Het mannetje werd uiteindelijk een vrouwtje....
mode
GRAND THEATER
QfCO
TsrTTgfa
"l.‘ini
HOÏÉN
haarmode
Koningstraat 8 - Goes
01100-14859
Zaterdag voor 12e maal
wielerronde Kortgene
Zelfs het
Russisch
speelde
leentjebuur
UUR FOTOSERVICE
iyi~ Verschoort
grote markt 7, goes, tel OTIOO-1Ó159
Goes denkt aan
ongelijk
vloerse kruising van
de S 7 met de
Langeweg
Het college van B W van Goes
heeft het college van gedepu
teerde staten van Zeeland een
voorlopige reactie gestuurd over
een notitie van G.S. waarin een
aantal alternatieven wordt ge
noemd voor de reconstructie
van de kruising van de weg Zee-
landbrug - Goes met de Lange
weg. De voorkeur van het colle
ge van B W gaat uit naar het
alternatief dat is aangedragen
door het Landbouwschap. Dit
gaat uit van een ongelijkvloerse
kruising tussen de S 7 en het
verkeer Wilhelminadorp-
Wolphaartsdijk. In dit alternatief
wordt gebruik gemaakt van de
hoge ligging van de S 7 ter
plaatse van de oprit naar de
£i
Woensdag 10 augustus 1988 - 40e Jaargang no. 32
iMvwOchuis
DAmóO-OOL JARViET
vat*
WAUTUI^mW^XO'S TERWIJL JL WINKLE
Radio uitzending
ZET JE SCHRAP!
DE NIEUWE
o
1
8
islw
3e
k
KODAK EXPRES QUALITY CONTROL
OPRUIMING!
Goes
Lange Kerkstraat 44
STUDIEDAG
VROUW EN GELOOF
GOES 01100-15165
11 t/m 17 aug.
DUITS
Zon14.00 u.
Woens14.00 u.
Kindermatinee
A.L.
y
m
R.K. Kerk Goes
GEHEEL
NEDERLANDS
GESPROKEN EN
GEZONGEN.
Walt Disneys
BAM0
RUSSISCH
Bekijk ’t eens
Don20.00 u.
Vrij.. 19.00-21.30 u.
Zat.. 19.00-21.30 u.
Zon.. 19.00-21.30 u.
Maan20.00 u.
Dins20.00 u.
Woens20.00 u.
-A.L
Scheepvaart
Scrabble
Zelfs Japans
Nare kriebel
Boulevard
XK E3SMEII I IIRl»rrMEHai3aaMZIl333!ÏEïnZIMMBMMM
combi FOTO St Jacobsstraat 27 Vlissingen 01184 12300 s Maandagsmiddaqs
FRANS,
ITALIAANS,
SPAANS
ENGELS
-
-
Buitenlandse
talen ’’lenen
ook woorden
uit het
Nederlands
Auster
zegt de Italiaan Het is een verbastering van ons
9
f
b
(i
Engelse woorden als "boss”, "brandy” en "whiting" zijn van Ne
derlandse komaf.
In het rond deze tijd door toe
risme ingenomen dorp Kortgene
wordt zaterdag aanstaande voor
de twaalfde maal de wielerronde
verreden. Er wordt aan deelge
nomen door amateurs, liefheb
bers met veteranen en de cate
gorie junioren.
Het programma begint 's mid
dags om half vijf met een koers
voor de junioren over een af
stand van 60 kilometer. Bij de 40
deelnemers komen we de na
men tegen van Rini Sestig, Ray
mond Tolhoek, Frank Zoeteweij,
Gert-Jan van Dijk, Onno Hofstee
en de plaatselijke favoriet John
Wiskerke.
Om zes uur starten de liefheb
bers en veteranen voor 50 km.
Onder de 65 deelnemers zien
we Gerard van Antwerpen, Han
(Van een onzer redacteuren)
GOES - Ooit sprak oud-minister van buitenlandse zaken
Jozef Luns de legendarische woorden: "We zijn een klein
landje. Het voordeel daarvan is, dat we veel buitenland
hebben”.
Luns heeft die woorden vaak
moeten verduidelijken. Hij legde
dan steeds geduldig uit, wat hij
nou precies had bedoeld met
die opmerking. Kort gezegd
kwam het hierop neer: als je
maar een klein vlekje op de
aardbol bent, moet je je een
beetje aanpassen aan de rest
van de wereld. Bovendien wordt
in ons land een taal gesproken,
die niet bepaald een wereldtaal
is. Kort en goed: volgens hem is
het beter, dat Nederlandse kin
deren Frans, Engels en Duits le
ren, omdat het voor Engelse (en
zovoort) kinderen minder "ren
dabel” is, om Nederlands te le
ren.
