GEMEENTERAAD VAN AXEL Erankering bij abonnement, AXEL ZATERDAG 16 NOVEMBER 1968 83e Jaargang no. NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN Vergadering van dinsdag 12 november 1968 GEMEENTE AXEL MOTIE Onder voorzitterschap van burgemeester M. K. van Dijke kwam de gemeenteraad dins dagavond bijeen met als enige agendapunt de memorie van antwoord door de minister over de gemeentelijke herindeling in Zeeuws - Vlaanderen. Namens de K.V.P., Gemeente Belang en de P.v.d.A. sprak de heer J. Dieleman de vol gende beschouwing uit Mijnheer de Voorzitter, Alvorens mijn beschouwing te houden over het gewijzigd Ontwerp van Wet betreffende herindeling van Zeeuwsch-Vlaanderen, deel ik u mede, dat ik zal spreken namens de fracties van de K.V.P., Gemeente Belangen en Partij van de Arbeid. Voor de zoveelste maal is een gewijzigd Ont werp van Wet ingediend bij de 2e Kamer der Staten-Generaal. Bovendien is met betrekking tot dit wetsontwerp op 22 oktober 1968 de Memorie van Antwoord van de Minister ver schenen. In deze Memorie van Antwoord, mijnheer de Voorzitter, is een zacht verwijt te beluisteren, dat de Gemeenteraad van Axel met betrek king tot de onderhevige kwestie te weinig ruggegraat en standvastigheid heeft betoond, omdat hij te vlug van standpunt, tijdens be handeling van de voorgestelde herindeling, veranderd. Als dit zo wordt voorgesteld, moeten wij er toch wel op wijzen, dat dit telkens veranderde standpunt voor een groot gedeelte zijn oor zaak vond in de vele gewijzigde opvattingen bij degenen, die verantwoordelijk zijn voor dit voorstel tot herindeling in Zeeuwsch-Vlaan deren. Het is bekend, dat men aanvankelijk de her indeling niet zo rigoureus wilde aanpakken. Uit het dossier, betrekking hebbende op deze herindelingsgeschiedenis, is na lezing weer eens duidelijk naar voren gekomen. Op een gegeven moment bleek onze gemeente zo slecht uit de bus te komen, dat het dan maar beter voor alle betrokken gemeenten in de Kanaalzone en dus ook voor Axel, was, dat één Kanaalzónegemeente werd gevormd. Dui delijk, mijnheer de Voorzitter, blijkt hieruit, dat de Gemeenteraad van Axel in feite ge porteerd was voor een zelfstandige gemeente Axel, desnoods samengevoegd met Zaamslag, Koewacht, Zuiddorpe en Overslag, maar dat zij zich, daartoe gedwongen door de zich steeds maar wijzigende plannen van het Mi nisterie, uiteindelijk in de richting van één grote Kanaalzone-gemeente heeft laten drij ven. Uit de Memorie van Antwoord blijkt nu, dat de Minister zelf ervan overtuigd is, dat de Gemeente Axel in het herindelingsplan een moeilijk oplosbaar probleem is. Hij beschouwt het zelfs te moeilijk oplosbaar, dat hij de deur op een grote kier heeft laten staan, waarbij hij stelt, dat het behoud van de zelfstandig heid van Axel, desnoods samengevoegd met Koewacht, Zuiddorpe en Overslag, geen frustatie zou zijn van de ontwikkeling van de Kanaalzone, mits de grens zodanig dicht ten westen van de kern van Axel zou worden gelegd, dat niet een tweede Kanaalgemeente zou ontstaan. Dit betekent, dat, mocht de Kamer een amendement als zodanig indienen, de Minister zich daartegen niet, of althans niet hardnekkig, zou verzetten. Mijnheer de Voorzitter, wij menen, dat de Gemeente Axel deze mogelijkheid tot behoud van zelfstandigheid met beide handen moet aangrijpen. De vraag waarom Axel zo gesteld is op be houd van zelfstandigheid ligt al direkt voor de hand. Wij willen proberen daarop een af doend antwoord te geven. In woord en geschrift is dit al zo dikwijls uitgebreid en met een veelheid van argumen ten gedaan, dat wij ons er van ontslagen voe len om nog eens uitgebreid in herhaling te treden. Toch willen wij niet nalaten op een aantal, naar wij menen, doorslaggevende ar gumenten in te gaan. Mijnheer de Voorzitter, gezien de ontwikke ling in de Kanaalzone in het afgelopen jaar, met de herindeling voor de deur, zijn wij meer en meer ervan overtuigd geworden, dat een samenvoegen