Nog
aardgas
1 juli
Plaatselijk Nieuws
Eindverslag Eerste Kamer herindeling
Meningen evenals op Tholen
verdeeld
De zondagswefgeving in hef
geding
Sommige leden prefereren
een tweedeling
In 1973 eerste
atoomstroom
voor Zeeland
Deze week
Abonnees
Badmeester bijna kopje onder
mm. i -r - m
INDUSTRIËLE STATEN-
EXCURSIE
Voor de politierechter
THOLEN
24 september 1970
26ste jaargang no. 44
Nieuwsblad voor de streek Tholen en Sint-Philipsland - Waarin opgenomen de Thoolse Courant - Postbus 5 - Sint-Annaland - Telefoon 01665 - 375 - Postgiro 12.44.07 - Verschijnt elke donderdagmiddag.
Abonnementsprijs ƒ4,75 per halfjaar, per post ƒ5,75 - Losse nummers 25 cent - Sluitingsdatum advertenties dinsdagmiddag - Advertentieprijs ƒ0,17 per mm BTW - Spierinkjes t/m 20 woorden ƒ3,b BTW - Hoofdredacteur - uitgever G. Heijboer.
Het bij onze streek behorende, de laatste
jaren zeker niet achtergebleven Sint Philips-
land smaakt het niet geheel onverdeelde ge
noegen van de aardgasmogelijkheid. Dank
zij een PZEM-initiatief, die ook graag veel
klanten wil, al zijn de Sint Philiplandse niet
de meest voordelige, komt er via een Thoolse
Krabbenkreek een leiding terecht op de
straks door te steken Slaakdam.
Met veel „onrendabel" begrip voor de in
onze provincie voortreffelijk werkende PZ
EM, zijn we er nooit in geslaagd daarvoor
zoveel goodwill op te brengen, dat we het
als billijk ervaren een Zeeuwse gemeente
f 70.000,. extra !te laten betalen. Het goed
Zeeuws, goed rond, wordt hier gevieren
deeld.
Al eerder hebben we met dit bijltje ge
hakt ten aanzien van Stavenisse. En ook ten
aanzien van Sint Philipsland kunnen we
eigenlijk volstaan met het raadslid De Jager
te citeren: Sint Philipsland ligt nu eenmaal
waar het ligt. Een Zegam is geen Vlissing-
se, Goesse- of Middelburgse belangenorga
nisatie. Een Zegam is, dient althans Zeeuws
te zijn. En Sint Philipsland is één van die
Zeeuwse PZEM-gemeenten. Het ligt waar
het ligt. Maar het is in elk geval een Zeeuw
se gemeentetot dusver. Dat het zeventig
mille méér moet neertellen dan, pak weg,
Tholenstad, is een onbillijke zaak.
Ondanks het feit, dat de PZEM zelf het
viervoudige aan Sint Philipsland moet be
steden dan het aan het Thoolse-stad-aard-
gas moest doen.
Sint Philipsland zit op de aardgas-schop
stoel. Doen voor de leefbaarheid van de
gemeente enerzijds, maar méér betalen dan
welke Zeeuwse gemeente ook anderszijds.
Nee, voor ons blijft het onverteerbaar.
Hopenlijk wordt er alsnog iets op gevonden.
Die zeventig mille is veel te zwaar. Voor
ons gevoel gewoon onredelijk.
Al lijken het nog geruchten te zijn, onze
goe-gemeenschap moet er toch maar seri
eus rekening mee houden, dat na een be
slissing van de Eerste Kamer op 20 oktober
de herindelingsda'tum niet 1 januari, maar
1 juli 1971 zal worden. Zonder de wette
lijke noodzaak daartoe geheel te onderken
nen schijnt Den Haag die noodzaak van
uitstel in te zien. In een aan de Eerste
Kamerleden geridhte brief wordt die datum
althans als vaststaand genoemd.
En daarmee wordt de herindeling voor de
Thoolse gemeenschap steeds meer - hoe
een ernstige zaak op zich het ook is - een
Haags lachertje. Immers, het enige waar
over men het op Tholen wel eens was, bleek
een snelle beslissing te zijn. De onzekerheid
is immers initiatiefdodend en de al te lang
afwachtende houding funest.
