Groen
Zonder hoofdelijke stemming bracht
Eerste Kamer de zeven naar
één Thoolse gemeente
Toch alvast flexibel en tolerant beleid gevraagd van nieuwe raad
Men hoorde en zag uur T naderen
Deze week
Nationale Kollekte
voor Geestelijk
Gehandicapten
22 oktober 1970
26ste jaargang no. 48
Nieuwsblad voor de streek Tholen en Sint-Philipsland - Waar in opgenomen de Thoolse Courant - Postbus 5 - Sint-Annalan d - Telefoon 01665 - 375 - Postgiro 12.44.07 - Verschijnt elke donderdagmiddag.
Abonnementsprijs ƒ4,75 per halfjaar, per post f 5,75 - Losse nummers 25 cent - Sluitingsdatum advertenties dinsdagmiddag - Advertentieprijs ƒ0,17 per mm BTW - Spierinkjes t/m 20 woorden ƒ3,BTW - Hoofdredacteur - uitgever G. Heljboer.
Zo snel hebben we het in de kleine
uurtjes van de Eerste Kamerherinde-
lingsnacht Tholen niet meer kunnen
naslaan, maar het is al een hele tijd
geleden, dat in deze rubriek het her-
indelingsverkeerslicht op rood sprong.
Nu mag het wat afgezaagd aandoen
weer met dit onmisbaar verkeers-
voorlichtings- en aan wij zings instru
ment te komen aandragen als een
Thoolse herindelingssymboliek, maar
het gaat evenmin aan, dat verkeers
licht altijd op rood te laten branden.
Laten we daarom die symboliek nog
voor éénmaal mogen vervolgen en
tegelijkertijd afsluiten. Al bij de
jeugdverkeersles wordt de betekenis
van het rood en groen licht bijge
bracht. Het rood dwingt tot stoppen,
omdat de oranje-waarschuwing reeds
voorafging. Die oranje-waarschu
wing werd in dezelfde kolom gekalkt
op het moment dat staatssecretaris
Westerhout zon vier of vijf jaar ge
leden kwam binnenvallen met het
herindelingsvoorstet. Heel stout was
er toen de profetische -brood-etende-
uitspraak- en kop boven deze kolom:
De pap is gestort. Niet iedereen in
onze goede samenleving was het
daarmee eens. Er werd een nogal
heftige reactie gelanceerd van zelfs
herindelingsvoorstanderszijde, dat er
nog niets gestort was, zolang de
lange democratische-herindelingsweg
niet was afgelegd. Het wil geen
borstklopperij zijn, maar naar onze
mening spijtig genoeg bleek en blijkt
nu zeker toen die pap reeds te zijn
gestort. Daar hielpen zelfs geen 45
raadsleden tegenstanders aan. Het
bewijs werd dinsdag wettig en over
tuigend bewezen.
Zo blij zijn we niet toen reeds ge
lijk te hebben gehad. Men heeft tus
sen de regels door wet kunnen na
gaan, dat ons herindelingsenthousi-
asme niet groot was. Zonder bepaal
de voordelen daarvan te willen uit
sluiten. Het was ons niet mogelijk
het voordeel van de individuele bur
ger te ontdekken. Maar ieder zijn
mening. En bovendien, nu viel de be
slissing. En al klinkt het misschien
wat vreemd uit de mond van een eer
tijds niet-voorstanderwe gaan u
thans toch voorhouden, dat het her
indelingsverkeerslicht deze week van
rood op groen is gesprongen.
Dat wil zeggen, dat doorrijden
weer mogelijk is. De beletsels zijn
opgeheven. Er mag weer Thools gas
worden gegeven. En vooruit gere
den. Naar de nieuwe toekomst.
Groen betekent hoop. En nu moet
er maar hoop zijn op die goede toe
komst voor ons gebied. Maar wan
neer je net doet of het licht nog altijd
op rood'staat en je dus gedwongen
voelt te blijven staan, gebeurt er niks.
