De terugkeer van 't
Wat 'n schat
door Sim Bolus
De rentree van
GOESE WINTERKOOPJESMARKT
op donderdag
14 januari
Fina de Regt
^Sl^UITVERKOOPI
korti
l'P
A
o
STEÜTELl
-I
van Fraassen
Al 69 jaar onderweg
voor de kwaliteit
van uw vakantie!
aanvang
8.00 uur
de bevetótóer
ito—
w
Op o.a. Simmer, Oxbow, DSL,
Zembla en vele andere topmerken
TOT 60%
PZC WEEKBLADEN
JAARGANG 51 - NUMMER 2
WOENSDAG 13 JANUARI 1999
KORTINGEN
Ml
WEKELIJKS HUIS AAN HUIS OP NOORD-EN ZUID-I
Door Hans Meijer
Hét adres voor
f
Mariska van Noorden (de chef van het kantoor) en
haar medewerkers zullen u zeer vriendelijk en des
kundig informeren over vakantie en Zakenreizen.
GOES - KREUKELMARKT 2 en 2a
TEL. 231131
Al verscheidene jaren is in Zeeland het poppen
theater Sim Bolus actief. Vanaf woensdag 13
januari, heden, geeft het in Goes gevestigde
theater wekelijks weer een voorstelling in het
eigen mini-theater in het Goese Ambachtscen-
trum.
In ons overzichtelijke uitkatern BREED
UIT weer heel veel informatie over uit
gaan in Midden-Zeeland en natuurlijk
handige ladders met films, podiumkun
sten en exposities.
Deze week onder meer aandacht voor Ro
nin, de nieuwe film van regisseur John
Frankenheimer met in de hoofdrol Robert
de Niro. In het Vlissingse Vestzaktheater
gaat zaterdag het stuk 'Zonder Gekheid'
van de Zeeuwse Komedie in première. Het
is het laatste stuk dat het toneelgezelschap
in het theatertje aan het Bellamypark op
voert. Een ander Vlissings podium, de Piek,
gaat zaterdag weer open met een concert
van saxofonist Hans Dulfer. In de gemeente
Borsele is de komende drie maanden kin
dertheater te zien en cabaretier Victor Bijlo
speelt donderdag zijn nieuwe voorstelling
'Scheve Bomen' in de Stadsschouwburg in
Middelburg.
Grote Kade 42a - 4461 BE Goes
telefoon 0113 -228821
Jarenlang woonde Fina de Regt op Zuid-Beve-
land. Daarna vertrok ze naar Friesland, vervol
gens naar het zonnige Malta om daarna neer te
strijken in de Bollenstreek.
UITVERKOOP
HOIMND
INTERNXTIOhML
Reisburo
Wij heten de Van Fraassen en de nieuwe AMZ-Reis-
bureau-relaties van harte welkom op ons kantoor in
Goes.
J.
Als 't een beetje meezit hebben we over een
tijdje in Zeeland weer volop kurkeduutjes. Kur-
keduutjes op Walcheren ook bekend als kor-
peduutjes) zijn appeltjes met 'n korte steel. Ze
groeien daarentegen aan bomen met 'n hoge
stam. Hoogstamfruitbomen dus. Op alle
Zeeuwse boerenerven waren ze vroeger te vin
den. Als 't aan de Stichting Landschapsbeheer
Zeeland ligt, komen ze terug. Niet om met het
fruit ervan de schappen van de supermarkt te
vullen. Wél als aankleding van landschap, erf
en tuin. In Kapelle start binnenkort een serie
bijeenkomsten in het fruitteeltmuseum, waar
verteld wordt hoe hoogstambomen moeten
worden aangeplant en onderhouden en welke
rassen het goed in Zeeland doen.
h J l,
I I
F J
Genetische waarde
Hoewel de fruitkwekers in
Zeeland al lang geen brood
meer zien in hoogstammen,
hebben de oude rassen een
grote genetische waarde. „Je
kunt zeggen dat de nieuwe
rassen ontwikkeld zijn uit de
oude", aldus Winant Halfwerk.
