Oorlogsdagboek van Marinus Marits uit Biezelinge,
bewaker van koningin Wilhelmina in Londen:
PAAUWE
Per saldo
héél voordelig.
GROENLEER GOES
1175 -
gjgJMOhTÊL
f50,00
KLEURENFOTO'S
9» 3 9
"Vrouwen investeren
in de Toekomst m/v"
fff3^7
axel
GRAND THEATER GOES 01100-15165
Woensdag 3 mei 1995 - 47e jaargang no. 18
i
Provinciale Manifestatie 5 mei
LIAM XE.ESON
1
OPRIL GROTE MARKT 11, GOES TEL. 01100-31479
IAMES SPADER
L
KURT RUSSELL
Wonen in de stijl
van tijdloze schoonheid
Bevrijding
Goes
Lange Kerkstraat 44
FILMPROGRAMMA VANAF
D0.4T/M WO. 10 MEI
THE MASK Zondag, woensdag
Toegang slechts 5,-
1
STARGATE
FOTOI
MOTORMAAIERS va 550,-
ZITMAAIERS va 2.495,-
Huisbewaarder
Jeugd
De Bank van Nederland
beeft zaterdag 6 mei
bevrijdings
prijzenfeest
Indien u voor 250,00 of meer
koopt, ontvangt u een cheque t.w.v.
Vertrek
Vrijdag 5 mei
kantoor van
De Bevelander
gesloten
Is
Il
Eén dag
IN ELKE KLASSE VOOR ELKE PRIJS
l-UUR FOTOSERVICE STANDAARDPRINT: 0.99
73S
a JODIE FOSTER - BESTE ACTRICE
-
(Van een onzer redacteuren)
hij van zijn commandant 1 dag op verlof om naar huis te gaan.
SSÏSSSSS
Na vijf jaar dienst mocht
hij één dagje
naar huis
Marinus Marits in luchtmachtuniform, op een foto uit 1944.
In 1987 overleed Marinus Marits.
"Het was een mooi gezicht, om
JODIE FOSTER
AnneMareL
I
t
1- W 1
HSBS
14.00 u.
J/
WONINGINRICHTING
Het gratis Bankboekje van
Montèl, boordevol met
exclusieve en betaalbare
zitmeubelen ligt voor u
klaar. Even bellen en u
krijgt 'm snel in de bus.
Met Paauwe 's interieuradvies
en perfecte afwerking
kun je daar een generatie lang
plezier van hebben.
Of zelfs langer!
Omdat na verloop van tijd duide
lijk werd, dat de Duitsers vanuit
de lucht daadwerkelijk jacht
maakten op de koningin, werd ze
op een ander adres onderge
bracht: aan het Chester Square.
Dat was voor Marinus Marits uit
Kapelle-Biezelinge het einde van
de bewaking van koningin Wil
helmina. Hij kwam vanaf dat tijd
stip weliswaar nog vaak bij de
koningin over de vloer, omdat hij
regeringsstukken moest 'koerie
ren' tussen het Stratton House
(een regeringsadres) en het bui
tenverblijf van de koningin in
Roehampton. Ze verbleef daar
's nachts èn als het in Londen te
gevaarlijk was.
Even nadien werd ik door de
generaal opnieuw naar haar toe
gestuurd. Met dezelfde bood
schap. Ik klopte weer op haar
deur en bracht dezelfde bood
schap over. Nu was de koningin
duidelijker: "Zeg maar tegen de
generaal, dat ik me door een
luchtalarm niet van mijn werk
laat houden".
Hij werkte ook nog als boeren
knecht bij het boerenbedrijf van
M. J. in 't Anker. Ook daar ging
hij volledig op in het werken met
paarden. Het was dan ook niet
vreemd, dat hij in zijn diensttijd
als huzaar bij de cavalerie (paar-
denafdeling) terechtkwam.
Omdat de beroepsmilitairen en
de dienstplichtigen van de kazer
ne Laan Copes van Cattenburgh
vaak betrokken waren bij de
bewaking en de representatieve
plichten van het koningshuis,
kwam hij vaak op koninklijke
paleizen, waaronder Noordeinde
(Den Haag) en 't Loo (Apel
doorn). Hij was 'oppasser' van
luitenant-kolonel Phaff, de toen
malige adjudant van koningin
Wilhelmina.