Maar dan ben je ook kleurenblind.
En niet geschikt voor het schilderij
van de toekomst Tholen. Dat groen
vergt van ons allen doorrijden. Dat
groen vergt van ons allen aktiviteit.
Dat vergt verdraagzaamheid voor je
buurman van rechts. Desnoods, al is
het minder verkeerstechnisch juist,
van je buurman van links. Maar pro
beer wel bij hem te blijven. Als men
het wat duidelijker wil. Kon die buur
man van links het helpen, dat het
licht op rood en nu op groen sprong.
Evenmin als die buurman van rechts.
De installatie werkte van hogerhand.
Welnu, dan valt niemand te verwij
ten, dat het eerst rood, dat het nu
groen werd. Voor allen geldt nu wel:
doorrijden!
Dinsdag 20 oktober 1970 heeft de Eerste Kamer der Staten Generaal precies een uur nodig gehad, inclusief de thee
pauze, om het wetsontwerp tot herindeling van het eiland Tholen af te ronden. Na een dik half uurtje voor de nog altijd
zes woordvoerders-kamerleden, had minister Beernink minder dan die tijd nodig om het antwoord en zijn wetsvoorstel af
te ronden.
De kogel is door de kerk, zo kennen we ook de uitdrukking op Tholen om tot de conclusie te komen dat de zaak is afge
daan. En in dit geval wil het zeggen, dat de zeven gemeenten op Tholen zijn teruggebracht tot één geheel.
In die laatste fase was het opnieuw frappant, hoe door vrijwel alle partijen een beroep gedaan scheen te moeten worden
op een flexibel en tolerant beleid van de nieuwe gemeenteraad. Het riep het gevoel op, dat men bepaalde zaken wat over
trok om het via schijnbaar heftige tegenstand toch zonder hoofdelijke stemming te gaan goedkeuren.
Het heeft de twijfel bij tegenstanders van de herindeling op Tholen niet kunnen verminderen en het zal de voorstanders
niet de voldoening hebben gegeven, dat men het in Den Haag nu helemaal wolkeloos inzag. Maar aan het feit zelf doet het
niets af. Ook al moeten er nog wat, laten we het zo maar noemen, administratieve formaliteiten aan voorafgaan, de herin
deling van de Thoolse gemeenten gaat in op 1 juli 1971.
TE LANGE PROCEDURE
Het wordt ook wel hoog tijd ,dat dit nu
ezns gaat gebeuren, zo kon men uit de in
leiding van de eerste spreker, de PVDA-er
Troostwijk opmaken. Hij begon zijn betoog,
Waarvoor hij tien minuten had laten reser
veren, maar waarvoor hij minder dan die
tien nodig had, met er op te wijzen, dat het
wetsontwerp 3 jaar geleden door de minister
is ingediend, maa- het komt er met inbegrip
van het eerste voorstel "op neer, dat het bij
elkaar 5 jaar heeft gekost, eer er spijkers
met koppen zijn geslagen.
Dat betekent, dat de betrokken gemeenten
wel een zeer lange adem moeten hebben om
dit uit te zingen. Spreker toonde zich voor
stander van een goede voorbereiding, goed
overleg en een goede inspraak, maar dat
betekende voor hem niet, dat 'het zoveel tijd
moet vergen. Voor de burgemeester wordt
de onrust er door vergroot. Plannen wor
den in de ijskast gezet. De bezetting van het
ambtenarencorps loopt terug en met name
jongeren proberen een goed heenkomen te
zoeken. Goede sollicitanten komen er niet
in zo'n onzekere periode en de administra
tieve situatie gaat er bepaald niet op voor
uit.
Bij elkaar is dat een slechte zaak, al voeg
de spreker er aan toe, dat dit op zichzelf
niet het belangrijkste argument mag zijn om
het er dan door te drukken. De heer Troost
wijk wenste ook niemand een verwijt te ma.
ken, maar verzocht de minister wel te willen
bevorderen, dat de procedures van gemeen
telijke herindelingen worden versneld. Voor
Tholen werd het een slakkengang.
