WINSTON CHURCHILL f
GEMEENTERAAD
Frankering bij abonnement, AXEL
ZATERDAG 30 JANUARI 1965
79e Jaargang No. 18
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Hoofdredaktie J. C. VINK.
Redaktie en AdministratieAxel, Markt 12, tel. 0 1155 - 646, postbus 16
Drukker - Uitgeefster FIRMA J. C. VINK
De laatste „John Buil"
De negentig levensjaren van Winston Chur
chill omspanden een beslissende periode in de
geschiedenis van het land, dat hij, met in
spanning van al zijn krachten, in tal van lei
dende functies heeft gediend.
Op het moment van zijn heengaan voerde
Engeland in het verre Oosten een achter
hoedegevecht tot het behoud van zijn positie
een positie, die slechts een schimmige over
eenkomst vertoonde met die van het Engelse
Imperium ten tijde dat de jonge Ohurchill zijn
loopbaan aanving.
Churchill, hoewel zonder titel, afkomstig uit
een oud adelijk geslacht met de grote Marl
borough (Malbroek sal vaeren ten oorlogh,
zong men eens in de lage landen) als voor
vader, trok als huzarenofficier met Engelands
legers mee toen het in alle werelddelen zijn
macht deed gelden. Hij streed in Indië en in
de Boerenoorlog, stond als goed en populair
officier te boek tijdens wereldoorlog I. Zijn
gedurfde ontsnapping uit Mafeking, de door
de Boeren belegerde stad, droeg tot zijn po
pulariteit bij.
Oorspronkelijk behorend tot de Conserva
tieve Partij, de „Blauwbloedige Tories", sluit
hij zich later aan bij de liberalen. Hoewel in
zijn hart nog immer Tory, kan hij zich met
het conservatisme in de partij niet verenigen.
In deze jaren heeft hij een open oog voor so
ciale misstanden en wijdt zich in het bijzonder
aan het werkloosheidsvraagstuk. Later gaat hij
toch weer naar de conservatieven terug, komt
in de regering en het oude krijgersbloed
kruipt waar het niet gaan kan... hij wordt
Eerste Lord van de Admiraliteit. Minister van
Marine. Hij vindt daar een ander ongemak
kelijk mens, de Eerste Zee-Lord Fischer, die
Engeland geen rust gunt op zijn lauweren en
klaar wil zijn voor een eventueel conflict. In
Churchill vindt hij zijn man. En in de eerste
wereldoorlog behoudt de Engelse vloot, on
danks zware tegenslagen, de overmacht.
Tussen de twee wereldoorlogen valt een pe
riode van tien jaren, waarin Churchill zijn
politieke draai niet kan vinden. Dan ook ont
popt hij zich als schrijver, hij, die als oorlogs
verslaggever reeds toonde het vak te verstaan.
Een indrukwekkende lijst meerdelige werken
staat op zijn naam.
Bloed, zweet en tranen.
Hij is 65 jaar en dus aan zijn A.O.W. toe,
wanneer de periode aanvangt, die hem voor
altijd een plaats in de historie zal verzekeren
als staatsman en leider van zijn volk in het
uur van zijn grootste nood. Wanneer het
Ministerie Chamberlain, na het faillissement
van de München-politiëk, moet aftreden,
wordt Winston Churchill de premier van het
oorlogskabinet.
En reeds terstond toont zich de werkelijk
heidszin van deze man, die leuzen en kre
ten verafschuwt, het begrip voor de werke
lijke aard van de Brit, de trage bulldog, die
maar moeilijk tot aktie is te brengen, maar,
eenmaal begonnen, zich vastbijt en volhoudt
tot het laatste.
Daaraan appelleert hij in zijn onvergetelijke
rede, waarin hij zijn volk geen triomf, maar
slechts „bloed, zweet en tranen" belooft.