Daarmee wordt geen enkel verwijt gericht
aan gemeentebestuurders, c.q. burgemeesters
maar feit is, dat nieuwe initiatieven, han
gende de herindelingszaak, moeilijk door g.s.
gewaardeerd, laat staan gehonoreerd (kun
nen) worden.
In de Sint Maartensdijkse raad viel dins
dagmorgen zelfs het woord „aanfluiting".
Daar werd het Haagse voorbeeld van groter
bestuurskracht door het Thoolse herinde-
lingsgehannis weinig voorbeeldig geacht.
En terecht. Immers, door die datum wij
ziging van een eerst door een te voorbarige
minister Beernink genoemde 1 januari weten
de tegenstanders nog steeds niet, dat het
uitstel voor goed is en komen ook de voor
standers zo langzamerhand van de wal in de
sloot terecht. Nu dient de minister van Bin
nenlandse Zaken op de wet weer te komen
met een „novelle", dat wil zeggen een wij
ziging van ingangsdatum die opnieuw de
Tweede Kamer moet passeren, enz., al is
het dan mogelijk maar een éénregelig artikel.
Moet het allemaal omdat de politieke par
tijen niet voldoende verkiezingspropaganda
zouden kunnen maken? Dat is dan weer een
onderschatting van Thoolse initiatieven. Als
het moet kan dat in één week. Het is wel
een methode om nog meer herindelingsbeu
te maken.
Of, zoals ir Geuze het uitdrukte, herinde-
lingsmurw. Veel zinnigs valt er over het
gehele gedoe niet meer te schrijven. Als het
ooit het geval is geweest.
Het eindverslag dat de commissie uit de Eerste Kamer der Staten-
Generaal (Binnenlandse Zaken) is geen „blanko'' mandaat voor
minister Beernink geworden, zoals ook nog wel op Tholen was
vermoed. Integendeel, evenals bij het commissieverslag Tweede
Kamer zijn er ook door de Eerste Kamer-leden nogal wat bezwaren
tegen het wetsontwerp ingebracht. Daarom zal ook de behande
ling op 20 oktober geen hamerstuk zijn, maar zal de minister op
enkele punten nog wel nadere presisering worden gevraagd.
Overigens waren de meningen bij de commissie ook wel verdeeld.
Het enige wat onze streek hierbij in het achterhoofd heeft is de
uiteindelijke beslissing in de Tweede Kamer na immers ook nogal
wat bezwaren.
Ondertussen werd opnieuw duidelijk, dat
de gehele langdurige Thoolse kwestie lang
niet van het leien dakje gaat, zoals bij de
indiening van het wetsontwerp was vermoed
De beker wordt tot de laatste druppel ge
ledigd en maakt het zelfs nodig de al in
iHet ontwerp genoemde indelingsdatum - 1
januari 1971 - een half jaar op te schuiven.
Vorige week werd door onze regionale
dagbladen dit Eerste Kamer eindverslag be
knopt weergegeven onder de naar ons ge
voel wat dubieuze kop: Eerste Kamer vreest
strenge zondagswetgeving op Tholen.
Dit nu 'hebben wc r.L'. uit het eindverslag
kunnen halen. Wel wil de eerste Kamer er
nader op ingaan, maar de vrees is niet daar
van gekomen, maar, zoals in het verslag
staat van „enige betrokken gemeentebesturen
op het eiland. Hieronder volgt een bijna let
terlijke tekst, met slechts een enkele verdui
delijking daartussen van onze kant.
SANERING BESTUURLIJKE
ORGANISATIE.
„Vele leden brachten als hun mening naar
voren", zo begint het eindverslag", dat bij
de beoordeling van het onderhavige wets
ontwerp .vooral dient te worden gelet op de
tot stand te brengen sanering der bestuurlijke
organisatie op het eiland Tholen; de overige
in dit verband tot dusver te berde gebradhte
argumenten kwamen deze leden bepaald min
der steekhoudend voor".
Die vele leden zijn het dus met de Thoolse
meerderheid eens, dat er van de oorspron
kelijke argumentering, zoals Reimerswaal,
Schelde Rijn, industriale grootheden in de om
geving, enz, weinig is overgebleven en dat
het vooral gaat om een groter bestuurskracht.
