtgekomen. "We
hebben ze op 't Scheldt ontmoet
tijdens een wandeling", vertelt
mevrouw Westerweel, "we heb
ben ze één keer in Frankrijk opge
zocht. In de buurt van Toulouse.
We wisten het adres maar de post
code beslaat daar een gebied zo
groot als Tholen. Ga dan maar
eens uitzoeken waar ze wonen".
Het echtpaar houdt met het lid
maatschap van de Alliance in Ber
gen op Zoom de voorliefde voor
de Franse cultuur levendig.
Westerweel: "We hebben via de
afdeling leuke contacten gelegd.
Het is gewoon goed voor het alge
meen welzijn, laat ik het zo maar
noemen. Het geeft veel voldoe
ning en het vult de tijd. Ook voor
mensen die werken is het als te
genwicht tegen het werk nuttig
om er zo'n hobby op na te hou
den". Het adres van Alliance
Frangaise in Bergen op Zoom is:
Franciscusweg 77, tel.
01640-52344.
Bij een artikel als dit zou geen
kleurenfoto, maar een geurenfoto
geplaatst moeten worden. Want
wie op dinsdagavonds voorbij de
Oesterschelp in Tholen loopt,
ruikt geuren die men eigenlijk in
de buurt van een 5-sterren restau
rant verwacht.
De reden van dit alles is, dat daar
tijdens de laatste drie weken 20
Stallandse heren kookles krijgen
van mevr. L. Goorden. De basis
van het hele gebeuren ligt in prin
cipe bij de gezinsavond van de
Plattelandsvrouwen en ZLM die
jaarlijks in St. Annaland wordt
gehouden. De vraag rees of er tus
sendoor iets leuks georganiseerd
kon worden. En het idee van een
kookles voor mannen was daar
van het gevolg. Mevr. L. Goor
den, sinds, medio vorig jaar lera
res 'in ruste', werd gevraagd of zij
deze taak op zich wilde nemen.
"Voor mij was het een uitda
ging", vertelt mevr. Goorden.
"Ik heb nog nooit kookles aan
mannen gegeven. Ik was dan ook
zeer nieuwsgierig wat ik in mijn
klas zou krijgen. En ik wist dat de
meesten nog nooit gekookt had
den. maar ik had al gezegd, af
wassen kunnen ze altijd. Vanaf de
eerste les was het geweldig leuk.
We zijn begonnen met het koken
van aardappelen, worteltjes en
braden van gehakt. Alles moet
door de heren zelf klaargemaakt
worden, er wordt twee aan twee
gewerkt aan het fornuis en ik doe
de boodschappen. De recepten
halen we niet uit een kookboek
maar ze staan op stencil en dat
staat gemakshalve zo genoteerd
dat bv. de griesmeelpudding die
deze avond gemaakt moet worden
bovenaan staat".
De geur die in de keuken hangt is
heerlijk, de prachtige bruin ge
bakken aardappelen staan te
pronken naast de lichtbruine
korst van de platvis. Een verse
groentesoep geeft een mooie kleur
aan het geheel en mevr. Goorden
vertelt dat de sla er keurig uit
moet zien. "Niet als sla van giste
ren", zegt ze met de van haar zo
bekende duidelijke stem. "Eigen
lijk is het net zoiets als kookles
geven aan brugklassers, met dit
verschil dat die nogal eens durven
pesten, terwijl deze mannen het
met veel overtuiging doen. Want
het feit dat ze toch elke week, vier
keer achter elkaar, een avond vrij
maken zegt mij al genoeg. Het is
volgens mij een sociaal gebeu
ren", meent de lerares. "Want
veel van deze mannen hebben nu
thuis iemand die voor hen kookt,
maar wat gebeurt er als daarin
onverhoopt verandering komt?"
Desgevraagd blijkt dat een van de
heren zelfstandig woont, en hij
voor zichzelf weieens vis bakt.
Maar dan is dat een tong, die gaat
niet zo gauw kapot.
Op de vraag of ze hun huiswerk
hebben gemaakt volgt, tot grote
hilariteit van de medeleerlingen
het antwoord "k noe eindeluk
us hoeie puddieng hekookt. 'k E
12 jaar jaer pap mi klonters hee
te!" De meesten zouden best nog
een vervolgcursus willen, maar
daaraan wil de ex-docente zich
nog niet verbinden. Na de geza
menlijke maaltijd volgt de afwas.
Twee dingen snappen ze niet, hoe
ze elke keer toch aan zoveel afwas
komen en waarom vrouwen altijd
zo lang in de keuken staan. Bij
hen is het allemaal zo gereed! "Ze
vergeten",lacht mevr. Goorden",
dat alle boodschappen gereed
staan en de soepgroente e.d. ge
sneden is". Maar de meeste op
merkingen tijdens de lessen moe
ten met een korreltje zout worden
genomen.
De vraag of er op een speciaal
dieet gelet wordt, vetarm of zo,
moet de kookjuffrouw ontken
nen. "We letten er alleen op of er
verse groente, en het liefst nog die
groente die uit eigen tuin beschik
baar is, gebruikt wordt. De koks
in spé zitten ondertussen geza
menlijk aan tafel, de schorten
(één kocht zelfs speciaal een
nieuw exemplaar) voor de buik en
dan -"eet U smakelijk-".
De schrijver Rik Valkenburg heeft
een vierde boek het licht doen
zien over de watersnoodramp van
1 februari 1953, nu 36 jaar gele
den. Het werk is getiteld 'In het
woedend golfgeklots, deel II' en
bevat verhalen over een tocht over
het Haringvliet, de klokkeluider
van Dreischor, ds. A. Hoogerland
uit Wolfaartsdijk en kapper A.
