eAouxxTBftxf c
BIOSCOOP
The Dam Busters
Hengel
sport
D.de Jonge
L.C. HOOGERHUIS
Wees niet DOM
voor solide bouw en re
paratie van Uw zomerhuis
of bungalow, naar
*•**-*. z
H.H. Adverteerders
Toegangskaarten
Domaniale duinen
Vuurtoren
voor het publiek geopend
I
zeepieren
verkrijgbaar
7 assen
J. DE KONING - BURGH
Lemsom
11 JULI 1958 - No.2
GRATIS VERSPREIDING TEN GERIEVE VAN DE BADGASTEN TE BURGH, HAAMSTEDE EN RENESSE
Toegang alle leeftijden
Nederlandse Jeugdbond voor Natuurstudie
JAC. VIERGEVER.
Zaterdag 12 juli, aanv. 8 uur
Maandag 14 juli, aanv. 8 uur
Zan<//)oop/es
van
de zeepier
Amoeba -
i Nederlandse
3ond voor
Steeds
CONSUMPTIETENT SCHELPHOEK
Zondags gesloten
BADCOURINT
Wat U ook zoekt,
Levensmiddelen, Drogisterij,
Tabak, Schrijfblok, Speelgoed
en Souvenir of iets anders
vraag eerst bij
H. A. v. d. Maas
1 „CENTRA" - KRUIDENIER
Burgh - Telefoon 285
'>***ww*
Cliché Amoeba - Orgaan
SLAGERIJ
Uw adres voor
fijne vleeswaren
slavinken
biefstuk tartaar
Ie kwal, vlees
Noordstraat 45, Tel. 497
HAAMSTEDE
boten, de nieuwe werken voor
het Drie-Eilandenplan nabij
Veere, de kranen van de Kon.
Mij. „De Schelde”, enz.
Gezien de grote belangstelling
zal het de toren niet aan be
zoekers ontbreken. De toe
gangsprijs bedraagt 25 cent;
kinderen onder de 14 jaar zon
der geleide geen toegang. Op
werkdagen is de toren geopend
van 9.30-11.15 en van 15.30-
17.00 uur; op zondagen van
11.00-13.00 uur.
Ook nu weer is J. DE KONING
uw aangewezen adres voor:
EEN FIJN STUKJE VLEES
PRIMA VLEESWAREN
uit eigen bereiding.
Noordstraat B 35 - Telef. 440
Hengels
Werphengels
Werpmolens
Nylondraad
verschillend lood
Haken
Dobbers
Wartels, enz.
RENESSE
zult U niet zo gauw te zien
krijgen, want zij spoelen maar
zelden aan. Maar misschien
hebt U toch wel eens over een
inktvis gelezen. Bijvoorbeeld
een opwindend verhaal van
het gevecht tussen een duiker
en een reuzeninktvis, anders
moet U Ploegers van de zee
van Victor Hugo eens lezen.
En inderdaad komen er in de
oceanen van die reuzen voor.
Maar de inktvissen van de
Noordzee zijn veel bescheide
ner en worden hooguit een
meter lang. Een inktvis is
eigenlijk helemaal geen vis,
maar behoort bij de weekdie
ren en is dus verwant aan
mossel, alikruik en tuinslak.
Maar in die familie is het toch
echt een buitenbeentje, zoals
wel uit zijn signalement blijkt.
Het lichaam is min of meer
langgerekt en omgeven door
een zakvormige mantel, waar
uit een erg beweeglijke kop
met twee grote ogen steekt. En
boven op deze kop staan 8 of
10 armen vol zuignappen. De
ze armen worden een enkele
maal gebruikt om over de zee
bodem te wandelen, maar die
nen toch vooral om de prooi te
grijpen, waarbij de zuigenap-
pen een grote rol spelen. Tus
sen de armen ligt de mondope
ning, voorzien van hoornach
tige kaken, die er uitzien als
een papegaaiensnavel. Aan de
HOTEL BOM, HAAMSTEDE
Advertenties voor het vol
gend nummer kunnen wor
den geplaatst mits deze
uiterlijk de dinsdag voor
de uitgifte in het bezit
zijn van de uitgever, Druk
kerij Lakenman en Ocht-
man, Jannewekken 11, tel.
