75-jarig waterschap de Prins
Hendrikpolder opgeheven
Vernieuwing landbouw
eerste vereiste
is
Veeboeren de dupe van
landelijke regeling
Nieuwe produkten, afzet- en verwerkingsmogelijkheden
Donderdag 6 februari 1986
DE EENDRACHTBODE
11
Schelde-Rijnkanaal met 24 ha grond dwarsligger bij St. Philipsland
Drie kwart eeuw
bestaan
Gevecht om
naamgeving
Verwijt na
dijkdoorbraak
Nieuwe dijk
In 1953droog
Schelde -
Rijnkanaal slokte
24 hectare op
Trots op
compensatiegrond
400
Waterschappen
Gezien de overschotten, beperkingen en lage prijzen
moet de landbouw volop aandacht besteden aan ver
nieuwingen. Dat hielden zowel voorzitter M.C.J.
Kosten als inleider ir. M.C. Geuze de 56 belangstel
lenden op de ZLM-kringvergadering in de Wellevaete
te St. Annaland maandagavond voor. Er werden mo
gelijkheden genoemd voor bloemzaadteelt, houtpro-
duktie, vroege aardappelen, fruit- en bollenteelt,
geiten- en schapenhouderij, kamperen en viskweek.
Aardappelen
Creativiteit
Zoet water
Schrikbeeld
veehouderij
Medische
specialisten
Uitbuiten
Heffingen en beperkingen op uitrijtijden mest
Om de mogelijk nadelige effecten van overbemesting te beperken, heeft de rege
ring twee wetten in voorbereiding: de meststoffenwet en de wet op de bodembe
scherming. Als deze wetten worden goedgekeurd, krijgen de Thoolse veehouders
de rekening gepresenteerd van problemen die zich elders voordoen. Op Tholen
zijn er geen mestoverschotten, er is zelfs in Sint Maartensdijk een bedrijf dat
drijfmest van goede kwaliteit vanaf de mestbank paar Tholen vervoerd om de ak
kerbouwers van hun tekort aan mest af te helpen.
1985 redelijk
Twee wetten
ln beroep
Brand in berging
Poortvliet
Voordeel
"MIJN VROUW HEEFT
SCHERPE OGEN VOOR
PRIJSFANTASIEËN..."
De dfuCdett 'Kofi
van MIL-HEIJNS
Aardgas
Bestuursmutaties
Met de aanleg van het Schelde-Rijnkanaal, die de Prins Hendrikpolder
bij St. Philipsland doorsnijdt, was het met dit waterschap afgelopen.
Daarmee is niet gezegd, dat er ook anders door waterschapsconcentra
tie nog iets van het Prins Hendrikpolderbestuur zou zijn overgebleven,
maar in die jaren zestig werd toch al duidelijk dat het waterschap zijn
langste tijd had gehad. Er was toen immers ook al sprake van een
grenswijziging tussen Noord-Brabant en Zeeland. Toch zou het nog 13
jaar duren eer het zover was. Dertig januari 1986 was er toch de laatste
bijeenkomst van de ingelanden van deze polder in dorpshuis "De
Wimpel". Voorzitter A.A. van Nieuwenhuijzen leverde bij dit afscheid
nog een boeiend stukje geschiedenis van dit kleine waterschap, dat ge
woonlijk zo rond de 19 ingelanden draaide.
Bij de opheffing op die 30ste ja
nuari waren niet alleen de 19 inge
landen met hun bestuur van de
partij, maar ook enkele dames
daarvan, vertegenwoordigers van
de provincies Zeeland en Noord-
Brabant, waaronder de Zeeuwse
gedeputeerde de Voogd met echt
genote, b en w van Sint-
Philipsland, dijkgraaf l.C. Hage
van het waterschap Tholen, voor
zitter van Nieuwenhuijzen van De
Heense Polder, die nu ook een
stuk Prins Hendrik krijgt, een
vertegenwoordiger van
Rijkswaterstaat-
Oosterscheldewerken Oost, de
heer M. Krijger, de heer Baars
van prov. waterst. Zeeland en de
heer C. van Duuren, oud
medewerker van het Fliplandse
waterschap.
