71'
GEMEENTERAAD VAN AXEL
BINNENLANDS JAAROVERZICHT 1968
Fraakeriag bij abonnement, AXEL
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Vergadering van maandag 23 december 1968
Prins.
DINSDAG 31 DECEMBER 1968
83e jaargang no. 13
AXELSE COURANT
VERSCHIJNT IEDERE ZATERDAG
ABONNEMENTSPRIJS: Losse nummers 15 cent
Halfjaar-abonnement:
Axel binnen de kom f 4,—. Andere plaatsen f 4,50
Buitenland f 6,50
Hoofdredaktie: J. C VINK
Redaktie en administratie Axel, Markt 12, tel. 2020* (3 lijnen), postbus 16
Drukker-uitgeefster: FIRMA J. C. VINK
ADVERTENTIEPRIJS: 10 cent per mm
Bij kontrakten belangrijke reduktie.
Ingezonden mededelingen 30 cent per mm,
Kleine advertenties 1-10 woorden ft 1,—
elk woord meer 15 cent.
burgemeester M. K. van Dijke
gemeentesecretaris P. G. van den
Aanwezig
Voorzitter
Secretaris
Bosse
Wethouders M. L. M. IJsebaert en A. H.
van der Lee
Leden J. H. Bouman, P. Dekker, J. Diele-
man, J. den Doelder, M. 't Gilde, K. Hame
link, E. A. Maas, D. J. Oggel, J. C. van
Luijk, J. Vink en A. de Waard.
De voorzitter opende de vergadering met het
ambtsgebed.
De notulen van de vergaderingen van 29 ok
tober en 26 november worden onveranderd
vastgesteld.
De ingekomen stukken en mededelingen
worden voor kennisgeving aangenomen.
Zonder bespreking worden aangenomen
een voorstel tot het aangaan van een nieuwe
rekening-courant-overeenkomst met de N.V.
Bank voor Nederlandsche Gemeenten te
VGravenhage en vaststelling van het krediet
voor het jaar 1969, groot 425.000, -
een voorstel om akkoord te gaan met het
ontwerp-besluit tot toekenning van een uit
kering in verband met de nacalculatie „trend"
1968 aan Gemeentesecretarissen en -ont
vangers
een voorstel tot het vaststellen van de nieuwe
„Spaarverordening 1969 van de Gemeente
Axel" en tot intrekking van de „Spaarveror
dening 1965"
een voorstel tot het vaststellen van een nieuwe
Marktverordening. Reeds geruime tijd wordt
met het oog op de grote drukte op de kra
ntenmarkt met de opbouw hiervan begonnen
om 8.30 uur. Derhalve hebben B. en W. bij
besluit van 22 oktober 1968 het tijdstip van
de geslotenverklaring van de straten, waar
de markt wordt gehouden, vervroegd van
10.00 uur tot 8.30 uur. In verband hiermede
zijn zij van mening dat het in de Markt
verordening opgenomen aanvangsuur van
11.00 uur eveneens dient te worden gewij
zigd in 8.30 uur.
Tevens wordt van deze gelegenheid gebruik
gemaakt om de bestaande Marktverordening,
die reeds enkele keren is gewijzigd, ten be
hoeve van de goede leesbaarheid te vervangen
door een nieuwe Marktverordening.
Een voorstel tot het vasstellen van
a. een nieuw Algemeen Ambtenarenreglement
b. een nieuwe Arbeidsovereenkomsten ver
ordening;
c. een nieuwe Uitkeringsverordening
d. een nieuwe Wachtgeldverordening.
De vele wijzigingen van de rechtspositierege
lingen in de loop der jaren, alsmede de wens
om de tekst op verschillende punten aan te
passen aan de gewijzigde omstandigheden en
deze redactioneel te vereenvoudigen, zijn voor
het Centraal Bureau inzake de gemeenschap
pelijke behandeling van gemeentelijke per
soneelsaangelegenheden aanleiding geweest
om de hierboven genoemde rechtspositierege
lingen volledig te herzien.