Krijger uit Middelharnis. Maar
ook de belevenissen van de Beve-
landse boer Sinke, ds. Van Meche-
len in Zeeuws-Vlaanderen en de
weg naar het predikantschap van
Cor en Fred Harinck staan in het
boek opgetekend. Het is versche
nen bij uitgeverij Kool te Veenen-
daal en kost tot 1 april in de
boekhandel f. 37,90. Daarna is de
prijs f. 42,90.
Geen enkele bakker van Tholen of
Sint-Philipsland heeft deelgeno
men aan de wedstrijd om de titel
'Beste bolusbakker 1989'. Deze
wedstrijd werd evenals vorig jaar
georganiseerd door de provincale
VVV Zeeland. Overigens waren
zes bakkers uit de regio door de
VVV uitgenodigd.
In totaal zonden 63 bakkers hun
bolussen ter beoordeling in. Ze
werden beoordeeld door een pu
blieksjury onder leiding van Pier
re Kartner (Vader Abraham). In
de Campveerse toren in Veere
werd dinsdag bakker C.A. Dees
uit Zaamslag uitgeroepen tot bes
te bolusbakker van 1989.
Tegelijkertijd is een herdruk ver
schenen van deel I van 'In het
woedend golfgeklots', dat vorig
jaar binnen twee maanden was
uitverkocht.
Drie reacties kwamen er binnen
op het verzoek om inlichtingen
over neergestorte vliegtuigen in de
Weihoek en bij Tholen, naar aan
leiding van het artikel over de En
gelse Halifax bommenwerper die
bij Strijenham neerkwam.
Vermoedelijk een week voor Kerst
1944 moet er aan de Hogeweg bij
Poortvliet een VI neergestort zijn.
Als vijftienjarige jongen ging
Willem van Burg'n vanuit Tholen,
waar hij geëvacueerd was, kijken
hoe de ouderlijke woning er bij de
drie huisjes aan de Hogeweg bij
lag. Zijn vader was ziek en daar
om ging Willem. Op een gegeven
moment zag hij een brandend
vliegtuig(later bleek het een V 1 te
zijn), waar twee Engelse jagers
achteraan vlogen. De Engelsen
keerden om, waarna hij een enor
me explosie hoorde. "Dat moet de
eerste V 1 zijn geweest die op Tho
len neerstortte", concludeert Van
Burgh. De V 1 kwam neer bij de
boerderij van J. Elenbaas in de
Weihoek. Tussen Kerst en Nieuw
jaar stortte er aan de Postweg in
Tholen bij boomkwekerij Van den
Berge nog een V 1 neer.
Een tweede melding van een neer
gekomen vliegtuig kwam van dhr.
L.M. Schot uit Tholen, die als
21-jarige bij de Engelsen aan het
veer in Tholen hielp. Met Engelse
pontons werd er een veerdienst
onderhouden, waarbij hij op
Nieuwjaarsochtend 1945 voer.
"De Duitsers waren toen bezig
aan het Ardennenoffensief, hun
laatste stuiptrekking. We zagen
dat een Duitse jager door twee
Engelse jachtvliegtuigen werd
neergeschoten. Het Duitse toestel
kwam tussen Poortvliet en Scher
penisse neer. De zwaar gewonde
piloot werd met een Canadese ge
vechtswagen naar het ziekenhuis
in Bergen op Zoom gebracht. Ik
zie de piloot nog voor me", aldus
dhr. Schot.
Dhr. L.M. Goedegebuure uit Tho
len was ooggetuige van het
neerstorten van een vliegtuig rond
de jaarwisseling 1944/1945. "Het
was 's middags omstreeks drie tot
vier uur met prachtig, zonnig weer
voor de tijd van het jaar. Ik was
aan het ploegen achter de Blauw-
landshoeve op een perceel aan de
Brabantse kant langs de rivier de
Eendracht. Dat land behoorde toe
aan de familie Boveé van de Zui-
derkreekweg in Halsteren. Ik was
juist een 25 meter van de zeedijk
teruggedraaid, toen er drie Engel
se jachtvliegtuigen laag over mij
heen vlogen. Zij waren net boven
de Eendracht, toen de middelste
van de drie met een korte draai te
rug kwam. De motor begon in
eens hevig te ronken. Ik liet de
paarden stilstaan en dacht hard
op: dat vliegtuig moet mij heb
ben. Ik keek naar boven, maar er
was niets aan het toestel te zien,
zelfs geen vonkje. Opeens echter
sloeg het vliegtuig een slag om en
dat was mijn geluk misschien,
want plotseling spatte het vlieg
tuig uit elkaar. De stukken vlogen
van mij vandaan.
Ik wilde bij de paarden blijven,
maar aan de andere kant weglo
pen. Voor het laatste maakte ik
aanstalten, maar het was niet
meer nodig. Ik liep geen gevaar
meer.
De twee andere jagers keerden om
naar de piloot van het verongeluk
te vliegtuig te zoeken, maar boven
het wrak draaiden ze terug. De
omgekomen vlieger heeft drie da
gen verpletterd onder het toestel
gelegen, toen de Duitsers Boveé
bevel gaven om de piloot weg te
halen. Het wrak werd met drie
paarden omgetrokken. Het zwaar
verminkte lijk werd per slede weg
gebracht. Zijn kleren hielden hem
bijeen. Onverschillige mensen roe
pen wel eens: val te pletter. Wan
neer je er één gezien hebt zoals ik
- het was verschrikkelijk - zeg je
dat niet meer.
De piloot is tijdelijk in Tholen be
graven. Toen na de bevrijding de
eerste dodenherdenking in Tholen
plaatsvond, gebeurde dat vanaf
dit graf."
