En het veer verdween NOS maakt filmopnamen bij Schelphoekgebied Maritiem Museum herbergt Kijk op Koggen expositie Nationaal holografie- museum L rt f 'Is Bird watch Anna Jacobapolder-Zijpe VV Ontwikkeling Radio ZIERIKZEE - In een waterrijk land als het onze was het enerzijds een groot voordeel dat men gemakkelijk met uiteenlopende vaartuigen bijna overal kon komen, anderzijds waren talrijke wateren ook isolement- bevorderend. Zonder gebruik te maken van een overzetveer was het door gaans onmogelijk om de overkant te bereiken. ZIERIKZEE - Een filmploeg van de NOS heeft zijn oog laten vallen op de Koudekerkse Inlagen, het natuurgebied rond de Plompe Toren voor het maken van opnamen voor het nieuwe vogelkijk- programma dat woensdag 29 juni om 19.30 uur via Nederland 3 wordt uitgezonden. ZIERIKZEE - De kogge het is niet direct een toonbeeld van nautische elegance maar wel een herinnering aan vroeger tijden toen onze voorva deren de Noord- en Oostzee opvoeren om hun koopwaar in verre noordelijke streken (Duits land en Denemarken) aan de man te brengen. Die kogge was in de late Middeleeuwen (met na me de 13e en 14e eeuw) ook in de Zierikzeese ha ven te zien als tastbaar bewijs voor de levendige handel van de stad. Een stukje van dat rijke ver leden komt opnieuw tot leven door de expositie Kijk op Koggen, die in het kader van Nederland Museumland tot 1 oktober in het Maritiem Mu seum aan de Mol te zien is. In het kader van Nederland Museum land tot 1 oktober te zien ;en Hoewel het schip wellicht op de •2 Het museum is genoemd naar de Hongaar die in 1948 de techniek om een hologram te maken heeft ontdekt. plaats van een zij roer. De lengte en breedte varieerde van schip tot schip. Zo zijn er wrakken van 17 en 23 meter lang aan de opper vlakte gekomen. Een standaard formaat kogge bestond er in die eeuwen dus kennelijk niet. polder-Zijpe voor altijd uit de vaart wordt genomen Hoe ontelbare malen heeft men over de radio het bericht kunnen horen dat de pont tussen Anna Jacobapolder en Zijpe tijdelijk niet kon varen. Was het niet van wege de veelvoorkomende mist dan was het wel door de te grote windkracht. In het wintersei zoen kwam het bovendien not eens voor dat het veer door ijs gang was gestremd met alle nare gevolgen van dien. Op zulke ogenblikken voelden de eiland bewoners aan weerszijden van het brede water het isolement in versterkte mate. Zowel te Zijpe als in Anna Jaco- oapolder werden rond negen tienhonderd speciale veerhavens Er ligt een wereld van verschil tussen de tijd dat er met zeil scheepjes over het Zijpe werd ge varen en de toch al vrij robuuste veerponten van de afgelopen tientallen jaren. Het is zelfs nog niet zo lang geleden dat men reeds op verre afstand kon we ten waar de RTM-veerpont lag vanwege de uitgebraakte rook en smook uit de hoge schoorste nen. Dat alles is voorgoed verleden tijd. Het verkennen van het landschappelijk mooie Sint Phi lipsland kan beginnen. Voor duizenden toekomstige bezoe kers zal een bezoek aan dit voor malige kleine eiland een verras sing inhouden WIEBE KEIKES De kogge mag dan uit de zeeën van het noordelijk halfrond zijn verdwenen, helemaal voltooid verleden tijd is het verhaal van de kogge nog niet. In en om de Perzische Golf vormen de vele shows een herinnering aan de laatmiddeleeuwse kogge wiens thuishaven een van de havenste den aan de Noord- of Oostzee was. Het idee voor dit nieuwe vogel- kijkprogramma is vooftgeko- men uit het live programma Birdwatch, dat in het het voor- Gedurende de maanden juli en augustus, waarin de uitzendin gen van dit nieuwe vogelkijk- programma te zien zullen zijn, staat de nieuwe vogelkijkbus van de Vogelbescherming steeds bij een van die vogelkijkpunten. Hierin wordt voorlichting gege ven over het gebied en de vogels die daar voorkomen. Na afloop van de uitzendingen wordt steeds vermeld waar deze nieu we aanwinst van de Vogelbe scherming de eerstvolgende keer staat.’ Dankzij deze en andere archeolo gische vondsten in Scandinavië, Denemarken en Duitsland zijn de historici erin geslaagd om dit laatmiddeleeuwse vrachtschip (13e tot 15e eeuw) en de bouw er van te reconstrueren. Hoe dit schip eruit moet hebben gezien en hoe de scheepsbouwers uit die tijd te werk gingen tonen de vele foto’s, afgietsels van zegels en te keningen waaruit deze tentoon stelling is opgebouwd. Daar naast zijn er ook enkele modellen van de romp van dit scheepstype te zien en ontbreken ook de nodige scheepsattributen zoals potten en pannen niet. jaar van ’87 vanuit het Naarder- meer werd uitgezonden. De waarderingscijfers voor dit pro gramma, dat in samenwerking met de BBC werd gemaakt, wa ren van dien aard dat besloten werd om die manier van pro- grammamaken nog eens te her halen. Het programma, dat wordt ge presenteerd door Nico de Haan wil de kijkers het gedrag van vo gels tonen, zoals iedereen die tij dens een fietstochtje of wande ling waar kan nemen. Geen uitzonderlijke tafereeltjes van een overvliegende unieke roof vogel maar bij voorkeur beelden van mussen die een stofbad ne men. Behalve deze uitzendingen bieden NOS en Vogelbescher ming de vakantievierende vogel liefhebber de mogelijkheid om met een kleurige vogelkijkkaart op pad te gaan. Op deze kaart staan vierendertig gebieden in Nederland aangegeven, waar of wel het gehele jaar door dan wel een bepaalde periode veel vogels te zien zijn. bezoeker wat log en primitief overkomt heeft het heel wat te weeg gebracht in de noordelijke Nederlanden. Speelde de handel over water zich tot de dertiende eeuw grotendeels in riviersteden als Tiel, Utrecht en Deventer af, de uitvinding van een redelijk stabiel vaartuig als de kogge opende voor onze laatmiddel eeuwse voorvaderen perspectie ven om het zilte sop te kiezen om in verre kustplaatsen hun han- delswaar te slijten. Temeer daar dit scheepstype al goede zeilca- paciteiten had. De kogge waarvan de meest in het oog springende kenmerken de haast rechte kiel, de hoge zij wanden en een, in het midden geplaatste mast zijn had als een van de eerste scheepstypen uit die jaren een stevenroer in De neveneffecten van de verbe terde verbinding behoeft men ze ker niet negatief te zien maar ve len zullen te zijner tijd verbaasd zijn over de vaak vérstrekkende gevolgen van de „ontsluiting”. Zo zou men deze ontwikkelings gang wel kunnen noemen. Schouwen en Duiveland hebben iets dergelijks al meegemaakt, Sint Philipsland zal nu op gelij ke wijze als het ware worden .opengebroken”. Bedrijven en middenstand zul len er wèl bij varen. De bewoners die tot dusver een over het alge meen gesloten en hechte gemeen schap hebben gevormd zullen ongetwijfeld moeten wennen. Dat deze reizende overzichtsten toonstelling van het Museum voor Scheepsarcheologie deze zomer een onderdak vindt op de tweede verdieping van het Mari tiem Museum is toe te schrijven aan een gelukkige samenloop van omstandigheden. Een bezoe ker van dit museum maakte mu seaal medewerkster Minke van Meenten attent op het bestaan van deze reizende expositie, die gebaseerd is op een aantal op gravingen dat bij de inrichting van de IJsselmeerpolders werd gedaan. Bij deze werkzaamhe den kwam in de periode tussen ’81 en ’83 een aantal kogge achtige scheepswrakken aan de oppervlakte. Uitgangspunt van dit nieuwe vo- gelkijkprogramma is om de kij ker beelden te laten zien die deze ook zelf kan waarnemen wan neer hij er een dagje op uit trekt. Dus geen spectaculaire shots, verkregen na maandenlang fil men en ingenieus monteren van beelden maar tonen wat de dag daarvoor met de camera is vast gelegd. De Koudekerkse Inlagen, een re servaat van de Vogelbescher ming aan de voet van de Plompe Toren is door de programmama kers uitgekozen als de locatie waar de eerste opnamen voor dit