ig
I
Adembenemend
Vuilnisbak
Successen
Wat chloor
aanricht
Olie en schepen
Nucleaire
waanzin
Chloor is overal
Wat kunt u
doen?
Wat doet
Greenpeace?
llll
inSa
Sb
Pr
onbruikbaar zijn
af te schrijven van mijn
Naam:
Voorletter(s):
Adres:
M/V
Handtekening:
Vervuiling door chloorstoffen.
-
U KUNT OOK BELLEN: 020 - 4223344
Postcode/Plaats:
Geb. datum:
infecties, die steeds vaker voor
komen bij Noordzeevis.
Ja, ik wil meer weten. Stuur mij svp:
informatie over de Noordzee (gratis)
informatie over chloor, mét tips voor chloorvrij inkopen (gratis)
informatie over de nucleaire campagne van Greenpeace (gratis)
informatie over het werk van Greenpeace (gratis)
het rapport 'De schone schijn van de Noordzee', een samenvatting van de milieuproblematiek 7,50)
Ik betaal dit bedrag:
per maand per kwartaal per halfjaar per jaar
maar de dingen die we onmiddel
lijk met het blote oog kunnen waar
nemen. De Noordzee is vuil en de
meeste vormen van vervuiling zien
we niet in een oogopslag.
De grootste problemen worden ver
oorzaakt door het land dat de zee
omringt. Daar zijn de laatste tien
tallen jaren enorme industriële
complexen verrezen, daar is de vee-
Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Stichting Greenpeace Nederland
Antwoordnummer 10734
1000 RA AMSTERDAM
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
i
De Noordzee is bepaald geen een
tonige watermassa. De zee houdt
haar voornaamste schat -duizenden
dieren en planten- voor het grootste
deel verborgen. Tientallen walvis
en dolfijnsoorten komen nog altijd
in de Noordzee voor. Zes soorten
zeehonden, meer dan zeventig ver
schillende zeevogels en ruim 170
soorten vis. De Noordzee strekt
zich uit van de diepe fjorden in het
Noorden tot de grillige rotskust
van Bretagne. Een zee om trots op
te zijn. En zuinig.
Want de Noordzee is ook: schuim
op het strand, met olie besmeurde
vogels en zeehonden die het moei
lijk hebben. En dat zijn dan nog
Gelukkig hebben onze acties regel
matig resultaat. Zo werd in 1993
besloten dat er geen radioactief
afval meer in zee mag worden
gedumpt, een succes dat mede aan
Greenpeace te danken is.
Een paar jaar eerder stopten -mede
onder druk van Greenpeace- alle
Noordzeelanden (behalve Enge
land) met het dumpen van indu-
strie-afval in zee. Al eerder kwam
er een eind aan het zeer vervuilen
de verbranden van afval op zee aan
boord van de zogenaamde verbran-
dingsschepen. Er is dus al heel wat
bereikt en hier en daar zijn tekenen
van herstel zichtbaar. Reden te
meer om door te gaan voor een écht
schone Noordzee.
Ja, ik wil Greenpeace steunen. Hierbij machtig ik Greenpeace om
(post)bankrekening:
Over de effecten van al dat chloor
in het milieu is inmiddels aardig
wat bekend. Zo weten we al langer
dat planten en dieren ernstige scha
de lijden door chloorstoffen in hun
voedsel en hun leefomgeving. De
zeehondensterfte aan het eind van
de jaren tachtig bij voorbeeld, heeft
met chloorstoffen te maken. Sinds
kort weten we dat ook de mens
gevaar loopt. Een hele reeks ziekten
en afwijkingen wordt met chloor
stoffen in verband gebracht: ver
minderde vruchtbaarheid, gedrags
stoornissen, allerlei vormen van
kanker, een kleinere penis en min
der sperma... Veel chloorstoffen
meer weten? Vul dan onderstaande
bon in. En u kunt Greenpeace
financieel steunen. Want van u
moeten wij het hebben. Greenpeace
accepteert geen subsidies; onze
donateurs maken ons werk moge
lijk. Steun ons. Want een gezonde
Noordzee is van levensbelang.