ZONDAGSWET
Verder volgen we dan weer het eindver
slag „Deze leden gaven te kennen, dat zij
ter gelegenheid van de komende openbare
beraadslaging over dit ontwerp nader aan
dacht wensten te besteden aan het vraagstuk
van de bepalingen van de Zondagswet ener
zijds en de voorschriften, welke van gemeen
tewege op het door bedoelde wet bestreken
terrein (nader) gegeven kunnen worden."
Uit deze passage wordt duidelijk, dat som
mige Kamerleden willen afwegen wat er
volgens de bepalingen Zondagswet na her
indeling aan knelpunten zouden kunnen ko
men voor sommige kernen op Tholen indien
door het nieuwe gemeentebestuur bepalingen
en voorschriften aan de hand van die wet
worden gehanteerd, die afwijken van de thans
voor elke gemeente (afzonderlijk) geldende
voorschriften.
VREES VAN
GEMEENTEBESTUREN
Op bovenstaand onderwerp wordt in 'het
eindverslag nog wat doorgeborduurd in de
daarop volgende passage: „Vele andere leden
brachten - mede in verband met het door de
leden vóór hen aan het woord opgemerkte
over de Zondagswetgeving - in herinnering,
dat tijdens de op Tholen gehouden „hearing"
door de vaste Commissie voor Binnenland
se Zaken uit deze Kamer door enige van
de betrokken gemeentebesturen op het eiland
de vrees was geuit, dat door de samenvoe
ging, als door het wetsontwerp beoogd,
door de gemeenteraad van de nieuw gevorm
de gemeente zou kunnen worden besloten
tot het verbieden van verschillende manifes
taties en activiteiten, welke thans in enkele
der afzonderlijke gemeenten geoorloofd zijn."
Voor zover ons bekend kan de tussen
voeging „enige gemeentebesturen" in dit
geval worden teruggebracht tot Oud-Vosse-
meer.
In bovenstaand gedeelte wordt dus niet
gesproken van vrees bij de Kamerleden, zo
als dagbladkoppen suggereerden, maar bij
gemeentebesturen, al kreeg die vrees ook bij
de Kamercommissie wel de nodige aandacht
zoals onderstaand vervolg leert.
DWANG
„De aan het woord zijnde leden achtten
dit (eventueel verbieden van thans bestaan
de manifestaties en activiteiten-red) een
niet onbelangrijke zaak. In dit verband wil
den zij gaarne vernemen of de Minister voor
nemens is te bevorderen, dat ter gelegenheid
van de eerstkomende (partiële) grondwets
herziening een basis wordt gelegd voor de
mogelijkheid de wetgever te doen besluiten
tot het van hoger hand dwingend voor
schrijven aan bepaalde gemeente van bin
nengemeentelijke decentralisatie. Van zeer
vele zijden Slooc men zich bij deze laatst
weergegeven vraag aan!"
Wanneer we dit gedeelte uit het eindverslag
van commentaar zouden voorzien, is meer
nodig dan een enkele regel, maar men kan
er wel een zekere dwang uit proeven.
Eigenlijk kort gezegd, dat de straks gro
tere bestuurskracht al bij voorbaat onvol
doende wordt geacht om alle zuiver gemeen,
telijke aangelegenheden te mogen regelen.
BEZWAREN TEGEN EEN GEMEENTE
„Enige leden bleken een gereserveerde
houding aan te nemen t.o.v. dit wetsont
werp, al gaven zij toe, dat de bestaande ge
meentelijke indeling van het eiland Tholen -
in zeven gemeenten - onbevredigend is. De
door deze leden gekoesterde bezwaren hiel
den mede verband met het door de leden
vóór hen aan het woord gememoreerde, in
de eerste alinea van het door dezen gestelde.
De hier aan het woord zijnde leden ble
ven van oordeel, dat de onderlinge verschil,
len tussen de onderscheidene gemeenten -
ook dn politieke zin - zo groot zijn, dat huns
inziens de vorming van één gemeente in
dit geval niet tot een harmonieuze ont
wikkeling zal leiden; integendeel, zij meenden
dat de onderlinge verhoudingen dientenge
volge zullen worden verscherpt. Deze leden
vroegen zich af, of op dit eiland voorlopig
gewestvorming wellicht een goede oplossing
zou kunnen bieden, ook al telt het eiland in
totaal slechts 16.000 inwoners".
