Dit is een uniek en rustig gebied midden
tussen het toerisme, dat moet zo blijven’
BURGH-HAAMSTEDE - Het geluid van de stilte; enkele kwinkelerende
vogels en het ruisen van de wind. Een geluid dat in het meer dan 700 jaar
oude natuurgebied landgoed Slot Haamstede nog een extra dimensie
nijgt vanwege het unieke heuvelachtige duinlandschap. Sinds ruim vijf
jjaar wordt het gebied beheerd door de Vereniging Natuurmonumenten.
Familiebezit
ludde Shetlandpony’s in natuurgebied landgoed Slot Haamstede
roeit gestaag
r ii
Jij streeft ernaar om het gebied zo veel mogelijk in zijn oorspronkelijke Het kasteelbos om Slot Haam-
J o V O r U stede is volgens Hulzink een
staat te brengen en te houden. uniek gebied omdat het een
10 JUNI 1988 NR.
Het natuurgebied Landgoed Slot
van de Shetlanders.
■»Si
Overzichtstentoon
stelling over de Zeeuwse
musea in Grote kerk van
Zierikzee
terreinen te behouden die een
cultuur-historische, natuur of
landschappelijke waarde heb
ben”. Hulzink is ervan over
tuigd dat het landgoed Slot
Haamstede alle drie deze ele
menten in zich heeft.
Het is niet zo dat iedereen zo
maar het bos kan inlopen om
van al dat moois te genieten. Het
kasteelbos kan alleen worden
bezocht via de excursies die in
het zomerseizoen twee keer per
week onder leiding van vrijwil
ligers van de Natuur- en Vogel
wacht worden gehouden. „Door
de ligging (in een druk toeris
tisch gebied) en de bijzondere ve
getatie is het bos zo kwetsbaar
dat openstellen voor publiek ca
tastrofale gevolgen zou hebben”.
Scharendijke
Circus Holiday treedt
op in Renesse
Woensdag is het weer
markt in Bru
Natuurmonumenten is een uit
1905 daterende landelijke ver
eniging die in Nederland 250.000
leden heeft. „Het is ons doel om
moeite hebben om in dit gebied
te overleven. Ook niet in een
strenge winter. Ze kunnen zich
zelf redden. Het enige dat we er
aan hoeven te doen is ontwor
men en de hoeven bijsnijden
omdat die in dit duingebied on
voldoende afslijten”.
Ie kudde pony’s is in de loop
an vijf jaar op natuurlijke wij-
e gegroeid van acht naar ruim
ertig exemplaren en Hulzink
erwacht dat er binnen drie jaar
ngeveer zestig van die kleine
tevige paardjes in het natuurge-
ied zullen vertoeven. „We kun-
en het ze natuurlijk niet vra-
en. Maar we hebben wel de
idruk dat de dieren het hier pri-
Haamstede werd in 1982 door
Natuurmonumenten overgeno
men van de familie Van der
Leck-Clerck van wie het vanaf
het begin van de vorige eeuw fa
miliebezit was. „Maar het onder
houd werd veel te duur”. De ver
eniging kocht alle aandelen en
werd zo verantwoordelijk voor
het beheer van het kasteel slot
Haamstede en het natuurgebied
erom heen dat bestaat uit veer
tig hectare kasteelbos en 300 hec
tare duingebied, bekend als ’t
Zeepe. De familie stortte een ge
deelte van de koopsom in het on-
derhoudfonds dat Natuurmonu
menten oprichtte voor het
onderhoud van het nieuw ver
worven bezit.
De paardjes hebben een prachtig
glanzende vacht en hebben zich
inmiddels op natuurlijke wijze
uitgebreid van acht naar ruim
dertig dieren. „Zelfs de geboor
tes doen ze zelfstandig. We hou
den dat allemaal in de gaten
maar we hebben tot nu toe nooit
hoeven in te springen”. Het na
tuurgebied Zeepeduinen is al
leen toegankelijk voor mensen
die lid zijn van Natuurmonu
menten of donateur van het
Zeeuwse Landschap. „Zo probe
ren we de echte natuurliefheb
bers te selecteren. We willen in
principe iedereen wel van het ge
bied laten genieten. Maar als we
het zouden openstellen in dit
drukke vakantiegebied zou het
zeker worden beschadigd. Het is
een uniek en rustig gebied mid
den tussen het toerisme. En dat
willen we zo houden”. Twee men
sen van Natuurmonumenten zijn
vanaf Pasen regelmatig in het
gebied aanwezig om de wande
laars te controleren. „Er zijn
mensen die hun honden laten
loslopen en vooral Duitsers gaan
er nog wel eens liggen zonnen.
Dat kan niet omdat het te on
rustig is voor de dieren”.
„Wij willen dat doen met zo min
logelijk menselijke invloed. We
roberen de paarden en de na-
uur zelf het werk te laten doen”,
lat zegt P. G. M. Hulzink van
iet districtsbeheer Zeeland van
Ie Vereniging Natuurmonumen-
en. Hij heeft het over de groep
hetlandpony’s die in 1983 in het
ebied werd geplaatst om het
uinriet dat het gebied dreigde
(overwoekeren binnen de per-
ien te houden.
ma naar hun zin hebben. Maar
dat kan niet missen want pony’s
horen echt bij het duinterrein”.
Ook op het natuurgebied zelf
b Jij ken de grazende ponybekken
een heilzame invloed te hebben.
„In de loop der eeuwen hebben
in het Nederlandse duingebied
altijd dieren gegraasd. De vege
tatie had zich daaraan aange
past. Toen de dieren halverwege
deze eeuw uit het gebied verdwe
nen gaf dat een schokreactie die
nu nog is te zien aan de grote
hoeveelheden duinriet. Doordat
de pony’s dat als voedsel gebrui
ken ontstaan er weer open plek
ken. Daarin krijgt het zaad van
andere planten weer de kans om
uit te schieten”.
Dat geldt ook voor duingebied ’t
Zeepe dat aansluit op het
kasteelbos. „Het is een uniek
gebied waarin bijzondere plan- J
ten voorkomen. Zoals het dui-
zend gulden kruid, kriel parnas-
sia, rond- en kleinbladig winter-1
Hl groen en stofzaad. Vooral dat
alleen op de waddeneilanden”. I
Natuurmonumenten rasterde
het gebied vijf jaar geleden af
en plaatste er de Shetland po-
ny’s in om de vegetatie op een
natuurlijke wijze terug in even-1 Rommelmarkt in
wicht te brengen. „Het is het
enige gebied in Nederland waar j
de duinen worden begraasd door
pony’s”. De dieren hebben er in
de afgelopen jaren blijk van ge
geven het prima naar hun zin te
hebben. „Het is een goede keuze
geweest. Het zijn uitermate ge-
harde dieren die geen enkeli
’vochtig bos’ betreft. „Doordat
het precies op de overgang van
duin- naar poldergebied ligt
zakt er veel water naartoe.
Daardoor is de vegetatie veel ge
varieerder dan bijvoorbeeld in
de boswachterij”. Het bos werd
in 1945 aangeplant zodat een
groot gedeelte van de bomen van
gelijke leeftijd is. Dat was voor
Natuurmonumenten aanleiding
om in de afgelopen vijf jaar op
vier plaatsen een aantal iepen
en populieren te kappen en te
vervangen door jonge aanplant.
„Essen, eiken, berken. Vaak
ontstaan op vochtige plaatsen
ook uit zichzelf essen en elzen”.
- '"i
laatste komt in zuidwest Neder
land bijna niet voor. Je ziet het