Daarmede weet hij zijn landgenoten duidelijk
te maken dat het gaat om een „zijn of niet
zijn", niet van het Britse Imperium, maar
van hun eigen eiland en alles wat daarmee
voor hen verbonden is, allereerst de vrij
heid
Hij spaart niemand en allerminst zichzelf.
Hij moet samenwerken met de altijd achter
dochtige Stalin, met de soms wat irreëele
idealist Roosevelt, met de trotse en koppige
De Gaulle. Hij leidt zijn volk door de zwarte
nacht van Duinkerken, door de vlammen van
Londen en Coventry, door de ontmoedigende
periode van de Duitse opmars in Afirka. Hij
weet de natie tot ontzaglijke inspanningen op
te zwepen, hij verenigt conservatieven, libe
ralen en socialisten in de regering. Hij denkt
niet aan wapenstilstand, het is overwinnen of
sterven voor deze verpersoonlijking van Enge
lands oude symbool John Buil. Ieder ver
wondert zich over zijn uithoudingsvermogen.
Van de blauwe knoop is hij nimmer geweest.
De dikste en zwartste sigaren waren zijn onaf
scheidelijke metgezellen... zijn „eeuwige" si
gaar werd tot een mascotte, het V-signaal
zijn herkenningsteken.
Hij spaart zichzelf niet, zoals hij zich nimmer
heeft gespaard. Als hij denkt, dat zijn per
soonlijke verschijning de mannen aan het
front, de burgers in de gebombardeerde ste
den nieuwe moed kan geven, is hij present.
Hij maakt lange reizen naar de fronten, naar
de conferentie-oorden, waar de leiders van de
vrije wereld de toekomst ontwerpen.
Afgedankt.
Wanneer de oorlog voorbij is, is de staatsman
Churchill een man van het verleden. Labour
wint de verkiezingen, Churchill weigert de
Orde van de Kousenband, wil niet vervreem
den van het parlement, waar voor 'hem altijd
het hart van Engeland heeft geklopt.
En dan wordt „Good Old Winnie" langzamer
hand tot een symbool, zoals eens, vóór hem,
Koningin Victoria dat geworden is. Het komt
er niet meer op aan of men het politiek met
hem eens is, zijn inzichten deelt. Naarmate
Engeland zijn vroegere positie verliest, terug
gedrongen wordt op zijn eiland, wordt hij
steeds meer de levende herinnering aan het
verleden, waarin Engeland zich op zijn best
toonde.
Hij moet het aanzien hoe India, waar hij eens
als luitenant het Britse gezag hielp hand
haven, zelfstandig wordt, hoe Zuid-Afrika,
waar hij tegen de Boeren vocht, zich losmaakt,
hij ziet Engelands posities in Afrika verdwij
nen, ziet de Dominions steeds zelfstandiger
worden. Niet Engeland, maar Amerika be
heerst de zeeën. Roosevelt is dood, Stalin
is dood. Aan de overkant van het Kanaal
staat nog slechts één herinnering aan die
grootse tijd de lastige, koppige generaal
De Gaulle, nationaal symbool geworden, zoals
hij.
Dan is er af en toe nog een schim voor de
ruiten.
Een oude hand, moeizaam geheven, de vingers
gespreid, het aloude teken van de victorie.
Nog altijd krinkelt de blauwe rook van een
sigaar...
Dan is ook deze eik geveld.
Met Churchill is een tijdperk afgesloten.
En niet slechts Engeland, maar geheel de
vrije wereld zal in eerbied de man gedenken,
wiens stem, over duizenden mijlen, telkens
weer bezielde tot volhouden in de strijd om
de grootste waarden.
De jonge officier, de ambitieuze politicus, de
begaafde schrijver, de verbeten vechter, de
grote staasman en tenslotte „Good Old Win
nie"... negentig jaren barstensvol met aktivi-
teit voor zijn land, voor de vrijheid, voor de
wereld.
Zijn leven was zijn monument.
vergaderde in gerestaureerde raadszaal.