Harinck, Gonzales, Kees den
Hartog, Wim Oosse en Frans
Meyaard. Tenslotte worden om
kwart over zeven de 65 ama
teurs weggeschoten voor een
afstand van 80 kilometer. Hier
namen als Vester Aarts, Nico
van de Klundert, Richard de
Vrieze, John de Crom, Thijs Fa
se, Jacco Schroevers en de win
naar van vorig jaar: Nap Hage.
De wedstrijd telt mee voor het
Bevelandklassement.
Start en finish in de Hoofdstraat.
Het parcours heeft een lengte
van 2 kilometer, zodat er heel
wat passages zijn te maken en
men dus volop kan genieten van
complete wielersport, zo meldt
ons W. Wiskerke van het organi
serend comité.
De renners die als eerste uitein-
s Maandagsmiddaqs
ook open
Zondag 14 augustus is de R.K.
Kerkdienst op de radio uit de Ma
ria Magdalenakerk in Goes.
De voorgangers zijn pastores A.
van Hees en D. Kempers. De
Zeeuwse koorschool en het he
renkoor van de parochie verzor
gen de koorzang.
Zij zingen de Mis Diatonica van
H. Andriesen en motetten van
César Franck en Janssen.
De dienst begint om 10.00 uur
i.p.v. 10.30 uur. De 1e dienst is
om 8.30 uur i.p.v. 9.00 uur.
hoofd), easel (schildersezel),
knapsack (knapzak), plug (plug-
ge), to prate (praten), to scrab
ble (schrabben), to snack (snak
ken), snooper (snoeper), splinter
(splinter), spook (spook), stoop
(stoep), whiting (wijting). Vrij tal
rijk zijn ook de Nederlandse
woorden die via het Zuidafri-
kaans in het Brits en Ameri
kaans Engels zijn doorgedron
gen: aardvark, aardwolf, apart
heid, Boer, Bushman, dingus,
kraal, springbok, trek, veld, wil
debeest.
Zandkreekdam. De daar aanwe
zige landbouwtunnel zou dan
ook door fietsers kunnen wor
den gebruikt. Voor het overige
verkeer wordt dan ter plekke
een nieuwe viaduct gebouwd.
Dit betekent dat de Langeweg
aan de oostkant tot aan de Zee
dijk moet worden verlengd. De
uitvoering van dit plan veroor
zaakt op de bestaahde route
Wilhelminadorp-Wolphaartsdijk
een omweg van ruim twee kilo
meter. Het college heeft de
voorkeur voor deze oplossing
vanwege de veiligheid en het
feit dat deze een relatief kleine
ingreep in het landschap met
zich meebrengt. Bovendien ziet
het college op deze manier een
Woorden van Nederlandse her
komst in de Duitse standaard
taal zijn o.m.: Fracht (vracht),
Matrose (matroos), Stapelplatz
(stapel), Abstand nehmen (af
stand), Augenmerk (oogmerk),
Bücherei (boekerij), Bas/Baas
Bronnen:
- Maandblad Onze Taal april
1988.
- "Het verhaal van een taal"
(boek van Omer Vandeputte),
- div. encyclopedieën.
4-
i iii—
In het kader van de ’’Vrouw en
Geloof"-aktiviteiten in Zeeland
organiseert de werkgroep Femi
nistische Theologie Walcheren
op zaterdag 1 oktober a.s. een
studiedag met als thema:
"Macht-Onmacht”. Lieve Troch,
theologie uit Breda, zal deze
studiedag inleiden, 's Middags
zijn er een aantal werkgroepen,
waarin het thema vanuit ver
schillende invalshoeken uitge
diept zal worden. Het zal dan
gaan over onderwerpen als: lief
de en macht, heksen en godin
nen en het Bijbelverhaal van Ju
da en Tamar De Zeeuwse vrou
wentheatergroep Zilt zal ook
haar medewerking aan deze
studiedag verlenen. De bijeen
komst zal worden gehouden in
het wijkcentrum Open Hof te
Vlissingen. Alle geïnteresseerde
vrouwen zijn welkom. Informatie
en opgave bij de leden van de
werkgroep Feministische Theo
logie Walcheren: Yvonne Hoo-
gers (01184-63697) en Martine
Buitink (01180-35156).
Nederlandse nasynchronisatie
META Sound - Hilversum
Nederlandse dialogen
en regie - AART STAARTJES.