Bij aankomst in Hoek van Hol
land werd de stoet volgens hem
aangevallen door Duitse bom
menwerpers, maar het Engelse
oorlogsschip Hereward (dat de
koningin zou afvoeren) schoot
terug. De Duitsers kwamen niet
meer terug. "Het laatste dat ik
van Nederland zag, waren de
rookpluimen van brandend Rot
terdam", schrijft hij. (Overigens is
dit een opmerkelijke zinsnede,
want als Marinus Marits met het
zelfde schip als koningin Wilhel
mina is vertrokken, kan hij. de
rookpluimen van Rotterdam niet
gezien hebben. De Koningin ver
trok op 13 mei, Rotterdam werd
pas de dag erna gebombardeerd
- red.)
In en rond de koninklijke stallen
van 't Loo kwam hij vaak prinses
Juliana en prins Bernhard tegen.
Prinses Beatrix lag toen nog in
de kinderwagen....
Van de belevenissen in Londen
is nog vermeldenswaard, dat
Marinus aanwezig was bij de
doop van prinses Irene, in de
kapel van Buckingham Palace.
"Er waren veel koninklijke gas
ten, die ik niet kende. De dienst
werd geleid door dominee Van
Dorp. Achter mij zaten prinses
Elizabeth en prinses Margaret.
Dat ervoer Marinus Marits uit Biezelinge, toen hij in de oorlog eni
ge jaren haar persoonlijk lijfwacht was. Hij had ook geholpen, haar
in mei 1940 naar Hoek van Holland te brengen, toen ze uitweek
naar Londen.
In de jaren 1944/45 nam hij als vliegtuigmonteur deel aan de bevrij
ding van Zuid-Nederland. Toen hij in België gelegerd was, mocht
Bevrijdingsfestival in Vlissingen
de manifestatie 'Vrouwen inves
teren in de toekomst m/v' gehou
den. Het thema van het bevrij
dingsfestival 'Allemaal anders
maar toch 1' sluit goed aan bij
het motto van de wereldvrou
wenconferentie: 'gelijkheid, ont
wikkeling en vrede'. Bij vijftig jaar
bevrijding kijken we vooruit naar
een toekomst, waarin vrouwen
en mannen investeren.
Het Arsenaaltheater en het plein
voor het theater zullen op 5 mei
van 11.00 tot 17.00 uur plaats
bieden aan een gevarieerd pro
gramma.
Verder vertelt de Biezelingse
huzaar, dat hij in die periode
vaak als bewaker van de konin
gin mee ging, als ze samen met
haar hofdame ging winkelen in
de winkelstraat Knightsbridge in
Londen. "Ik bleef altijd enkele
passen achter hen lopen. Dat
moest zo". Vaak moest Marinus
de artikelen dragen, die de
koningin gekocht had....
Toen ten tijde van de bevrij
ding van Europa (na juni 1994)
het werk in Londen voor Mari
nus Marits saai werd, deed hij
alle mogelijke moeite om als
geheim agent naar Nederland
te worden gestuurd. De militai
re autoriteiten in Londen wil
den hem dat niet toestaan.
Kennelijk vonden ze hem daar
voor niet voldoende geschikt.
Uiteindelijk wordt het Holland
Squadron tóch ingezet bij de
bevrijding van West-Europa. De
datum wordt uit het dagboek van
Marits niet helemaal duidelijk,
maar in elk geval was België al
goeddeels bevrijd.
terugkomst aan iedereen ver
tellen".
"Nog één bocht in de weg en
toen kwam mijn ouderlijk huis in
zicht. Mijn zus Willy zag me aan
komen. Ze liep hard het huis in
om mijn moeder te roepen. We
huilden allemaal van blijdschap.
Een blijdschap, die niet te
beschrijven was. Mijn vader
werd ook gauw van het land
gehaald en al gauw wist ieder
een in het dorp, dat ik weer thuis
was. Maar ja, ik moest de vol
gende dag weer al terug. De oor
log duurde tenslotte nog altijd
voort. Ik heb mijn ouders verze
kerd, dat ik de hele oorlog goed
Zijn dienstkameraad uit Londen, de heer M. Dekker (nu woonach
tig in Woudrichem), bewaart nog altijd een dagboek, dat de ex-
Bevelander Marits in het begin van de jaren tachtig via zijn schrijf-
Eén dag! Ondanks het feit, dat Marinus zijn ouders vijf jaar lang
niet gezien had! Maar hij gehoorzaamde braaf.....
Maar dat viel tegen, want na een
verblijf met de oprukkende troe
pen op vliegvelden als Gilze-Rij-
en, Vught, Schijndel, Enschede
en Cloppenburg (Dtsl.) raakte
Marinus gewond en moest naar
het Engels militair hospitaal in
Oostende (B.) gebracht worden.
