onder Pleidooi voor enquête boeren over komst zoet water Eerste cursus schoonmaken op Tholen Voor een verantwoorde lening naar de Rabobank! Rabobank CS Champignons en witlof zijn geen rijkmakers Werkloosheid veel minder dan jaar geleden Geld nodig voor uw verbouwing? Watersport in St. Maartensdijk Donderdag 27 februari 1986 DE EENDRACHTBODE 11 Voordat hoofdingelanden waterschap Tholen beslissen De mening van alle landbouwers op Tholen en St. Phi- lipsland moet gepeild worden over de komst van zoet water, dat grondeigenaren circa 100 gulden per ha gaat kosten. Dat pleidooi viel zowel in St. Annaland als in Scherpenisse te beluisteren tijdens twee districtsverga deringen van het waterschap Tholen, waar de zoetwa- terproblematiek centraal stond. 2500 ha beregenen Honderd gulden Profijtbeginsel Ondernemer beslist Studiecommissie Besluitvorming Niet aan touwwtje Kaarten al geschud Verdubbeling Gevaarlijk Van Meggelen schoolt 18 van de 22 personeelsleden bij Voor het eerst zijn op Tholen 'schoonmaak'- certificaten uitgereikt. 18 Cursisten zorgden vorige week woensdag in Tolrust te Poortvliet voor deze primeur en bewezen daar mee, dat schoonmaken een vak is. Stofdoek, spons, zeem en ragebol mogen dan de hulp van vele huisvrouwen zijn bij de grote voorjaarsschoon maak, bij het schoonhou- Wanneer u geld wilt lenen voor een nieuwe auto, het inrichten of verbouwen van uw woning, kom dan in ieder geval eens praten met de Rabobank. U krijgt een gedegen advies en de rente is aantrekkelijk laag zodat u niet teveel betaalt. Maak daarom nu een afspraak met de adviseur van de Rabobank. geld en goede raad den van bedrijfsgebouwen en kantoren komt wel iets meer kijken. Omzet 25 gulden Weinig animo voor voorlichtingsavond witlofteelt De voorlichtingsavond over de witlof- en champignonteelt trok donderdag slechts tien belangstellenden. Dit in tegenstelling tot de eerste bijeenkomst over de com merciële viskweek, waar 65 mensen op af kwamen. Loco-burgemeester Versluijs weet het gering bezoek aan het samenvallen met de vergadering van het Water schap over zoetwater en de bijeenkomst van de studieclub van groente- en bloem zaadteelt. Aanvullend inkomen Volledig bedrijf Weinig op veiling 123 mannen en 29 vrouwen aan 't werk Weinig grond nodig Dijkgraaf I.C. hage liet weten, dat niet alleen grondeigenaren maar iedereen die een zuiveringsheffing betaalt, aan de zoet watervoorziening moet bij dragen."Via doorspoeling met zoet water verbetert de kwaliteit van het oppervlaktewater, zodat ook de inwoners een redelijke bij drage moeten leveren, maar we hebben er nog totaal geen inzicht in hoeveel". De belangstelling voor de eerste bijeenkomst, woensdagavond in de Wellevaete, viel de dijkgraaf tegen met veertig aanwezigen, maar don derdagavond was er in het Holland Huis twee keer zoveel animo. De stemming was niet enthousiast en na alle kritiek verontschuldigde de dijkgraaf zich als het ware met de opmerking: "Ik zit geen zoet wa ter te verkopen". Hage haalde eerst een stuk geschie denis op vanaf 1978, toen de werk groep landbouw Zoommeer aan het studeren ging op zoet water. Voor een optimale plantengroei is veel water nodig, dat merk je voor al in droge jaren. Slechts driekwart van de cultuurgrond heeft eniger mate te lijden van een vochttekort, maar van die 11.350 hoeft volgens het huidige bouwplan maar 2500 ha beregend te worden. Tarwe hoeft geen extra zoet water te heb ben. Bij een bedrijf van 40 ha dient er nog altijd 10 ha beregend te wor den. Volgens de werkgroep zijn de baten per beregende hectare 878 gulden per ha en over alle hecta res gerekend, is een meeropbrengst