Grondverkoop aan Stichting Algemeen Bejaardencentrum
"fr Subsidiëring jeugdwerk
"fr Aanleg voetbalveld in recreatiegebied.
Dinsdag, 26 januari kwam de gemeenteraad van AXEL in openbare vergadering
bijeen. Afwezig met kennisgeving was de heer J. Vink.
Na de opening sprak de voorzitter de raad met de volgende woorden toe
AXELSE COURANT
VERSCHIJNT IEDERE ZATERDAG
ABONNEMENTSPRIJS: Losse nummers 10 cent.
Kwartaal - abonnement
Axel binnen de kom 1,25. Andere plaatsen 1,75,
Buitenland 2,
ADVERTENTIEPRIJS: 10 cent per nun.
Bij kontrakten belangrijke reduktie.
Ingezonden Mededelingen 30 cent per m.m.
Kleine Advertentiën 1-5 regels f 1,
iedere regel meer 12 cent extra.
nadruk verboden
Mevrouw, Mijne Heren,
Bij de aanvang van onze vergadering wil ik U
verzoeken gezamenlijk te herdenken de eergisteren
aan ons ontvallen grote oorlogsleider Sir Winston
Spencer Churchill.
Toen wij in het nu voorbije jaar het vierde lustrum
van onze bevrijding mochten vieren heeft de ge
hele bevolking van Axel op hartverwarmende wijze
dank gebracht aan onze bevrijders, de dappere sol
daten van de le Poolse Pantserdivisie.
Vandaag realiseren wij ons in het bijzonder, dat
ook de heldhaftige bevrijding van Axel in feite
mogelijk is gemaakt door slechts één man, de on
vergetelijke oorlogsleider Winston Churchill. Im
mers toen in de zomer van het rampjaar 1940
bijkans het gehele vasteland van Europa onder de
voet was gelopen door de barbaarse Hitler-troepen
scheen er voor velen geen twijfel mogelijk ook
de nog enig overgebleven strijdende geallieerde
natie, Engeland, zou het hoofd moeten buigen voor
het in manschappen en materiaal ver in de meerder
heid zijnde nazi-Duitsland.
In die donkerste dagen van ons continent klonk
echter de stem van de onverzettelijke Britse prime
minister Churchill, dat Engeland zou strijden op
de stranden, de vliegvelden, de straten en in de
heuvels en zich nimmer zou overgeven.
Voor velen leek dit grootspraak, doch zij zouden
ervaren zich vergist te hebben in de moed, het
organisatie-talent en bovenal de geestkracht van
deze door God zelf daartoe aangewezen overwin
naar van de duivelse machten.
Hoe werden wij in bezet gebied niet gesterkt en
in ons verzet gesteund wanneer wij via Radio
Oranje en de B.B.C. de typische vastberaden stem
hoorden van hem die in al zijn toespraken blijk gaf
van een onuitroeibaar geloof in de goede afloop
van de strijd.
Terecht heeft het Nederlandse volk na de over
winning deze eminente persoonlijkheid op velerlei
wijze geëerd als dankbetoon voor hetgeen hij heeft
verricht ten bate van onze vrijheid.
Terecht ook heeft Uw Raad Churchill geëerd door
één van de nieuwe straten in onze gemeente naar
hem te noemen.
Thans heeft deze kampioen voor de vrijheid voor
immer de ogen gesloten.
Wij zullen nog eenmaal, straks bij zijn uitvaart,
diep doorvoelen dat het deze man is geweest
waaraan wij èn onze kinderen het onzegbaar grote
goed van de vrijheid danken.
Het is onze innige wens, dat God Lady Churchill
en haar gezin moge sterken in deze vooral voor
hen zo zware dagen.
Moge het de stoere oorlogsleider gegeven zijn
thans als een kind te genieten van de vrede ln het
eeuwige Land of hope and glory.
