Nakomelingen van geëmigreerde gezinnen Karman
komen op Noord-Beveland hun wortels zoeken:
Zeeuwse Koorschool
Bezorging 250.000e
maaltijd aan ouderen
sluit zondagviering
40-jarig jubileum af
De Zeeuwse Koorschool sluit
het jubileumjaar af met een
feestelijke Hoogmis. Deze
slotviering van het 40-jarig
jubileum is op zondag 17 sep
tember a.s. om 10.30 uur in
R.K. Maria Magdalenakerk te
Goes en heeft een bijzonder
feestelijk karakter. Mgr. Mus-
kens, Bisschop van Breda,
gaat voor in een pontificale
Hoogmis. Gezongen wordt de
'Mass of the Holy Ghost' van
Herman Strategier; ook wordt
Gregoriaanse muziek gezon
gen. Dirigent is Evert Heijblok
en het koor wordt begeleid
door organist Jeroen Pijpers.
De Zeeuwse Koorschool
hoopt dat deze plechtige
afsluiting door velen zal wor
den meegevierd, zoals dat
gedurende het gehele jubi-
KLEURENFOTO'S
3^ss C
weekblad voor zuid- en noord beveland
Ibcnctton
Rapid
f
GRAND THEATER GOES 01100-15165
"Nieuw Zicht op Zeeland"
in Oosterscheldeziekenhuis
Woensdag 13 september 1995 - 47e jaargang no. 37
F- i
Morgen meteen naar:
TService
Herfstmode ‘95
Elfstedentocht..."
l
V!
VERSCHOORE
Nu kopen is straks geld verdienen!!
Opril Grote Markt 11, Goes, tel. 01100-31479
EE
c/ord
GOES - MIDDELBURG - ZIERIKZEE - MIDDELHARNIS
Met pontificale Hoogmis in Goes
Goes
Lange Kerkstraat 44/
20.00 u.
Wij geven de hele maand
september
modecheques
uit t.w.v. fl 5,00 bij iedere besteding
vanfl 50,00. Deze cheques kunnen
vanaf 16 okt. t/m 11 nov. weer bij ons
besteed worden.
(niet op aanbiedingen en/of andere akties)
Rapid Service Goes
met SURRENDER in de feesttent Kiekieris
Stamboom-
toerisme
Kats: de omgeving van de Kerkstraat, vanwaar eind vorige
eeuw enkele Karmannen naar Amerika emigreerden.
FILMPROGRAMMA VANAF
00.14 T/M WO. 20 SEPTEMBER
Zaterdag a.s. OPEN HUIS met
MODEFLITSEN en LIVE MUZIEK
Zie ook onze advertentie in de mode-bijlage van deze week
VVV-gids
CHRISTINARICCI8ILLPULLMAN
CAÏHYMORIARTY ERICIDLE
SHHt GERAEDR.MOIEN
lEFfBEÏ^MUGOMiW^aiLIIMILSOI
Jan Karman
de Oude
J«Filins
a"Paradis
'Vaderhuis'
IN ELKE KLASSE VOOR ELKE PRIJS
l-UUR FOTOSERVICE STANDAARDPRINT: 0.991
ff..V
za. «september
za. 23 september
za. 30 september
AMERIKAANSE TOERISTEN
IN DROMMEN NAAR KATS
AnneMareL
i'/ti1
ii
"...hadden we bij ons
Ui;!
L
APK
BEL: «I 100-10176//Ol 180-38370
Deze week kunt u nog aansluiten bij één van onze clubs
Dan^o-ooL janviER
Afspraak vooraf niet nodig.
Klaar terwijl u wacht.
Prijzen incl. montage.
Vaste prijzen.
Originele Ford onderdelen.
Vroeg open, laat dicht.
Rinus Karman (62) uit Middel
burg zegt het lachend. Maar hij
laat er serieus op volgen: "Als ik
er écht wat reclame voor zou
gaan maken, zou Kats binnen de
kortste keren vergeven zijn van
de Amerikanen".
De voormalige wiskundeleraar
(en voormalig hoofd van de lage
re school in Wissenkerke) kan
zich erop beroemen, dat hij bij
bosjes Amerikanen naar Noord-
Beveland trekt.
"Ik sta er af en toe écht van te kij
ken", zegt de heer Karman in zijn
woning in een prachtige buiten
wijk van Middelburg. Hij moet
dan vaak terugdenken aan de
rondzendbrief, waarmee het alle
maal begonnen is.
(Van een onzer
redacteuren)
Veel Karmannen kwamen in de
loop van de eeuwen door ver
huizing echter terecht op de
dorpen van Noord-Beveland.