van Terneuzen en Axel misschien wel van belang kan zijn voor Ter- neuzen (daarop willen wij niet ingaan), maar zeker niet in het belang van onze Gemeente Axel. Vooral de laatste maanden is duidelijk gebleken, dat de mentaliteit en de geaardheid van de bevolking van beide gemeenten on derling zo sterk verschillen, dat het naar el kaar toegroeien, bij een eventuele samen voeging, praktisch is uitgesloten en dat de onderlinge aanpassing onmogelijk is, ook voor de toekomst op langere termijn. Een ander argument is, dat de Gemeente Axel qua inwonertal, zeker na samenvoeging met Koewacht, Zuiddorpe en Overslag, vol doende groot is, om haar bestuurlijke taak te blijven uitvoeren, zonder dat dit gefrus treerd wordt. Het inwonertal van de Gemeente Axel, dat thans 8600 bedraagt, zal door samenvoeging van de gemeenten Koewacht, Zuiddorpe en Overslag stijgen tot meer dan 12.000. Wij menen dat dit een ruim voldoende basis is, om een zelfstandig voortbestaan te verzeke ren, ook voor de toekomst. Dit spreekt te duidelijker als wij een vergelijking gaan ma ken met de nieuw te vormen Gemeenten Hontenisse en Sluis-Aardenburg, waarvan het inwonertal aanzienlijk lager zal komen te liggen dan 12.000 elk. De Gemeente Axel evenals Hulst, heeft van' oudsher een streekverzorgende taak vervuld.' Tijdens de jaren na de 2e wereldoorlog is daarin zelfs nog een grote ontwikkeling ge komen, mede als gevolg van de stimulering door de Gemeentelijke Overheid. Onze ge meente heeft daarom voorzieningen getroffen, die nodig waren om haar streekverzorgende taak voor nu en in de toekomst te kunnen blijven vervullen. Wij menen dat het uitdijen van deze taak zeer sterk in de verdrukking zou komen, als onze Gemeente die niet meer als zelfstandige Ge meente zou kunnen blijven stimuleren. Wij denken hierbij b.v. zeer sterk aan de plannen van onze Gemeente om de parkeergelegen heid aan te passen aan het steeds maar gro ter wordende aantal bezoekers, dat in Axel zijn inkopen komt doen. Bij samenvoeging van Terneuzen zouden deze plannen o.i. wel zeer sterk in de verdrukking komen, zo niet onmogelijk gemaakt worden. Mijnheer de Voorzitter, wij zijn het met de Minister eens, dat een in ontwikkeling zijnde Gemeente als Terneuzen ook woongebieden binnen haar grenzen moet hebben. Wij me nen echter dat de mogelijkheden daartoe ruimschoots aanwezig zijn, zonder da)t de Gemeente Axel met Terneuzen wordt samen gevoegd. Resumerende, mijnheer de Voorzitter, komen wij tot de conclusie dat de noodzaak tot her indeling, waarbij onze Gemeente zou moeten opgaan in een te vormen Kanaalzone-Gemeen te, niet aanwezig is le. omdat een zelfstandig Axel, samenge voegd met Koewacht, Zuiddorpe en Overslag, geen frustratie betekent in de ontwikkeling van de Kanaalzone 2e. omdat een zelfstandig Axel geen frustra tie behoeft te zijn van de ontwikkeling van woongebieden in de nieuw te vor men Kanaalzone-Gemeente. Bovendien, mijnheer de Voorzitter, is een samenvoeging niet, en zelfs tegen het belang van de Gemeente Axel omdat, als gevolg van een duidelijk verschil in mentaliteit en ge aardheid, een naar elkaar toegroeien uiter mate moeilijk, zelfs onmogelijk zou zijn, waardoor de ontwikkeling ernstig gefrustreerd zou worden. Op uw tafel, mijnheer de Voorzitter, leg ik, mede namens de heer Oggel, een motie met als conclusie, dat de Raad der Gemeente Axel besluit bij de Tweede Kamer aan te dringen op de vorming van een nieuwe Gemeente Axel, bestaande uit de grondgebieden van de huidige gemeenten Koewacht, Zuiddorpe en Overslag, met dien verstande, dat de grens ten westen van de kom van Axel, zodanig wordt verlegd, dat niet een 2e Kanaalgemeen te ontstaat. Mijnheer de voorzitter, de raadsfracties van de K.V.P., Gemeente Belangen en Partij van de Arbeid hebben besloten deze motie te steunen. De raad der gemeente Axel GELEZEN de op 22 oktober 1968 ingezon den Memorie van Antwoord met betrekking tot het wetsontwerp tot de