Zonder uw hulp zijn wij nergens!
de Noordzee: de industrie. Dag in
dag uit lozen fabrieken overal in
Europa hun afvalwater -soms
enigszins gezuiverd, soms hele
maal niet- op rivieren en uiteinde
lijk in zee. De grootste boosdoeners
zijn de chloorstoffen, een groep van
meer dan 11000 verschillende stof
fen die allemaal onder de noemer
organochloorverbindingen vallen.
Aangetaste bot uit de Noordzee.
I De zweren zijn een gevolg van
In de zomer van 1989 sluit Greenpeace een lozingspijp af van kunstmestfabriek Kemira.
hebben effecten die te vergelijken
zijn met de werking van hormonen.
Zelfs chloorstoffen die al enige tijd
verboden zijn rond de Noordzee,
vinden we nog terug in vetweefsel
van mensen en dieren, in bloed en
moedermelk. Chloorstoffen hebben
een lang leven: ze zijn niet of nau
welijks afbreekbaar en stapelen zich
op in ons lichaam, grond en water.
En dat terwijl er voor vrijwel alle
toepassingen van chloorstoffen uit
stekende, chloorvrije alternatieven
zijn.
Ook op andere fronten heeft de
Noordzee het zwaar te verduren.
De Noordzee is een van de drukst
bevaren zeeën ter wereld en al die
schepen brengen een hoop vervui
ling met zich mee. Veel schepen
vervoeren olie. Olie is namelijk in
veel opzichten van groot belang
voor de Noordzee. De afgelopen 25
jaar is de zee uitgegroeid tot één
van de drukste offshore-gebieden
ter wereld. Honderden produktie-
platforms produceren enorme hoe
veelheden olie en gas. Aan de wal
zorgen raffinaderijen voor verdere
bewerking. Al deze activiteiten
hebben grote invloed op het
Noordzeemilieu. Elk jaar sterven er
tienduizenden vogels door olie-
lozingen. Regelmatig gaat er olie of
met olie vervuild afval overboord,
zowel bij schepen als bij boorplat
forms. Er zijn zelfs plannen om
complete, zwaar vervuilde olieplat
forms, zoals de Brent Spar bij de
Shetland Eilanden, te laten zinken,
wanneer ze
geworden.
Wat er kan gebeuren wanneer een
olietanker op de rotsen loopt,
weten we allemaal. Hoe lang het
duurt voordat al die olie verdwe
nen is uit het milieu en uit alle plan
ten en dieren, weten we nog op
geen stukken na.
Reden genoeg om over te schakelen
op schone energie die minder
milieuvervuiling met zich mee
brengt.
Er is een vorm van vervuiling die je
absoluut niet ziet: de nucleaire.
Soms zou je willen dat je radioacti
viteit wél kon zien, want dan zou-
teelt en de landbouw steeds inten
siever geworden en daar komen
de grote rivieren vandaan, die elke
dag weer enorme hoeveelheden
schadelijke stoffen naar zee bren
gen.
Ook de vissers merken dagelijks
dat er problemen zijn. Het gaat niet
goed met de visstand. Sommige
soorten worden ernstig overbevist.
Ook hier geldt: we zullen zuinig
moeten zijn op wat de zee biedt.
Wanneer we de zee als een giganti
sche vuilnisbak beschouwen en
tegelijkertijd leegvissen, komt het
evenwicht tussen alle levende
wezens in en om het water in
gevaar.
Een van de grootste vervuilers van
Een van de vele slachtoffers van
de ramp met de olietanker Braer,
die in januari 1993 bij de Shetland
Eilanden op de rotsen liep.
Een heel gewoon beeld uit
najaar 1988: een dode zeehond op
den we er waarschijnlijk wat voor
zichtiger mee omspringen. In het
Noordzeegebied is het atoomcom-
plex Sellafield aan de Britse west
kust de grootste nucleaire lozer.