In de vorige eeuw woonden in
alle dorpen (Kats, Kortgene,
Colijnsplaat, Geersdijk, Kort
gene, Kamperland en Wissen
kerke) families met de naam
Karman.
is een Kodak Photo cd, gemaakt
voor het gebruik op een foto-cd
speler. Dat is een computer met
een cd-rom speler of een cd-i
speler.
Met een computer is het mogelijk
om een foto van de Fotodisk
Zeeland te bewerken en eventu
eel in een document op te
nemen. Tijdens de tentoonstel
ling 'Nieuw Zicht op Zeeland' is
ook een foto-cd speler met tele
visie opgesteld, zodat ook de
niet vergrote foto's bekeken kun
nen worden. De expositie duurt
tot 19 september en is alle dagen
geopend.
eigen geschiedenis, zo creë
ren ze hun 'vaderhuis'.
Een paar voorbeelden. In mei
1993 werd Rinus Karman opge
beld door ene Robert Meijer uit
Hawaii, die hem vertelde dat zijn
moeder (een Karman) in 1901
was geboren uit een echtpaar
Karman dat vanuit Kats naar
Amerika was vertrokken. Zijn
vader en zijn opa waren op.
Noord-Beveland schaapherder
geweest.
"Aan de hand van oude kadas-
terkaarten hebben we in Kats
kunnen achterhalen, waar zijn
"Haar voorouders waren geë
migreerd vanaf het adres Veer-
weg F 83 k in Kamperland,
maar ik heb niet kunnen terug-
Rinus Karman.
vinden, welk pand dat nou pre
cies was, ook later niet".
"Ze zal beslist niet de laatste zijn,
want ik sta in contact met veel
andere Amerikanen, die allen
vroeg of laat naar hier zullen
komen om de 'stamregio' van
hun voorvaderen te bekijken".
SPOKEN
BESTAAN
NIETT
WACHT
MAAR
TOT JE
CASPER
ZIET!
KATS/COLIJNSPLAAT -
"Ik voel me een beetje de
onbezoldigd directeur van
de VVV van Noord-Beve
land".
20.00 u.
21.30 u.
21.30 u.
21.30 u.
20.00 u.
Vrijdag19.00 u.
Zaterdag 14.00-19.00 u.
Zondag.. 14.00-19.00 u.
Woensdag14.00 u.
BACK TO THE 70’s (d.j. Bennie)
20+ avond in de Geveltjes “VRIJ DRINKEN" entree f 25,-
ook voor discovervoer: 01105-1717
Westhavendijk 150 Goes - Tel.: 01100 20440
Openingstijden: maandag t/m vrijdag 8.00 - 17.00 uur.
zaterdag 9.00 - 15.00 uur.
BIFIBEL-BIOS
06-93631
a.s. zaterdag KROEGENTOCHT
Toegang vrij
GEORGE BAKER
zingt al zijn bekende hits, gezelligheid troef
In mei van dit jaar belde vanuit
een hotel in Middelburg een
mevrouw uit Charlotte (Michi-
Zoekend naar voorvaderen die
tussen 1880 en 1910 vanaf
Noord-Beveland naar Amerika
emigreerden, schreef Rinus Kar
man uit Middelburg in 1991 een
rondzendbrief aan naamgeno
ten, wier namen hij had gevon
den in een Karman-adressen-
Ook volgende week zullen weer
Amerikaanse stamboomtoeris-
ten door Kats lopen, want dan
komt ene Marjorie Lyford uit
Madison (Wisconsin) naar Euro
pa. "Ze krijgt dezelfde behande
ling als al die anderen. Ik laat ze
alles zien, wat met Karmannen
te maken heeft. Zij wil, geloof ik,
vooral naar Kats en Colijns
plaat".
"Hij wilde met alle geweld Noord-
Beveland en Kats zien. Hij is hier
drie dagen geweest (als onder
deel van een Europese vakantie
trip) en achteraf heb ik van zijn
vrouw gehoord, dat hij het
bezoek aan de geboortegrond
van zijn ouders het meest indruk
wekkende deel van zijn vakantie
had gevonden".
Later kwamen aarzelend wat
brieven binnen. Maar vooral 4
mensen die aan genealogie
deden, hebben hem aan veel
namen van Amerikaanse nako
melingen geholpen. De verwach
te stroomversnelling ontstond
Donderdag.
Vrijdag
Zaterdag
Zondag
Dinsdag
Woensdag
grootouders hadden gewoond.
Het huisje stond er nog: in de
Kerkstraat, ongeveer tegenover
de Middenstraat. Hij heeft het
allemaal gefilmd en gefotogra
feerd. We hebben nog met oude
dorpelingen over herinneringen
gepraat en we zijn zelfs nog
iemand tegengekomen die in de
verte nog familie van hem was.
Dat bezoek hing van leuke toe
valligheden aan elkaar".