In de jaren '50 en '60 ging de
gezondheidstoestand van de ex-
Biezelingenaar echter langzaam
ben doorgekomen en dat dus het
laatste stukje ook wel goed zou
gaan".
Marinus Marits is intussen overleden. Maar zijn dagboek is
bewaard gebleven.
Bijgaand een exclusieve samenvatting van een aantal opmerkelij
ke delen uit dat dagboek.
Maandag...
Dinsdag
Woensdag
.20.00 uur
.20.00 uur
.20.00 uur
Donderdag
Vrijdag
Zaterdag
Zondag
IS ER. EEN
WEG TERUG?
20.00 uur
19.00-21.30 uur
19.00-21.30 uur
19.00-21.30 uur
Alle beroemde meubelmerken onder één dak.
Elke dag geopend tot 18.00 uur, alleen vrijdags tot
21.00 uur. (let op: zondags gesloten).
Tel 01155 - 62010.
Sie Matic Keukenstudio 1e verdieping.
Uiteindelijk werd hij vliegtuig
monteur bij een squadron van de
Engelse Royal Air Force (RAF).
Later werd hij ingedeeld bij het
z.g. Holland Squadron in Wood-
vale. Het squadron had tot taak
om Liverpool te beschermen in
geval van een Duitse luchtaan
val. Maar die waren er in 1944
niet meer....
-----
Marconistraat 15, Goes
01100-20840
12000m2 showroom
machine aan het papier toevertrouwde. Ruim 21 velletjes A4
getikt...
die ik kende. Die gingen "mijn
Albert Plesmanweg 5 - 4462 GO Goes
Ind.terrein De Poel 1 - 3e bedrijf rechts
01100-12820
Zaterdag open tot 15.00 uur
Ol’ZOLK NAAR lil WAARIIIID
BllA-NÏll N Zl
MH JOt NI N LICHTJAREN VER.
Middelburg Lange Geere 28 (naast ANWB-kantoor)
Goes Grote Markt 7
IFÏLMIÏ ROLAND EMtfERICH
achteruit door de multiple sclero
se. Begin jaren '80 kwam hij
terecht in een verpleegtehuis
van de Engelse luchtmacht.
Daar schreef hij omstreeks 1984
zijn levensverhaal. Hij gebruikte
Neem z’n verfijnde bekleding, z’n royale zit, z’n fraaie belijning.
Ja, deze bank durft elke vergelijking aan. Ook in prijs! Want zegt u nu zelf:
zóveel bank voor je geld is per saldo toch buitengewoon voordelig!
2-zits v.a. JL JL y y
2'M-zitsv.a. 2495,-
Na de oorlog werd hij terugge
stuurd naar Londen om daar te
gaan werken bij de Nederlandse
kanselarij. Hij trouwde er een
Engelse vrouw (Rennee), met
wie hij enige tijd in Nederland
woonde, maar die last kreeg van
heimwee. Daarom verhuisde hij
weer naar Engeland. Zijn vrouw
Rennee overleed echter na
enkele jaren plotseling. Marinus
bleef achter, met een dochtertje
van vijf jaar. Hij hertrouwde met
een Engelse vrouw, genaamd
Ada. Met haar was hij tot het eind
van zijn leven gelukkig. Hij werk
te op de Nederlandse ambassa
de als koerier en huisbewaarder.
Marinus Marits is nu niet meer.
Hij overleed in 1987 in Enge
land. Hij verbleef op dat
moment al vele jaren in een
verpleegtehuis van de Engelse
luchtmacht en leed aan multi
ple sclerose. Hij overleed uit
eindelijk aan een longontste
king.
Marinus Marits werd gestatio
neerd (nog altijd als vliegtuig
monteur) op het vliegveld van
Maldegem (B.), ten zuiden van
het Zeeuws-Vlaamse stadje Aar
denburg. Later trok het squadron
door naar de omgeving van
Brussel. En daar deed zich een
opmerkelijke incident voor met
het 'dagje verlof'.
pot
zeeuws-vlaa
Marinus Marits bleef verbonden
aan de bewaking van het huis
aan de Eaton Square, dat na het
vertrek van de koningin in
gebruik werd genomen door de
Centrale Inlichtingendienst
(CID).
Dat was niet de enige keer, dat
koningin Wilhelmina zich tamelijk
onverschrokken toonde. Ook
toen later de Duitse bommen en
granaten écht begonnen te val
len rond de woning aan het
Eaton Square, stond het staats
hoofd vaak voor het raam geïnte
resseerd naar de luchtaanvallen
en de luchtgevechten te kijken.
Ze toonde geen greintje angst.
die u direkt weer kunt besteden.