Dijkgraaf van Nieuwenhuijzen
wees er op, dat het eerder om con
centratie gaat dan om opheffing.
Het meest juist is eigenlijk dat het
interprovinciale waterschap "De
Prins Hendrikpolder" door de
provinciale staten van Zeeland en
Noord-Brabant wordt opgehe
ven. Die provincies waren immers
ook in juli 1910 de oprichters van
deze polder. Die opheffing, tege
lijkertijd dan ook de concentratie
kon pas in werking treden als ook
de grenswijziging tussen genoem
de provincies had plaatsgevon
den. Dat is inmiddels ook een
feit, zei de voorzitter, die vervol
gens het Koninklijk Besluit
voorlas.
De opheffing is geen schokkend
feit, want de verwachting daaro
ver was er al vele jaren na een
ruim 75-jarig bestaan. Spreker
ging terug tot 1884, toen na her
haalde, vergeefse pogingen Sint
Philipsland met Noord-Brabant
werd verbonden via een dam door
het Slaak. Die liep van de meest
oostelijke polder van Sint Philips
land, de Hendriëtte naar de bra-
bantse Pr. Willem Frederik Karei-
polder en had een lengte van 2770
m. Aanleg daarvan kostte een
eeuw geleden 334.700,wat nu
zeker het tienvoudige zou zijn.
Twintig jaar later waren de schor
ren ten noorden van de Slaakdam
rijp voor indijking. De 340 hecta
re schorren werden in 1906 aan
besteed voor 267.400,Ze be
hoorden aan de Staat en aan
J.C.A. en aan vrouwe C.J.C.
Weerts van Sint Philipsland. In
1907 was de inpoldering voltooid.
De dijk had een lengte van 4736
m. In juni 1908 werden de verka
velde gronden verkocht aan 24
personen en instellingen. Voor
het nieuwe waterschap was er in
augustus 1908 een vergadering
met de nieuwe eigenaren. In het
voorlopig bestuur kwam D. v.d.
Velde, kandidaat notaris te Tho
len als voorzitter en C. van Hel
bergen, die ontvanger der re
gistratie en domeinen was, als se
cretaris.
De directeur der registratie sugge
reerde de naam Prins Hendrik
polder en gedeputeerde staten wil
den daar wel aan meewerken. De
ingelanden wilden evenwel in
meerderheid "Van Wijckhuijse-
polder" of Slaakpolder. De eerst
genoemde naam ging naar de mi
nister, maar die stelde in maart
1909 vast dat het "Prins Hendrik
polder" moest zijn. Dat namen
de ingelanden niet. Ze protesteer
den heftig bij het provinciaal
bestuur, maar het hielp allemaal
niets. In augustus 1911 werd het
definitief bestuur gekozen met
W.C. van Nieuwenhuijzen als
voorzitter, secr. penningmeester
C. van Bendegom, bestuursleden
H.J. Geelhoed en A. Verwijs
Azn. De nieuwe dijkgraaf kreeg
5.0,per jaar en de secretaris
100,—.
Het zat de polder in haar nog jon
ge bestaan niet mee, want bij de
stormvloed van 30 september
1911 ontstond in het Noord-
Brabantse dijkvak een doorbraak
over 125 meter, waardoor de pol
der blank stond. Een deel van de
ingelanden verweet dit aan het
slechte beleid van het bestuur en
in een vergadering op 6 oktober
had met name de ingelande Van
Heel scherpe kritiek op het
bestuur. Uit de notulen van die
vergadering las Bram van Nieu
wenhuijzen 75 jaar later: "het
voetengestamp maakt alles onver
staanbaar. De heer v.d. Velde valt
de spreker in de rede en verzoekt
geen herrie te maken over het
voorgevallene, maar liever door
ernstige overdenking te trachten
zo spoedig mogelijk tot afdoende
maatregelen te komen. De heer
Mol begint in den breede, lang
dradig de toestand te bespreken,
zoals door hem bevonden. De
heer A.M. Tak bekritiseerde de
Staat, die naar zijn mening z'n
verplichtingen diende na te ko
men ten opzichte van de kopers.