In de nieuwe ontwerpen die het Centraal
Bureau voorlegt, is vooral gestreefd naar een
redactionele precisering van artikelen waar
mede men in de praktijk ervaring heeft op
gedaan. De nieuwe redactie van de onder a
en b genoemde rechtspositieregelingen be
treft in hoofdzaak formele zaken die mate
rieel hoegenaamd geen verschil met de be
staande regelingen opleveren.
Het essentiële verschil is het vervallen van
de eerste afdeling van de Arbeidsovereen
komstenverordening.
Door de ontwikkeling op rechtspositioneel
gebied vertonen thans de voorzieningen voor
ambtenaren in tijdelijke dienst en arbeids
contractanten een zo grote mate van overeen
komst, dat het instituut van de arbeidscon-
tractant geen reële betekenis meer heeft.
De wijzigingen die aangebracht zijn in de
onder c en d genoemde ontwerpen houden
verband met de in werking getreden Wet
op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering.
Een voorstel tot aankoop van de woningen
Walstraat 7, 9, 9b, 13, 17 en 21 van de heer
H. Duijm te Halsteren.
Een voorstel tot aankoop van een oppervlak
te tuingrond, gelegen bij de woning Oranje
straat 16 van de heer R. J. de Kraker te
Axel, bestemd voor de aanleg van het Hof
plein ter realisering van het uitbreidings
plan west;
een voorstel tot verkoop van een perceel
achtererf, gelegen aan de Kanaalkade, aan de
heer E. C. Oggel te Axel;
een voorstel tot verkoop van het op naam
van de Gemeente als consort geboekte ge
deelte van het perceel Handelstraat 2 aan
de heer N. Dubbeldam te Axel.
Door de overname van de Kanaalkade met
de daar langs gelegen strook grond is de
gemeente voor 22 m2 consort geworden in
het perceel Handelstraat 2, kadastraal be
kend gemeente Axel, sectie F nr. 1538.
Dit gedeelte is destijds niet als bouwterrein
Jtteeverkocht kunnen worden, aangezien het
toen nog geen eigendom van de gemeente
was.
Met de heer N. Dubbeldam te Axel is over
de afkoop van deze consortstelling overeen-
•te, ,:ng be"»;l<t.
Een voorstel tot verkoop van een perceel
bouwgrond, gelegen aan de Burchtlaan, aan
de heer R. A. Hayter te Middleton (Enge
land), groot ongeveer 1140 m2, gelegen aan
de Burchtlaan.
Voorstel tot verkoop van enkele percelen
grond, gelegen in Plan Oost aan de Regionale
Zeeuwsch-Vlaamsche Woningbouwvereniging
te Kloosterzande.
De Regionale Zeeuwsch-Vlaamsche Woning
bouwvereniging te Kloosterzande wenst van
de gemeente te kopen enkele percelen grond,
totaal grond ongeveer 7253m2, gelegen in
plan oost, voor de bouw van 42 woningen.
D eheer D. J. Oggel vraagt waarom de brand
gangen niet worden meeverkocht, deze be
horen toch bij de woningen en logisch dat
ook deze worden verkocht.
De Voorzitter antwoordt dat deze worden mee
verkocht en dat het onderhoud ook voor de
Woningbouwvereniging komt.
Door de gemeente wordt toezicht gehouden
dat deze in goede staat blijven.
Hierna wordt het voorstel aangenomen.
Toegevoegd wordt aan de agenda
Punt 14a; 3e Wijziging begroting 1969.
Wethouder van der Lee zegt op dit toege
voegde agendapunt graag een toelichting te
willen geven.
Op advies van onze stedebouwkundige zal
het parkeerterrein Hofplein, groter worden
dan oorspronkelijk de opzet was.
Hierbij zullen de kosten welke geraamd wa
ren op 190.000,- nu 253.000,- wor
den.
De heer E. Maas vraagt of het geen tijd wordt
nu voor parkeergelegenheden zulke grote be
dragen nodig zijn, dat zij die er gebruik van
maken door parkeergelden een bijdrage le
veren in deze kosten.
