DAKO WONEN
Abdij m vuur en vlam
Tienjarenplan voor Geerteskerk
lxN
lgvi’s
I
Nieuwe manier van zorg
I
I
I
©DMKISKIfllKI
van 19.00
tot 22.00 uur
parkeren
Grand Foulard beu?
0,
0
vrij
I
a
i
c
WOENSDAG 29 SEPTEMBER 1999
JAARGANG 51 - NUMMER 39
WEKELIJKS HUIS AAN HUIS OP NOORD-EN ZUID-BEVELAND
door Ellen de Dreu
De Drvkkery in Middelburg gepresenteerd.
Deze week in de Woningkrant:
o
zaterdag 2 oktober
1
MIDDELBURG - VLISSINGEN - GOES
cLb
KQnMar
RWS blikt vooruit in de samenvatting van het be
leidsplan tot 2003 dat onlangs werd gepresenteerd.
Verder aandacht voor de hypotheekadviseur die op
grotere postkantoren aanwezig is.
In Goes is het nieuwe pand geopend van
De Bel. In de elfhonderd vierkante meter
grote winkel is een ruime sortering aan
keukens, sanitair en sportprijzen te vinden.
Bakker Jan Vasse is al jaren een begrip op
Lewedorp. Sinds kort is de bakker
ook in Goes te vinden.
Ouders van drugsverslaafden vormen
samen een praatgroep en geven elkaar
op. die manier steun.
Het het voormalige AKF-gebouw in Goes is
een vestiging van de Hondeschool van
tv-persoonlijkheid Martin Gaus geopend.
Nu 200,- korting op een
nieuwe bank bij inlevering
van uw oude Grand Foulard
Let op! Aléén geldig in de maand oktober
Keizersdijk 4 Goes Tel. 0113-227174
I
-s
i
1
L
yy I jaren spaarde hij papiertjes met daarop
^Aflarden van Zeeuwse woorden en uitdruk
kingen. De 'krabbeltjes', zoals Marco Evenhuis
ze zelf noemt, zijn gebundeld in het boekje
Zeeuwse Wijsheden. Dat werd vorige week bij
Pr staan nogal wat kerken in Zeeland in de
EZ steigers. Ook de Geerteskerk in Kloetinge is
aan een opknapbeurt toe. Met name aan de
binnenkant van het monumentale gebouw zijn
er problemen en die hebben vooral met vocht
te maken. Vandaar dat er gewerkt wordt aan
een tienjarenplan om de problemen onder con
trole te houden.
A\p het Middelburgse Abdijplein en in het
Zeeuws Museum wordt deze week de in
ternationale beeldententoonstelling Het Beto
verde Plein afgesloten. De laatste tentoonstel-
lingsdagen worden opgeluisterd met een fees
telijk programma.
s
Zorgenkindje
'Zorgcontinuum' is de titel van een
project waarin zorgcentra en thuis
zorg in de Oosterschelde-regio sa
menwerken. Het gaat om zorg aan
mensen die in aanleunwoningen wo
nen of in andere huizen nabij zorg
centra.
WÉ
l
l
7
de bev
r
Van krabbeltje tot Zeeuwse wijsheid
(advertentie)
(advertentie)
10% kennismakingS'korting op alle artikelen*
in Konmar Goes tijdens de openingsweken van
15 september t/m 2 oktober 1999.
Advertentieverkoop
Redactie
Bezorgklachten
Uitgebreide colofon:
Deze week uiteraard aandacht voor de allernieuwste
Star Wars film - Episode I, The Phantom Menace. Het
verhaal over de vader van Luke Skywalker, Anakin
Sky walker.
Ook hij wordt opgeleid tot Jedi Master. Maar of het
ooit zover zal komen? Verder aandacht voor de
Zeeuwse Unplugged Competitie, 3 oktober in het
Vlissingse Arsenaaltheater. En dan natuurlijk het Ci-
ne-opera concert van het Zeeuws Orkest in de St. Ja-
cobskerk.
In ons overzichtelijke uitkatern BREEDUIT veel
informatie over uitgaan in Midden-Zeeland en
handige van dag tot dag overzichten met het
uitgaansaanbod op het gebied van film, mu
ziek, theater en exposities.
den. Het eerste jaar zal de
aandacht zich vooral richten
op het onder controle krijgen
van het vochtprobleem. Ra
men worden gerepareerd, de
verf wordt verwijderd omdat
deze de muur afsluit Buiten
zal de kerk worden voorzien
van nieuwe voegen. Een flinke
klus die veel geld kost.
„Zonder de financiële steun
van de kerkbezoekers zou de-
De laatste weken is gewerkt aan reparatie van het glas in lood
van de kerk in Kloetinge. Komende tien jaren zal vooral het ac
cent liggen op renovatie van de muren.
ze onderhoudsbeurt niet mo
gelijk zijn geweest. We heb
ben natuurlijk wel gespaard
omdat je altijd onderhoud
moet plegen. Maar dit ge
spaarde geld is lang niet ge
noeg om dit te kunnen finan
cieren.