van 192 gulden mogelijk. Bij inten sivering van de teelten zijn die be dragen een stuk gunstiger: 2450 en 662 gulden. Per 40 ha komt er 1 tappunt voor zoet water en de gehele voorziening vergt een intensivering van 15 mil joengulden. Daarvan zal het rijk naar verwachting de helft betalen, maar de dijkgraaf vond het rede lijk dat het rijk alles voor z'n re kening neemt. Dat is namelijk nog geen 1% van de kosten van de stormvloedkering in de Ooster- schelde, waarvan met name visse rij en milieu profiteren. Als de subsidie 50% blijft, moet die grondeigenaar jaarlijks voor circa 100 gulden per ha zorgen, maar die berekening is gebaseerd op veel te ruwe gegevens. "Het is wel een redelijke indicatie, maar onze eigen technische dienst con troleert 't nog". Volgens de dijkgraaf dient het pro fijtbeginsel duidelijk te zijn bij de kostenberekening. "Eigenaren van gebouwde eigendommen moeten niet meebetalen, alleen cultuur gronden worden belast. Het start punt is wel alle grond, want ik betwijfel of er andere mogelijkhe den zijn. Zoet water verbetert ook de gebruiksmogelijkheid van de grond en of die benut wordt, is de keus van de ondernemer. De hef fing wordt aan eigenaren opgelegd, niet aan pachters. Niet duidelijk is, hoe eigenaren die kosten aan pach ters zullen doorberekenen, maar in de nieuwe Pachtwet is dat wel voorzien". Hage benadrukte, dat de onderne mer beslist of er zoet water komt en niet het waterschap, noch de landbouwvoorlichting. "Gezien de getrapte besluitvorming beslissen de hoofdingelanden tenslotte. Het is zinvol om contact met hen op te nemen, want dat zijn uw vertrou wensmensen. Verder wordt het plan ter inzage gelegd en er zijn be zwaren mogelijk, eerst bij gedepu teerde staten en vervolgens bij de Kroon", zei hage. ZLM-Kringvoorzitter M.C.J. Kosten hield op beide bijeen komsten mede namens de CBTB een pleidooi voor de instelling van een studiecommissie, die de cultuur-technische en landbouw kundige zaken (kosten en baten) nader gaat onderzoeken. "Ik ben ervan overtuigd, dat zoet water be langrijk is, maar de prijs van 100 gulden per ha is de bottleneck. Een waterbeheersingsplan kan ook al resultaten opleveren met 2% op brengstverhoging en bij 5000 gul den per ha zijn tegelijk de 100 gulden extra waterschapslasten voor het zoet water boven tafel. De voor- en nadelen moeten goed be rekend worden. Het is gevaarlijk om nu al nee te zeggen.De tijd iss er nog niet rijp voor. Als we de ge volgen beter kunnen overzien, kun je een verantwoorde beslissing ne men", aldus Kosten. Hij wees nog op de combinatie met de admi nistratieve ruilverkaveling, die mo gelijk dit jaar nog in St. Philipsland en volgend jaar op Tholen plaatsvindt. De dijkgraaf onderstreepte, dat eerst een plan uitgewerkt moet worden of de 100 gulden e.d. wel klopt, maar het ging hem vooral over de water schapszaken. de landbouw moet de andere zaken als opbrengstverho ging, baten en kosten onder de lou pe nemen. De hoofdingelanden van het waterschap krijgen in de voorjaarsvergadering een voorstel om geld uit te trekken voor dat on derzoek. De besluitvorming bleek een heet hangijzer. L.A. Geluk wees erop dat er van de 40 hoofdingelanden maar 15 grondeigenaren zijn de rest is pachter, van de gemeente of van andere instanties. "We hebben de hoofdingelanden gekozen voor een goed beheer van het water schap, maar zoet water is wat an ders dan dijken en wegen. Dit is veel ingrijpender. In de zestiger ja ren is er ook eens een besluit ge nomen (onderhoud dijkslotenjtegen alle menselijk ge voel in". Zijn broer A.A. Geluk (zelf hoofdingelande) noemde het ondemocratisch als de hoofdinge