Moeder
De fiets in Nederland
bAsyderm Sc"w
ZEELAND deze week:
Franikering bij abonnement.
ZATERDAG 14 MEI 1960
74e Jaargang No. 33 H
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH -VLAANDEREN
VERSCHIJNT IEDERE ZATERDAG
ABONNEMENTSPRIJSLom sommen 10 cent
Kwartaal - abonnement
Axel bfauten de koen IJl Andere plaatsen IJl
Buitenland ƒ2*-*.
Hoofdredactie i J. C. VINK.
Redactie en Administratie j Axel, Markt 12, tri. 0 1153*846, postbus IS
Drukker - Uitgeefster t FIRMA J. C. VINK
ADVERTENTIEPRIJS i 10 oent per m.m.
B* contracten belangrijke redactie.
Ingezonden Mededelingen 30 cent per m.H.
Kleine Advertenöftn 1-5 regels 1»
iedere regel meer 12 cent extra.
Bijna 11 yj> millioen inwoners telt Nederland
en zij beschikken tezamen over ruim 5 Vè mil
lioen fietsen. Dat is één fiets per twee Neder
landers, baby's en grijsaards inbegrepen. En
toch is er kort geleden in Amsterdam een
stichting tot stand gekomen die vindt, dat er
nog lang niet genoeg wordt gefietst. Het lijkt
onwaarschijnlijk, maar wie eens in Nederland
heeft rondgekeken weet, dat er toch moge
lijkheden voor de stichting moeten zijn. Wie
stelt dat er één fiets is op twee inwoners, de
baby's en grijsaards inbegrepen, moet er
namelijk bijzeggen, dat de meeste grijzaards
hun tweewieler blijven berijden totdat ze een
voudig niet meer kunnen, en dat menige baby
,nog maar nauwelijks uit de luiers is, als hij
zijn eerste karretje krijgt. De niéuwe stich
ting, kortweg Fiets" geheten, heeft een uit
gebreid programma van activiteiten opge
steld. Ze is tot de volgende ontdekkingen
gekomen er zijn in Nederland clubs van
fietsers, die gezamenlijk tochten maken om
van de natuur te genieten, maar die tot nu
toe geen goede propaganda hebben gevoerd,
om de grote massa van het volk te bereiken.
Daar zal de stichting nu eens verandering in
gaan brengen. Dan is haar gebleken, dat de
verenigingen voor vreemdelingenverkeer de
fiets als vervoermiddel voor een rustige va-
cantie bijna geheel verwaarlozen en dat
lijkt ook een ernstige tekortkoming te zijn.
En tenslotte moet er bij de betrokken in
stance's op worden aangedrongen, dat er
veel meer speciale wegen voor fietsers aan
gelegd worden, zoals er overigens al vele zijn
en er moeten meer bergplaatsen voor fietsen
komen.
Zoals alle steden in de gehele wereld een
tekort hebben aan garages voor auto's, zo
weten vele Nederlandse steden bovendien
niet, waar de tienduizenden fietsen moeten
worden geborgen. Dertig jaar geleden wer
den onder nieuwe huizenblokken i,n Amster
dam speciale fietsengarages gebouwd. Maar
toen in de Nederlandse hoofdstad een ge
brek aan bdrijfstruimte ontstond, werden die
garages voor goede prijzen door allerlei fabri
kanten opgekocht. Ze dienen nu als opslag
plaatsen voor koek en chocoladeWie wil
weten hoe het bergingsprobleem in Amster
dam nu wordt opgelost, kan het beste bij het
Centraal Station gaan kijken daar staan er
iedere dag enkele duizenden tegen de hekken
en muren van alle nabijgelegen straten en
bruggen.
De geboorte van de fiets schijnt omstreeks
1732 te hebben plaats gevonden. In dat jaar
schreef namelijk een Nederlandse krant het
volgende De lezer moet weten, dat er in
de stad Leiden een machine-wagentje te
koop is .dat een paar paarden kan vervangen
omdat het uit zichzelf in een draf gaat. Men
zegt dat apen slim zijn, maar wat moet men
nu van de mens denken Wie zo een
machine-wag ent je koopt, behoeft niet meer
te hollen, en hij bespaart haver, hooi en een
stal.