D eVoorzitter zegt dat de parkeergelegenheid
steeds meer geld vraagt, maar wanneer wij
personeel voor het innen van parkeergeld
moeten beschikbaar stellen zullen de loon
kosten groter zijn dan de inbreng.
Het plaatsen van parkeermeters is een zeer
dure zaak en ook dan zal er nog een con
troleur moeten zijn.
Wethouder van der Lee zegt dat het een dure
zaak is, maar vooral de zuiderburen die naar
Axel komen hebben een grote inbreng in de
welvaart van onze gemeente. Het is dus lo
gisch dat wij gezamenlijk de kosten dragen.
Hierna wordt deze begrotingswijziging aan
genomen.
RONDVRAAG
De heer Oggel VTaagt of er enig toezicht is
op de administratie van de Regionale Zeeuws
Vlaamsche Woningbouwvereniging te Kloos
terzande.
Spreker is bezorgd dat de forse huurverho
gingen welke reeds tijdens de bouw worden
bekend gemaakt waardoor huurders zich te
rug trekken er woningen zullen blijven staan.
Wij garanderen steeds grotere bedragen voor
de bouw voor deze vereniging, maar kunnen
wij hierin enig inzicht verkrijgen
Verder vraagt de heer Oggel, of het mogelijk
is verder te gaan met berstrating van de
Stationsstraat.
Hierna komt de heer Oggel met een voorstel,
waarin ter navolging van Amsterdam en Den
Haag een financiële „Fractiehulp" wordt
voorgesteld. De fracties, aldus de heer Oggel
hebben steeds grotere kosten, door reizen,
telefoon en porto. Hij stelde voor 25,
per jaar per Taadslid aan de fracties te doen
bijdragen door de gemeente.
De Voorzitter zegt dit voorstel in het Col
lege te willen bestuderen en voorzien van
een praeadvies in een volgende vergadering
op de agenda te plaatsen.
De heer K. Hamelink vraagt nu het plan van
bebouwing in de Noordpolder voorlopig niet
doorgaat, de bewoners die het aangaat in
kennis te stellen van dit alles.
Dan weten zij waar zij aan toe zijn en even
tuele plannen voor verbouwingen kunnen
uitvoeren.
Hierna gaat de vergadering over in een ge
sloten zitting welke niet meer wordt her
opend.
Wie traditioneel aan het eind van het jaar
terugkijkt naar de afgelopen twaalf maanden
heeft het voor wat Nederland betreft eigen
lijk nog niet eens zo gemakkelijk. Het jaar
1968 heeft ons geen opvallend grote gebeur
tenissen gebracht, die hun stempel op de
toekomst drukken, gebeurtenissen zoals bij
voorbeeld landen als Amerika (verkiezingen,
moord op Kennedy), Frankrijk (revolutie en
financiële crisis) en Engeland (economische
omschakeling) die wel hebben meegemaakt.
Toch is het afgelopen jaar voor Nederland
belangrijk geweest. Wij maken kennelijk een
gestaag doorgaand proces van vernieuwingen
door op tal van terreinen. Ook al geeft dat
de nodige problemen en zelfs botsingen, het
is een gunstig verschijnsel. Een natie, waar
in alles bij het oude blijft, is ten dode opge
schreven. De grote verdienste van 1968 is,
dat de vernieuwing heeft kunnen blijven door
gaan zonder dat het tot kritieke botsingen
is gekomen. Botsingen, die met name in
Frankrijk niet zijn vermeden.
Een van de merkwaardigste verschijnselen
van 1968 is het studentenverzet geweest. In
vele westelijke landen is gebleken, dat de
studentenwereld radikaal verandert. Vrijwel
overal is kritiek op de universiteit zelf en
op de maatschappelijke gang van zaken ach
tergrond voor een vaak heftig politieke be
weging van de studenten. Ook in Nederland.
Het afgelopen jaar heeft talrijke discussies
gebracht tussen minister Veringa (Onderwijs),
specialisten en studenten over de juiste orga
nisatie van de Nederlandse universiteiten en
hogescholen. In maart werd het rapport Maris
gepubliceerd, waarin voorstellen werden ge
daan voor een nieuwe opzet. De aanbevelin
gen van deze commissie gingen de studenten
en de Academische Raad nog niet ver genoeg.