Verschillende sprekers voeren
door en tegen elkaar het woord en
er ontstaat een tumult van
gesprekken, waarvan de inhoud
niet te specificeren is. De voorzit
ter klopt op tafel en langzamer
hand begint het kalmer te wor
den. De voorzitter wees op de on
mogelijke taak van het béstuur,
dat noch materialen, noch werk
volk ter beschikking had.
Na deskundige adviezen werd
besloten de dijk niet te dichten,
maar op een afstand van 160 a
170 meter een nieuwe dijk te leg
gen, waardoor 4 hectare grond
werd prijsgegeven. De kosten
zouden worden gedekt door een
buitengewoon dijkgeschot van
175,per ha. De herstelkosten
waren geraamd op 450.000,
maar lagen tenslotte 11.000,
hoger. Uit bovenstaande blijkt
dat die eerste ingelanden van de
Prins Hendrikpolder kritische
mannen waren, want het bestuur
was nauwelijks 2 maanden in
functie of hen werd al een dijk
doorbraak verweten. In 1913
werd het bestuur weer op z'n
nummer gezet, want het voorstel
om het dijkgeschot op 14,te
brengen, werd prompt door de in
gelandenvergadering terugge
schroefd tot 7,50 per hectare.
In 1918 was er een binnendijkse
verzwaring die 20 mille kostte.
Overigens ontbreken er nogal wat
gegevens, vooral uit de jaren 1936
- 1953, want door de februari-
ramp van laatstgenoemd jaar ging
veel archief bij de toenmalige
secretaris-penningmeester Willem
Mol verloren. Hij was in 1937 de
eerste secretaris van Bendegom
opgevolgd en vervulde die functie
ruim 40 jaar. Wel is zeker dat in
1944 de Prins Hendrik door de
Duitse bezetter is geïnundeerd.
Als Sint Philipsland op 4 nov.
1944 wordt bevrijd, gaat de pol
der droog en is de schade aan zee
dijk al op 27 december hersteld.
Terwijl door de februariramp
1953 heel Sint Philipsland onder
water komt, blijft de Prins Hen
drikpolder droog. Wel wordt de
binnendijk van de Henriëttepol-
der flink beschadigd, maar van 1
op 2 februari door vrijwilligers en
militairen met zandzakken ge
dicht. Enorme lampen beschijnen
de wat spookachtige werkzaam
heden van die nacht. Nu ook
dachten de ingelanden er anders
over, nl. dat door het doortastend
optreden van de voorzitter en de
spontane hulp de Prins Hendrik
als enige polder van Flipland
droog bleef.
Door afsluiting van het Volkerak
veranderde het getij en kwam er
gemiddeld een halve meter hoog
water bij. Dat vergde aanpassing
van teenbreedte en kruinhoogte.
Met de plannen voor het Schelde-
Rijnkanaal in de 60-er jaren was
het voor de Prins Hendrikpolder
wel bekeken. Er was 24 hectare
grond mee gemoeid. De schade
claim leverde niets op, want in het
reglement, dat men ook in Den
Haag uit het hoofd kende, stond
dat die claim niet mogelijk was als
de gronden bij voortduring
bestemd waren voor publieke
dienst. De opheffing was aan
staande.
Door het kanaal werd de lozing
van het polderwater van het ge
deelte ten oosten van het kanaal
afgesneden. Er kwam een volau
tomatisch elektrisch gemaal. De
oostelijke kanaaldijk aan de
noordkant van de Pr. Hendrik
polder was volgens het dagelijks
bestuur niet voldoende bestand
om de aanval van het water bij
een N.W.-er storm te weerstaan.
Bij dijkbewaking was men op dat
punt extra attent. Zaterdag 2 ja
nuari 1976 bleken er gevaarlijke
gaten in de dijk te zijn geslagen.
Het dijkleger werd gemobiliseerd,
de gaten met zandzakken gedicht.