Zelfs de Russische matrozen
kenden een mondvol Neder-
”inki” voor bier en inkt), naar
het Singalees op Sri Lanka
("burgher”) en naar het Malei
sisch. De talen, die in Indonesië,
Suriname en Zuid-Afrika worden
gesproken (ex-koloniën van Ne
derland) laten we gemakshalve
even buiten beschouwing.
Tot slot laten we een kort over
zicht volgen van een serie Ne
derlandse woorden, die buiten
landers van ons ”in leen” heb
ben. Als u deze zomer dus in
Frankrijk om ’’cabillaud”, in En
geland om ’’brandy” en in Duits
land om "Auster” vraagt, dan
spreekt u dus eigenlijk Neder
lands, zonder het zelf te
weten....
perspectief om de kom Wol-
phaartsdijk te ontlasten als ook
de Muidenweg en de Aardebol-
leweg worden doorgetrokken.
Het gaat overigens om een voor
lopige reactie van B W, omdat
de commissie voor ruimtelijke
ordening nog moet worden ge
hoord. In de genoemde notitie
van G.S. kwamen ook andere
oplossingen aan de orde, name
lijk een minimale adnpak met
een baansplitsing en opstelstro-
ken voor afslaand verkeer,
waarmee volgens G.S. het totale
ongevallencijfer nauwelijks zal
afnemen; een geoptimaliseerde
gelijkvloerse kruising zonder
verkeerslichten; en twee manie
ren van ongelijkvloerse kruisin
gen, die, zoals gezegd een grote
ingreep in het landschap met
zich meebrengen. De notitie van
G.S. eindigt met de opmerking
dat dat het financiële aspect een
belangrijke rol speelt bij de uit
eindelijke keuze van het uit te
voeren plan. Op woensdag 28
september om 09.30 uur is er in
het Wilhelminahuis, Brugstraat
4 te Wilhelminadorp, een hoor
zitting over deze zaak waar het
college van Goes haar stand
punt zal toelichten.
S I - -
"Filibustero"
woord vrijbuiter.
lands. Tsaar Peter de Grote
woonde in 1697 als scheepstim
merman in het Noordhollandse
Zaandam. Er bestonden al in
tense handelsactiviteiten tussen
de Nederlanden en de Baltische
streken in de middeleeuwen (de
Duitse Hanze). In een aange
paste vorm: botolèr (bottelier),
blok (blok), botsman (boots
man), boesjsprit (boegspriet),
boej (boei), boem (boom), sjtir-
bort (stuurboord), sjtoerman
(stuurman), drek (dreg), flot
(vloot), forsteven (voorsteven),
gals (hals), gavan (haven), ma
tros (matroos), plot (vlot), verfj
(werf), verpovatj (werpanker),
jakta (jacht).
(dood), dunderhead (donder- JAPANS
In Tokio staat een monument ter
ere van de "Hollandse weten
schap”. Van 1639 tot 1853 wa
ren de Nederlanders de enige
Europeanen met wie de Japan
ners direct contact wilden on
derhouden. De Westerse weten
schap werd er Hollandse weten
schap genoemd en kon alleen
via het Nederlands in het Ja
pans worden vertaald. Enkele
Nederlandse woorden raakten
in het Japans ingeburgerd: bii-
roe (bier), boeriki (blik), gomoe
(gom), inki (inkt), kampan (cam
pagne), kiniine (kinine), kohii
(koffie), koroekoe (kurk), mesoe
(mes), soepoïtoe (spuit), tarap-
poe (trap).
quin”. Het mannetje werd een
vrouwtje....
Het is niet vreemd, dat de
meeste woorden, die wij naar
Frankrijk (en via dat land soms
naar Spanje en Italië) expor
teerden, te maken hadden met
de scheepvaart en de water
bouw. Bakboord en boegspriet
werden "babord” en "beaupré”
in het Frans. In het Spaans werd
dat "babor” en ’’beauprès”. En
in het Italiaans "babordo” en
bompresso”. En ons manneke
werd in die talen achtereenvol
gens mannequin, maniqui en
manichino.
Ook het Engels heeft woorden
van ons overgenomen. Gek ge
noeg hoort daar óók het woord
"to scrabble” bij. Als nederlan-
ders dus een potje gaan scrab
belen, spreken we (in oor
sprong) dus eigenlijk onze eigen
taal. ”To scrabble” komt van
ons "schrabben”. En wat te
denken van het woord matroos,
dat door maar liefst twee wereld
talen werd overgenomen, name
lijk door het Duits (Matrose) en
door het Russisch (matros).