Een nieuwe nota volgde, waarin meer nadruk
werd gelegd op de verantwoordelijkheid van
de lagere bestuursorganen binnen de univer
siteit. Tevreden was echter nog niemand. In
juni organiseerde de NSR (Nederlandse Stu
denten Raad) in Utrecht een openbaar debat
tussen de minister en studenten. Aan het de
bat kwam voortijdig een eind door de ont
ploffing van een rookbom.
Het koninklijk huis was opnieuw onderwerp
van vele gesprekken. In het parlement is uit
voerig gepraat over wat de koningin finan-
cieël nodig heeft, terwijl opnieuw is gefilo
sofeerd over de vraag of Nederland een ko
ninkrijk moet blijven of een republiek moet
worden. De overgrote meerderheid wil het
koningshuis in stand houden. Vooral nu het
vernieuwingsproces op tal van terreinen split
singen kan veroorzaken is een bindende na
tionale factor, zoals het koningshuis, heel
erg welkom. Opnieuw was eT in 1968 gele
genheid om koninklijk feest te vieren. Op
17 april, 's avonds om 19.36 uur, schonk
prinses Margriet in het Academisch Zieken
huis te Utrecht het leven aan een flinke,
welgeschapen zoon De RVD deelde mee
„De bevalling, die langs operatieve weg heeft
plaatsgevonden, is geheel naar wens verlo
pen. De toestand van moeder en kind is
goed". Het communiqué werd ondertekend
door prof. dr. W. P. Plate en de kinderarts dr.
J. Drukker.
Later zou prof. Plate zijn naam verbinden
aan een grammofoonplaat met zwangerschaps-
gymnastiek. Nog later zou hij op eigen ver
zoek vervroegd met pensioen gaan. Op 22
april deed de heer Van Vollenhoven in het
stadhuis te Utrecht aangifte van de geboorte
van zijn zoon. De burgemeester van Utrecht,
jhr. mr. C. J. A. de Ranitz, trad op als amb
tenaar van de burgerlijke stand. De ouders
gaven het prinsje de namen Maurits Willem
Pieter Hendrik. De naam Maurits komt voor
in het Huis van Oranje, hetzefde geldt voor
Willem en Hendrik. Pieter is de naam van
de vader en de grootvader van het prinsje.
Prins Maurits is voorlopig de vierde in de rij
van de erfopvolging. Premier De Jong zei
in een toespraak voor radio en televisie
„De gedachten van de ouderen onder ons zul
len teruggaan naar het moment, waarop de
eerste berichten over de geboorte van de moe
der, prinses Margriet, ons bereikten. Toen
een sprankje hoop op de bevrijding in de
donkere dagen van de bezetting van ons land.
Omstandigheden waardoor deze, zo ver van
huis geboren prinses een geheel eigen gene
genheid verwierf, die later door haar optre
den in ons midden is verdiept en toegeno
men".
Een tweede blijde gebeurtenis in de konink
lijke familie was de geboorte van de tweede
zoon van prinses Beatrix en prins Claus, die
op 25 september, eveneens in het Academisch
Ziekenhuis te Utrecht, plaats had. Dit prins
je, dat de namen kreeg Johan Friso Bemhard
Christiaan David, is, na zijn moeder en zijn
broertje Willem-Alexander, momenteel de
derde in de rij van opvolging.
Demonstraties.
Het jaar bracht opnieuw de nodige demon
straties en relletjes, al stonden aantal en om
vang in geen verhouding tot wat 1967 ons
bezorgde. Een van de felste demonstraties
was die, waarbij ongeveer vierduizend sym-
patisanten op 16 maart in Den Haag hun
steun betuigden aan de Amerikaanse politiek
ten opzichte van Vietnam. Aan de Ameri
kaanse ambassadeur William R. Tyler werd
een boodschap overhandigd, bestemd voot
president Johnson en het Amerikaanse con
gres. De demonstratie moest regelmatig door
de politie worden „beschermd" voor „te-
gendemonstranten". Diezelfde dag werd in
Amsterdam omvangrijk gedemonstreerd tégen
de Amerikaanse politiek. De politiekorpsen
van een aantal gemeenten namen in deze pe
riode het besluit om enkele waterkanonnen
aan te schaffen.