In 4 uur was het karwei geklaard,
dank zij de inzet van het dijkle
ger. Saamhorigheid in tijd van
nood is een groot goed, zo vulde
Bram van. Nieuwenhuijzen zijn
historisch overzicht aan.
Hij besloot zijn overzicht met de
meer recente en bekende geschie
denis van Oosterschelde-
compartimentering, een nog uit
gevoerde dijkverzwaring in 1980
en de gevolgen van die comparti
mentering voor de Prins Hendrik
polder. De ingelanden stemden
schoorvoetend in met tracé 4
oost, mits men compensatie zou
krijgen voor de landbouwgrond
die er door verloren ging. Dat
werd nog een flink gevecht, maar
uiteindelijk werd een stuk inge
polderd schor toegewezen en
kwam een vrijwillig kavelruilob
ject tot stand. Op de 150 procent
compensatie was het scheidend
bestuur toch wel een beetje trots.
Voor een goede zaak kan ook een
klein waterschap grote dingen tot
stand brengen, meende vah Nieu
wenhuijzen. In het laatste jaar
van het bestaan kwam de nieuwe
afwatering in het Zeeuwse gedeel
te van de polder klaar, geheel uit
gevoerd door het waterschap
Tholen met gemaal "De
Luyster."
Inmiddels is door grenswijziging
opnieuw een deel van wat eens de
Pr. Hendrikpolder was en is bij
Brabant en een deel bij Zeeland
terecht gekomen. De concentratie
kwam door goede samenwerking
van alle partijen op gewenste wij
ze tot stand. Juist bij onverwach
te gebeurtenissen is de kracht van
een bestuur van een waterschap
om snel en bekwaam te reageren,
bewezen, vond de voorzitter...Hij
wees op nu weer nieuwe ontwik
kelingen in het waterschapswezen
Zeeland, waar ruim 50 jaar gele
den nog 400 waterschappen wa
ren en nu
De Prins Hendrikpolder is al lang
gewend aan de concentratiege
dachte. Toen in 1974 op 65 jarige
leeftijd C. van Duuren als kan
tonnier in de A.O.W. ging, werd
geen opvolger meer benoemd. Al
het werk gebeurde door het wa
terschap Tholen of een loonwer
ker van De Heense polder. De
overgang is dan ook vrijwel ge
ruisloos verlopen. Het bestuur
van de Prins Hendrikpolder kon
dan ook 30 januari opgelucht
ademhalen vond van Nieuwen
huijzen die zijn uitvoerig histo
risch overzicht besloot met de
wens dat de Brabanders in de Bra
bantse concentratie en de Zeeu
wen in de Zeeuwse concentratie
tot in lengte van jaren in vrede en
vrijheid in een veilige polder met
goede waterbeheersing en wegen
bestand mogen leven en werken.
De symbolische overdracht van het waterschap de Prins Hendrikpolder
te St. Philipsland, dat na 75 jaar werd opgeheven. Het interprovinciale
Schelde-Rijnkanaal maakte de verdeling over Zeeland en Brabant no
dig.
De dijkgraaf A.A. van Nieuwenhuijzen (rechts midden) van de
Prins Hendrikpolder overhandigt een archiefdoos aan dijkgraaf l.C.
Hage van het waterschap Tholen en een sleutel van het gemaal aan de
dijkgraaf van de Heense polder, eveneens van Nieuwenhuijzen ge
naamd. Rechtsvoor de bestuursleden S. Wagemaker en l.C. de Jager
en rechtsachter secretaris-penningmeester M.C. Noorthoek en de
laatste kantonnier van de prins Hendrik, C. van Duuren, die ook na
zijn pensioen de Prins Hendrikpolder in de gaten hield.
"De landbouw ontwikkelt zich
zowel nationaal als internationaal
tot een zeer moderne bedrijfstak,
maar de OESO (organisatie eco
nomische samenwerking en ont
wikkeling) luidt de alarmklok
voor de agrarische sector omdat
het verzadigingspunt is bereikt.
