Een vijftigtal jaren geleden werd de eerste Elfstedentocht verreden n Lqs^ van zenuwen?^ Zet nief doof! NIEUWS. EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN 38 ha grond in erfpacht gegeven voor de bouw van nieuwe fabriek van S.C.M. Mijnhardt's Zenuwtabletten Uit onze omgeving Axel duivententoonstelling. Frankering bij abonnement, AXEL ZATERDAG 21 JANUARI 1961 75e Jaargang No. 17 AXELSE COURANT VERSCHIJNT IEDERE ZATERDAG I ABONNEMENTSPRIJSLosse nummers 10 cent Kwartaal - abonnement Axai binnen de kom M5. Andere plaatsen 1,75. Buitenland ƒ2,—. Hoofdredactie i J. C. VINK. Redactie en Administratie i Axel, Markt 12, tel. 0 1155-646, postbus 16 Drukker - Uitgeefster FIRMA J. C. VINK ADVERTENTIEPRIJS10 ccaf per m.m. Bi) contracten belangrijke reductie. Ingezonden Mededelingen 30 cent per m.m. Kleine Advertentiën 1-5 regels f U— iedere regel meer 12 eeat extra. REEDS VOOR DE OFFICIËLETOCHTEN WAS HET EEN GELIEFDE SPORT. Als Koning Winter zijn komst aankondigt en de wateren met zij.n verstijvende adem heeft aangeraakt, heeft er in de diepere lagen van het menselijk gemoed een verandering plaats, die een heel bijzondere stemming te weeg brengt. Vooral de mensen in de noor delijke provincies weten van deze verande rende gevoelens mee te praten. Ondervinden zij het niet jaar in jaar uit De winterse sfeer van strakke luchten en een scherpe oostenwind verandert de Noor derling als bij toverslag. Lange slierten van schaatsenrijders zwieren langs de vaarten en over de vlakten, geheel vervuld van nieuwe gewaarwordingen. Er is plotseling een moge lijkheid ontstaan waaraan velen denken en men vraagt zich af of en wanneer de be roemde Elfstedentocht zal worden gehouden. Soms is deze tocht bijna een legende, want het komt voor, dat hij jaren achtereen niet verreden kan worden. Maar als de winter zeer streng is kan de legende werkelijkheid worden. Het hoofddoel van de Fries en de Gro ninger op de schaats is vooruit te komen, af standen af te leggen. Andere provincies per schaats te bereiken is sinds mensenheugenis de voornaamste sport. Vroeger, toen er nog geen spoorwegen waren was het de voor naamste liefhebberij van de Friese jeugd op schaatsen de stad Groningen te bereiken. Op de terugweg deed men dan colgens traditie de Leek aan om er kunstbloemen te kopen, die door de donpelingen werden gemaakt van hulsttakjes en gekleurd papier, als een aan denken aan de tocht. De geboorte van de tocht. Een bijzonder geliefde ijssport van ouds her is het bezoeken op één dag van de elf steden van Friesland. Talloos zijn de Elf stedentochten, geslaagde en mislukte, die door de Friezen en ook door de mensen van buiten de provincie werden ondernomen. In de winter van 1868 bezochten de Friezen Sjoerd van der Wey en Piet Dik'hof de elf Friese steden. Zij vertrokken des morgens om 4 uur uit Bolsward en kwamen daar des avonds om 7 uur weer aan. Doch steeds waren het individuele ondernemingen, waar van de gemaakte tijden werden opgegeven door de rijders zelf, zodat men daar meestal heel voorzichtig mee moest zijn. Eerst in het jaar 1908 kwam er een begin van organisatie in de Elfstedentocht. Het was de bekende W. H. J. Muiier, toentertijd secretaris van de Nederlandse Bond voor Li chamelijke Opvoeding, die er bij de Friese ijsbond op aandrong een Elfstedentocht uit te schrijven, voor welke tocht de bond als prijzen zilveren en bronzen medailles wenste uit te loven voor de drie eerstaankomenden, alsmede een herinneringsprijs voor elke deel nemer, die de tocht zou volbrengen. De Friese ijsbond ging op dit voorstel in en verklaarde zich bereid de orgasisatie, de voorbereiding en de leiding van de tocht op zich te nemen. De Friese Ijsbond vond bij de liefhebbers van de schaatssport heel veel be langstelling. Immers, hiermede werd voor de lange afstandsrijders in Nederland zowel als in het buitenland de gelegenheid