fl
De poppenwereld van twee
kunstenaressen ten toon
Maritiem Museum herbergt
Kijk op Koggen-expositie
Rommel
markt
Scharendijke
Op 1 juli
weer taptoe
Zierikzee
ie zien
Ontwikkeling
Poppenfamilie
Tot zaterdag 2 juli in de Bewaerschole
Burgh-Haam stede
In het kader van
Nederland Museum land tot 1 oktober tdeï^
ZIERIKZEE - De kogge het is niet direct een
toonbeeld van nautische elegance maar wel een
herinnering aan vroeger tijden toen onze voorva
deren de Noord- en Oostzee opvoeren om hun
koopwaar in verre noordelijke streken (Duits
land en Denemarken) aan de man te brengen.
Die kogge was in de late Middeleeuwen (met na
me de 13e en 14e eeuw) ook in de Zierikzeese ha
ven te zien als tastbaar bewijs voor de levendige
handel van de stad. Een stukje van dat rijke ver
leden komt opnieuw tot leven door de expositie
Kijk op Koggen, die in het kader van Nederland
Museumland tot 1 oktober in het Maritiem Mu
seum aan de Mol te zien is.
BURGH-HAAMSTEDE - Het woord poppen zegt
vaak iets over spelen. Meisjes tot de leeftijd van
ongeveer acht jaar zijn er over het algemeen te
vreden mee. Toch kunnen ouderen er ook het no
dige plezier aan beleven. Voor de twee kunstena
ressen Tanneke van der Heul uit Vlaardingen en
Emmy A. Trouw uit Renesse geldt dat in ieder
geval. Zij houden een poppenexpositie tot en met
zaterdag 2 juli in de Bewaerschole in Burgh-
Haamstede. De tentoonstelling omvat fantasiefi
guren, kostuumpoppen, mode-advertentie-
tekeningen en boekillustraties.
De werkelijkheid komt goed
De Stich-
Zierikzee
Waar de kogge zijn oorsprong
heeft is een van de vragen waar
op de heren en dames historici
tot nu toe geen bevredigend ant
woord hebben kunnen vinden.
den is, werkt ze het verder uit tot
een kant en klaar kunstwerk.
De opbrengst komt ten goede
aan het orgelfonds. Naast de uit
gebreide rommelmarkt is er te
vens een bazar met activiteiten
als een rad van avontuur, een
schiettent, sjoelbakken, darts,
een 21-spel en een prikblok. Ook
voor de kinderen zijn er diverse
activiteiten. De inwendige mens
wordt verzorgd met gebakken
vis, broodjes haring en worst,
pannekoeken, limonade en een
biertje.
Naast haar poppenwereld toont
ze ook werk vanuit haar beroep.
In het verleden is ze bij reclame
bureaus werkzaam geweest en
daarvan heeft ze een aantal teke
ningen en advertenties liggen.
De tekenopleiding heeft ze aan
de academie de couture gehad.
Van origine is ze mode-illustra-
trice. Ook vanuit die baan is er
■niet alleen werk te zien, maar
ook vanuit de illustraties, die ze
door opdrachten voor boeken
heeft gemaakt. De tentoonstel
ling is behalve zondags de gehele
week geopend van 13.30 tot 16.30
uur.
Voor Emmy A. Trouw geldt een
andere stelregel voor het maken
van haar poppen. Zij zorgt wel
eveneens dat de poppen iets uit
stralen. Het verschil is, dat zij de
poppen maakt in de vorm die
een ieder bekend is. In haar
kunstwerken zit affiniteit met
de werkelijke wereld. Bij Thnne-
ke van der Heul zijn het echte
fantasiefiguren.
ochip, de spanten, te eindigen.
Die klus klaarde de scheepsbou
wer uit die tijd met vrij eenvou
dige werktuigen als bijlen,
waarvan enkele exemplaren in
de expositie zijn opgenomen,
SCHARENDIJKE - In Scharen
dijke wordt zaterdag 11 juni
vanaf 09.00 uur een rommel-
markt/bazar gehouden door
vrijwilligers van de Nederlands
Hervormde Kerk.
De stichting is er wederom
in geslaagd een aantal in
teressante korpsen te con
tracteren en natuurlijk
ontbreken de eigen bands
ook niet. De organisatie
heeft het voornemen de
entreeprijzen beduidend
aantrekkelijker te maken
in de voorverkoop. Precie
ze prijzen staan voorals
nog niet vast.
Dat deze reizende overzichtsten
toonstelling van het Museum
voor Scheepsarcheologie deze
zomer een onderdak vindt op de
tweede verdieping van het Mari
tiem Museum is toe te schrijven
aan een gelukkige samenloop
van omstandigheden. Een bezoe
ker van dit museum maakte mu
seaal medewerkster Minke van
Meerten attent op het bestaan
van deze reizende expositie, die
gebaseerd is op een aantal op
gravingen dat bij de inrichting
van de IJsselmeerpolders werd
gedaan. Bij deze werkzaamhe
den kwam in de periode tussen
'81 en '83 een aantal kogge
achtige scheepswrakken aan de
oppervlakte.
Dankzij deze en andere archeolo
gische vondsten in Scandinavië,
Denemarken en Duitsland zijn
de historici erin geslaagd om dit
laatmiddeleeuwse vrachtschip
(13e tot 15e eeuw) en de bouw er
van te reconstrueren. Hoe dit
schip eruit moet hebben gezien
en hoe de scheepsbouwers uit die
tijd te werk gingen tonen de vele
foto’s, afgietsels van zegels en te
keningen waaruit deze tentoon
stelling is opgebouwd. Daar
naast zijn er ook enkele
modellen van de romp van dit
scheepstype te zien en ontbreken
ook de nodige scheepsattributen
zoals potten en pannen niet.