gemeentelijke her indeling van Zeeuwsch-Vlaanderen (zitting 1968 - 1969, no. 8643), waarin met name is vermeld (bladzijde 6, linkerkolom), dat de Minister van Binnenlandse Zaken niet zo ver wil gaan, dat hij van frustatie van de ont wikkeling van (een op welke wijze dan ook vergroot) Terneuzen zou willen spreken, in dien, overeenkomstig de in het Voorlopig Verslag gedane suggestie, een nieuwe ge meente zou worden geformeerd, die zou be staan uit Axel, Zuiddorpe, Koewacht en Overslag, mits de grens zodanig dicht ten westen van de kern van Axel zou worden ge legd, dat niet een derde kanaalgemeente zou ontstaan OVERWEGENDE, dat bij schrijven van 11 september 1967 dezerzijds een pleidooi werd gevoerd voor de handhaving van een zelf standig Axel, vergroot met de gemeenten Zuiddorpe, Koewacht, Overslag en de kern van de gemeente Zaamslag, welk verzoek mede naar aanleiding van het Voorlopig Ver slag bij schrijven van 13 februari 1968 werd herhaald VAN OORDEEL ZIJNDE A. dat het plan tot vorming van één kanaal gemeente in de betrokken gemeenten al gemeen tegenstand ondervindt, met dien verstande dat in de gemeente Terneuzen een sterke minderheid daartegen is B. a. dat de mentaliteit en de geaardheid van de bevolking van de gemeenten Axel en Terneuzen onderling sterk verschil- v len, hetgeen een beletsel zal blijken te zijn voor een voldoende toegroeiing naar elkaar en bovendien de onderlinge aanpassing zal bemoeilijken, zo niet onmogelijk zal maken b. dat daardoor, bij samenvoeging van de gemeenten Axel en Terneuzen, de leef kracht van de nieuwe gemeente, zeer nadelig zal worden beïnvloed C. dat de positie en ontwikkeling van de ge meente Axel niet tot samenvoeging in een groot verband nopen, daar a. het inwonertal van de gemeente Axel, dat thans 8600 bedraagt, door samen voeging met de gemeenten Zuiddorpe, Koewacht en Overslag, zal stijgen tot meer dan 12.000, zodat hierdoor een voldoende basis wordt geschapen om een zelfstandig voortbestaan te verzeke ren en dat dit inwonertal aanzienlijk ligt boven dat der nieuw te vormen ge meenten Hontenisse en Sluis - Aar denburg b. de gemeente Axel, evenals Hulst, een streekverzorgende functie in Zeeuwsch- Vlaanderen vervult c. de gemeente Axel in haar huidige staat reeds voldoende voorzieningen heeft, bijv. op het gebied van onderwijs, e.d., om voor een inwonertal van ten minste 15.000 zielen de verzorgende functies te vervullen D. dat het zelfstandig blijven van de gemeen te Axel aan de nieuw te vormen gemeen te Terneuzen geen afbreuk doet wat be treft de ontwikkeling van de industriali satie en die der havenaccomodatie, alsook niet aan de leefbaarheid van laatstge noemde gemeente E. dat het voor een in (industriële) ontwik keling zijnde gemeente als Terneuzen bij zonder belangrijk is, dat zij ook woonge bieden binnen haar grenzen heeft, doch dat de mogelijkheden daartoe ruimschoots aanwezig zijn zonder dat de gemeenten Axel, Koewacht, Zuiddorpe en Overslag in de nieuw te vormen gemeente Ter neuzen worden opgenomen BESLUIT I. bij de Tweede Kamer der Staten-Generaal aan te dringen op de vorming van een nieuwe gemeente Axel, bestaande uit het grondgebied van de tegenwoordige ge meenten Axel, Koewacht, Zuiddorpe en Overslag, met dien verstande dat de grens ten westen van de kern van Axel zodanig wordt gelegd, dat niet een derde kanaal gemeente ontstaat, waarbij de grens loopt conform de bij deze motie gevoegde te kening, waarop in blauwe kleur de nieuwe gemeente Axel is aangegeven II. deze motie ter kennis te brengen van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, de Minister van Binnenlandse Zaken en het college van Gedeputeerde Staten van Zee land. Aldus vastgesteld in de openbare ver gadering van de gemeenteraad van Axel op 12 november 1968. De heer D. J. Oggel voerde namens de Prot. Chr. Groepering het woord. Mijnheer de Voorzitter, Nu de Memorie van Antwoord op het wets ontwerp tot herindeling van de gemeenten