nieuwe vogelprogramma wor den gemaakt. Kluten, tureluurs en diverse andere steltlopers zijn daar vanaf de weg goed te zien. Waar de kogge zijn oorsprong heeft is een van de vragen waar op de heren en dames historici tot nu toe geen bevredigend ant woord hebben kunnen vinden. Mogelijk dat het ontstaan van dit vrachtschip terug te voeren is naar de 9e en 10e eeuw toen elk Fries district (cogge genoemd) verplicht was om een schip met bemanning te leveren in de strijd tegen de Noormannen die de kusten van de Lage Landen be laagden. Mogelijk dat zich uit deze Friese schepen geleidelijk aan een zeewaardige variant, de kogge, heeft ontwikkeld. De reiziger die op een ongelegen uur, soms bij nacht en ontij, graag overgevaren wilde worden kon dat verlangen kenbaar ma ken door een bel te luiden. Vooral het overvaren van de Zuidhollandse- en Zeeuwse stro men was niet altijd een plezieri ge ervaring. Ook op de betrekke lijk korte trajecten konden de overzetveren zodanig te keer gaan dat menigeen een gevoel van zeeziekte voelde opkomen. Zonder gevaar waren die tochten in het verleden ook al niet zoals het gezelschap van de Friese stadhouder Johan Willem Friso ondervond toen hij stormachtig weer bij de Moerdijk in het Hol lands Diep jammerlijk ver dronk. Alle verandering behoeft geen verbetering te zijn. Tbch zal geen enkele bewoner van Schou- wen-Duiveland een traan laten wanneer met ingang van 6 juli 1988 het pontveer Anna Jacoba- Een dag lang „stroopten” de fil- mers de omgeving rond de Plom pe Toren af om de dagelijkse beslommeringen van het veren volkje voor de mens vast te leg gen. Dit alles in het kader van het nieuwe vogelprogramma dat de NOS in samenwerking met de Vogelbescherming heeft samen gesteld. Dit programma, waar van de eerste uitzending te ver wachten is op woensdag 29 juni verschilt aanmerkelijk van de gebruikelijke natuurprogram ma’s. MIDDELBURG - Het Nationaal Holografiemuseum Dennis Ga bor is ondergebracht in het mo numentale pand van de voorma lige Nederlandsche Bank in het centrum van Middelburg. Het is onlangs officieel geopend. Het zal nog worden uitgebreid met een holografisch laboratorium. aangelegd om de tramwegen op Sint Philipsland en Schouwen- Duiveland met elkaar te verbin den. Hoewel tussen deze oevers al in een veel vroeger stadium ve ren de dienst onderhielden bete kende de aanleg van die havens een aanmerkelijke verbetering ten gunste van personen- en "htvervoer. De totstandkoming van de gloednieuwe Philipsdam zal we- derom een diep ingrijpende ver- andering teweeg brengen binnen 11S’ het Zeeuwse eilandenrijk. Over niet al te lange tijd zal men er nog maar zelden bij stilstaan dat met het verdwijnen van het vaartochtje Zijpe en Anna Jaco bapolder niet alleen een stukje gezelligheid en romantiek voor goed verleden tijd is geworden maar dat ook andere veranderin gen na verloop van tijd merk baar zullen worden. Dankzij deze opgravingen van enkele redelijk complete scheepswrakken zijn de deskun digen erin geslaagd om de bouw van dit „dikbuikige schip” te re construeren, al blijven er om trent de Middeleeuwse scheeps werf waar met name de wat grotere schepen werden ge bouwd nog vragen onbeant woord. Wat die bouw betreft springt de volgorde het meest in 't oog, de Middeleeuwse scheeps bouwer werkte namelijk van buiten naar binnen. Eerst fabri ceerde hij de huid om uiteinde lijk met het inwendige van het schip, de spanten, te eindigen. Die klus klaarde de scheepsbou wer uit die tijd met vrij eenvou dige werktuigen als bijlen, waarvan enkele exemplaren in de expositie zijn opgenomen, dissels, spanzagen en een boor, terwijl hij het uiteraard ook niet zonder loodlijn, winkelhaak en meetlat kon stellen. Kortom, een stukje ambachte lijk werk, waarbij een behoorlij ke dosis vakmanschap onont beerlijk was.

Krantenbank Zeeland

Schouwen's Badcourant | 1988 | | pagina 7