VOSSEMEER BEKNOT
Tijdens de op Tholen gehouden hearing
van de Eerste Kamercommissie is gebleken
dat er voorstanders zijn van bestendiging
der huidige situatie, ook omdat het mogelijk
is, dat een nieuwe raad met name een be
staande situatie in Oud-Vossemeer zou ver
bieden. De minister erkent ook, zo vervolgde
de PVDA woordvoerder dat die mogelijkheid
aanwezig is, wanneer hij in zijn eindverslag
schrijft: „Intussen moet worden erkend, dat
de mogelijkheid aanwezig is dat door de ge
meenteraad van de nieav. gu vormde gemeen
te zou kunnen worden besloten tot het ver
bieden van verschillende manifestaties en
activiteiten welke thans geoorloofd zijn."
En dan geeft de minister ook zelf het
enige middel aan om dat te voorkomen:
handhaving van de zelfstandigheid van Oud-
Vossemeer. De heer Troostwijk verklaarde
de minister te kunnen begrijpen, dat zulks
niet juist zou zijn, Waarom hij er ook niet
op zou willen aandringen. Men zal echter
moeten toegeven, dat in een groter bestuur
lijke eenheid onderdelen in de knoop kunnen
raken. Het past dus niet allemaal goed in el
kaar. Teneinde zekerheid te hebben dat in
dit opzicht al het mogelijke wordt gedaan,
verzocht dhr. Troostwijk een volledige in
ventarisatie van de vragen, die er bij de
staatscommissie Cals-Donner zijn gerezen
ten aanzien van de bestuurlijke reorganisatie
Het hierboven geciteerde antwoord op zich
had dit kamerlid niet geheel kunnen bevre
digen. Bovendien zal die wet nog wel een
jaar of vijf op zich laten wachten, vreesde
spreker, waarom hij te meer hoopte dat de
nieuwe raad van Tholen wijsheid door ver
draagzaamheid zou tonen. Tenslotte verklaar
de dhr Troostwijk dat zijn fractie haar stem
niet aan dit wetsontwerp zou onthouden.
Om op je trouwdag in bizondere belangstelling te komen, moet je eigenlijk kleuter
onderwijzeres worden. Dan is er immers tegelijkertijd de jeugd bij betrokken en
door die jeugd ook extra aandacht. Dat overkwam ook het bruidspaar Ria
Vermaas uit Stavenisse met Dick Vogelaar uit Dinteloord. Het liep eigenlijk over
vijf gemeenten bij dit huwelijk. Juffrouw Ria komt uit Stavenisse, haar echtgenoot
uit Dinteloord, de trouwpartij vond plaats in Sint-Maartensdijk, de kerkelijke
bevestiging in Dinteloord en eigenlijk het meest van allemaal waren er de Poort-
vlietse kleuters bij betrokken. Voor hen was het tevoren en op de dag zelf eigen
lijk een nog groter feest dan voor de hierbij meest betrokkenen zelf. De hoofd
kleuterleidster, bestuursleden en andere medewerksters hadden er het nodige aan
gedaan om het voor de jeugd heel plezierig en voor de bruilofts gasten bizonder
aantrekkelijk te maken. Versierde mutsen en hoeden, ereboogmateriaal en een acht
tal personenwagens waren voor dat alles nodig.
Op de foto lijkt juffrouw Ria wel een gesluierde Israëlitische, want de bruidsjonker
met de hoge steek leverde het om precies bij het fotoknipje de bruid elk uitzicht
te ontnemen. Maar het is toch echt juffrouw Ria op de foto en met de bruidegom
jeugdige feestvierders. Na de plechtigheid in de Smalstad ging het naar Steen
bergen, waar ook het 'Wantenwevertje' getuige was van de kerkelijke plechtigheid.