in Zeeuws-Vlaanderen is verschenen, naderen we het eindstadium van de behandeling van deze materie. Een materie die voor de be trokken gemeenten en dus voor heel Zeeuws- Vlaanderen van zo groot belang is, daar de uitslag daarvan richting zal geven aan de toe komstige ontwikkeling van dit gebied. In 't bijzonder was het de positie van Axel die, vanaf 't begin, bij deze herindeling aanleiding tot veel moeilijkheden gaf. Dit bleek bij de opeenvolgende ontwerpen van G.S. en ook in het wetsontwerp komt dit tot uiting. En niet het minst in de juist verschenen Memorie van Anwoord. Aan de ene kant blijkt dat er, om alle moeilijkheden te ontgaan, de gedachte is om Axel maar in zeer groot verband op te nemen; aan de andere zijde blijkt algemeen de overtuiging dat een gemeente als Axel met ruim 8600 zielen, die blijk geeft de ontwik keling op de voet te kunnen volgen en die in Zeeuws-Vlaanderen een eigen positie in neemt en een streekverzorgende funktie be kleedt, niet zonder meer van de kaart te ve gen is en overgelaten kan worden aan een onzekere toekomst. Het blijkt dat in de Memorie van Antwoord van de minister van Binnenlandse Zaken, dat Z.Ex. de oplossing van deze moeilijkheid legt in handen van de Staten-Generaal, dus hierin zelf de uiteindelijke beslissing niet neemt. Op blz. 6 (linkerkolom) zegt hij dat hij het niet beschouwt als een frustratie van de ontwikkeling van de nieuwe gemeente Ter neuzen als er een nieuwe gemeente Axel wordt gevormd, bestaande uit de oude ge meenten Axel, Zuiddorpe, Koewacht en Overslag, mits er voldoende afstand wordt geschapen tussen Axel en het kanaal. Bij dit punt blijkt dat hij deze oplossing niet toe juicht. Op pag. 7 gaat hij echter reeds uit van de idee dat er een afzonderlijke gemeente Axel zal worden gevormd op de wijze zoals hij op pag. 6 heeft aangegeven, doch bestrijdt hij de toevoeging van Zaamslag aan het nieuw te vormen Axel. Dit laatste werd niet door ons gesteld en ook niet bepleit bij de commissie B.Z. Door ons werd enkel teruggegrepen op de idee van Ged. Staten, die bij haar plannen alleen het zui delijk deel van Zaamslag (met de kern) aan Axel wilde toevoegen. Een der argumenten dat de minister voor zijn standpunt aanvoert is dat de geaardheid van de inwoners van Zaamslag niet overeenkomt met die van Axel. Inderdaad zij toegegeven dat er verschillen zijn, doch uit het oog wordt verloren dat de gemeente Zaamslag haar autochtone bevol king heeft behouden en er weinig import bevolking is, in tegenstelling tot de bevolking van Terneuzen, waar het autochtone deel is overspoeld met de „import". Een minderheid van het gemeentebestuur van Zaamslag is daarom geporteerd voor toevoeging van de kern van Zaamslag aan Axel, waarbij het oevergebied met een voldoende diepte in Ter neuzen wordt opgenomen. Een ander punt, dat in dit geval grondig be sproken dient te worden, is de opmerking van de minister op pag. 5 van de M.v.A. (rech terkolom) dat Axel in het geheel van het ka- naalgebied een ietwat moeilijk probleem vormt, zij het niet alleen, omdat de gemeente raad van Axel enige malen van standpunt is gewijzigd. Dit is een oppervlakkige opmer king die wij hier wensen toe te lichten en te weerleggen. De oorzaken van de ogenschijn lijk tegenstrijdige besluiten willen we in her innering brengen. Hiertoe dienen we in vogelvlucht de geschie denis te memorereen. (zie vervolg op pagina 2) AXELSE COURANT VERSCHIJNT IEDERE ZATERDAG ABONNEMENTSPRIJS: Losse nummers 15 cent Halfjaar-abonnement Axel binnen de kom 4,—. Andere plaatsen 4,50 Buitenland 6,50 Hoofdredaktie: J. C. VINK Redaktie en administratie Axel, Markt 12, tel. 2020* (3 lijnen), postbus 16 Drukker-uitgeefster: FIRMA J. C. VINK ADVERTENTIEPRIJS: 10 cent per mm Bij kontrakten belangrijke reduktie. Ingezonden mededelingen 30 cent per mm. Kleine advertenties 1-10 woorden f 1, elk woord meer 15 cent.

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1968 | | pagina 1