Staande werden door de raad deze woorden be
luisterd, waarna enkele ogenblikken stilte werd ge
houden.
In deze eerste raadsvergadering in het jaar 1965
wil ik gaarne U allen een recht gezegend en voor
spoedig nieuwjaar toewensen. Het is mijn harte
lijke wens, dat U in het pas aangevangen jaar in
Uw persoonlijk en gezinsleven veel geluk zult on
dervinden. Gaarne voeg ik daaraan toe, dat ik
hoop, dat U ook ten volle bevrediging moogt vin
den in het besturen van onze gemeente. Moge het
ons met elkaar gegeven zijn met wijsheid, ruime
blik en een gezonde vooruitstrevendheid onze ge
meente zodanig te leiden, dat zij met ere haar be-
langrije plaats in ons gewest moge behouden en
zo mogelijk versterken.
Om de hierna te noemen redenen heb ik besloten
dit jaar de gebruikelijke nieuwjaarstoespraak ach
terwege te laten.
Nauwelijks een maand geleden hebben wij de be
groting behandeld waarbij het in 1965 te voeren
beleid uitvoerig is besproken en toegelicht. Het
verslag over het jaar 1964 heb ik op schrift doen
stellen en U bij de aanvang dezer vergadering doen
uitreiken. Ik meen dat een nieuwjaarstoespraak in
de gebruikelijke vorm slechts dan zinvol kan zijn,
indien er zonder in herhalingen te vervallen
ook werkelijk van belang zijnde zaken aan de orde
worden gesteld. Welnu op dit ogenblik zou een
zodanige toespraak stellig dienen te gewagen van
het voor ons van uitzonderlijk belang zijnde voor
stel tot her-indeling van de gemeenten in Z.
Vlaanderen. Ik ben evenwel van oordeel, dat op
dit moment een beschouwing mijnerzijds terzake zou
getuigen van weinig reverentie ten opzichte van
Uw Raad nu U zich nog niet hebt kunnen uit
spreken over deze welhaast brandende kwestie.
Het verheugt mij bijzonder, dat het mogelijk is
gebleken deze eerste vergadering in het nieuwe
jaar te doen plaats vinden in de geheel gerestau
reerde raadzaal. Graag wil ik uitdrukking geven
aan mijn respect voor de uitvoerder van dit werk,
die kans heeft gezien deze omvangrijke arbeid te
verrichten binnen de daarvoor beschikbaar gestelde
3 weken.
Ik ben er van overtuigd, dat U mét mij van oordeel
zult zijn dat de desbetreffende firma erin is ge
slaagd een stijlvolle en een onze gemeente waardige
vergaderzaal te creëren voor het voornaamste be
stuurscollege van Axel.
Dit stemt mij tot temeer vreugde nu deze zaal in
het vervolg mede zal dienen voor het voltrekken
van huwelijken.
Deze hoogtijdag in ieder mensenleven kan thans
ook in onze gemeente worden ervaren in een pas
sende en feestelijk aandoende entourage.
Het is U uiteraard uit persberichten bekend, dat de
in onze provincie alom gewaardeerde Commissaris
der Koningin moest worden opgenomen in een
Utrechts ziekenhuis.
Gaarne vraag ik Uw instemming voor het zenden
van het navolgende telegram van meeleven aan
Jonkheer de Casembroot
De Raad der gemeente Axel in vergadering bijeen
wil gaarne uitdrukking geven aan zijn hartelijk
meeleven met U en Uw echtgenote in deze voor U
zo moeilijke omstandigheden en wenst U Gods
zegen toe voor een algehele beterschap en een
spoedige terugkeer in ons gewest.
Het oudste raadslid, de heer P. J. van Bendegem
dankte de voorzitter namens de raad. Hij hoopte
op een jaar van goede samenwerking.
Bij gelegenheid van de ingebruikneming van de
gerestaureerde raadszaal was de heer D. J. Oggel
de taak toegewezen namens de raad een klok aan
te bieden.