Het kost haar vier tot zes weken
om haar groeiende gedachte in
een beeld om te zetten. Ze heeft
een paar jaar moeten werken om
het tot het huidige resultaat te
brengen. „Maar dan ook elke
dag”, benadrukt ze. De kleding
van haar wezentjes is ook aange
past aan de bewegelijkheid van
de werken, die ze tentoonstelt.
„De kleding is daarbij zo aange
past, dat het lijkt alsof er vaak
een wind tegen de wezentjes in
blaast”.
Ze maakt voor haar zelf niet
eerst een voorbeeld. Niet op pa
pier en niet in haar hoofd. Ze be
gint met houtpoeder en dat mo
delleert ze vanuit het niets. „Een
kunstenaar neemt vaak een stuk
steen en werkt dan van buiten
naar binnen toe. Voor mij is het
juist de omgekeerde wereld. Ik
werk van binnen naar buiten”.
Bij het maken van een wezentje
ontstaat er vanzelf een uitstra
ling op het gelaat van het kunst
voorwerp. Als ze daarmee tevre-
Hoewel het schip wellicht op de
bezoeker wat log en primitief
overkomt heeft het heel wat te
weeg gebracht in de noordelijke
Nederlanden. Speelde de handel
over water zich tot de dertiende
eeuw grotendeels in riviersteden
als Tiel, Utrecht en Deventer af,
de uitvinding van een redelijk
stabiel vaartuig als de kogge
opende voor onze laatmiddel
eeuwse voorvaderen perspectie
ven om het zilte sop te kiezen om
in verre kustplaatsen hun han-
delswaar te slijten. Temeer daar
dit scheepstype al goede zeilca-
paciteiten had.
De kogge waarvan de meest in
het oog springende kenmerken
de haast rechte kiel, de hoge zij
wanden en een, in het midden
geplaatste mast zijn had als een
van de eerste scheepstypen uit
die jaren een stevenroer in
plaats van een zijroer. De lengte
en breedte varieerde van schip
tot schip. Zo zijn er wrakken van
17 en 23 meter lang aan de opper
vlakte gekomen. Een standaard
formaat kogge bestond er in die
eeuwen dus kennelijk niet.
zonder loodlijn, winkelhaak en
meetlat kon stellen.
Kortom, een stukje ambachte-
lijk werk, waarbij een behoorlij
ke dosis vakmanschap onont
beerlijk was.
De kogge mag dan uit de zeeën
van het noordelijk halfrond zijn
verdwenen, helemaal voltooid
verleden tijd is het verhaal van
de kogge nog niet. In en om de
Perzische Golf vormen de vele
shows een herinnering aan de
laatmiddeleeuwse kogge wiens
thuishaven een van de havenste
den aan de Noord- of Oostzee
was.
naar voren in haar zogenaamde
poppenfamilie. Haar broertje en
haar moeder heeft ze nagemaakt
van foto’s. Zo heeft ze enkele da
gen voor de expositie werd ge
opend de Westerschouwse burge
meester J. L. Niemantsverdriet-
Leenheer gemaakt. Ook zij staat
'in de Bewaerschole ten toon
naast alle andere met gouaches
.bewerkte poppen van groot naar
(klein.
Voordat de kunstenares uit Re-
nesse met een pop aan de slag
gaat, begint ze eerst, in tegen
stelling tot de Vlaardingse kun
stenares, met het maken van een
verhaal. „Dat doe ik overal.
Zelfs als ik de honden ga uitla
ten. Elk poppetje heeft als het
ware een geschiedenis achter de
rug en dat moeten ze ook uit-
Istralen”. Zo krijgt haar verhaal
een vorm van dash of klei, want
dat is waar ze over het algemeen
haar werken mee maakt.
ZIERIKZEE
ting Taptoe
heeft bekend gemaakt,
dat de taptoe 1988 gehou
den wordt op vrijdag 1 ju
li. Het taptoe-terrein
wordt weer wat groter om
ook de grotere korpsen de
ruimte te bieden. Het Ha
venplein wordt traditie
getrouw omzoomd met
tribunes.
Het werk van Tanneke van der
Heul mag dan als poppenwerk
worden omschreven, toch is dat
voor haar niet de juiste om
schrijving. „Voor mij zijn het
meer fantasiefiguren vanuit een
droomwereld gezien. Vanuit die
wereld werk ik met droomwe-
zens, die als het ware bewegen”,
verklaart de Vlaardingse pop
penmaakster. Zij is langzaam
naar dit werk toegegroeid. Daar
om noemt ze het ook een uitge
groeide hobby.
Mogelijk dat het ontstaan van
dit vrachtschip terug te voeren is
naar de 9e en 10e eeuw toen elk
Fries district (cogge genoemd)
verplicht was om een schip met
bemanning te leveren in de strijd
tegen de Noormannen die de
kusten van de Lage Landen be
laagden. Mogelijk dat zich uit
deze Friese schepen geleidelijk
aan een zeewaardige variant, de
kogge, heeft ontwikkeld.
Dankzij deze opgravingen van
enkele redelijk complete
scheepswrakken zijn de deskun
digen erin geslaagd om de bouw
van dit „dikbuikige schip” te re
construeren, al blijven er om
trent de Middeleeuwse scheeps
werf waar met name de wat
grotere schepen werden ge
bouwd nog vragen onbeant
woord. Wat die bouw betreft
springt de volgorde het meest in
't oog, de Middeleeuwse scheeps
bouwer werkte namelijk van
buiten naar binnen. Eerst fabri
ceerde hij de huid om uiteinde
lijk met het inwendige van het
Een kijkje in het inwendige van ae kogge, het vrachtschip waar
mee onze Middeleeuwse voorvaderen zich op de Noord- en Oostzee
begaven.