01110-2255.
Na een periode van tien jaar,
waarin de toren niet toeganke
lijk was voor het publiek, is
deze traditie met ingang van
eerste Pinksterdag jl. weer in
ere hersteld.
Het valt reeds op, dat bij het
bestijgen van de 58 meter hoge
en 228 treden tellende trap, dat
alles keurig netjes is bij gehou
den. Boven gekomen was licht-
wachter P. Hart zo vriendelijk
even het mechanisme te laten
draaien. Het is imponerend,
wanneer men de grote lamp
met zijn vele hel schitterende
spiegels en prisma’s langzaam
rond ziet draaien. De vuurtoren
is met zijn lichtsterkte van
5.200.000 internationale kaars,
de sterkste van ons land en is
bij goed zicht tot op ongeveer
70 km te zien. Ook de vogel-
afwerende lampen zijn hier
duidelijk zichtbaar.
In het geheel afgesloten ge
deelte is het behaaglijk warm
en door de zeer grote gebogen
ramen heeft men een uniek
uitzicht op de gehele omgeving.
Vele bezienswaardigheden mo
gen door de kijkers worden be
keken, zoals de trieste uit het
water stekende resten van de
vergane sleepboot „Ebro”, de
ver op zee voorbijvarende zee-
i’an <lc
Haamstede: Gemeentehuis; ga
rage Dijkman, Zuidstraat; mej.
v. d. Stadt, Torenhoeve, vuur
toren; hotel-restaurant R.T.M.,
station; Hotel-restaurant R.T.
M„ vliegveld; J. van Dijke,
winkel ingang Oostenrijks
dorp Nieuw-Haamstede; C. F.
van Burgh, pompstation wa
terleiding Mij.; A. M. v. d.
Weel, ingang duinen Westen
schouwen.
Burgh: gemeentehuis; cafe
taria „de Westhoek”; café K.
J. Bakker; pension v. d. Zande,
Westenschouwen.
Renesse: J. H. Borgmeijer; L.
C. Hoogerhuis.
Zierikzee: Station R.T.M.
Het strandgedeelte, dat bij
laag water droogvalt, kunnen
wij eigenlijk al tot de zeebo
dem rekenen. Het is dan ook
niet te verwonderen, dat wij
er met enkele vertegenwoordi
gers van het rijke leven in zee
kunnen kennis maken. Alleen
hebben zij zich tijdens eb in
het nog vochtige zand terugge
trokken, omdat zij zich nu een
maal op het droge allerminst
thuis voelen. Maar toch is aan
de oppervlakte wel iets van
dit ondergrondse leven te be
merken.
Zo vindt men op de geribbelde
bodem van de kreken steeds
zandhoopjes, die er uitzien of
iemand een tube vol zand leeg
geknepen heeft. In de buurt
van zo’n zandhoopje is altijd
een trechtervormig gaatje in
het zand te vinden. Beiden zijn
het resultaat van het werk van
een worm, die daar diep in de
bodem huist. Deze worm, de
zeepier, brengt daar zijn le
vensdagen door met het steeds
maar eten van zand. Zand
vormt echter maar een schraal
dieet en om toch aan zijn trek
te komen moet de zeepier gro
te hoeveelheden verzwelgen.
Het resultaat van dit continu
bedrijf zien wij dan in de vorm
van die zandhoopjes.
In de plassen, die hier en
daar achtergebleven zijn, huist
(ook nog leven. Telkens zien wij
daar kleine visjes, de gren
deltjes, wegschieten. En even
plotseling zijn ze ook weer
verdwenen, ’t Is net of zij zo
nqaar in het niets verdwijnen.