MAANDAG 18 SEPTEMBER
AANVANG 20.00 UUR
gan) op. "Ze had stamboomon
derzoek gedaan in het rijksar-
chief in Middelburg en had daar
mijn naam aangetroffen. Ze
heette Barley via haar man, haar
meisjesnaam was Bastiaanse.
Speciaal voor haar genealogisch
onderzoek was ze naar Zeeland
gekomen. Ze stamt af van een
Karman en ook haar heb ik mee
getroond naar Noord-Beveland.
Ze bleek familie te hebben
gehad in Kats, Geersdijk,
Colijnsplaat en Kamperland".
"Zover ik heb kunnen nagaan,
emigreerde deze Jan Karman
vermoedelijk vanuit de Elzas
(Frankrijk) naar Nederland.
Zijn stamland is in dat geval
Hongarije, en zijn oorspronke
lijke naam Kérmén. Naar alle
waarschijnlijkheid is zijn fami
lie omstreeks 1500 (of eerder)
naar het westen weggevlucht
voor de oprukkende Turken en
terechtgekomen in Frankrijk".
Het zijn allemaal nakomelingen
van enkele families Karman, die
aan het eind van de vorige eeuw
naar de Verenigde Staten emi
greerden. Al die huidige afstam
melingen komen op Noord-
Beveland hun 'roots1 zoeken,
met name in Kats waar de mees
te Karmans oorspronkelijk van
daan komen.
Op dinsdag 12 september is te
's-Heerenhoek de 250.000e
maaltijd bezorgd aan een kliënt
van de maaltijdenbezorging aan
thuiswonende ouderen in de
Gemeente Borsele. In een perio
de van ruim 12 jaar, de start van
deze voorziening was op 4 mei
1983, heeft er een grote groei
plaatsgevonden. Er werd gestart
met 7 kliënten. Nu zijn dat er
150.
Oorzaak van deze groei is in de
eerste plaats gelegen in de wens
van de ouderen zolang mogelijk
zelfstandig te blijven wonen. Een
andere oorzaak is het overheids
beleid om een verschuiving van
duurdere naar goedkopere voor-
Op de vraag, hoe hij het vindt om
zulk een wereldwijd toerisme
naar Noord-Beveland eigenhan
dig op gang te hebben gebracht,
zegt Rinus Karman: "Ik voel me
af en toe nét een VVV-gids. Wél
boeiend, maar ook erg vermoei
end, want mijn Engels is niet
meer zo goed. Ik heb 40 jaar
geleden Engels gehad op
school, ik heb het sindsdien niet
vaak gesproken of geschreven,
en dan slijt het héél snel".
Ten slotte zijn we natuurlijk
nieuwsgierig, waar de heer Kar
man nou zélf eigenlijk vandaan
komt. Wat was het land van her
komst van Jan Karman de Oude,
die circa 1550 neerstreek in Rit-
them?
In de Expogang op de begane
grond van het Oosterscheldezie-
kenhuis aan de 's-Gravenpolder-
seweg 114 te Goes, is een ten
toonstelling van de Zeeuwse
fotograaf Ente Breed uit Bigge-
kerke. De expositie 'Nieuw Zicht
op Zeeland' is een selectie uit
honderd foto's die gemaakt zijn
voor de Fotodisk Zeeland.
Onderwerpen zijn onder andere
de Deltawerken, verschillende
Zeeuwse steden en dorpen en
natuurgebieden. Kortom een
beeld van de Provincie Zeeland
onder naam "Nieuw Zicht op
Zeeland". De Fotodisk Zeeland
mensen aangeschreven met het
verzoek om inlichtingen over hun
afstamming. Binnen enkele
weken kwamen er 23 brieven
onbestelbaar terug. Verder hoor
de ik niks”.
zieningen te bewerkstelligen. De
maaltijden worden betrokken
van de bejaardenoorden De
Kraaijert, Poelwijck en service
flat De Schakel. De kwaliteit van
de maaltijden voldoet aan alle
eisen die men daaraan kan stel
len.
Ook aan alle dieetvoorschriften
kan worden voldaan. Sinds eni
ge jaren is er de mogelijkheid
van menukeuze. De ouderen/
deelnemers kunnen dus hun
eigen weekmenu samenstellen.
In deze dienst van de St. Welzijn
Ouderen Borsele zijn in totaal 98
vrijwilligers werkzaam, die hier
aan gezamenlijk 8510 uren
besteden.