Bij deze alinea hebben we in tegenstelling
met voorgaande (vele leden) te maken met
Enige leden. Zij vinden de verschillen tussen
de gemeenten dusdanig, dat zij eerder onder
linge verscherping, dan burgerlijke eenheid
verwachten. Daarom denken zij aan de
nieuwste bestuurlijke vormgeving in ons land
waarover dezer dagen een brief kwam van
minister Beernink: de gewestvorming. Die
gewestvorming is overigens meer bedoeld als
provinciegrenzend-overschrijding, dan voor
een beperkt gebied als Tholen is. Maar die
enige leden zien het wel als een tussenop
lossing.
TWEEDELING
„Ook zou, zo voegen dezelfde leden aan
het vorenstaande toe, overwogen kunnen
worden over te gaan tot de vorming van
2 gemeenten .gescheiden door de Pluimpot
Zodanige gemeenten zouden dan bij de ver
dere ontwikkeling van Tholen misschien kun
nen uitgroeien tot gemeenten van elk 10.000
zielen.
Dezelfde leden wilden zich het innemen
van een definitief standpunt t.a.v. dit wets
ontwerp ter gelegenheid van de komende
openbare beraadsslaging nog voorbehouden"
In dit laatste gedeelte van het eindver
slag hebben we dus nog steeds te maken
met die ENIGE 'leden. Zij hebben hun
standpunt ,zo te lezen, nog niet definitief
bepaald, in tegenstelling tot de VELE leden
van deze commissie.
Lezers, die met betrekking tot bovenstaan
de alsnog vragen hebben, kunnen zich tot
de redactie wenden.
iPl
Een vrolijk plaatje van jeugdige zwemmers in Haestinge te Sint Maartensdijk, die pro
beren hun badmeester Daan van Westen te overmeesteren. Op de achtergrond de heer
T. Viergever, leraar l.t.s. en tevens zweminstructeur voor deze school, in gesprek met
mevrouw Wagenaar van de KNZB. Zaterdagmorgen zijn de eerste zwemdiploma's
uitgereikt door burgemeester D. C. Bouwen se. Voor verslag zie pagina 9.
P' -vinciale staten van Zeeland hebben vo
rige week vrijdag de Franse aluminiumfa-
briek Pechiney in Vlissingen-Oost en de
kernenergiecentrale van de PZEM bij Bors-
sele bezocht. Beide bedrijven zijn nog volop
in aanbouw, zodat de statenleden voor de
veiligheid een helm op het hoofd kregen.
Enorme klompen beton en grote stalen
gevaarten hebben het rustige landschap ver
anderd in een bedrijvig industriegebied.
Fransen, Algerijnen, Belgen, Duitsers en
Nederlanders vormen het gemengde gezel
schap dat de gebouwen en installaties doet
verrijzen. Op het 2200 vierkante meter gro
te terrein in het Sloegebied is een grote in
dustriële ontwikkeling gaande.
Verschillende bedrijven hebben zich al ge-
vestigd of zijn aan de bouw van fabrieken
bezig: Kon. Mij. Dé Schelde, M T Inter
national n.v„ Hoechst Vlissingen n.v., Pechi
ney Nederland n.v., Pit VTO beton, de olie
raffinaderij Total en de n.v. Haven van
Vlissingen. Miljoenen guldens worden er ge-
investeerd om werk te kunnen bieden aan
honderden mensen
675 MILJOEN
De aluminiumfabriek Pechiney gaat 675
miljoen gulden investeren om jaarlijks 170.
000 ton aluminium te kunnen produceren.
Dit wordt gemaakt van aluinaarde dat per
zeeschip wordt aangevoerd aan de onlangs
gereed gekomen kade.
Men is nu nog bezig met 'het uitbaggeren
van de haven. Het in Vlissingen-Oost te fa
briceren aluminium gaat als grondstof dienen
voor verwerkende industrieën. De fabriek
begint april' volgend jaar met de produk'tie.