landen oVer de komst van zoet wa ter zouden moeten beslissen. "Je kunt toch niet klakkeloos gaan stemmen". M.D. Geuze meende, dat voor een ingrijpende beslissing als zoet water directe democratie meer rechtgevoel zou geven aan be langhebbenden, maar het systeem is nu eenmaal getrapte democratie. Hij wees op de mogelijkheid van een enquete in combinatie met de stemming over de ruilverkaveling. W.H. van Gorsel dacht ook aan een referendum of proefstemming voor de ingelanden. "Toen we de hoofdingelanden kozen voor we gen en dijken hebben we verstan dige, zakelijke mensen genomen, maar zoet water met 100 gulden lasten per ha was toen niet in het geding. De uitspraken van de dijk graaf 'u bepaalt het zelf' is een te simpele voorstelling van zaken. Wij hebben de hoofdingelanden niet aan een touwtje. Voor mezelf ben ik tegen zoet water, maar ik ben wel voor een democratische gang van zaken en daarbij leg ik me neer. Een proefstemming per ha zou een ondersteuning kunnen vormen voor de beslissing van de hoofdingelanden", aldus van Gorsel. Dijkgraaf Hage benadrukte, dat het reglement geen andere besluit vorming toelaat dan een stemming door de hoofdingelanden. "Ik be twijfel of zoet water in de besluit vorming over de ruilverkaveling meegenomen kan worden, maar een enquête tegelijk met de stem ming ruilverkaveling kan nooit en te nimmer als een geldige stemming over zoet water gezien worden. Een enquête is echter een zinvolle gedachte als peiling en als indica tie", zei de dijkgraaf. J. de Rijke was ongerust, dat de kaarten al geschud waren en dat de dijkgraaf wist waar de troeven zit ten. "In 1976 hebben we zoet wa ter nodig gehad, maar daarna niet meer Gezien de lasten van 100 gul den per ha ben ik bang, dat de eige naren de grond gaan verkopen", zei de Rijke. Ook A.A. Geluk was bang, dat de pachters meer grond aangeboden zal worden. De dijk graaf erkende, dat de Dienst der Domeinen met 600 a 700 ha in eigendom een belangrijke rol kun nen spelen. "Maar het waterschap komt niet met landbouwkundige zaken. De landbouw is vragende partij en wij geven antwoord op die verlangens". A. Geluk Lzn. liet weten, dat de landbouw niet meer zo enthousiast voor zoet water is als tien jaar geleden. Een ander merkte weer op, dat de grote bedrijven ervoor opdraaien terwijl mensen met kassen zoet wa ter willen. "En iemand met een boomgaard heeft er veel meer voor over dan een akkerbouwer. Laat men bij de enquête opgeven, welk bedrag voor zoet water wil beta len", stelde W. de Rijke Jzn. voor. "Een basisheffing per ha en'een heffing per SBE. Wie de lusten heeft, krijgt dan ook de lasten", meende A. Geluk Kzn. "Niemand wordt toch belet om ook intensie ve teelten te gaan doen met zoet water. Grote bedrijven worden toch geëxploiteerd door vrije on dernemers?", vroeg M. de Wilde zich af. "Je wordt verplicht om te gaan be regenen, anders ben je een groot deel van de kosten kwijt", zei M. Suurland. Hij pleitte voor een an dere kostenberekening, want met 100 gulden ha voor alle cul tuurgrond had hij moeite. Dat zou een verdubbeling betekenen! De dijkgraaf zag bij een andere op zet grote risico's en dan wordt de eerlijkheid minder. "Een heffing achteraf om te bepalen wie wel of geen zoet water gebruikt heeft, is niet praktisch. De heffing gebeurt per ha en niet naar waterbehoef- tig gewas, 't Zou billijk zijn als er op enigerlei manier rekening mee gehouden zou worden, maar daar zit nogal wat aan vast. U betaal- took aan zeewering en bemaling mee, ook als u er minder baat bij hebt. Als we de tuinbouw het vijf voudige van de akkerbouw laten betalen, komen we nog op 75 gul den per