c
Q
Genieten van drank, chocola en landschap
breed UIT
LAAT
GRATIS UW
GEHOOR
TESTEN
berco
Jan Raas geeft iedereen
weer het nakijken
Gehandicapt kind schande voor familie
FEESTCAFÉ KIEKIERIS
Binnenin
Zaken Zijn Zaken
Streeknieuws
HOORTESTWEKEN
14 TOT 26 MEI
SCHQONENgERG
ZO HOORT 7
Sobere opening trekkersmuseum
I *1
DONDERDAG 17 MEI 2001
JAARGANG 52 - NUMMER 20
Skoda.
WEKELIJKS HUIS AAN HUIS OP NOORD-EN ZUID-BEVELAND
door George van den Berg
(advertentie)
(advertentie)
V
1
1
het is weer Penny Time
de moeite waard
Ik ben
Fabia.
Middelburger Jos de Jonge speelt
'Job' in het Minitheater.
Deze week bij CineCity de film
'Te mummy returns'.
In de Schouwburg in Middelburg wordt er 19
mei vrolijk op los gestampt.
Vlakbij de haven van Goes is Bolle Ed
geopend. Een café dat binnen de kortste
keren bol moet staan van de gezelligheid.
Verder is het Loze Vissertje bij Goese Sas na
vijfendertig jaar van eigenaar verwisseld
en Rijwielhandel Vermare in Krabbendijke
heeft zijn winkel verbouwd.
9
11
17
zaterdag I9 mei: MISS VERKIEZING 2001
zaterdag 26 mei: MISS VERKIEZING FINALE met bekende Nederlander
zaterdag 2 juni: MISS BIKINI met Passoa Alloa
zondag 3 juni: PINKSTEREN als vanouds gezellig!
zaterdag 9 juni: MISS WET Ï-SHIRT VERKIEZING
Marktstraat 16 ‘s-Heerenhoek - 0113-351717
bezoek ons ook eens op internet: www.kiekieris.nl
FXe gemeente Borsele staat op zaterdag 26
Lx mei helemaal in het teken van de zwarte
bes. Op die dag is het namelijk 'zwarte bessen
dag', een dag waarop enkele telers alsook be
drijven die de zwarte bessen verwerken, hun
deuren openstellen voor het_grote publiek. Eén
van de deelnemende bedrijven is wijnmakerij
Boonman uit Nieuwdorp. De wijnboerderij van
dit bedrijf is dit jaar zowel het begin als het
eindpunt van de zwarte bessendag.
Primitief
In de schaduw van een hutje ligt een jongetje
van een jaar of vijf. Het heeft alleen een hemd
aan en rolt door zijn eigen uitwerpselen. Aan
zijn gezicht plakken kleine beestjes. Het jongetje
is zwaar verstandelijk gehandicapt, spastisch en
epileptisch. Zijn moeder werkt van 's ochtends
vroeg tot het heetst van de dag op de rijstvel
den. Het vullen van de magen is haar eerste
zorg. Vader is meestal dronken. Het gezin is dus
aangewezen op de inkomsten van moeder. Ze
moet haar zoontje dus wel alleen achterlaten.
F\at Jan Raas vrijdagavond in Terneuzen tijdens
Lx de Nacht van de Sport werd uitgeroepen tot
de Zeeuwse sporter van de (twintigste) eeuw is,
kon je op je vingers aanvoelen. De succesrenner
van Zeeuwse komaf was bij voorbaat favoriet.
Twijfelt u ook aan uw gehoor? U bent van harte
welkom voor een gratis hoortest en een vrijblijvend
persoonlijk hooradvies.
Goes, Lange Vorststraat 106, tel. (0113) 270305.
In de winkel van Groeneveld Opticiens.
Volgende week wordt dorpshuis en Wozoco
De Wemel in Wemeldinge geopend.
Door deze unieke combinatie van
bestemmingen kunnen ouderen langer op
zichzelf wonen.
In Kiekieris wordt er dit weekeinde een
Missverkiezing gehouden en coureur
Ko Kasse kan nog aanspraak maken op het
Nederlands kampioenschap.
Hij staat in de top drie.
Leuke reacties
Straf van god
s
BEW. EX.
de bevelander
De nieuwe
klasse van
Ik ben te zien en te berijden bij:
EUROCAR COES B.V.
Tonnie Boonman op haar wijnboerderij in Nieuwdorp.