Daarnaast zijn veel ontwikke
lingslanden met hulp van de in
dustrielanden hun agrarische pro-
duktie aan het uitbreiden. Alom
pleit men voor verlaging van de
garantieprijzen, terwijl het LEI
uitrekent, dat het arbeidsinkomen
van de akkerbouw op 52 ha op
pachtbasis zal terugvallen naar
circa 10.000 gulden. Op eigen
domsbasis is dit arbeidsinkomen
zelfs tien mille negatief", aldus
voorzitter Kosten.
Hij signaleerde een verschuiving
in de agrarische produktie, waar
bij de boeren steeds meer eikaars
concurrenten dreigen te worden.
Kosten pleitte voor het zoeken
naar realistische alternatieven.
Hij bekeek buiten bedrijfstelling
van landbouwgronden ten behoe
ve van natuurbescherming of
houtproduktie met argwaan.
"Gezien het klimaat en de grond-
kwaliteit in ons gebied, kan er
best nog gezocht worden naar
teelten met meer perspectief dan
bijvoorbeeld granen en een te
groot areaal suikerbieten. Wij
hebben vertrouwen in de creativi
teit van de Thoolse en Fliplandse
agrariër."
Gezien de kennis, ondervinding
en centrumfunctie van de Thoolse
bloemzaadteelt zag de ZLM-
Kringvoorzitter daarin meer mo
gelijkheden. "Verder zien wij
heus nog wel perspectieven in het
telen van vroege aardappelen, al
of niet onder plastic. Ook op dit
terrein moeten we onze kennis en
afzetorganisatiepatroon beter uit
buiten dan we momenteel doen."
Kosten zag bij de fruitteelt moge
lijkheden voor nieuwe rassen als
Elstar en Jonagold, verder voor
de bollenteelt en misschien ook
wel volle grondsgroenteteelt, wel
licht ook peulvruchten en gras
zaad. De glastuinbouw, die vorig
jaar behoorlijk uitgebreid is en
met uitzondering van de tomaten
tevreden kan zijn, ziet met dalen
de aardgasprijzen de perspectie
ven stijgen.
Naast een creatief, realistisch
bouwplan liggen er volgens de
Kringvoorzitter mogelijkheden in
nevenactiviteiten als kamperen bij
de boer, zeker gezien de uitbrei
ding van de voorzieningen bij Go-
rishoek. Op een bedrijf waar
overschot is aan arbeid, past vis
kweek heel goed, aldus de Kring
voorzitter. Hij uitte zijn waarde
ring voor hèt gemeentebestuur,
dat ook aan de landbouw denkt.
Over de toekomstige zoetwater
voorziening zei Kosten, dat eerst
grondig bestudeerd moet worden,
wat zoet water voor Tholen en St.
Philipsland kan betekenen, dui
delijk toegesneden op de moge
lijkheden, klimaat, bodem, ken
nis en afzetpatroon. "Het water
schapsbestuur dient niet te twijfe
len over het starten van het onder
zoek hoe het water kan worden
gedistribueerd, hoe een waterbe-
heersingsplan eruit zou kunnen
zien, wat de positieve effecten
kunnen zijn en hoe een en ander
zo goed en goedkoop mogelijk
uitgevoerd kan worden. Laat een
studiecommissie van waterschap
en Landbouwschap alle aspecten
in zo breed mogelijke verbanden
bestuderen."
Kosten pleitte, zoals hij al in de
commissie bedrijfsleven had ge
daan, voor een gelijktijdige aan
pak met de administratieve ruil
verkaveling. "Dat zou kunnen
betekenen, dat over beide onder
werpen hoofdelijk gestemd kan
worden", zei Kosten, gezien de
discussie over besluitvorming en
inspraak van grondeigenaren en -
gebruikers tijdens de studiedag
over zoet water in Haestinge.
De Kringvoorzitter meldde over
de veehouderij, dat ondanks
super- en medeverantwoordelijk
heidsheffing het onderste regeltje
toch wel acceptabel is. "Het is ge
lukkig een vrij goed draaiende be
drijfstak, althans voor het melk
vee. Als gevolg van de grote over
schotten is de prijs van het vlees
vee zeer slecht."