ha voor de akkerbouw", aldus de dijkgraaf. Bij handopste ken werd hierover een mening ge peild en ongeveer de -helft was voor. ZLM-secretaris P.K.M.Stouten noemde dat een gevaarlijke ont wikkeling. "Als de grote bedrijven in een droog jaar toch water wil len, wordt er veel verbruikt en dan moeten de kleine bedrijven, die de zoet watervoorziening constant steunen, met een mindere kwaliteit genoeg nemen". Ook J.K. van Gorsel wees op die kwaliteit en het gevaar voor ziekte in de bieten. De dijkgraaf vond dat een belangrijk aspect, maar volgens de werkgroep is er voldoende zoet water van re delijke kwaliteit met een maximaal chloridegehalte van 700 mm. gram per liter. J.P. van Daalen drong aan op meer onderzoek gezien de kritiek op de besluitvorming en de kosten. "Het zou jammer zijn als dit negatief werkt. De belangheb benden hebben meer cijfers nodig". M. de Rooy meende, dat als de tuinbouw vijf keer zoveel moet be talen, men ook vijf keer zoveel stemmen dient te hebben. M.D. Geuze achtte een globale heffing het meest eenvoudig, al hebben kleine bedrijven dan het meeste voordeel van zoet water. Bij de herverkaveling hadden de grotere dat, aldus Geuze. J. Priem conclu deerde aan het eind van de discus sie, dat er een 'verschrikkelijk groot signaal naar de landbouwor ganisaties' wis gegeven. Morgen middag wordt de discussie over zoet water voorlopig besloten op de derde en laatste districtsverga dering in Anna Jacobapolder. De eerste gediplomeerde schoonmakers op Tholen na de cursus in Poort vliet. Staande links dhr. van Meggelen. Advertentie I.M. Directeur J. van Meggelen van het gelijknamige glazenwassers- en schoonmaakbedrijf uit Sint Anna land vond hierin dan ook een re den om zijn voltallige personeel een bijscholingscursus op dit ge bied aan te bieden. Twee ochten den kwam mevrouw J. Straus van Alpheios (leverancier van schoon maakmiddelen) hen iets vertellen over de verschillende vuilsoorten en hun bestrijding, het verschil tus sen de schoonmaak thuis en de be- drijfsmatige schoonmaak, onderhoud van sanitair en inte rieur, maar ook een stukje chemie. 18 van de 22 werknemers van Van Meggelen (de resterende vier stu deren door de week elders) offer den er graag belangeloos hun vrije tijd voor op, om wat meer aan de weet te komen over de middelen die ze gebruiken bij het schoonma ken van gebouwen en hoe die het beste gebruikt kunnen worden. Maar ook werden ze geïinformeerd over de juiste werkhouding, want vanzelfsprekend is schoonmaken een beroep waarbij prestaties gele verd moeten worden. Mevrouw Straus was goed te spreken over haar leerlingen, die volgens haar al een kennis op hoog niveau van hun werk hebben. Ook de heer An- driesse van de gemeente Tholen woonde de cursus bij. Van Meggelen begon 7 jaar gele den als glazenwasser met een eer ste maandomzet van 25 gulden. Twee winkeliers hielpen hem aan werk. Daarna startte hij een Hejo Watersport uit Rotterdam wil per 1 april in het ondernemers centrum St. Maartensdijk een service-, onderhouds- en verkoop punt voor watersportartikelen ope nen. Hejo is dealer van Johnson en Yamaha buitenboordmotoren en verricht ook allerhandse onder houdswerk aan schepen. Het vorig jaar geopende land- bouwmechanisatiecentrum Tholen heeft in het eerste bedrijfsverza melgebouw extra ruimte gehuurd. Dat kon simpel door het flexibele wandensysteem. De fa. Jansen, die houten trappen, kozijnen, deuren, enz. maakt, toonde zich bereid naar het tweede B.V.G. te verhui zen. Daar heeft ook aannemings bedrijf Geluk uit St. Maartensdijk ruimte gehuurd. Voor de promotie van de gemeen te Tholen heeft het gemeente bestuur een