Foto Anton Dingemanse
Jan Raas, Zeeuwse sporter van de eeuw, foto: Peter Verdurmen
HOORTOESTELLEN
Advertentieverkoop
Redactie
Bezorgklachten
Uitgebreid colofon:
Jantine Berks en Lotje Brou
wer zijn zogenaamde 'veld-
Jantine Berks in
India met twee van
haar jongens.
een beetje op die van Moezel-
wijn."
Zo is de feestelijke seizoenso-
pening dit keer afgelast omdat
de vlootshow en het clubkam-
ge-
(agrarische)
J. Weyermanweg 9
4462 GB Goes
(0113) 25 19 19
(0113) 273 000
(0113) 273 020
(0118) 484 216
zie pagina zaken
pag-
pag.
pag.
lange vorststraat - goes
Nog altijd staat Nederland
in het teken van het ge
vreesde mond- en klauw-
zeervirus. Ook het Trekker-
museum in 's-Gravenpol-
der past het programma
voor dit jaar drastisch aan.
De veldwerkers moeten het
met zeer primitieve middelen
zien te redden. Naast een
plastic tas met zelfgemaakt
lesmateriaal zijn enthousias
me, creativiteit en betrokken
heid de belangrijkste midde
len van een veldwerker. Geld
om lesmateriaal en speelgoed
te kopen is er niet. De kosten
van de hulp voor een kind ko
men omgerekend op zo'n drie
rijksdaalders per maand. Hier
van wordt een klein salaris
van de veldwerker van be
taald, medicijnen en speciale
voorzieningen zoals spalken,
krukken en gehoorapparaten.
ren op kan zetten. De gemid
delde klas telt zo'n zestig leer
lingen. Ze delen met zijn vijfen
een leerboek. Onderwijzers
kunnen onmogelijk extra aan
dacht geven aan een kind met
een handicap. Maar door ze
toch de school in te brengen,
integreren de kinderen toch in
het normale leven.
Het telen van zwarte bessen
kent in de Zak van Zuid-Beve-
land een lange traditie. Vol
gens Tonny Boonman werd er
in de jaren voor de oorlog nog
driehonderd ton op de veiling
aangeleverd. „En allemaal met
de hand geplukt. Na de oorlog
is de zwarte bessenteelt bijna
verdwenen, op enkele telers
na. Ongeveer vijftien jaar gele
den vroegen een paar grote fa
brieken de telers om een groot
aantal hectares met bessen in
te planten. Vanwege de grote
vraag gingen ook een aantal
boeren zwarte bessen telen.
Vorig jaar bedroeg de totale
oppervlakte zwarte, witte en
rode bessen op Zuid-BeVeland
350 hectare. Daarmee komt
vijfenzeventig procent van de
Nederlandse bessen hier van
werkers'. Ze worden getraind
door de Holy Cross Service
Society en naar het platteland
van India gestuurd waar ge
handicapte kinderen overdag
noodgedwongen aan hun lot
overgelaten worden. Jantine
en Lotje bezoeken de kinderen
thuis.
Afhankelijk van de handicap
en de behoefte van het kind
geven ze zorg op maat. Ze le
ren de kinderen zich aan te
kleden, te wassen, water te
halen, fruit te herkennen en
dieren. Spastische kinderen
krijgen bewegingsoefeningen
om de spieren te sterken en
kinderen die niet of moeilijk
kunnen lopen worden hierin
getraind en geholpen.
„Om de gemeente Borsele en
de zwarte bessenteelt meer
bekendheid te geven, heeft de
gemeente samen met de Ne
derlandse Bessen Coöperatie
zeven jaar geleden de zwarte
bessendag in het leven geroe
pen", vertelt Tonny Boonman.
Samen met haar gezin draagt
ze zorg voor een akkerbouw-
bedrijf, waarvan de wijnmake
rij een belangrijk onderdeel is.
„Ook dit jaar hebben we weer
een route uitgestippeld die
voert langs de zwarte bessen
velden en andere mooie plek
jes in de Zak van Zuid-Beve-
land."
Ouders wordt gevraagd een
kwartje te betalen. Voor som
mige gezinnen is die kleine
bijdrage zelfs teveel gevraagd
en anderen zien de noodzaak
van de hulp niet in. Voor die
kinderen betaalt de organisa
tie het gehele bedrag. Om de
ze vorm van hulpverlening
door te kunnen laten gaan is
er geld nodig. Geld is niet het
belangrijkste wat het project
gaande houdt, maar het is wel
een noodzakelijke voorwaar
de. Giften kunnen overge
maakt worden naar de Rabo
bank 380595567 ten name van
Berks/Holy Cross India.
daan. Het zijn de Zeeuwse klei
grond en het milde klimaat die
de bessen hun karakteristieke
geur, kleur en smaak geven.