Kosten signaleerde zorgen over de
mestproblematiek. Er zijn hier
geen overschotten, maar gezien
de vele slappe gronden en de kli
matologische omstandigheden
zou een uitrijverbod tijdens de
wintermaanden een schrikbeeld
zijn. "Onze veehouders kan men
nauwelijks laten meebetalen aan
een algemene heffing om de
weg te wer-
mestoverschotten
ken."
Ingaande op het markt- en prijs
beleid zei de voorzitter, dat de
bond van Europese boerenorgani-
saties (Copa) uitkomt op een ge
middelde prijsverhoging van
4.7% voor 1986. Voor produkten
met een groot overschot wil men
rekening houden met de slechte
marktpositie, maar bevriezing
van de prijzen van gegarandeerde
produkten over de gehele linie
leek Kosten een moeilijk accep-
teerbaar uitgangspunt. "In een
'welvaartsstaat als Nederland is,
zal niemand met een negatieve be
loning van zijn arbeid genoegen
nemen. We hebben evenveel recht
op acties voor onze beloning als
de medische specialisten, (die
maandag actie voerden) die een
hogere verdiensten-capaciteit
hebben dan de gemiddelde agra
riër", zei de Kringvoorzitter.
Ir. M.C. Geuze uit Oud-
Vossemeer, beleidsmedewerker
bij het Landbouwschap ten Den
Haag, stemde in met een voor
zichtig prijsbeleid en een medeve
rantwoordelijkheidsheffing, wat
uitkomt op bevriezing. Hij sprak
uitvoerig over het Groenboek, dat
EEG-commissaris Andriessen
heeft laten beschrijven wegens de
zorgen over de overproduktie.
geveer ƒ340,
jaar.
per bedrijf per
Donderdagavond kwamen de
Thoolse veehouders in café Tol-
rust bijeen voor hun eerste verga
dering in 1986. Voorzitter D.M.
Giljam begon met een hartelijk
welkom voor 35 aanwezigen,
daarna blikte hij terug over de re
sultaten van het afgelopen jaar.
De heer Giljam noemde 1985 een
redelijk jaar voor de Thoolse vee
boeren. "De voederpositie was
dankzij het goede najaar goed, er
was voldoende gras. De prijzen
van het krachtvoer waren rede
lijk. De kwaliteit van de voeder-
kuilen was goed, alleen de kwan
titeit viel wat tegen. De verkoop
'van kalfvaarsen steeg. Maar als
gevolg van de grote vleesover
schotten zijn de vleesveeprijzen
slecht.
Nu dreigen we de dupe te worden
van een landelijke regeling inzake
de mestoverschotten", aldus de
voorzitter.
De normstelling is gebaseerd op
het element fosfaat per hectare.
Er mag 125 kilo fosfaat per jaar
per hectare verspreid worden op
bouwland, 250 kilo op grasland
en 350 kilo op snijmaispercelen.
Vanaf 1991 zullen de fosfaatge
haltes per hectare nog verder wor
den terug gedrongen. Ook komt
er een verbod op het uitrijden van
mest op bevroren en besneeuwde
grond. Met deze bepaling wordt
de afspoeling, die onder deze om
standigheden gemakkelijk op
treedt, beperkt. Verder komt er
een uitrijverbod van november
tot februari, omdat dan de uit
spoeling het grootst is. Dit is
vooral voor Tholen een pro
bleem, gezien de vele slappe gron
den. Deze data kunnen al naar ge
lang de klimatologische omstan
digheden wijzigen. Ook zal enige
fasering mogelijk zijn om de be
trokkenen voldoende gelegenheid
te bieden om te zorgen voor vol
doende opslagcapaciteit. De vee
boeren worden dan gedwongen
om hun mest op te slaan in silo's
(al gauw een investering van een
halve ton).
Er komen ook heffingen op vee
voeder (vier cent per 100 per kilo
krachtvoer), onafhankelijk of het
bedrijf mesttekort heeft of niet.
Dit betekent omgerekend over de
93000 mestproducerende bedrij
ven in Nederland een heffing van
gemiddeld ƒ60,— per bedrijf.