„In verband met de ingebruikname van deze
raadszaal in haar nieuwe aankleding", aldus de
heer Oggel, „is het mij een voldoening namens alle
leden van deze raad hierbij blijk te mogen geven
van onze voldoening met de totstandkoming van
dit werk."
Het feit dat de Gemeenteraad het betreffende voor
stel unaniem heeft aangenomen geeft blijk van de
overtuiging dat deze restauratie hard nodig was.
Niet dat de oude zaal voor ons als raadsleden
niet goed genoeg was, wij kunnen als het moet
met weinig toe. Doch gezien de funktie die Axel
inneemt als centrumgemeente van Oost Z.-Vlaan-
deren moet onze gemeente in staat zijn om de re
presentatieve taak te vervullen die haar in dit op
zicht toekomt.
Naar de ontwikkeling zich laat aanzien zal deze
funktie in de toekomst nog meer worden geaccen
tueerd.
Als uiting dat de gemeenteraad in deze unaniem
achter Uw stimulerende leiding staat, willen de
leden hun aandeel in deze ontwikkeling bijdragen
door hierbij de klok, die deze zaal siert, aan de
gemeente aan te bieden en deze in Uw goede zorg
aan te bevelen.
De klok zegt ons „Beidt Uw tijd, duur Uw uur",
doch tevens „de tijd staat nieit stil".
Moge de gemeenteraad deze wenken van de klok
steeds ter harte nemen in de snelle ontwikkeling
van de tijd, dan zal deze klok de stimulans geven
tot de verdere ontwikkeling van Axel.
De voorzitter dankte de raad voor dit fraaie ge
schenk en was bijzonder ingenomen met deze spon
tane geste. Hij zag het als een symbool van „bij
de tijd blijven".
De notulen van de vergadering van 22 december
1964 evenals de ingekomen stukken en mededelin
gen werden onveranderd vastgesteld en voor ken
nisgeving aangenomen.
De woningen, staande aan de Buitenweg no. 2 en 4,
zijn bij raadsbesluit dd. 23 april 1963 onbewoon
baar verklaard.
Genoemde panden hebben inmiddels door ver
bouwing tot één vergaderlokaal het karakter van
woning verloren.
De raad besloot tot opheffing van de onbewoon
baarverklaring van deze panden.
Ter verhoging van het woongerief van de in
plan-oost in aanbouw zijnde 120 woningwet
woningen en om te voorkomen, dat deze wonin
gen later worden ontsierd en beschadigd door het
aanbrengen van verschillende antennemasten, is het
gewenst dit complex van een centraal antenne-
systeem te voorzien.
De gedachten van B. en W. gaan uit naar een
systeem, dat geschikt is voor de ontvangst van
AM/FM-zenders en de TV-zenders Goes, Wavre-
Overijssche en in de toekomst het 2e Nederlandse
net.
De kosten van levering en montage van een derge
lijk systeem worden geraamd op 20.040,—.
De heer P. J. van Bendegem (CHU) vraagt of de
kosten van dit antennesysteem in de huur zijn be
grepen.
De voorzitter antwoordt dat de marge in de huur
van dien aard is dat dit wel mogelijk zal zijn.
De raad ging verder met het voorstel akkoord en
besloot tevens voor deze extra voorziening een
aanvullend krediet te verlenen van 20.040,en
in verband met deze voorziening uit s rijks kas aan
te vragen en te aanvaarden een zo hoog mogelijk
aanvullend bouwvoorschot.
De raad besloot tot aankoop van de woning
Oosterstraat 58 van Mevr. G. Vereecken-van
Acker e.c. te Axel.
Mevrouw G. Vereecken-van Akker was bereid de
woning Oosterstraat 58, die bij de sanering van de
Oudewijk en omgeving is betrokken, aan de ge
meente te verkopen.
(zie vervolg pagina 3)