In specifieke oude fruitgebie-
den elders in Nederland is
men daar ook al jaren geleden
achter gekomen. In Limburg
bijvoorbeeld, waar de hoog
stamfruitbomen van oudsher
het gezicht van het landschap
hebben bepaald. En dat op
sommige plaatsen nog doen.
Maar ook in het noorden van
ons land. Daar werd tien jaar
geleden de Noordelijke Polo-
mologische Vereniging opge
richt. Leden van die vereni
ging reisden 't hele land af om
enthout van de laatste hoog
stammen te verzamelen. Ze
hebben daarmee nu een col
lectie opgebouwd van bijna
duizend oude fruitrassen.
Voor het merendeel appels,
peren en pruimen. Ze zijn ver
zameld in een acht hectaren
grote tuin: De Fruithof in Fre-
deriksoord.
5
vloerbedekking
tapijten
laminaat
vinyl
tapijttegels
raamdecoratie
NIKE -LEVI S - TRIPPEt
ADIDAS - WRANGLE^
HELLY-HANSSEN -
Dichterbij
Onderhoud
Meedoen
Veel zorg
■L Y'
bev
IC
(advertentie)
(advertentie)
(advertentie)
(advertentie)
(óp
(advertentie)
l
AAIDDELBURC - VLI
Wekelijks poppentheater in Goes door Sim Bolus.
Fina de Regt-Verschrage: terug met een expositie van
schilderijen in haar geboortestreek.
De Bevelander naakt deel uit van de
Zeeland Combinatie huis-aan-huis-
bladen in Zeeland
Totale oplage: 165.775 ex.
Nu is ze terug naar de basis. Tot en met 30 januari exposeert Fi
na in het Lunchcafé Stadhuis op de hoek Grote Markt-Lange
Kerkstraat te Goes. Het is de eerste keer dat ze werk toont in
haar geboortestreek en daar is ze best een beetje trots op. Fina
de Regt, in 1944 geboren in 's-Heer Arendskerke en jarenlang
werkzaam in de Goese boekhandel Van Klaveren in de Lange
Kerkstraat, heeft in de Randstad meerdere exposities gehad. Ze
schildert veelal in acryl en het werk dat ze in Goes toont is heel
kleurrijk.
De expositie is vrij te bezichtigen van dinsdag tot en met zater
dag, openingstijden dagelijks van 09.00 tot 18.00 uur en op
donderdagavond tot 21.30 uur..
Maak nu gebruik van onze
Grootste Schat op Aarde", of
tewel een schat van goud en
geld... Een verhaal vol humor
en muziek. Het wordt ge
speeld door Hans van der
Haar. De voorstelling is ge
schikt voor volwassenen en
kinderen vanaf vijf jaar. Reser
veren voor de voorstellingen
is gewenst. Dat kan via tel.
0113-212031. Het stuk wordt
wekelijks gespeeld tot en met
woensdag 28 april a.s. Het
minitheater in het Ambachts-
centrum ligt in de Holland-
sche Hoeve nabij Sportpunt
Zeeland.
PD
of gerooid. Er werden op veel
boerenerven grote nieuwe
schuren gebouwd. De bomen
moesten daarvoor wijken. Op
Walcheren hadden we nog
met een heel ander verhaal te
maken. Daar verdwenen veel
van de hoogstamfruitbomen
toen Walcheren onder water
't Kurkeduutje zal vermoede
lijk weinig last hebben van het
millenniumprobleem waar
mee onze digitale cultuur be
dreigd wordt. Er wordt wel
verondersteld dat het ras in
de Romeinse tijd al bekend
was. Het kloeke appeltje heeft
de tands des tijds goed door
staan en wordt beschouwd als
één van de oudste appelras-
sen die we kennen.
Buiten Zeeland dan weliswaar
onder een andere naam:
Court Pendu. 'n Franse naam,
die als je 'm uitspreekt koer-
pendu wordt. Korpeduutje
dus. Het is een van de vruch
werd gezet. Op Beveland
kwam men er al vrij snel ach
ter dat het veel efficiënter was
om laagstamfruit te planten
en werden de hoogstammen
dus gerooid of zó verwaar
loosd dat ze vanzelf verdwe
nen. Ook vaak onder het mot
to: „Fruit, ach dat kun je toch
heer, honderden aangeplant
op tal van Zeeuwse erven".