Opnieuw had menig Thools gemeentebestuur er een retour Den Haag voor over
om de laatste fase der Thoolse herindeling mee te beleven. Men zag de fantasties
mooie vergaderzaal, het machtige doolhof der Eerste Kamergebouwen, het domi
nerend schilderij van Koning Willem I, men zag enerzijds voorzitter De Niet en
griffier en anderszijds een wat eenzame minister van Binnenlandse Zaken. Men
kwam, zag en voelde de beslissing aankomen. Kwart over drie viel de hamer. De
zeven van Tholen waren één. De patiënten waren al zo lang en zo verschillend
voorbereid op de ingreep, dat de operatie als het ware apathisch werd ondergaan,
ook al kwam er geen narcose aan te pas. Hier en daar kronkelde een vlammetje
hoop op hernieuwd leven onhoog, al vervaagde het nog vrijwel op hetzelfde mo
ment tegen het licht en de lijstversiering van een kunstig Eerste Kamerplafond.
Het werd allemaal beleefd door het Tweede Kamerlid en VVD-er Wiegel, die
ook aan dit (bittere) eind van zijn belangstelling deed blijken, door statenlid
E. Ph. Nieuwkerk uit Tholen en door de volgende gemeentebestuurders of betrok
kenen uit de kleine zeven, die tot een grote één werden gelast.
Uit Tholen burgemeester Van Boeijen, secretaris Laban, wethouder Jansen en
de raadsleden Broekhuis, Griep, van den Heuvel, Quist, mevrouw Reness en
Rossum.
Uit Oud-Vossemeer door wnd. burgemeester Van Engelen en raadslid Mees.
Uit Sint-Annaland door burgemeester Baas, wnd. secretaris Leune, wethouders
Scherpenisse en Stols en raadsleden Den Engelsman, Kurvink,- Van Schetsen en
van der Weele.
Uit Stavenisse door wnd. burgemeester Moerland.
Uit Sint-Maartensdijk door secretaris Benou, de wethouders Koopman en Kloet
raadslid Robbe en ambtenaar Quist.
Uit Scherpenisse door wethouder Kleppe en Polderman, secretaris Van Doorn,
raadslid Bijnagte en Dijke en mejuffrouw Bijnagte.
Uit Poortvliet, door burgemeester Van Doorn.
Uit Sint-Philipsland: door burgemeester Van Velzen en de wethouders Rijstenbil
en Walpot en ...uiteraard... door uw verslaggever.
WAAROM KWAM THOLEN ZELF
NIET MET GEWESTVORMING?
Tweede woordvoerder Was de CHU-er
Knotnerus. Hij was het eens met vorige
spreker, dat de procedure veel te lang had
gelopen. De CHU is in principe voor groter
bestuurlijke eenheden, dus in principe ook
voor herindeling van Tholen. Nu zijn er uit
dit gebied echter heel wat bezwaren aan
gedragen, meer dan we elders in Zeeland
zijn tegengekomen.
Op Tholen pendelt a/3 deel van de be
roepsbevolking, maar blijft er wel W'onen.
35% zit in de landbouw, maar de uitstoot
daar zal nog verder doorgaan.
De meerderheid van de Thoolse bevolking
is tegen de herindeling. We hebben tijdens
het Eerste Kamerbezoek gezien, hoe ver
schillende leuzen op de weg waren gekalkt,
zoals „handen af van Vosmeer" en „Tholen
is tegen de herindeling", enz. Ons is ook
gebleken dat er nog al wat afwijkende bevol
kingsstandpunten zijn, dat er bijvoorbeeld een
verschillende benadering is van de handha
ving van de zondagswet.
We hechten grote waarde aan inspraak
van de bevolking en zien dan ook wel enkele
tegenspraken in het eindverslag van de mi
nister.