aantal Thoolse transportbedrijven bereid gevon den om met grote stickers 'Tholen maakt er echt werk van' door binnen- en buitenland te rijden. De heer Versluijs zei dat de ge meente ook met deze voorlich tingsbijeenkomsten, extra aandacht wil besteden aan het scheppen van werkgelegenheid. Tholen heeft nog steeds een vrij hoog werkloosheidspercentage en veel eilandbewoners moeten over "de brug" om te gaan werken. De gemeente hoopt dat potentiële kan didaten zich gaan verdiepen in het wel en wee van een zelfstandige on derneming. Ieder bedrijf is welkom op Tholen, ook kleinschalige be drijven. Want een bedrijf met drie of' vier werknemers kan immers uitgroeien tot een organisatie met 30 of 40 man personeel", aldus dhr. Versluijs. Mevrouw P. Keijzer witlofkweek- consulente voor Zeeland gaf een duidelijke uiteenzetting om zich door de witlofkweek een aanvul lend inkomen te scheppen. De vraag naar witlof stijgt nog steeds, zeker nu door de strenge winter de meeste groentes bevriezen en de prijzen van de andere landbouw producten erg laag zijn. Om te kunnen starten is evenwel een in vestering van ruim anderhalve ton noodzakelijk. Voor een goed resul taat moet een zogenaamde trekcel 60.000,—) gebouwd worden met voldoende isolatie voor de lucht- en lichtdichtheid. Ook moet een watercirculatiesysteem aange legd worden waar de witlof in 18 dagen moet rijpen. Om een renda bel witlofbedrijf op te zetten is voor de wortelteelt minstens tien hectare "arme grond" (grond met een laag stikstofgehalte) nodig. De champignonteelt kan in tegen stelling tot de witlofteelt niet als ne- venbedrijf uitgeoefend worden. "De champignonteelt eist een grote mate van vakmanschap. Is die niet aanwezig dan kan je het wel ver geten", aldus J.J. van Gils, be- drijfsvoorlichter voor Midden- en West-Brabant, Zuid-Holland en Zeeland, de bedrijfsvoorlichter gaf eventuele jonge kandidaat-starters het advies om indien men wil sla gen in de champignonteelt eerst de vakschool voor champignonteelt te volgen. Ook de oudere starters moeten zich eerst bekwamen door het volgen van cursussen en zij moeten minstens een half jaar sta ge lopen in een champignon kwekerij. Circa 70% van de productie gaat naar de conserven-industrie in West-Duitsland. In de jaren 1973 tot en met 1975 heeft deze be drijfstak een moeilijke tijd door schoonmaakbedrijfje onder de naam Mefa Hygiëne Service en sinds vorig jaar is het J. van Meg gelen geworden, waar 22 mensen werken. Alle personeelsleden ko men van Tholen en Sint Philips land. Van Meggelen zegt bij de gemeente hele goede kansen te heb ben gekregen. Hij heeft voldoen de werk en ook objecten buiten de streek. Hoewel in deze branche het ziekteverzuim erg hoog ligt (tussen 15 en 20%), steekt Van Meggelen gunstig af met slechts 4% verzuim. Bij de uitreiking van de certifica ten was dat wel hoger, want diver se medewerkers waren door de griep geveld. De sfeer bij Van Meg gelen is erg goed en op 19 april zal met een feestelijke avond de per soneelsvereniging officieel worden opgericht. De werkloosheid van mannen steeg in januari op Tholen en St. Philips land van 559 tot 603, dat is een toename met 44 mannen. Deze stijging was onder meer waar te nemen bij de bouw 9), grondwerkers 33), landbouw 7) en niet varend verkeerspersoneel 4). De toegenomen werkloosheid is een gevolg van: a. Inkrimping der werkzaamheden bij bouw- en grondwerkbedrijven; b. Einde seizoen in de landbouw en bij aanverwante bedrijven; c. Slapte in de handel van landbouwprodukten. De werkloosheid van vrouwen daalde van 230 tot 222. Deze daling is onder meer een gevolg van de toegenomen vraag naar