Tevens hebben wij weer 2professionele mannequins die
vanaf
10.30 uur doorlopend weer een aantal modellen voor u
showen.
De voordeelcheque is niet inwisselbaar op aanbiedingen of afgeprijsde artikelen.
Vrijdag 5 mei zijn wij gesloten om zelf de bevrijding te vieren!
In september wordt in Beijing,
China, de vierde VN Wereldvrou
wenconferentie gehouden. Tij
dens de wereldvrouwenconfe
rentie in China wordt de balans
opgemaakt van de positieverbe
tering van vrouwen wereldwijd.
Er worden actie-punten opge
steld om vóór het jaar 2000 een
gelijkwaardige positie van vrou
wen en mannen dichterbij te
brengen.
Een conferentie over de positie
van vrouwen wereldwijd die ook
de gemoederen in Zeeland niet
ongemoeid laat. In Zeeland
wordt op 5 mei, samen met het
n d r e n
Enkele dagen na 10 mei 1940
was Marinus Marits betrokken
bij het vertrek van koningin
Wilhelmina uit Nederland.
Vanuit Den Haag werd ze, door
het Westland, naar Hoek van
Holland gebracht. Het escorte
bestond slechts uit enkele
huzaren.
Ik klopte bij haar op de deur en
bracht de boodschap over: "De
generaal wil, dat u naar beneden
komt, majesteit". De koningin
keek onverstoorbaar op, zei
'dank je wel, Marits', maar kwam
haar kamer niet uit.
BIEZELINGE/LONDEN - Het benedenhuis was versterkt
tot schuilkelder. We sliepen er allemaal. Ook bij luchta
larm moesten we daar schuilen. En dat gebeurde vaak.
Op een goede dag was er
opnieuw luchtalarm. Generaal
De Jonge van Ellemeet kwam
me zeggen, dat ik Hare Majesteit
de Koningin moest gaan waar
schuwen. Het was wenselijk, dat
ze óók naar de schuilkelder zou
komen.
nei was een iiiuui yeiiuin, uin
langs al die dorpen te rijden,
die ik van kindsbeen af kende.
Vóór mij doemde uiteindelijk
het torentje van Biezelinge op.
Ik had het vijf jaar niet gezien.
Ik voelde tranen in mijn ogen.
Zouden mijn ouders nog
leven? En de rest van de fami
lie? Het laatste stuk moest ik
lopen. Ik kwam een neef tegen
en allemaal andere jongens
In verband met de natio
nale feestdag op vrijdag 5
mei zal ook het kantoor
van weekblad De Beve
lander aan de Voorstad te
Goes die dag zijn geslo
ten. Adverteerders en
andere relaties wordt
vriendelijk verzocht hier
mee rekening te houden.
Het wordt op prijs gesteld
indien advertenties en
kopij voor de redactie al
zoveel mogelijk op don
derdag 4 mei worden aan
geleverd. Uiteraard is ons
kantoor vanaf 8 mei weer
normaal geopend en ver
schijnt De Bevelander op
woensdag 10 mei a.s. ook
normaal.
De preek van ds. Van Dorp kre
gen we op schrift mee. Die heb ik
goed bewaard. Later hoorde ik,
dat prinses Juliana met de prin
sesjes naar Canada was
gegaan".
Marinus werd in Biezelinge
geboren, op 23 januari 1918. In
zijn dagboek vertelt hij niet waar,
maar als kind werkte hij graag op
'de boerderij van Mol'. Hij was
gek op paarden. Hij hielp ze in-
en uitspannen, naar de wei bren
gen en later mocht hij erop rij
den.
Vijf jaar lang had Marinus zijn
familie en zijn dorp niet meer
gezien. Hij vroeg bij zijn com
mandant een tijdje verlof om
naar huis te kunnen gaan. Hij
kreeg zegge en schrijveéén
dag! En hij accepteerde het gela
ten. Hij reisde liftend via Antwer
pen ("Waar het VTs en V2's
regende") naar Zuid-Beveland.
daartoe een electrische schrijf
machine. Kennelijk was het voor
hem een soort therapie, om zijn
vingers te gebruiken.
Kleurenfoto's
Hulst 's-Gravenhofplein 8
Terneuzen Noordstraat 6
(25 m. naast HEMA)
Koningin Wilhelmina was van de duvel en z'n ouwe moer niet bang.
m tij
K jn nu ooH
"Het torentje van Biezelinge doemde vóór me op. Ik had dat toren
tje vijfjaar lang niet gezien
t i OS(. A« NOMINATIl VOOS 4