Er zullen totaal 750 mensen kunnen werken
maar door het afgeleide effect zullen er
zeker 1500 arbeidsplaatsen worden gescha
pen.
Luchtvervuiling is één van de schadelijke
gevolgen van de vestiging van de alumini
umfabriek, maar door een langdurig onder
zoek hoopt Pechiney de schade te kunnen
beperken door de vrijkomende gassen te
zuiveren.
Als er toch schade ontstaat, zal deze ver
goed worden. Hiervoor werken de bedrijven
in het Sloe met het provinciaal bestuur en de
Zeeuwse landbouw aan een regeling.
De mooie rode helm die men voor de
excursie had gekregen, moest na de bezich
tiging van de in aanbouw zijnde fabriek wor
den ingeleverd, maar ter compensatie had
Pechiney voor elk statenlid 2 rollen alumi
niumfolie met een houder.
's Middags bij het bezoek van de kern
energiecentrale van de PZEM was de helm
geel en de toelichting van de ingenieurs in
het Duits.
's Morgens werd er voornamelijk Frans
gesproken, zodat de Zeeuwse statenleden
het in onze industrialiserende provincie eigen
lijk niet meer alleen met Nederlands af
kunnen. In de kernenergiecentrale - de eerste
van dit soort in Nederland, gaat men door
het splijten van atoomkernen elektriciteit
maken. Dit is voornamelijk bedoeld voor
Pechiney, dat bijzonder veel stroom nodig
heeft. In 1973 zal de PZEM de eerste
(atoom) stroom aan Zeeland leveren.
Voor het doorrijden na een aanrijding
kreeg J.W.S. uit Stavenisse een boete van
f 100.en een voorwaardelijke ontzegging
van de rijbevoegdheid voor de tijd van drie
maanden met een proeftijd van twee jaar.
Op 16 mei had hij in zijn woonplaats bij
het linksafslaan een geparkeerde auto ge
raakt en Was naar huis gereden zonder de
politie van de berokkende schade te verwit
tigen. Vc^or dg politierechter verklaarde hij
daarvan niets te hebben gemerkt, maar dat
klonk te ongeloofwaardig.
Datzelfde gold voor G.J.G. uit Sint An-
naland, die bij verstek twee boeten kreeg
één van f 40.voor het veroorzaken van
een aanrijding bij het achteruitrijden en
één van f 75.voor het doorrijden zonder
van de botsing melding te maken. De scha
de aan de geparkeerde wagen was een kapot
achterlicht niet bijzonder groot, maar de of
ficier van justitie vond het beroerde in de
zaak dat was doorgereden.
GEEN ZINNIG HERINDE
LINGSWOORD MEER
INGANGSDATUM NAAR
1 JULI VERSCHOVEN?
AARDGAS-DISCRIMINATIE
TOCH WIL OOK SINT-
PHILIPSLAND DAARVAN
PROFITEREN
MEDIO OKTOBER EERSTE
PAAL BEJAARDENTEHUIS
SINT-MAARTENSDIJK
EERSTE DIPLOMA'S
ZWEMMEN IN HAESTINGE
WHS-AANVAL FLONKERDE
EERSTE KAMERCOMMISSIE
OVER ZONDAGSRUST EN
TWEEDELING
GISTEREN OPENING
NIEUWE KLEUTERSCHOOL
THOLEN (verslag volgend
nummer)
SINT-PHILIPSLAND WERKT
AAN EIGEN HERINDELING
SYNODE EN CLASSIS-
BEZOEK
DIEFSTALLEN VAN
LANDBOUWPRODUKTEN
EN DE BIETENCAMPAGNE
OP GANG
Luchtkastelen bouwen is meestal
eenvoudiger als ze weer afbreken.
DIT NUMMER BESTAAT
UIT TWAALF PAGINA'S
die na ons bericht van vorige week
nog vergeten zijn hun abonnements
geld over het le en of het 2e half
jaar 1970 te betalen hebben nog een
laatste mogelijkheid dit met spoed te
doen op postgiro 12.44.07 of per
Raiffeisenbank t.n.v. Eendrachtbode
Postbus 5, Sint Annaland.
Graag vermelden waarvoor uw beta
ling bestemd is.