Zeeland heeft de meeste zonu
ren van ons land en er is hier
ook minder kans op nacht
vorst, wat gunstig is voor de
groei en de smaak van de bes
sen."
Deelnemers aan de zwarte
bessenroute kunnen zich vanaf
9.30 tot 14 uur inschrijven bij
wijnmakerij Boonman aan de
Stoofweg 10 in Nieuwdorp. Ie
dereen wordt om 17.30 uur
weer terug verwacht. Alle
deelnemers krijgen voor de
aanvang een routebeschrijving
en bij terugkomst ligt er voor
iedereen een promotiepakketje
klaar. De bessenroute kan zo
wel per fiets als met de auto
gereden worden. Deelname
bedraagt vijf gulden per per
soon.
mkz-crisis is daarvan afgezien.
De schaapskooi heeft wel een
stand bij het bedrijf aan de
Nieuwlandsedijk en waar
schijnlijk is het die dag toch
mogelijk om een bezoek aan
de schaapskooi te brengen,
maar dat is nu nog niet ze
ker."
Het is een verschrikkelijk
beeld. Beelden die voor Lotje
Brouwer uit Goes en Jantine
Berks uit Wilhelminadorp eer
der regelmaat dan uitzonde
ring zijn. Ze zijn beiden stu
denten pedagogiek in Tilburg
en op dit moment lopen ze
stage in het zuiden van India
bij één van de projecten van
de Holy Cross Service Society.
Het is een ongesubsidieerde
organisatie die zich inzet voor
zo'n vierduizend dove, blinde,
verstandelijk gehandicapte,
autistische en meervoudig ge
handicapte kinderen en vol
wassenen.
De ouders zien dat de kinde
ren door de zorg van mensen
zoals Lotje en Jantine vooruit
gaan. Daardoor worden ze
aan het denken gezet en zien
ze de noodzaak van speciale
aandacht ook in. Dat is ook
het doel van de organisatie.
Ze proberen naast het geven
van individuele begeleiding
vooral de beeldvorming over
verstandelijk gehandicapten
positief te beïnvloeden.
Hij gaf oud Ajacied Danny
Blind, de Kromme, alias Wim
van Hanegem, en al die ande
re succesvolle Zeeuwse spor
ters het nakijken. Net zoals in
zijn glorietijd, toen hij als een
vorst over het profpeloton re
geerde.
De Bevelander reeg het ene
succes na het andere aan z'n
palmares. Wereldkampioen,
winnaar van Milaan-San Re
mo, Parijs-Roubaix, de Ronde
van Vlaanderen, enzovoort.
Veel emotie toonde hij niet
toen NOC-NSF-voorzitter Hans
Blankert het verlossende
woord sprak. Jan Raas wist
welke huldiging hem ten deel
zou vallen. Met filmbeelden
uit de oude doos en recent ge
filmde interviews met vrien
den, ondergeschikten, wieler
kampioenen van weleer en
pioenschap ringsteken
woon te veel
mensen trekt.
Het Trekkermuseum is verder
vanaf het derde weekend van
mei tot en met het eerste
weekend van september wel
open voor publiek. In juli en
augustus is het museum ook
op woensdag, donderdag en
vrijdag open.
Tijdens de route kunnen de
deelnemers twee bedrijven
bezoeken waar zwarte bessen
worden geteeld. Zo kan er op
het bedrijf van de familie Ver-
mue aan de Boerendijk 7 in
Heinkenszand een kijkje wor
den genomen op de bessen
velden en in de koelcellen van
het bedrijf. Hier wordt name
lijk een groot deel van de
zwarte bessenoogst opgesla
gen voor verdere verwerking.
Het tweede bedrijf dat voor
bezichtiging geopend is, is dat
van een andere familie Ver-
mue aan de Nieuwlandsedijk
1, ook in Heinkenszand. Bij dit
bedrijf zijn verschillende ma
chines voor het onderhoud
van de zwarte bessen te bekij
ken, zoals snoeiapparatuur.
Natuurlijk kunnen de deelne
mers bij deze bedrijven ook
een glaasje bessenwijn of
bessensap proeven. Aanvan
kelijk zou de route ook de
schaapskooi in Hoedekensker-
ke aandoen, maar door de
procédé voor het maken van
de wijn duurt anderhalf jaar.