NIEUW: Elke Ford
gratis APK keuren?
vraag naar onze
voorwaarden
Sinds hij in november 1986 in De boekje uit de States. "Ik heb 70
Bevelander een verhaal las over
amateur-genealoog Jan Mol uit
Colijnsplaat is de heer Karman
zich intensief gaan toeleggen op
de genealogie (voorouder-
onderzoek) van zijn familie. Ze
heten doorgaans Karman, maar
vooral in de kerkelijke archieven
komen ze ook voor onder de
naam Karreman. Ten diepste
zijn de Zeeuwse Karmans en
Karremans allemaal afstamme
lingen van ene Jan Karman de
Oude, die zich rond 1550 waar
schijnlijk vanuit de Elzas vestig- pas, toen een schooldirecteur uit
de in Ritthem (bij Vlissingen). New York hem op diskette alle
nakomelingen toestuurde van de
Amerikaan Jozias Karman, des
tijds emigrant van Noord-Beve
land. Aan die diskette kon Rinus
Karman natuurlijk óók het een en
ander toevoegen, en vervolgens
ging die diskette ook vanuit Mid
delburg weer de hele wereld
over.
De familie Langius is op vakantie en heeft zich voor 2
weken genesteld op een naburige camping. De familie
woont in Friesland en is voor het eerst op bezoek in
West-Brabant.
"Nederland is zo mooi. En om nou een heel jaar op de
elfstedentocht te gaan zitten wachten... Neen, wij heb
ben andere ideeën over vrije tijdsbesteding. Uren lang
in de auto puffen ligt ons ook niet zo. Temeer, omdat
je in eigen land voldoende aan je trekken kunt komen.
Met een caravan achter je auto duurt het toch allemaal
wat langer..." Zijn vrouw is het met hem eens en
bekijkt het ook nog van de andere kant. "Vakantie is
niet goedkoop. Je geeft altijd meer uit, omdat je vaker
ergens een terrasje pakt, uit eten gaat en ga zo maar
door. Daarom probeer ik om ook tijdens de vakantie op maar een winkel als
de kleintjes te letten. Dat doe ik bij ons in Friesland Jan Bruijns".
ook. Dus waarom dan ook niet hier...? In eigen land
vind je niet alleen je eigen vertrouwde merkartikelen, want die hebben ze hier in
alle geuren en kleuren, bovendien kun je veel beter in de gaten houden wat je
betaalt. En ik moet zeggen... hadden we bij ons maar een winkel als Jan Bruijns,
dan wist ik het wel. Ik ben hier goedkoper uit en dat tijdens de vakantie. Als je dat
aan mensen vertelt is er bijna niemand die het van je aanneemt, maar geloof me het
is echt zo! Dit heb ik ook nog niet eerder meegemaakt. Het wordt wat mij betreft
dan ook tijd dat Jan Bruijns bij ons in de buurt een winkel opent. Ik kan hem ver
zekeren dat hij alvast op één vaste klant kan rekenen", zegt mevrouw Langius.
"We hebben nog even te gaan en gelukkig hebben we uitstekend weer, want ver
geet niet dat het bij ons in het hoge noorden toch altijd een paar graden koeler is.
Dit was onze eerste kennismaking met West-Brabant en die is ons heel goed beval
len. Ik denk er nu al aan om volgend jaar terug te komen. Voor de boodschappen
hoeven we het in ieder geval niet te laten...", besluit een tevreden mevrouw Langi
us.
■100 "Jur Cinmi
BRIEF ENCOUNTER (1947 ZWART/WIT) -
Gevoelig verhaal over twee getrouwde mensen die een ontmoeting hebben in de
stationsrestauratie die leidt tot .een kortstondige, maar heftige romance. Effectief
gebruik van Rachmaninoffs pianoconcert is een hoogtepunt in dit geloofwaardige
liefdesdrama.
En zo begon ook het 'stam-
boomtoerisme' naar Kats.
Amerikanen zijn een volk zon
der geschiedenis en ze willen
daarom dolgraag rondkijken in
de plaatsen en streken waar
hun verre voorouders werden
geboren. Zo maken ze hun
Kleurenfoto's
vanaf V 1 FOToH VERSCHOORE
Hulst 's-Gravenhofplein 8 Middelburg Lange Geere 28 (naast ANWB-kantoor)
Terneuzen Noordstraat 6 Goes Grote Markt 7
(25 m. naast HEMA)
leumjaar ook het geval was.
Daarnaast verschijnt deze
week de nieuwe CD Kerkgang
in koorzang (veel gevraagde
koorwerken gezongen in de
R.K. Maria Magdalenakerk te
Goes). De CD is een weer
klank van veertig jaar kerkmu
ziek gezongen door de
Zeeuwse Koorschool met
koorwerken van: Gabrieli,
Delalande, Mendelssohn,
Lloyd Webber, Rutter en Gre
goriaans. De CD eindigt met
een virtuoos gespeelde tocca
ta van Dubois door organist
Bram Beekman. Aan deze cd
werkten mee: het jongenskoor
van Zeeuwse Koorschool, het
R.K. Mannenkoor en organist
Bram Beekman. De muzikale
leiding was in handen van
Evert Heijblok.
h
tz