Daarom ook hebben we in het commissie
verslag de mogelijkheid van gewestvor
ming naar voren gebracht. Weliswaar niet
voor een groot bevolkingsareaal, maar vele
taken zouden toch kunnen worden onder
gebracht bij zo'n gewest-bestuur. Ik betreur
het, zei de heer Knotnerus, dat men op Tho
len zelf niet met een dergelijk initiatief van
gewestvorming is gekomen. De minister
wijst het af vanwege het te kleine gebied.
Op Tholen zelf wordt gevreesd, dat er van
een binnengemeentelijke decentralisatie wei
nig te maken zal zijn Naast de geopperde ge
westvorming is door de CHU daarom ook
nog gedacht aan een tweedeling van het
eiland, gescheiden door de Pluimpot.
Nu zegt de minister wel, dat in eerste
instantie juist Scherpenisse en Sint Maar
tensdijk voor samenvoeging in aanmerking
kwamen, maar ons is niet gebleken ,dat beide
gemeenten daarvoor zelf zo geporteerd waren
Ook tussen beide bevolkingen is een niet
dusdanige overeenkomst dat zulks aanbe
veling verdient.
Mogelijk zijn we wat meer optimistisch
gestemd tegenover de problemen die er
voor Oud-Vossemeer in de samenvoeging
liggen dan anderen. We willen hopen, dat
de nieuwe gemeenteraad zal komen tot ver
standige besluiten tot heil van het eiland
Tholen, zo besloot senator Knotnerus zijn
betoog, wat tegelijkertijd betekende, dat ook
de CHU-fractie het wetsontwerp ging steu
nen.
TWEE GEMEENTEN GEVEN
NIET DE OPLOSSING
Eerste Kamerlid Elfferich van de ARP
verklaarde niet met stenen te willen gooien,
maar de Thoolse procedure heeft inderdaad
te lang gedraaid. Het samenvoegen van de
zeven tot één Thoolse gemeente van een
zestienduizend zielen achtte spreker juist.
Ook mijn fractie heeft nog even gespeeld
met de gedachte aan twee gemeenten, maar
dat is een kunstmatige herindeling en de
eigenlijke problemen door onderlinge verschil
len waren er niet door opgelost. Het vor
men van een voorlopig gewest wijst de minis
ter mijn inziens op goede gronden af, ver
volgde de ARP-woordvoerder.
DECENTRALISATIE
Van groot belang in dit wetsontwerp
achtte de heer Elfferich wel om te komen
tot gemeentelijke decentralisatie en de op
dracht voor het nieuwe gemeentebestuur van
Tholen om binnen 2 jaar verslag uit te bren
gen over de daarmee gemaakte vorderingen.
Met name kan dat van belang zijn voor
de problematiek Oud-Vossemeer, waar een
zo groot deel van de bevolking rooms ka
tholiek is. De SGP heeft er een hoog per
centage, maar het vormt niet de meerderheid
Mogelijk gaat de vrees van Oud-Vossemeer
dan ook wat te ver, zonder ze ongegrond te
willen noemen.
INWENDIGE ZENDING
Nog wat nader inhakende op een mo
gelijke binnengemeentelijke decentralisatie
zei de heer Elfferich, dat met name de bur
gemeester van Tholen dat voortshands nog
wat meer zag als kruimelwerk, dan als een
duidelijke zaak, met ervaringen van elders.
Mogelijk is het gewenst ten aanzien hiervan
wat inwendige zending te bedrijven, sugge
reerde hij.
Of men nu voor of tegen de herindeling
is op Tholen, men blijkt nu toch wel naar
een uiteindelijke beslissing te verlangen. De
meningen over de herindelingen zelf zijn
GROENEN
DOORRIJDEN.
OOK EERSTE KAMER EENS
MET BEERNINKS
HERINDELINGSVOORSTEL.
PER 1 JULI ZEVEN
GEMEENTEN TOT ééN.
REACTIES VAN
GEMEENTEBESTUURDERS
OP DE EINDBESLISSING.