geopend om op een zo interessante tocht van 200 km hun vaardigheid te beproeven. Een vijftigtal jaren geleden. Het plan voor de eerste georganiseerde Elf stedentocht werd door het hele land bekend gemaakt. Hiervoor kwamen 49 inschrijvingen binnen, waarvan er 22 op 2 januari 1909 des morgens om half vijf in Hotel „Amicitiae" te Leeuwarden hun present lieten horen. Het was dooiweer. De wegen waren nat en de bomen druipten. Maar met 'algemene stemmen werd besloten dat de tocht zou doorgaan. In mist en duisternis vertrokken de deelnemers om half 6 in de richting van Dokkum, onder wie j,hr. Van Coehoorn tot Sminia, mr. Lieftinck uit Haarlem en luite- nant Rozeboom uit Rotterdam als enige niet- Friese deelnemers. Prijswinnaar werd M. Hoekstra uit Warga, die over de route 12 Vè uur deed. De winnaar beschreef de tocht als volgt ,,Er heerste een Egyptische duisternis alom. Op goed geluk ging het recht vooruit, geen oever was te zien, alles was grijs. Stil gleed de stoet van 22 moedige mannen over het gebarsten, natte ijs. Af en toe viel er een en stond doornat weer op. Soms verloor men de baan uit het oog of vond men eensklaps een barst op de weg, die tal van slachtoffers maakte. Vooral op de route Franeker-Har- lingen-Bolsward, waar het water brak is." Aanvankelijk reden de deelnemers in ver schillende groepjes en sprak men af om tot een zeker punt bij elkaar te blijven om dan vrij te zijn. Inmiddels was aan de elf con trol ebureaux het vertrek der rijders bekend. De betrokken bestuurders werden langs tele grafische weg tot zorg en waakzaamheid aan gespoord, terwijl de controlebureaux het ijs- bondsbestuur telegrafisch inlichtten over de aankomst en het vertrek der rijders. Het medeleven der bevolking uitte zich vooral in de grote steden, waar het aan de grachten gewoonlijk zwart zag van de be langstellenden. Ook reden jongens en man nen de deelnemers tegemoet. In Hindelopen wachtte hen een interessante bijzonderheid. Zij werden aldaar ontvangen door dames en heren in hun eigenaardige kledij, waarmede oud-Hindelopers in vroegere winters de Zui derzee overstaken. De deelnemers ondervonden al spoedig dat 200 km. een lange weg is en vooral op dit fondant-achtige dooi-ijs zeer vermoeiend. Reeds op de inleidende route Leeuwarden Dokkum vielen de eersten af en slechts negen rijders zouden het eindpunt bereiken. Bij de controlebureaux werd hen melk en choco lade aangeboden en zij benutten dit opont houd voor het nemen van koude wassingen en het inslaan van worst en pepermunt. Som mige deelnemers masseerden onderweg zich zelf of elkander de rug, hetgeen een goede maatregel bleek te zijn. Een sensationele strijd. Omdat de winters niet altijd aan de ver wachtingen beantwoordden moest er meer malen een jaartje of soms meer worden over geslagen. Na de eerste Elfstedentocht in het jaar 1909 duurde het tot 1912 voor de tweede tocht ondernomen kon worden. Deze willen we nog even memoreren vanwege de sensa tionele strijd tussen De Koning uit Arnhem, toen kampioen van Nederland en sergeant J. Ferwerda uit Leeuwarden. Vanaf Dokkum tot bij Sloten bleven zij in eikaars gezelschap. Maar op het Slotermeer begon De Koning eensklaps fel te spurten. Onmiddellijk snelde Ferwerda de breedgeschouderde kampioen achterna. Toen De Koning in Sneek arri veerde kondigde een kanonschot van de wal len de komst van de eerste rijder aan. Doch toen even later Ferwerda aankwam ging het op een holletje door Sneek, met de halve be volking achter hem aan. Overal werd Fer werda luid aangemoedigd, want hem, de Fries, wenste men gaarne de eerste prijs toe. Maar op het laatste ogenblik had Ferwerda het ongeluk in een plas water te vallen, het geen hem zo ophield, dat hij een uur later dan De Koning in Leeuwarden arriveerde. Jammer, dat de tocht zo vaak voor een jaar of langer moet worden overgeslagen. En ook dit jaar is het