We zijn dan ook heel dankbaar
voor de financiële steun van
de kerkbezoekers", aldus de
heer van Bochoven.
Flup en Ju spelen elke avond met vuur ter afsluiting van de in
ternationale beeldententoonstelling Het Betoverd Plein.
Foto Pieter Honhoff
(01 13) 237 000
(0113) 237 020
(0800) 023 1231
zie pagina zoekertjes
Ouderen in deze 'eerste cir-
cel' kunnen gebruik maken
van het reguliere aanbod
van de thuiszorg en zorg
die vanuit het zorgcentrum
wordt gegeven.
Op deze manier probeert
men zorg te bieden die
precies is afgestemd op de
behoefte van de betreffen
de ouderen. Het project
duurt anderhalf jaar.
In die periode hoopt men
Verder zijn er vijf zorgcen
tra bij betrokken op de Be-
velanden en Tholen en
Oosterschelde Thuiszorg.
Zo kan de tentoonstelling de
ze laatste week (zaterdag 2 ok
tober voor het laatst) ook 's
avonds worden bezocht. Het
Abdijplein en de daar ge
plaatste beelden en objecten
worden dan met echte vuren
heel sprookjesachtig verlicht.
te weten te komen hoe de
zorg in de 'eerste circel' het
beste kan worden georga
niseerd. Op Schouwen-
Duiveland doen zorgcentra
In 't Opper in Bruinisse en
Borrendamme in Zierikzee
mee aan het project.
De kerk is een Rijksmonument
en kan daarom gebruik maken
van een speciale subsidiere
geling om te voorzien in het
grote onderhoud. Dit onder
het motto; voorkomen is beter
dan genezen. De kerk wordt
dan ook fors aangepakt. Des
kundigen hebben de staat van
onderhoud van de kerk nauw
keurig onder de loep geno
men. Na deze inventarisatie is
er een plan opgesteld voor de
werkzaamheden die over tien
jaar zullen worden uitge
spreid. Ook de kosten en be
nodigde materialen zijn hierin
opgenomen. Het Rijk neemt
vijftig procent van de kosten
op zich. De andere helft zal
door de kerk bijeen moeten
worden gebracht. Het hele
plan kost bijna een half mil
joen.
„Het is een prachtige kerk,
maar het is ook een zorgen
kindje", vertelt de heer J. van
Bochoven, voorzitter van het
foto Jaap Wolterbeek
met Drenthse teksten, dat
slaat aan. Dat kan ook in het
Zeeuws, het publiek is er klaar
voor. Maar ik voel me niet ge
roepen om dat te gaan doen,
die vertaalslag moeten ande
ren maken. Ik hoop dat een
jonge band gewoon eens be
sluit om eenmalig iets in het
Zeeuws te doen. Zoals je ook
kunt besluiten om eens iets in
het Engels te wagen. En dat
het dan zo goed bevalt dat ze
het nog eens doen. Wie weet
wat er van komt". Belangrijk
ste is echter dat het Zeeuws
spreken wel gewoon leuk
blijft, vindt Evenhuis. ,,'t Is
hier geen Baskenland. Geluk
kig niet".
college van kerkvoogden.
Als college van kerkvoogden
zijn we verantwoordelijk voor
het beheer van de kerk, het za
kelijke gedeelte. En het is een
kerk uit eind 1300, dus ja.".
Wie de buitenkant van de Her
vormde kerk bekijkt zal niet
veel schokkend achterstallig
onderhoud kunnen ontdek
ken.
nig toehoorder dan ook verba
zen te horen dat zijn oor
sprong niet aan de kust, maar
in het Noord-Hollandse Naar
den ligt. „Na de verhuizing
van Naarden naar Zeeland be
vond ik me opeens in een
dorpsschooltje in West-Sou-
burg. Daar zat ik dan met mijn
Noord-Hollandse 'r'. Dat heeft
in het begin wel eens wat
spraakverwarring opgele
verd", herinnert hij zich over
zijn lagere schooltijd. Al gauw
nam Evenhuis tongval en dia
lect van zijn klasgenootjes
over. „En als ik nu ergens in
het openbaar Zeeuws spreek,
zijn er nog maar weinig men
sen die horen dat er iets
'vreemds' in zit. In feite is het
zo dat hoe verder ik van Sou
burg af ga, hoe beter ik de
mensen op het verkeerde
been kan zetten. Een Soubur-
ger zal misschien af en toe
iets horen waarvan hij denkt:
'Oh?', maar iemand van Beve-
land of Zeeuws-Vlaanderen
hoort alleen mijn Walcherse
accent", weet Evenhuis.
Zijn interesse voor het dialect
bestond altijd al, maar hij ging
er voor het eerst écht mee aan
de slag toen hij aan de Hoge
school Zeeland Marketing en
Communicatie studeerde.
„We moesten op een gegeven
moment een enquête opstel
len en uitwerken. De meeste
studenten deden iets dat be
trekking had op producten.