Voor de overschotheffing geldt
voor alle bedrijven een heffingvri-
je voet van 125 kilo fosfaat per
hectare per jaar. Wordt deze hoe
veelheid overschreden, dan is de
betrokken veehouder boven die
heffingvrije voet heffing van
ƒ0,50 per-kilo fosfaat per ha ver
schuldigd, met dien verstande,
dat voor een productie groter dan
125, maar kleiner of gelijk aan
200 kg. fosfaat per ha per jaar
ƒ0,25 per kg. fosfaat verschuldigd
is. Voorwaarde is aan wel dat het
bedrijf moet beschikken over
landbouwgrond. Voor bedrijven
zonder grond geldt een heffing
van twee kwartjes voor elke ge
produceerde kilo fosfaat. En ook
is dan de heffingvrije voet niet
van toepassing. De kosten van de
overschotheffing voor melkvee
bedrijven worden gemiddeld on
In bepaalde delen van Nederland
is een groot mestoverschot. Dit
komt doordat er veel grote veebe
drijven zijn met weinig grond.
Maar op Tholen kent men het
probleem van het mestoverschot
niet, er is een mesttekort. Als een
boer mest over heeft en z'n buur
man kan het goed gebruiken, mag
hij het (volgens het wetsontwerp)
niet bij z'n buurman verspreiden,
maar eerst moet de veehouder de
overschotheffing betalen. "Het
enige wat we hieraan kunnen
doen is via onze standorganisa
ties, de Z.L.M., de C.B.T.B. en
de N.C.B. vanonder deze maatre
gelen uit te komen want wij moe
ten gaan betalen voor problemen
elders", aldus voorzitter Giljam
van de veehouderijcommissie
Tholen en Sint Philipsland.
Woensdagmiddag omstreeks
16.00 uur brak brand uit in de
berging achter de woning Markt
16 te Poortvliet. Daar huizen en
kele konijnen en lag een baal hooi
voor de beestjes. In hoeverre de
kinderen van het gezin hierbij be
trokken zijn geweest, kon niet di
rect worden uitgemaakt. Maar de
schade kon na blussing toch be
perkt blijven en de konijntjes
kwamen er goed af.
Geuze gaf aan, dat de problemen
voor de bestaande gewassen zul
len toenemen. Daarom pleitte hij
voor actieve aandacht voor nieu
we produkten, afzet- en verwer
kingsmogelijkheden. "De voor
delen van ons klimaat en onze bo
dem moeten we uitbuiten".
Hij schetste zeer uitvoerig de ach
tergronden van de huidige over
schotsituatie in de EEG van de
twaalf, sinds de toetreding van
Spanje en Portugal per 1 januari
j.l. Zo is er elke vijf jaar een ton
graan per ha. bijgekomen, Rus
land moderniseert ook onder de
nieuwe, jongere leider Gorbatsjov
en de EEG zelf zit met budgettai
re problemen. Daarnaast spelen
verkiezingen een rol, de biotech
nologie, de handelspolitiek, e.d.
Door de hoge produktie staan de
aardappelprijzen in Europa sterk
onder druk. De Duitse minister
van landbouw wil de aardappel-
produktie beperken, maar jr.
Geuze noemde dat een schrik
beeld voor Nederland. Commis
saris Andriessen voelt minder
voor contingentering gezien de
bureaucratisering die daarvan het
gevolg is.
"Jouw vrouw ook, Bram?"
"Och, Wicher, zij heeft haar o-
gen ook niet in de zak.
Zij zet niet zo vlug grote ogen op
als de prijs erg laag ligt. Zij koopt
altijd bij OPTICIEN VAN MIL-
HEIJNS. Daar is 't nieuwste echt
nieuw. Daar is 't betere echt be
ter. En daar is de prijs eerlijk en
de garantie fantastisch...".
"Zo Bram. Jij hebt toch geen
aandelen in de zaak van OPTI-
CIËN VAN MIL-HEIJNS?" "Nee
Wicher, maar ook geen prijsfan-
tasieën....".