weer zeer twijfelachtig of hij verreden kan worden. Want nu we dit neer schrijven is aan een korte vorstperiode reeds weer een abrupt einde gekomen en is de vorst door een westelijke wind weer ver dreven en heeft het fraaie zonnige vriesweer der laatste dagen plaats gemaakt voor een grauwe grijze regenlucht. Maar er is nog alle reden om te blijven hopen. Er kan in de laatste week van januari en ook in februari nog van alles gebeuren. Ook de mogelijk heid dat de lange afstandsschaatsers toch nog ruimschoots aan hun trekken komen. Vrijdag 20 januari heeft in de raadszaal van het stadhuis te Axel een korte plechtigheid plaats ge vonden, welke voor de Zeeuwsch-Vlaamse kanaal zone van grote betekenis kan zijn. In tegenwoordigheid van de heren R. Baron de Grenet-Ricciardi, directeur-generaal van het Brusselse hoofdkantoor van het Monte Catini-concem, tevens commissaris van de nieuwe N.V. Schelde Chemische Maatschappij P. J. H. Krantz, directeur van de N.V. jSchelde Chemische Maatschappij ir. C. F. J. M. Watz, consul van België en J. Thielen, inspecteur der Domeinen te Goes, heeft notaris D. H. de Graaf de akte gepasseerd, waarbij door de N.V. „Schelde Che mische Maatschappij van de domeinen in erfpacht wordt genomen 38 ha. grond op de Axelse Vlakte voor het vestigen van een chemische industrie. Als getuigen traden hierbij op de heren A. J. M. Kesbeke, die tijdens de periode dat hij waarnemend burge meester was, vele onderhandelingen heeft gevoerd ter voorbereiding van deze transactie en P. G. van den Bosse, gemeente-secretaris van Axel. Voorts was mede aanwezig de heer ir. V. Villa, directeur van de Comp. Neerlandaise de 1'Azote te Sluiskil. helpen U eroverheen De burgemeester van Axel, de heer M. K. van Dijke heette de aanwezigen in het Frans hartelijk welkom. Hij achtte het passeren van deze akte van grote be tekenis voor Axel omdat daardoor de weg wordt vrij gemaakt voor de stichting van een belangrijke in dustrie, terwijl het anderzijds grote perspectieven voor de gemeente Axel zelf bood. Hij bracht dank o.a. aan de heer Kesbeke voor de vele besprekingen, die hij ge voerd heeft en voor het grote aandeel dat hij heeft ge had in het tot stand brengen van deze transactie. De gemeente, zo vervolgde de burgemeester, heeft reeds een herziening van het uitbreidingsplan in voor bereiding, waarbij rekening is gehouden met de te ver wachten uitbreiding van de gemeente als gevolg van de voorgenomen industrie-vestiging. Deze herziening voorziet in de mogelijkheid tot de bouw van villa-, bungalow- en woonwijken. Namens het gemeentebestuur sprak de burgemeester de hoop uit, dat de gelegde contacten zouden uit groeien tot een hartelijk en veelvuldig overleg in een sfeer van wederzijds vertrouwen. Met de wens, dat het passeren van deze akte zou leiden tot de bouw van een fabriek, waarin zeer vele werknemers arbeid zullen kunnen vinden en die voor de directie de resultaten zou afwerpen, welke men daarvan verwachtte, besloot de burgemeester zijn toe spraak. Baron de Grenet Ricciardi verklaarde verheugd en vereerd te zijn met deze belangrijke eerste schrede voor de bouw van een nieuw fabriek, waarvan hij hoopte dat hiermede binnen niet al te lange tijd zal kunnen worden begonnen. Spreker dankte de burgemeester en de heren van Rijkswaterstaat en de Domeinen voor de verleende medewerking. Ten slotte bracht Baron de Grenet nog dank aan de Zeeuwsch-Vlaamse arbeidskrachten, die het Monte-Cattini-concem, dat nu reeds tientallen jaren sedert de bouw van de Azote -nauwe contacten met Axel en Zeeuwsch-Vlaanderen heeft, heeft leren kennen als mensen met een goede geest en een grote arbeidsprestatie. Verder vernemen wij hierover nog, dat het in de bedoeling ligt dat nog dit jaar met de bouw van het nieuwe fabriekscomplex zal worden begonnen. Ver wacht mag worden dat in dit nieuwe bedrijf circa 1500 mensen werk zullen kunnen vinden. HENGS TENKEURING. Woensdag had alhier op het V.V.Z.F.