Daarna wordt de wijn zelf
door ons gebotteld en krijgt
iedere fles een echte kurk en
een etiket. Zwarte bessenwijn
is een pittig wijntje met een
alcoholpercentage van iets
minder dan vijftien procent.
De smaak gaat in de richting
van port, zeker als de wijn wat
ouder is. In de fles zal zwarte
bessenwijn namelijk nog uit
rijpen. Sinds een paar jaar
maken we ook witte bessen
wijn. Deze is iets zoeter en
zachter dan wijn van zwarte
bessen. De smaak ervan lijkt
1
I
Tonny Boonman en haar fami
lie zijn acht jaar geleden be
gonnen met het maken van
wijn uit zwarte bessen. „Voor
die tijd maakten we als hobby
al wijn uit appels, peren en
pruimen. Toen we pas onze
zwarte bessenwijn maakten,
haalden we nog geen duizend
flessen per jaar. Door de leuke
reacties van vrienden en fami
lie die de wijn wilden proe
ven, hebben we later besloten
de zwarte bessenwijn te gaan
verkopen. Nu maken we jaar
lijks twintig keer zoveel liter
bessenwijn, waarvan een
groot deel verkocht wordt in
het winkeltje hier op de wijn
boerderij. Óp de zwarte bes
sendag bieden we de deelne
mers de gelegenheid om onze
ambachtelijke wijnen te proe
ven.
Behalve wijn maken we van
de bessen ook jam, sauzen,
chutneys en sap. Zwarte bes
sen zijn zo op veel manieren
te gebruiken. Op Zuid-Beve-
land zijn er nog een paar be
drijven die deze bessen verder
verwerken. Een aantal daar
van staan op 26 mei met een
stand op onze wijnboerderij.
Er zijn bijvoorbeeld zwarte
bessenbonbons te koop en di-
profploegleiders werd een
beeld geschetst van Jan Raas
zoals hij is: sluw, voor de du
vel niet bang, opvliegend,
maar ook recht door zee ('Een
woord is een woord'). De
grootste Zeeuwse wielrenner
aller tijden liet het allemaal
rustig over zich heenkomen.
De Vlaamse presentator pro
beerde hem 'en plein public'
te verlokken tot enkele onthul
lingen. Waarom hij met ploeg
leider Peter Post brak bijvoor
beeld.,En wanneer hij nu ein
delijk eens begon aan dat Gro
te Boek. Jan Raas lachte min
zaam, maar gaf geen krimp.
De eerste bladzijde in dat Gro
te Boek is nog blanco. Geïnte
resseerde uitgevers moet hij
helaas teleurstellen. Het Grote
Boek komt er never nooit.
Raas ten voeten uit.
verse soorten jam, maar ook
mosterd bereid met zwarte
bessen."
De familie Boonman maakt al
le producten nog op ambach
telijke manier. Tonny Boon
man: „Het oogsten van de
bessen en het bereiden en
bottelen van de wijn houden
we helemaal in eigen hand.
De bessen worden geoogst
met behulp van oogstmachi-
nes die de bessen lostrillen
van de struiken. Bij de berei
ding van de wijn voegen we,
behalve suiker en gist, niets
toe. De wijn zelf is dan ook
'puur natuur'. Het hele
Het beeld dat mensen in India
hebben over een handicap
wordt bepaald door boven na
tuurlijke krachten. Een gehan
dicapt kind is een straf van de
góden voor het begaan van
een zonde. Ouders houden
hun kind dan ook liever ver
borgen voor de buitenwereld.
In India zijn kinderen ook een
economische noodzaak. Ze
zijn de oude dag voorziening,
het pensioen, voor vader en
moeder. Een gehandicapt kind
kan later niet voor de ouders
zorgen en daarom zien ouders
de noodzaak er niet van in om
extra tijd en aandacht aan
zo'n kind te geven. Ook de
houding van de buitenwereld
is afwijzend. Een gehandicapt
kind is een schande voor de
familie.
Jantine en Lotje proberen net
als de andere veldwerkers in
India de ouders en de directe
omgeving te betrekken bij de
hulpverlening. Als het moge
lijk is wordt er samengewerkt
met de dorpsscholen. Sommi
ge scholen hebben een kleine
ruimte beschikbaar gesteld
waar een veldwerker een spe
ciaal programma voor een
groepje gehandicapte kinde-
-