In januari werd nog even de zaak van de
ontslagen hoofdcommissaris van de Amster
damse politie, de heer Van der Molen, ac
tueel. Hij had protest tegen zijn ontslag aan
getekend bij de Centrale Raad van Beroep
in Utrecht. De heer Van- der Molen werd in
1966 ontslagen door de ministers Smallen-
broek (Binnenlandse zaken) en Samkalden
(Justitie). Deze laatste is inmiddels burge
meester van Amsterdam geworden. De heer
Van der Molen schakelde het ambtenaren
gerecht in, maar kreeg ongelijk. Ook de Cen
trale Raad van Beroep besliste op 24 januari
van het afgelopen jaar. dat er geen gronden
zijn om het ontslag n te verklaren.
Juridisch ontstonden bij tal van demonstra
ties moeilijkheden rond diverse uitroepen en
spandoeken, waarin de Amerikaanse presi
dent voor „oorlogsmisdadiger" en tal van
variaties daarop werd uitgemaakt. In februari
liet minister Polak (Justitie) weten, dat géén
vervolging zou worden ingesteld tegen de
Groningse hoogleraar prof. Delfgaauw. die
op een bijeenkomst verklaarde, dat „gemeten
aan de maatstaven van Neurenberg, johnson
en zijn generaals oorlogsmisdadigers zijn".
Woordkeus en het juiste zinsverband waren
volgens de minister niet meer te achterhalen,
zodat vervolging niet mogelijk was. Eerder
waren al enkele studenten wegens het roepen
van „Johnson Moordenaar" veroordeeld op
grond van art. 117 van het wetboek van
Strafrecht, dat belediging van een bevriend
staatshoofd verbiedt. Na de mededeling van
minister Polak werden opnieuw enkele stu
denten veroordeeld, die voot hun raam span
doeken hadden gehangen met „Johnson oor
logsmisdadiger volgens de normen van Neu
renberg". Hierna spraken zes Groningse
hoogleraen in de ethiek in een brief aan de
minister hun verontrusting uit over de hou
ding van de autoriteiten tegen studenten en
andere jongeren, die krachtens hun geweten
protesteren tegen de oorlog en daarbij in
strijd komen met artikel 117. De hoogleraen
benadrukten hoe gevaarlijk het is wanneer
een tegenstelling ontstaat tussen wet en ge
weten, waarbij de jonge generatie op haar
morele verontrusting geen ander antwoord
krijgt dan een formele verwijzing naar het
artikel in het wetboek van Strafrecht. Mi
nister Polak antwoordde, dat wie naar zijn
geweten of om welke andere reden ook meent
de politiek en de daden van een regering te
moeten afkeuren, daartoe, althans in een de
mocratische samenleving, volop de gelegen
heid heeft, mits hij daarvoor een vorm kiest,
waarin beledigingen achterwege blijven. In
de Eerste Kamer drongen alle fracties er bij
de minister op aan het desbetreffende artikel
te schrappen of te herzien.
Verkeer.
Het verkeer dreigt in ons kleine land een
steeds groter knelpunt te worden. Het aantal
ongelukken in 1968 was volgens de eerste
ramingen opnieuw aanzienlijk groter dan in
1967. Aan de stijgende lijn is, ook voor wat
betreft de aantallen slachtoffers en de scha
de, nog geen eind gekomen. In februari kwam
de regering met een nieuw wegenplan. In
de komende tien jaren moet in Nederland
1900 kilometer weg worden aangelegd, voor
namelijk autosnelweg. Het Nederlandse we
gennet zou dan in totaal 3600 kilometer be
slaan. Op het ogenblik heeft ons land 700
km autosnelweg. Dit zal in 1980 1900 km
moeten zijn.