Dlft.js natuurlijk niet zo. Zij
hébben zich slechts op de bo
dem laten zakken. Hun kleur
komt echter zo Verbluffend
met het zand overeen, dat zij
bijna niet meer te ontdekken
zijn. Garnalen doen net zo,
maar die kruipen bovendien
nog weg in het zand, zodat al
leen ogen en sprieten er boven
uitsteken
Ondertussen zijn ook de veen
banken droog gevallen en daar
is ook steeds wel een of ander
te beleven. Dit veen is natuur
lijk niet hier in zee gevormd
Maar eeuwen geleden lagen de
duinen veel verder zeewaarts
en in het moerasgebied aan de
binnenzijde van de duinen ont
stond dit veen. Een enkele
maal worden er nog wel eens
sporen uit het grijs verleden
eb- en vloedlijn
mantel zitten bovendien een
paar vinnen, die bij de pijlinkt
vis driehoekig zijn en het dier
zijn pijlvorm geven.
Niet alleen het uiterlijk van
een inktvis is bijzonder, maar
ook de inwendige bouw. Voor
ons zou er echter geen reden
zijn ons in zijn anatomie te
verdiepen, als daar juist niet
het meest typische van de inkt
vis gelegen was. Er is daar een
blaasje, dat gevuld is met een
donkergekleurde vloeistof, de
sepia of inkt, waaraan zij hun
naam ontleend hebben. Deze
inkt dient natuurlijk niet om
mee te schrijven, al zou dat
inderdaad wel mogelijk zijn,
maar is soms het laatste mid
del tot lijfsbehoud. De gewone
gang van zaken in zee is, dat
men iemand opeet of dat men
opgegeten wordt. Roofvissen
als haaien, willen dan ook
gaarne een inktvis op het
menu zetten, waarbij zij niet al
leen staan, want aan de kusten
van de Middellandse Zee kunt
U ze ook opgediend krijgen.
Wordt een inktvis achtervolgd,
dan probeert hij natuurlijk de
dans te ontspringen. Met zijn
vinnen kan hij echter niet zo
vlug uit de weg, maar er is
nog een andere manier. De
zakvormige mantel, die het
lichaam omgeeft, is altijd vol
water en dit water wordt in
geval van nood door een nauwe
opening, de trechter, in een
fikse straal weggespoten. En
door deze straalaandrijving
schiet de inktvis in tegenoevr-
gestelde richting weg. En om
het effekt nog te verhogen,
wordt met de waterstraal een
hoeveelheid van de inkt mee
gespoten, die onmiddellijk een
grote, donkere wolk vormt.
Meestal ontsnapt dan onze
inktvis achter zijn zelfgelegd
rookgordijn.
Nu moeten wij die aange
spoelde eieren nog eens wat
beter bekijken. Zo’n geleivin-
ger blijkt dan uit een groot
aantal kleine blaasjes te be
staan. En als de eitjes ver ge
noeg ontwikkeld zijn, kan men
in elk blaasje een klein inkt
visje ontdekken.
De pijlinktvis is niet de enige
inktvis waarvan op het strand
iets te vinden is. Veel vaker
dan deze eieren vinden wij een
grote, wit gekleurde schelp,
ovaal van vorm en uit vrij
zachte kalk bestaande. Dat zijn
de rugschilden van een andere
inktvis, de zeekat of gewone
inktvis.
L. LEMSOM, Korfe Reke 12
Tel. 01116-217 - Renesse
DE BADCOURANT ver
schijnt gedurende de zo
mermaanden in Westelijk
Schouwen, ten gerieve van
de badgasten en wordt
elke vrijdag gratis huis
aan huis bezorgd door de
P.T.T.
gevonden in de vorm van aar-
dewerkscherven uit de dagen
van Karei de Grote en soms
nog ouder. Zelfs werd er eens
een hertengewei uitgehaald.