Oplage: 41.000 ex.
Uitgave: Uitgeverij Provinciale
Zeeuwse Courant b.v. Voorstad 22,
Postbus 5, 4460 AA Goes.
Tel. (0113) 273000. Fax (0113) 273010
Exploitatie:
Ch. van den Oosterkamp
(0118) 484399
Privé (0118) 417802
Administratie:
PZC
Oost-Souburgseweg 10,
postbus 18,
4380 AA Vltssingen.
Advertentieverkoop:
Kantoor Goes, Voorstad 22, Postbus 5
4460 AA Goes, tel.: (0113) 273000
fax: (0113) 273010
Henk Mallekote
(0113) 273022 privé (0113) 342535).
Pieter Karman
(0113) 273021 privé (0113) 613394).
Redactie: Hans Meijer (0113) 273020
Chef-redacteur: Ad Hanneman,
(0118) 484275 of 06-54267115
Redactie-adres: Voorstad 22,
Postbus 5, 4460 AA Goes.
Bezorging: 0800-0231231.
Druk: Wegener Nieuwsdruk Zeeland,
Postbus 18, 4380 AA Vlissingen
Druktechniek: offsetrotatie.
Sluitingstijd redactie:
maandag 10.00 uur.
Advertenties: tnaandag 17.00 uur.
LD
C\J
O
CM
CO
3
z
o
o
LL
LU
I
UJ
0
LU
O
0
cc
H
0
CC
Grote Kade 40,4461 BE Goes, HL
Telefoon +31 (0)113-228079
Cursisten krijgen te zien hoe je een jonge hoogstam snoeit. De vorm speelt een grote
rol. Binnenkort start een nieuwe cursus hoogstamfruitbomen in Kapelle.
Maar ook dichterbij, in Zee
land, krijgt de hoogstam
steeds meer waardering. In
Kapelle heeft kweker Leen van
Liere met zijn bedrijf aan de
Wemeldingse Zandweg zich
de laatste jaren gespeciali
seerd in het leveren van oude
fruitboomrassen. Hij werkt in
dat verband bijvoorbeeld sa
men met de Stichting Land
schapsbeheer Zeeland. Sa
men hebben ze een lijst opge
steld van de oude rassen die
anno 1999 leverbaar zijn en
die 't bovendien van oudsher
goed doen op Zeeuwse bo
dem. Keuze volop. Bij de
handappels alleen al zo'n vijf
tien rassen, vaak met wellui
dende namen, zoals Benoni,
Notarisappel, Groninger
Kroon en Franse Bellefleur.
Verder een tiental zoete appel-
rassen, te beginnen met Dijk-
manszoet tot Zoete Paradijs
en Kaneelzoet. Bij de peren
kan worden gekozen uit even
eens een 25-tal verschillende
hoogstamrassen, waaronder
zes verschillende soorten
stoofperen.
We zeiden 't al: hoogstamfruit
bomen vragen veel onder
houd. Om goed te floreren
moeten ze om de twee tot drie
jaar worden gesnoeid. Anders
kan er onvoldoende licht en
lucht in de kroon komen en
blijft het aantal bloeiende
scheuten beperkt. En dat zou
jammer zijn, want de volle
bloei is nu juist de charme van
zo'n statige hoogstam langs
de akker, op erf of in de tuin.