Per 1 juli is het minimumbedrag, waarvoor
de WA-verzekering voor een motorvoertuig
moet worden gesloten, verhoogd van 250
duizend tot 400 duizend gulden. Dit was niet
de enige lastenverzwaring voor weggebrui
kers. Benzine en olie werden dooT belasting
maatregelen eveneens duurder. Merkwaardig
genoeg bleek men zich met name in Amster
dam nauwelijks iets aan te trekken van de
verhoging van de boetes voor verkeerd par
keren. Het aantal fouten werd er niet minder
door. Wel het aantal vondsten om aan een
bekeuring te ontkomen. Tal van automobi
listen maakten het briefje, dat onder hun rui
tenwisser zat, goed nat, goed nat, zodat het
onleesbaar werd. De schuld gaven zij aan de
regen. De Amsterdamse politie voorkomt dit
nu door de bekeuring in een keurig plastic
zakje te bergen.
De Nederlandse Spoorwegen moesten over
1967 opnieuw een verlies bekend maken.
Ditmaal 94 miljoen gulden, tegen ruim 79
miljoen in 1966. Goederen en reizigersver-
voer namen af. De NS-directie verwacht ook
voor 1968 een verlies van zo'n 95 miljoen,
ondanks de tot 75 miljoen gulden verhoogde
rijksbijlage. De NS proberen hun aandeel in
de vervoersmarkt te heroveren, maar vóór
1970 verwacht men niet uit de rode cijfers
te komen. Inmiddels kregen de treinen een
nieuw, moderner gezicht. De kleur wordt an
ders en de naam NS staat er nu duidelijker
op. De spoorwegen maken zich wel zorgen
over het aantal ongelukken bij overwegen.
Rotterdam kreeg op 9 februari de eerste
metro van Nederland. Prinses Beatrix en
prins Claus stelden de metro officieël in ge
bruik. De metro loopt van het Centraal Sta
tion naar het Zuidplein op de linker Maas
oever. In Rotterdam-zuid rijdt de trein over
een viaduct bovengronds. Het ondergrondse
deel op de rechter oever heeft een lengte van
2,13 kilometer, het stuk onder de Maas is
ruim een kilometer lang. De metro heeft vijf
tussenstations. De treinen rijden elke vijf mi
nuten in beide richtingen, op spitsuren elke
drie minuten. De snelheid is zestig kilometer
per uur. De bouw duurde zeven jaren en
vroeg 190 miljoen gulden.
Begin van het jaar verscheen de zeehaven-
I
nota over de ontwikkeling rond Rotterdam,
Zeeland en Brabant. Men wil de zeehaven*
activiteiten in Zeeland sterk stimuleren dooi
de aanleg van vierduizend h.a. nieuw in*
dustrie- en haventerrein, uitbreiding van d«
Maasvlakte in het Europoortgebied en de vor*
ming van nieuwe steden met meer dan hon*
derdduizend inwoners. De nieuwe havens zul*
len toegankelijk zijn voor schepen, die grotez
zijn dan tweehonderdduizend ton.
De KLM gaf in juli te kennen wel tevieden
te zijn over de gang van zaken. Over het in
maart afgesloten boekjaar *67/*68 werd een
winst gemaakt van ruim 63 miljoen gulden.
Dit ondanks storende invloeden op het toe*
ristenverkeer door de internationale politieke
situatie. De KLM bezat in juli 41 vliegtui*
gen en onderhield een lijnennet van in totaal
275 duizend kilometer tussen 97 steden.
Het belangrijkste kruispunt van Nederland
Oudenrijn werd voor twintig miljoen gul
den sterk verbeterd.
Wetenschap.
Op tal van terreinen heeft de Nederlandse
wetenschap in 1968 grote vorderingen ge
maakt. De meeste verliepen zonder veel sen
sationele berichten. Zo bleek, dat Nederland
al geruime tijd bezig is met transplantatie»
van verschillend karakter. Medische presta
ties van even groot belang als de eerste hart
transplantaties, die sinds december 1967 zijn
uitgevoerd. Zo hebben Nederlandse hartspe
cialisten al vijfmaal transplantaties van hart
kleppen uitgevoerd. Belangrijk zijn ook de
vorderingen geweest bij het speuren naar
stoffen, die kunnen voorkomen, dat het men
selijk lichaam vreemde weefsels, die bij trans
plantaties worden ingebracht, afstoot. Ne
derland heeft op dit terrein in 1968 enige
wereldontdekkingen gedaan.