Tegenwoordig zijn deze veen
banken, voorzover zij reeds
langere tijd door de zee be-
spoeld worden, in bezit geno
men door duizenden boormos
sels.1 In hun prille jeugd heb
ben zij zich in het veen inge
graven en naarmate zij groei
den werden de gangen dieper
en wijder. Sommige stukken
veen zijn dan ook meer gat dan
veen en als er zo nu en dan
eens een stuk afbreekt kan
men de boomwortels zien zit
ten. Tussen de aangespoelde
schelpen komen zij trouwens
ook regelmatig voor.
Er zijn hier drie soorten boor
mossels t’e vinden, waarvan
een echter in dieper water
leeft en in de veenbanken maar
heel sporadisch voorkomt. Het
is de grootste van de drie en
is gemakkelijk te herkennen
aan zijn stevige, van met
scherpe ribbels voorziene
schelp, waarvan aan het ene
eind de rand als een manchet
omgeslagen is. Dit is de ruwe
boormossel en die naam slaat
natuurlijk op die ribbels, die
bij het boren van de gangen
als een vijl werken.
De beide anderen, de witte
boormossel en de Amerikaanse
boormossel, zitten wel in het
veen en vooral de Amerikaan
se is heel talrijk. Zij lijken nog
al op elkaar, maar zijn toch
gemakkelijk te onderscheiden.
De witte boormossel heeft na
melijk net zo’n omgeslagen
rand als de ruwe en de Ameri
kaanse heeft dat niet. Heeft
men twee bij elkaar horende
schelpen, een doosje dus, dan
valt het op, dat deze bij de
Amerikaanse precies met de
randen op elkaar sluiten, ter
wijl bij de witte aan de voor
zijde een opening overblijft, die
bij het levende dier door een
gebogen derde schelpstuk af-
««SM.
x ..-X-i "ur.Ji
■X
gesloten wordt, maar dat tere
stukje raakt heel gauw weg.
De Amerikaanse boormossel
komt oorspronkelijk inderdaad
uit Amerika. Zij zijn in het
laatst van de vorige eeuw met
oesters uit Amerika meegeko
men en werden omstreeks 1890
aan de kust van Essex (z o.
Engeland) gevonden Zij kon
den het hier heel goed aarden,
en hebben zich in korte tijd
over de gehele Noordzee ver
spreid. Nu vindt men ze van
Boalogneln Frankrijk tot aart
het Skagerrak en in dit ge
bied hebben zij de witte boor
mossels, die hier van oudsher
voorkwamen, op het tweede
plan gedrongen.
Inmiddels begint de vloed
weer door te zetten en met het
opkomende water spoelen weer
nieuwe zaken aan. En daarbij
zijn zeker kwallen. Misschien
vindt U dat maar vieze en ge
vaarlijke beesten. Een aange-
spoelde kwal ziet er inderdaad
niet erg aantrekkelijk uit. In
volle zee. waar zij met lang
zame pulserende bewegingen
van hun klokvormig lichaam
zwemmen, zijn ze echt wel
mooi De kwallen worden tot
de neteldieren gerekend en die
naam roept direct associaties
met brandnetels op. Onderaan
het klokvormig scherm han
gen vele draden, de tentakels,
die dicht bezet zijn met blaas
jes, waaruit kleine harpoent-
jes af geschoten kunnen wor
den. En die zijn gevuld met
een venijnige stof, die de bran
dende pijn veroorzaakt. Vooral
de grote blauwe en gele haar-
kwallen met hun tentakels van
meer dan een meter lang zijn
op dat gebied berucht.
In deze tijd spoelt er wel eens
iets aan, dat op een afstand
wel wat van een kwal heeft,
maar bij nadere beschouwing
een bundel gelei-achtige „vin
gers” blijkt te zien. Dan hebt
U de eieren gevonden van een
pijlinktvis. De pijlinktvis zelf
