De auteurs
Hierna volgt een overzicht van de inhoud van 'Gekwelde grond'. In het boek zijn
enkele hoofdstukken geschreven door de redactie. We nemen aan dat de journa
listen Kosten en Bij de Vaate de aangeleverde gegevens hebben bewerkt. De laatste
schreef zelfstandig enkele hoofdstukken.
Na de redactionele bijdragen volgen bijzonderheden over de auteurs en soms
een korte samenvatting van hun bijdrage.
Redactie: De lijst van slachtoffers
Bij het samenstellen van de lijst van slachtoffers werd uiterst zorgvuldig te werk
gegaan. De door het Rode Kruis samengestelde lijst werd nauwkeurig vergeleken
met de gegevens van de betreffende gemeentebesturen. De soms kleine verschillen
in de spelling van de namen van de slachtoffers, in de juiste geboortedata, de
straatnamen en huisnummers, leidde tot een bijna eindeloze correspondentie om
deze kleine verschillen te verifiëren.
Redactie: Hoe de slag aankwam
De gegevens voor dit uitgebreide hoofdstuk werden verzameld door middel van
een vragenlijst, die aan alle gemeente- en polderbesturen werd verzonden. De lijst
bevatte 35 vragen van uiteenlopende aard. De belangrijkste vragen waren: is er
in uw gemeente over de eerste dagen van de ramp een verslag gemaakt? Door
wie en hoe laat werd alarm gemaakt? Waren er dijkdoorbraken binnen uw
gemeente? Wie nam daarop de eerste maatregelen en welke waren dat? Welke
maatregelen gingen uit van het gemeentebestuur, B. en W. of van de burgemeester?
Zijn er verslagen van vergaderingen? Wanneer werd communicatie met andere
gemeenten en met de buitenwereld mogelijk? Verder werden vragen gesteld over
bezoeken van officiële personen, het verloop van de evacuatie, de afvoer van
vee, eventuele droppings, de achterblijvers (wie en waarom), de hulp van buiten
de gemeente, het werk van de politie, wanneer was reëvacuatie mogelijk, de
nutsvoorzieningen, de militaire hulp, de gegevens over adoptie, personen die bij
zonder prestaties hadden geleverd. Tot slot werd naar schriftelijke verslagen, dag
boeken van inwoners en foto's gevraagd.
Slechts enkele gemeentebesturen gaven een vrij volledig antwoord op de gestelde
vragen en verstrekten een uitvoerig verslag. Van de verschillende nutsbedrijven
kon over gedetailleerde verslagen worden beschikt. De directie van het Telefoon
district Breda stelde het volledige journaal vanaf 1-2-1953: 04.05 tot media maart
1953 ter beschikking. Ditzelfde gold voor de rapportage van de militaire activiteiten.
De kapitein P.J. Koene schreef op 24 september 1955 het volgende aan de redactie.
"Bijgaand heb ik het genoegen U de beloofde nadere details te doen toekomen
betreffende de militaire bijstand tijdens de watersnood 1953- De gegevens zijn
ontleend aan de dagrapporten van cle staf Ned. Terr. Bevelhebber, zij hebben
betrekking op geheel Zeeland doch hier en daar was het mij mogelijk gegevens
betreffende Schouwen hieruit te distilleren.
Het lezen van genoemde rapporten (ik had ze nog niet eerder gelezen) heeft mij
wel de overtuiging gegeven dat - vooral in de eerste dagen - niet werd gerealiseerd
welke omvang de ramp had op de eilanden Schouwen en Duiveland, Noord- en
Zuid-Beveland. Alle krachten werden ingezet in de randgebieden terwijl men
slechts weinig op de hoogte was van de toestand op genoemde eilanden.
113