Prof. Kistemaker wist grote vorderingen te
maken op het punt van de produktie van ver
rijkt uranium. Half november werd bekend,
dat Nederland, Engeland en West-Duitsland
zullen samenwerken om dit Nederlandse pTO-
cedé in praktijk te brengen. Het systeem-
Kistemaker is veel eenvoudiger en goedkoper
dan de manier, waarop kernmachten zoals
Amerika en Rusland hun zuivere uranium
produceren.
Economie.
Begin 1968 waren de verwachtingen over de
economische gang van zaken nog niet zo
bijster optimistisch. Men wilde het sombere
slot van 1967 wel vergeten, maar de econo
mische plannenmakers zagen nog steeds geen
heldere hemel. Het onweer bleef nog steeds
in de buurt. In januari kwam het Centraal
Planbureau met het economisch plan voor
1968. Men wees daarin zorgelijk op de nog
altijd forse werkloosheid, die maar niet be
neden de grens van honderdduizend wilde
komen. Weliswaar vertoonde de betalings
balans sporen van beterschap, maar die ver
betering voltrok zich in een erg traag tempo.
Een van de voornaamste conclusies was, dat
dti jaar niet veel zou kunnen worden bereikt
ter verbetering van de lonen. De werknemers
met meerderjarige contracten zouden nog op
een geringe verbetering kunnen rekenen. Vol
gens het Centraal Planbureau behoefden werk
nemers met één-jaarconracten niet op een
werkelijke inkomstenvermeerdering ten op
zichte van de kosten van levensonderhoud te
rekenen.
Half 1968 zag het er plotseling al beter uit.
Volgens het halfjaarlijks economisch rapport
van de Sociaal Economische Raad nam de
produktie toe en was de werkloosheid iets
verminderd. Fraai was het geheel echter nog
niet. Ook de SER wees op verkeerde struc
turele ontwikkelingen. De werkloosheid bleef
nog altijd hoog, de betalingsbalans zou toch
nog iets slechter uitvallen dan het in januari
verwachte overschot van vijfhonderd miljoen
gulden. De SER noemde het opvallend, dat,
ondanks een herstel van de industriële pro
duktie en verbetering in de landbouw en in
de bouwnijverheid, de werkgelegenheid in
het eerste halfjaar van 1968 niet was toege
nomen. Men weet dit aan een toenemende
rationalisatie in de produktie, een verschui
ving naar meer kapitaalintensieve produktie,
waarvoor minder mankracht nodig is, en een
versneld proces van internationale arbeids
verdeling (gastarbeiders).
Tegen het eind van het jaar kwamen echter
gunstiger gegevens over dé economische gang
van zaken. De produktiviteitsstijgingen in alle
sectoren bleken aanzienlijk te zijn, terwijl de
uitvoer duidelijk was toegenomen. Dat was
voor een meerderheid van de SER (de werk
geversafgevaardigden waren het er niet mee
eens) aanleiding om begin november te ver
tellen, dat de lonen méér zullen kunnen toe
nemen dan werd verwacht. Deze mededeling
kwam juist op het moment, waarop de loon
onderhandelingen in enkele belangrijke be
drijfstakken volledig waren vastgelopen.
Op het gebied van handel en industrie was
1968 het jaar van de fusies. Talrijke bedrij
ven besloten met elkaar samen te werken of
zelfs in elkaar op te gaan om efficiënter en
goedkoper te kunnen werken. Bij deze fusies
waren er enkele, die als een komplete ver
rassing kwamen en die ook voor soms one
verkwikkelijke tonelen zorgden. Reden voor
de minister van Economische Zaken om mee
te delen, dat de regering zich zorgen maakte
over de fusies en de manier waarop sommige
daarvan tot stand kwamen.