-terrein aan de Kinderdijk de verplichte hengstenkeuring plaats vanwege de Kon. Ned. Vereniging „Het Nederlandse Trekpaard". De volgende hengsten werden goedge keurd Baron van Zevenaar, eig. Jac. de Putter Pz., Axel Expo van Pauwvliet, eig. W. M. Dieleman, Sluiskil Baron van Zuiddorpe, eig. M. A. B. Puijlaert, Zuid- dorpe en W. de Putter, AxelBaron van Polder- zicht, eig. M. L. M. IJsebaert-v. d. Linden en Jac. de Putter, Axel Baron van Rozenberg, eig. Jac. de Putter, AxelMoustic, eig. Fa. F. Dekker Zn., AxelNico van Nellekenshof, eig. J. M. de Waal, HulstFiflis van Steeg, eig. Fa. F. Dekker &Zn„ AxelCostaud van Ulft, eig. H. de Maat, Stoppel dijk René van Torenhof, eig. A. Serrarens, Osse- nisse Kees, eig. M. L. M. IJsebaert-v. d. Linden, Axel en J. Koster, Boschkapelle Ronald van Zuid dorpe, eig. C. A. Dekker, Axel Gustaaf van Mous tic, eig. H. de Maat, Stoppeldijk Mac van Ronde- putten, eig. M. van Fraaijenhove, Axel. Alle voorgebrachte dieren werden goedgekeurd. Goedgekeurd voor vier jaar Elegant van 't Hoog land, eig. A. Serrarens, Ossenisse. Goedgekeurd voor Keurstamboek Costaud van Broekhuizen, eig. M. L. M. IJsebaert-v. d. Linden, Axel, J. Koster, Boschkapelle en C. Haak, Zaamslag Luctor van Excelsior, eig. Fa. F. Dekker 6 Zn., Axel Leon van Stoppeldijk, eig. A. Bonte, Koewacht. Er was voor deze keuring een grote belangstelling en de ere-voorzitter van de Kon. Ned. Vereniging „Het Nederlandsche Trekpaard", jhr. Van Vreden- burch was ook thans weer op het terrein aanwezig. Ook de burgemeester van Axel de heer M. K. van Dijke gaf van zijn belangstelling voor de paarden fokkerij blijk door zijn aanwezigheid. Een opkomende pijn, gevatte kou of griep zet niet door bij tijdig gebruik van de veelzijdig samengestelde Sonaplrin (Mijnhardt) Koker 90 en 60 ct GEMEENTERAADSVERGADERING. De eerstvolgende vergadering^ van de gemeenteraad van Axel is vastgesteld op dinsdag 31 januari a.s. In ons volgend nummer hopen wij de agenda van deze raadsvergadering te publiceren. VERDERE KENNISMAKING VAN BURGE MEESTER VAN DIJKE MET AXEL. Burgemeester Van Dijke is deze week begonnen met een nadere kennismaking met de verschillende facet ten van de gemeente. Samen met zijn echtgenote heeft hij verschillende bedrijven bezocht, zoals de houtzagerij van de fa. Den Doelder, de Graansilo en de beton- fabrieken van de firma's Kooman en Fassaert 6 v. d. Walle op de Axelse Sassing. Ook bracht hij een bezoek aan het bureau van de Rijkspolitie, terwijl hij eveneens het materieel van de brandweer en gemeentewerken in ogenschouw nam. Naar wij vernemen staan meerdere bezoeken nog op het programma. Het personeel van de dienst gemeentewerken en van het gemeentelijk gasbedrijf heeft tijdens een gezellige avondbijeenkomst gelegenheid gehad nader met de nieuwe burgeemeester en zijn echtgenote in contact te komen. Het ligt in de bedoeling, ook met andere tak ken van dienst kennis te maken. ZILVEREN JUBILEUM BIJ DE AMSTERDAMSCHE BANK. De heer A. de Wolf, woonachtig aan de Walstraat alhier herdacht dezer dagen het feit dat hij 25 jaar geleden in dienst trad bij de Amsterdamsche Bank. De heer De Wolf kwam in 1935 als jongste be diende te Hulst bij deze bankinstelling en is sedert 1948 werkzaam op het kantoor van deze bank alhier, waar hij opklom tot procuratiehouder. Aan dit zilveren jubileum werd geen ruchtbaarheid gegeven en het feest werd dan ook slechts in in tieme kring van familie, collega s en vrienden gevierd. De duivenmaatschappij „De Verwachting" organi seerde in haar clublokaal alhier een duivententoon stelling, waarop de beste vliegers van de leden ge toond werden. Voor deze show bestond bij de duiven melkers uit de gehele streek een goede belangstelling.

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1961 | | pagina 1