RESULTAAT AHOY-AKTTE
IN DE STREEK.
SINT-MAARTENSDIJK
GEEFT GARANTIE
EVENTUEEL TEKORT
ZVU EVENEMENTEN.
GEHELE RAAD ACHTER
MARKTBELEID.
GULLE COLLECTE-GEVERS
EN SLECHTE GEMEENTE
BELASTING BETALERS IN
SINT-PHILIPSLAND.
EERSTE WINST VOOR
NOAD-RESERVES.
Als ieder de ander wilde helpen,
waren allen geholpen.
DIT NUMMER BESTAAT
UIT VEERTIEN PAGINA'S
Van 26 oktober tot 1 november a.s, wordt
de Nationale Kollekte voor Geestelijk Ge
handicapten gehouden. In aanmerking geno
men dat 2 a 3 procent van de bevolking van
licht tot zeer zwaar geestelijk gehandicapt
is en dat door de overheid subsidies verleend
worden van 60 tot 80 procent in de vele
activiteiten op het gebied van de zwakzinni
genzorg, is het een duidelijke zaak dat neg
vele miljoenen per jaar uit particuliere bron
nen dienen voort te komen.
De Nationale Kollekte voor Geestelijk Ge
handicapten is in het leven geroepen om deze
tekorten te dekken. Belangrijk is, dat de helft
van de opbrengst in het rayon blijft voor
plaatselijke en regionale voorzieningen. De
andere helft dient voor de grote landelijke
voorzieningen.
In de Nationale Kollekte voor Geestelijk
Gehandicapten werken de verschillende or
ganisaties op het gebied van de zwakzinni
genzorg van rooms-katholieke, protestants-
christelijke en algemene signatuur samen.
Daarbij is ook „Philadelphia", die in on
ze streek een afdeling heeft.
Op het ogenblik zijn er in Nederland 35
dagverblijven voor oudere geestelijk gehan
dicapten, 50 kinderdagverblijven, 80 gezins
vervangende tehuizen en 6 short-stay homes.
per gemeente niet gelijkluidend, maar een
andere oplossing zag spreker toch ook niet.
Deze spreker eindigde met een dringend be-
roep te doen op het nieuwe gemeentebestuur
van Tholen om ernst te maken met de bin
nengemeentelijke decentralisatie.
ALLEEN NOG BESTUURLIJKE
SANERING
De heer Theijssen van de KVP constateerde,
dat eigenlijk alle aangevoerde argumen
ten tot herindeling van het eiland Tholen
hadden afgedaan, behalve dan de sanering
bestuurlijke organisatie.
Voor spreker was het geen vraag geweest
of er twee of één gemeente moest komen.
Zijn fractie had pertinent voor het laatste
gekozen. In Zeeland is nu vrijwel alles
gesaneerd. Tholen wordt daarvan het sluit
stuk genoemd. De Brabantse senator spoorde
de minister aan nu ook de herindeling in
zijn gemeente te versnellen. Laat de stukken
ervan niet vergelen en de studerenden ver
grijzen, waarschuwde de KVP woordvoer
der.
ZONDAGSWET
Op Tholen neemt de gemeente Oud-Vos-
semeer in politiek opzicht een bizondere
'plaats in, vond dhr. Theijssen. Er liggen
duidelijke verschillen met de andere gemeen
ten. Terecht erkent de minister de mogelijk
heid dat de nieuwe gemeenteraad de be
staande Vossemeerse situatie kan wijzigen.
Al eerder drong de KVP er op aan om wat
houtwerk aan te dragen voor letter en geest
van de zondagswet en toen is door de
minister geantwoord, dat het treffen van
maatregelen tot handhaving van het chr.
karakter der zondag niet kan leiden tot stil
stand van het openbaar leven. Wanneer
iets niet moet indruisen tegen de geest en
letter van de zondagswet kan men zich even
goed afvragen of een verbod van sport op
zondag wel mogelijk is. In concreto is dit