Ken je deze shampoo, hoe
gesproken. „Ik ben geen pu
rist", zegt hij. „Ik probeer juist
altijd een vertaalslag naar nu
te maken. Kijk, natuurlijk be
heersen steeds minder men
sen het Zeeuws. Maar het
aantal sprekers loopt nu min
der hard terug dan tien jaar
geleden. En er is nu een groep
mensen die hun kinderen be
wust tweetalig opvoed, omdat
ze het belangrijk vinden dat er
'geswitcht' kan worden.
Zeeuws moet niet, maar het is
wel leuk als je het wel kunt".
Dat kan ook andere voordelen
opleveren. „Wat dat betreft lo
pen we hier een beetje achter
op de rest van Nederland. Ik
weet dat er in Drenthe bij
tocht door de Kloostergangen
en over het Abdijplein. Met
behulp van muziek, fantasti
sche objecten en spectaculai
re vuureffecten herbeleven de
deelnemers aan deze rondlei
ding op een fascinerende ma
nier de historie van dit stukje
Middelburg. De theatrale
rondleidingen beginnen elke
avond om 20, 20.45 en 21.30
uur en duren pakweg dertig
minuten.
vaak gebruik je hem, wan
neer: dat soort dingen. Ik
dacht: 'Kom laat ik eens iets
anders doen' en ben een on
derzoekje gaan houden naar
het spreken van Zeeuws".
Zo kwam hij in contact met de
Zeeuwse Vereniging van Dia
lectonderzoek. „Een clubje ou
dere mensen die oude woor
den verzamelen. Maar toen ze
hoorden van mijn enquête,
vlogen ze daarop af. Ik liet me
strikken voor meer en dat was
het begin".
Alhoewel Marco Evenhuis het
dialect probeert te versprei
den waar hij kan, vindt hij niet
dat er maar altijd te pas en te
onpas Zeeuws moet worden
Marco Evenhuis: „Zeeuws spreken moet wel leuk blijven, 't Is hier gelukkig geen Baskenland".
voorbeeld al verpleeghuizen
zijn waar het verplegend per
soneel bij voorkeur de streek
taal beheerst. En als je er even
over nadenkt, is dat ook wel
logisch. Dementerende men
sen Jceren terug naar vroeger
en spreken de taal die ze toen
ook spraken. Dan is het wel
fijn als je verpleegster je ook
verstaat".
Evenhuis zou graag zien dat
jongeren die het Zeeuws be
heersen daarmee ook naar
buiten kwamen. „Het aanbod
van Zeeuwse liedjes en verha
len is al twintig jaar hetzelfde.
Het wordt tijd dat daar iets in
verandert. Kijk eens naar Skik,
uit Drenthe. Serieuze muziek
Binnen is dit anders. De verf
bladert op meerdere plaatsen
van de muren af. Vocht lijkt
het probleem, maar zo simpel
ligt het niet. De kerk heeft niet
onder water gestaan tijdens
de watersnood.
Maar in 1969 is de kerk gron
dig gerestaureerd. Waar
schijnlijk zijn er toen stenen
gebruikt die wel in het zout
water hebben gestaan. Ten
jaar zal er voor nodig zijn om
dit probleem de baas te wor-
Het Bedrijf v/h (Flup en Ju)
leidt de avondbezoekers on
der de noemer 'Verborgen
Stappen' door een theatrale
Marco Evenhuis (27) is één
van de grootste voorvechters
van het Zeeuws dialect die de
provincie telt. Zo is hij oprich
ter voor het Zeeuwstalige tijd
schrift Noe en zit hij in de re
dactie van het Zeeuws woor
denboek.
In het 144 pagina's tellende
Zeeuwse Wijsheden zijn meer
dan honderd oude Zeeuwse
uitdrukkingen opgenomen.
„Alle dialecten van de Zeeuw
se streektaal zijn vertegen
woordigd", schrijft Marco
Evenhuis in zijn voorwoord.
„Van Ouddorp tot Nieuwvliet
en van Achthuizen tot Num
mer Een". Het boekje maakt
deel uit van een reeks van Uit
geverij Verba, waarin naast
Zeeuwse eerder al (onder an
dere) Oosterse, Boeddistische,
Russische en Friese Wijshe
den verschenen. Marco Even
huis verzamelde al langer
spreuken en gezegden uit
Zeeland. „Je kunt uit spreu
ken iets aflezen van de bele
vingswereld die mensen voor
de tweede wereldoorlog had
den. Dat maakt ze leuk". Hij
heeft geen favoriete spreuk,
maar kan er wel één opnoe
men die hij grappig vond: 'Al
les begin mee God', zei de
beên'ouwer en ie sloeg z'n
wuuf mee 't crucifix (Alles be
gint met God, zei de slager en
hij sloeg zijn vrouw met het
kruisbeeld). Uiteraard spreekt
Evenhuis zelf ook een aardig
mondje Zeeuws. Het zal me-
breed U
(advertentie)
z
•V