Door de activiteiten van de Ver
enigde Oostindische Compag
nie (VOC) lekte ook een aantal
woorden uit het Nederlands weg
naar het Japans ("biiroe” en
En toch.... tijdens vakanties be
kruipt de Nederlander wel eens
een nare kriebel: "Waarom
moet ik wel Frans kennen, als ik
in de Dordogne op vakantie ga.
Maar waarom spreekt een
Fransman géén Nederlands, als
hij naar Zeeland komt?” Die ge
dachtengang is begrijpelijk.
Maar de Nederlandse schoolkin
deren leren natuurlijk niet uit
sluitend hun vreemde talen, om
er in de vakantie profijt van te
hebben. De talenkennis van
school is meer bedoeld voor
”het werk” in de maatschappij.
En toch.... Nederlanders zijn
van oudsher gewend aan het
spreken van vreemde talen. On
ze taal wordt daarom als geen
ander beïnvloed door buiten
landse woorden.
'bHffoud&i
kapelsedag
Toch willen we in dit artikel nie t
stilstaan bij al die buitenlandse
woorden, die in de loop der ja-
ren zijn binnengeslopen in onze
eigen taal. Integendeel, we
draaien de zaken om. We gaan
eens kijken, welke Nederlandse
woorden in de buitenlandse ta
len zijn terechtgekomen. En dan
zult u versteld staan.... Hebt u er
bijvoorbeeld (als Frankrijk-
ganger) ooit bij stilgestaan, dat
de naam Boulevard Montpar
nasse aan het Nederlands is
ontleend? Het woord "boule
vard” is namelijk de verfransing
van ons woord "bolwerk”. Een
nog opmerkelijker woord is
"mannequin”. Het verdween als
manneke of mannekijn (een
oude vorm) naar het Frans. Als
kwam later, in een compleet an
dere betekenis, weer terug naar
ons taalgebied: als ’’manne-
lemand, die geen woord Duits
spreekt, kan je toch horen
zeggen, dat hij er ’’über
haupt” geen verstand van
heeft. Wie geen Italiaans
spreekt, lust wel een ’’pizza”.
Wie geen woord Engels kent,
haalt wel de "finish”, neemt
af en toe een ’’penalty” en ge
bruikt ook een ’’computer”.
De niet-Frans sprekende Ne
derlander verstuurt zijn brief
per ’’expresse” en zoekt een
nieuw bankstel voor zijn "inte
rieur”. En wij spreken dus al
léén maar Nederlands....?
INSCHRIJVING NIEUWE CURSUSSEN, VANAF 16 AUGUSTUS
delijk over de finish gaan, kun
nen ’n zoen tegemoet zien van
rondemiss Dalilah Abdoun uit
Kortgene.
Verder natuurlijk tal van premies
dankzij de verscheidene
sponsors.
Dat zijn (hoofdsponsors): Hotel-
Restaurant ’’Kamperduin”, Op
tie Effect Zeeland, Drogerij Tim
merman, Granada-Bar, Swenne
Taxi en Texaco-service, Mode
huis Slabbekoorn, 't Kapteintje,
A.B.N. Bank en Mechanisatie-
bedrijf Wissenkerke.
«MlXl**** (exclusief disk, rolfilm en rapid).
FOTO - VIOEO LH® Q
computers r K rWlrfiX.
VXIVZ KorteGeere 17 Middelburg 01180 37772 ookopen
Lange Kerkstraat 31 Goes 01100-27324
(baas), Klippe (klip), Schauburg
(schouwburg in Hannover en
Hamburg), Staatsmann (staats
man), Trauerspiel (treurspel),
Vertrag (verdrag),
(oester).
Een greep uit het Franse voca
bulaire: affaler (afhalen), bière
(bier), bivouac (bijwake), boule
vard (bolwerk), bouquin (boe-
kijn, boekje), cabillaud (kabel
jauw), colza (koolzaad), digue
(dijk), foc (fok), fret (vrecht,
vracht), haler (halen), hier (hei
en), hisser (hijsen), kermesse
(kermis), polder (polder), yacht
(jacht), wateringue (watering).
Een aantal Nederlandse woor
den zijn via het Frans in het Itali
aans en het Spaans terechtge
komen: amarrer, ammarare,
amarrar (maren, meren), étape,
tappa, etapa (stapel), flibustier,
filibustiere, filibustero (vrij
buiter).
Het Engels heeft ongeveer de
zelfde woorden overgenomen
plus nog vele andere: to belea
guer (belegeren), boodle (boe
del), boor (boer), boss (baas),
brandy (brandewijn), bulwark
(bolwerk), bundle (bundel),
crimp (krimpen), damp (damp),
drill (dril), doek (dok), dud
i
'FZ\