BERGEN OP ZOOM Wouwsestraat 8
Advertentie I.M.
val, de onderzoekskosten van
landbouw en industrie, concur
rentievervalsende maatregelen,
e.d. Daaruit kwam o.a. naar vo
ren, dat het landbouwbeleid de
EEG-burger 400 gulden per jaar
kost, terwijl we qua overschotten
een halfjaar of minder vooruit
zouden kunnen als er nu niét meer
geproduceerd zou worden. Ir.
Geuze werd met een geschenkbon
bedankt voor zijn bijdrage.
De beleidsmedewerker van het
Landbouwschap behandelde ver
schillende produkten als graan,
suiker, zuivel en rundvlees en
concludeerde, dat er verchuivin-
gen zullen optreden. Hij bepleitte
sociaal-culturele maatregelen als
een beëindigingsregeling voor ou
dere boeren. De toetreding van
Spanje en Portugal levert 50 mil
joen meer consumenten op in de
EEG. Nederland krijgt concur
rentie ten aanzien van groente en
fruit, maar exportmogelijkheden
voor zuivel, rundvlees en bloe
men. Alles bij elkaar levert dat
voordeel op, concludeerde ir.
Geuze. Tijdens de discussie kwam
het uit produktie nemen van
grond nog aan de prde, de
landbouw- of natuurbestemming
van de buitendijkse gronden in
het Krammer/Volkerak, emballa-
geproduktie (vezels) van maï'saf-
Het huishoudelijk reglement werd
gewijzigd omdat een zittingsperi
ode van 2x4 jaar voor
bestuursleden, adviseurs en com
missieleden in de ZLM-Kring
Tholen/St. Philipsland proble
men oplevert gezien de snelle wis
seling. Mede in verband met de
kosten van kadervorming wil men
langer van de betrokkenen profi
teren. Voortaan is een zittingspe
riode van 3x4 jaar mogelijk.
Penningmeester L.C.J. Potappel
meldde een batig saldo van
143,22 waardoor de bezittingen
stegen naar 10.672,49. Dhr.
Jagt liet weten, dat bij de kascon
trole alles in orde was. G.L.D.
Gaakeer uit Oud-Vossemeer volg
de W.J. van Putte op in de con
trolecommissie. Aan bedrijfs-
voorlichter. L.N. Bax werd een
door alle 56 aanwezigen onderte
kende kaart 'van harte beter
schap' gestuurd in verband met
zijn verblijf in het ziekenhuis.
Secretaris P.K.M. Stouten gaf in
zijn jaarverslag een terugblik op
1985, inclusief het weer, de fusie
besprekingen van de Oester
schelp, de tweeverdienersregeling
voor tijdelijke arbeidskrachten in
de landbouw, de onvrede over erg
grote verschillen in aansluitings-
kosten op het aardgasnet, wild-
schade, enz.
Binnen het Kringbestuur vonden
de volgende wijzigingen plaats:
mevr. Wisse-Kleppe is als advi
seuse van de Plattelandsvrouwen
opgevolgd door mevr. C.
Stoutjesdijk-Engelvaart, dhr.
M.Ph. van der Weele werd als
voorzitter van de Vereniging voor
Bedrijfsvoorlichting opgevolgd
door dhr. M.A.J. van Tilbeurgh.
Dhr. Stap volgde sociaal-
economisch voorlichter P. Tig-
chelaar op en secretaris Stouten
werd lid van de redactieraad van
het ZLM-blad in plaats van dhr.
A.M. Gaakeer.
Per 1 januari werd A.G.M. Wisse
voorzitter van de regionale tuin-
bouwcommissie in plaats van dhr.
L. Hage. Als nieuwe leden wer
den benoemd: A.A. van Luijk en
A. van Iwaarden in plaats van L.
Hage en J. Slager. In de beheers
commissie van de Ihno-school de
Oesterschelp werd mevr. van
Westen-de Visser opgevolgd door
mevr. Hage-Minheere.
De ZLM-Kring Tholen/St. Phi
lipsland telde in september 779 le
den met een oppervlakte aan
grond van 10.088 ha, 10 ha glas
en ruim 900 varkens. Er woonden
56 leden de jaarvergadering bij te
genover vorige keer 93.