modinettes. In vergelijking met januari 1985 zijn er nu 123 mannen en 29 vrouwen minder ingeschreven. De vraag naar arbeidskrachten daalde van 31 tot 29. Eind januari '85 betrof de vraag maar 10. Onderstaand overzicht geeft een juist inzicht in de ontwikkeling van de werkloosheid in vergelijking met de vorige maand en de overeenkomstige maanden van het vorige jaar. gemaakt door de sterke concurren tie op de West-Duitse markt, voor namelijk van landen buiten de EEG. Sinds 1975 voert de E.E.G. eeninvoerbeleid, waarmee wordt gezorgd, dat de-markt op een re delijk niveau blijft en dat grote schommelingen worden voorko men. De heer Van Gils betreurde het dat slechts 45% van de totale productie van champignons op de veiling komt. Voor de teelt is weinig grond no dig. Een kleine oppervlakte om de gebouwen op te plaatsen is al vol doende. Voor een beginnende champignonteler wordt als mini mum bedrijfsgrootte drie cellen, elk van ongeveer 200 m2 teeltop pervlak, gesteld. De grond, kweke rij, ventilatie, verwarming, stellingen enz. kosten ongeveer 334.000,en de investeringen voor machines en werktuigen be dragen 36.000,—. Voor de toe passing van doorgegroeide kompost en machinale oogst is een extra investering nodig van 39.000,—. VERVOLG PAG. 13 Beroepsgroepen dec. '84 jan. '85 dec. '85 jan. '86 Mannen. Bouwnijverheid 151 158 94 103 Grondwerken 103 102 84 117 Metaalnijverheid 81 81 64 61 Landbouw 48 53 46 53 Handel 22 22 19 21 N.v. cerk. pers. 55 55 40 44 Kantoor/onderw. p. 43 40 29 26 Los arbeiders 136 140 124 116 Overige beroepsgr. 37 55 59 62 Totaal mannen 706 726 559 603 Vrouwen. Verkoopsters 60 57 41 39 Serveersters 16 16 12 13 Kantoor/onderw. p. 48 45 46 46 Soc/gen. zorg 26 22 20 17 Huish. pers. 35 34 38 38 Los arbeidsters enz. 67 62 52 49 Overige beroepsgr. 17 15 21 20 Totaal vrouwen Openstaande aanvragen 251 _1Q_ 230 31 Het werkloosheidspercentage bedraagt: Mannen Tholen 14,9% Provincie Zeeland 10,2% Nederland v 14,7% Naar woonplaats: Tholen St. Philipsland Mannen 538 65 Vrouwen 13,1% 13,7% 17,9% Vrouwen 192 30 Totaal 603 222 Werkloze jeugdigen: Mannen Vrouwen School- verl. Ove- ri. Schoolverl. Overi. Jonger dan 17 jaar 4 4 17 jaar 5 4 8 7 18 jaar 3 9 9 5 19 t/m 22 jaar5 7 78 19 55 Totaal 19 91 40 67 Bouwnijverheid. De werkloosheid van bouwvakkers is nog iets toegenomen. Het aan bod betreft onder meer 9 bouwkundigen, 32 timmerlieden, 14 metse laars, 15 opperlieden en 20 huisschilders. In vergelijking met januari 1985 zijn er nu 55 bouwvakkers minder werkloos. Grondwerkers. Bij deze sector steeg het aantal werklozen met 33. Aanbod van enige omvang is er van grondwerkers (80) en straatmakers (16). Het huidige aanbod is nu hoger dan eind januari 1985. Metaalnijverheid. De werkloosheid van metaalbewerkers is iets gedaald, t.w. van 64 naar 61. Ten opzichte van januari 1985 is het aanbod met 20 mensen verminderd. Landbouw. Door afloop van het seizoen in de landbouw en slapte in de handel van landbouwprodukten nam het aanbod nog iets toe, zodat het op hetzelf de niveau ligt als een jaar geleden. Kleding- en zeilmakerijen. Bij deze bedrijven konden diverse vrouwen in dienst treden. Handels-, kantoor- en onderwijzend personeel. Hiertoe behoren 47 mannen en 85 vrouwen. Het aanbod bij de mannen bleef gelijk aan dat van vorige maand. Bij de vrouwen nam het aanbod iets af. Huishoudelijk personeel. Dit aanbod bleef ongewijzigd. Los arbeiders etc. Bij de mannen daald? dit aanbod met 8, t.w. van 124 tot 116. Bij de vrouwen daalde het aanbod met 3, t.w. van 52 tot 49.

Krantenbank Zeeland

Eendrachtbode /Mededeelingenblad voor het eiland Tholen | 1986 | | pagina 11