De jongeman H.N.M. uit Drunen, die tij
dens vakantie op Tholen op 29 juli te Sta
venisse een fuik had gestolen, kreeg conform
de eis een boete van f 150,
'Weeltendregeling Artsen'
Tholen, Poortvliet en Oud Vossemeer
dr. A. A. Kugel, Poortvliet tel. 01662-400
Nieuw Vossemeer en Sint Philipsland
Dr. Boomsma - Telefoon 01676 - 545
St. Annaland, St. Maartensdijk en Stavenisse
dr. J. M. v. d. Bel, Sint Maartensdijk,
tel. 01666—400
DIENST WIJKVERPLEGING
WEEKEND-DIENST
26 - 27 september
Groepsdienst Oud-Vossemeer, Poortvliet,
en Tholen:
Zr. Slager - Poortvliet
Telefoon 01662-404
Groepsdienst: Sint Maartensdijk Scherpe-
nisse Sint Annaland.
Zr. Rietdijk - Sint Annaland
Telefoon 01665-431
HOOGWATER
In verband met de deltawerken en kanaal-
werken kan de redactie geen enkele ver
antwoording nemen voor eventuele misstel
lingen van de gegeven waterstanden.
Week van 27 sept tot en met 3 okt
Zondag
Maandag
Dinsdag
Woensdag
Donderdag
Vrijdag
Zaterdag
Nieuwe Maan
1.50
2.40
3.20
3.45
4.18
4.50
5.18
30 september
14.15
14.55
15.30
15.56
16.28
17.00
17.30
SPREEKUUR BURGEMEESTER
Het spreekuur van de burgemeester zal
worden gehouden op maandag 28 sept. a.s.
van 6.30 tot 8 uur in de ambtswoning Herte
kamp 5.
PLATTELANDSVROUWEN
VERGADERDEN
Voor de afdeling Tholen van de Bond van
Plattelandsvrouwen werd het vergadersei
zoen geopend met een bijeenkomst in hotel
„Zeeland" op 16 september.
De presidente herdacht het overleden lid
mevrouw Engelvaart-Deurloo, die zich steeds
zo op bijzondere wijze voor de afdeling
heeft ingezet.
Hierna werd het programma besproken
voor het komende seizoen. Naast enkele
leerzame avonden staat op een literatuur
cursus op de agenda. Van de mogelijkheid
een programma te kopen van de afdeling
Zeeland werd druk gebruik gemaakt.
Na de pauze was er een muzikaal vraag-
en antwoordspel, waarbij zowel de Beatles
als Beethoven aan bod kwamen. Voor win
nende teams waren er enkele prijzen en voor
de verliezers een troost-verrassing. Het werd
meteen al een gezellige avond.
AMATEUR-SCHILDER
EXPOSEERT
In de Bosstraat woont de 70 jarige heer
Vercouteren, die momenteel in de etalage
van fotohandel W. Cornelisse in de Molen-
vlietsestraat enkele van zijn schilderijen ex
poseert. Behalve een prachtige „Paulina-
straa't" liggen er enkele Parijse clochards en
een „theeclipper", dat is een bepaald soort
zeiboot, waarmee vroeger naar Ceylon werd
gevaren.
Het zijn niet de enige schilderijen van de
heer Vercouteren. Er is een waarheidsge
trouw tableau van de Bosstraat, die nog niet
helemaal klaar is, terwijl ook de Tholen 36
voor hem een dankbaar object was.
„Ik heb altijd wel een kladje papier bij
me, wanneer ik van huis ga om vlug een
schets te kunnen maken, verklaarde de heer
Vercouteren.
Al van jongsaf deed hij veel aan pen- en
potloodtekeningen.
In 1965 begon hij te schilderen. „Ik had
gedrukte platen aan de muur hangen en dat
vond ik maar niks. Toen heb ik van een
plaat op een oude koekjesdoos en van een
kalender een winter- en een zomer gecopieerd
Dat was Het begin. Zijn schilderkunst toont
zijn veelzijdigheid, af te leiden uit de vele
beroepen, die Vercouteren had.
Voor de dertiger jaren zat hij met 2 of
3 man op een „hoogaars"
In de Zuiderzee werd het mosselbroed ge
haald en naar de Oosterschelde gebracht.
Op de zeilen duurde het een week. Vaak