Goed snoeien bevordert bo
vendien de levensduur van de
boom. Winant Halfwerk daar
over: „Wist je trouwens dat
een goed onderhouden hoog-
stampeer tussen de tachtig en
negentig jaar kan worden? Ap
pels tot een jaar of zestig. Om
ze te onderhouden is enige
kennis nodig. Nu steeds meer
mensen in Zeeland hoogstam
men zijn gaan aanplanten, is
er ook behoefte aan een cur
sus waarin je vertelt hoe die
mooie bomen 't best kunnen
worden onderhouden. Op de
cursus in Kapelle wordt iets
verteld over de geschiedenis
van de cultuur van hoogstam
men. De landschappelijke en
natuurwaarden komen aan
bod. En natuurlijk het onder
houd zelf, zoals het wegwer
ken van achterstallig onder
houd, bestuiving, wondverzor
ging, pluk en verwerking van
het fruit. We hebben bij onze
stichting twee mensen die er
veel van afweten: Peter Maas
en Jan Traas, die beiden uit
Zeeuws-Vlaanderen komen.
Zij verzorgen de cursus".
De cursus „Hoogstammen"
omvat twee informatie-avon-
den: de dinsdagen 26 januari
en 2 februari. Zaterdag 6 fe
bruari gaan cursisten een dag
het veld in tijdens een praktijk-
dag snoeien en aanplant. Tot
20 januari is aanmelding mo
gelijk bij de stichting Land
schapsbeheer Zeeland te
Goes, tel. 0113-230936.
Na afloop zullen de deelne
mers ongetwijfeld nog met
meer plezier dan voorheen te
gen hun eigen of andermans
hoge stammen aankijken. En
dat niet alle appels en peren
van hun hoogstam even blo
zend en groot zijn als die in de
supermarkt zal nauwelijks een
probleem zijn. Immers: de
hoogstam heeft méér te bie
den dan fruit alleen.
In het sfeervolle theater wordt
komende maanden „Wat 'n
schat!" gebracht. Het gaat om
een voorstelling op basis van
een vrije bewerking van het
boek „Vooruit we gaan schat
graven" van Janosch. Iets
over de inhoud: twee vrien
den, Tos en Peer, eten elke
dag bloemkool. Hun tuin staat
er namelijk vol van. Op een
dag is Tos het beu. Hij wil wel
eens wat anders eten. Maar
daar heb je geld voor nodig
en dat hebben ze niet. Daar
om besluiten ze rijk te worden
en gaan op zoek naar De
ten die onze oude hoogstam
bomen voortbrachten. Veel
van die oude hoogstammen
zijn in de jaren veertig en vijf
tig verdwenen. Waarom? Wi
nant Halfwerk van Land
schapsbeheer Zeeland doet
dat uit de doeken. Hij vertelt:
„Op ieder Zeeuws erf stonden
vroeger minstens 'n paar
hoogstamfruitbomen. Wat
hoogstam is? Je moet dan uit
gaan van fruitbomen die 'n
stam hebben van twee tot
tweeëneenhalve meter. Waar
je dus zo onder door kunt lo
pen. Na de oorlog zijn veel
van die hoogstammen geveld
Hoogstammen: een
lust voor het oog.
net zo goed in de winkel krij
gen".
De eerlijkheid gebiedt te zeg
gen dat de oude hoogstam
men nogal wat zorg nodig
hebben. Ze moeten op tijd en
vooral ook goed worden ge
snoeid. 't Duurt na aan
plant jaren voordat ze
appels, peren en prui
men geven. En ‘t pluk
ken van dat fruit is een
verhaal apart, want
daarvoor moet je hoog
de boom in. Winant
Halfwerk: „Ondanks dat
zijn er steeds meer
mensen die graag ‘n
paar hoogstammen op
hun erf hebben. Wie
een grotere tuin heeft
kan er enkele planten en
je ziet links en rechts
ook wel weer wat
boomgaardjes met
hoogstammen. Daar
zijn meerdere redenen
voor. De hoogstammen
zijn een lust voor 't oog
wanneer ze bloeien. Je
kunt er in de zomer on
der gaan zitten. In de
winter zijn ze trouwens
ook heel aantrekkelijk
vanwege hun vorm. Bo
vendien trekken ze vo
gels en andere dieren
aan. Veel mensen zien
de hoogstammen dan
ook weer graag terug in
het landschap verschij
nen. De laatste jaren
zijn er, onder meer met
hulp van Landschapsbe-
7
7 lil
RO
V,. - L Al
MM