Rond Sellafield hebben opvallend
veel mensen kanker. Uit onderzoek
is gebleken dat het sperma van
werknemers van Sellafield door
F
Sommige chloorstoffen komen ook
in de natuur voor maar de grote
meerderheid wordt gemaakt door
de chloorindustrie. Chloor is wer
kelijk overal. We vinden chloorstof
fen terug in 1001 dagelijkse pro-
dukten, van een PVC-douchegor-
dijn tot een flesje WC-reiniger. Al
tijdens de produktie van al deze
artikelen komt er chloor in het
milieu. En ook later, tijdens het
gebruik, en ten slotte, wanneer we
het chloorhoudende produkt weg
gooien en het verbrand wordt of
terechtkomt op een vuilnisbelt.
Bekende chloorstoffen: PCB's, DDT
en dioxinen.
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
1
I
I
I
I
over het zeemilieu worden maar al
te vaak aan de internationale
onderhandelingstafel genomen.
Deze maand zijn we extra actief:
begin juni is er weer een
Noordzee-ministersconferentie
waar belangrijke beslissingen wor
den genomen. U hoort dus nog
van ons!
U kunt meehelpen aan een gezonde
Noordzee door zuinig te zijn met
energie, door te kiezen voor chloor
vrije produkten en biologisch
geteelde groente en fruit waaraan
geen kunstmest of bestrijdingsmid
delen te pas zijn gekomen. Wilt u
Noordzee, mei 1995: Greenpeace-
actievoerders bezetten het Shell-
olieplatform Brent Spar, in de
buurt van de Shetland Eilanden.
Shell is van plan het complete,
zwaar vervuilde olieplatform in
zee te dumpen. GREENPEACE/SIMS
blootstelling aan hoge doses radio
activiteit van samenstelling veran
dert. Hun kinderen krijgen vaker
kanker en leukemie dan andere
kinderen. Greenpeace strijdt al
meer dan vijftien jaar voor een stop
op de nucleaire waanzin en voor
sluiting van Sellafield. Tot nog toe
tevergeefs. Maar we gaan door.
Want kernenergie is een achterhaal
de zaak; bovendien is er nog steeds
geen oplossing gevonden voor het
probleem van het radioactief afval.
Ook hier is ons motto: schone ener
gie heeft de toekomst!
Ons hart heeft altijd gelegen bij de
zee en alles wat daarin leeft en
daarvan afhankelijk is. Het is dan
ook geen wonder dat Greenpeace
zich al vele jaren inzet voor een
gezonde Noordzee. Niet alleen in
Nederland, maar in alle Noord
zeelanden zijn Greenpeace-afdelin-
gen actief. Ons werk bestaat uit
opvallende acties -misschien het
onderdeel van Greenpeace dat u
het beste kent- maar ook uit onder
zoek en overleg. Want beslissingen
De Noordzee: voor de een een broodwinning, voor de ander een strand
wandeling bij windkracht 8, surfen in de branding of zandkastelen
bouwen op het strand. Maar wat ook üw invalshoek mag zijn: voor alle
Nederlanders is de Noordzee letterlijk van levensbelang. Ook al is niet
iedereen zich dat elke dag bewust.
Ons land -voor een groot deel aan de zee onttrokken- is op allerlei
manieren afhankelijk van de zee. Wanneer de zee in nood is, moet
Nederland zich zorgen maken.
Groot-Brittannië, oktober 1990: Greenpeace-actievoerder sluit een lozingspijp af bij een pesticiden-fabriek
die dagelijks chloorstoffen en zware metalen loost in de rivier de Mersey. GREENPEACE/HODSON
MKSi het strand. Ruim 18 000 zeehonden
stierven aan een geheimzinnige
K- epidemie. Vermoedelijke oorzaak?
■f».
F
I iÊ - S&-’
ave
FOTO'S: GREENPEACE
'j'
U kunt meerdere folders tegelijk aanvragen
GREENPEACE/DORREBOOM
io
'MUL z