Het duurde toen nog anderhalve eeuw
voor de fiets werkelijk populair werd. Eind
vorige eeuw reeds reed men er mee naar
zijn werk. Maar uit krantenartikelen van die
tijd blijkt, dat de populariteit van de fiets
toen nog maar zeer betrekkelijk wasde
fiets was nog ongeschikt voor mensen die
een prestige hadden hoog te houden, zoals
een dominee of een priester, terwijl het fat
soen eiste, dat ze evenmin door dames wer
den bereden. Dit is overigens na de eeuw
wisseling snel veranderd en op het ogenblik
is het zo, dat de fiets een dagelijks vervoer
middel is van één van Nederlands bekendste
parlementsleden, dr. Tilanus, leider van één
van de politieke fracties in het parlement, die
twee fietsen beziteen oude waarmede hij
naar de volksvertegenwoordiging rijdt en een
nieuwe om zondags voor zijn plezier in de
omgeving van zijn woonplaats rond te rijden.
Van de 820.000 fietsen, die dit jaar waar
schijnlijk in Nederland worden geproduceerd
zal ruim een kwart worden uitgevoerd.
De grootste afnemers zijn de Verenigde
Staten met 160.000 exemplaren, gevolgd door
Canada, waar er 30.000 heen gaan. Een reeks
van andere landen neemt per jaar nog eens
bij elkaar 25 tot 30 duizend fietsen af. En
naast de uitvoer van deze 220.000 fietsen
staat dan nog de export van fiets-onderdelen,
waarvan de waarde, in geld uitgedrukt, nog
iets groter is. Deze onderdelen gaan naar
bijna alle landen ter wereld, waar de impor
teurs de losse frames, zadels, assen enz. zelf
tot fietsen monteren.
Een vergelijking van de Nederlandse met
de Amerikaanse fiets lévert wel enkele ver
rassingen op. Het Nederlandse karretje lijkt
veel op het Engelse model, dat overal be
kend is meestal zwart en anders in een
niet-opvallende kleur. De Amerikaan bestelt
een lage fiets, hél van kleur, waarbij rood
favoriet is. De Nederlandse fiets heeft wei
nig chroom, is smal en hoog maar de Ame
rikaanse heeft veel blinkende delen, brede
banden, meestal een toeter of claxon en vaak
een imitatie-benzinetank.
De Nederlander koopt over het algemeen
een kwalitatief zeer goede fiets dat moet
ook wel want hij gebruikt zijn rijwiel in weer
en wind en doet er gemiddeld niettemin meer
dan tien jaar mee. Maar een arbeider moet
er dan ook een dubbel weekloon voor uit
geven. Er is ook export naar Zuid-Amerika,
Azië en Afrika. Jaren geleden werd eens een
Nederlandse zending fietslampen uitgevoerd
naar een land in Afrika. Per abuis was één
lamp niet vernikkeld. De klanten van de Afri
kaanse importeur vonden de kopergele kleur
van die onvernikkelde lamp zo mooi, dat zij
voortaan niets anders meer wilden hebben.
VooT hel lere.y
Baby-huidje
Noord-Beveland geen eiland meer.
Met het oog op de plaatsruimte waren wij
vorige week niet meer in de gelegenheid te
vermelden, dat op woensdag 4 mei 1960, des
namiddags om 2.22 uur de vaste verbinding
tussen Zuid- en Noord-Beveland tot stand
gekomen is.
Vanaf dat ogenblik is Noord-Beveland
geen eiland meer. Nu de dam door de
Zandkreek gesloten is, zal zo spoedig moge
lijk begonnen worden met de aanleg van een
weg, zodat in 1961 de Noord- en Zuid-
Bevelanders niet meer zullen moeten varen
om elkaar te bereiken.
Deze weg werd inmiddels aanbesteed. De
laagste inschrijver was de fa. Den Oude te
Biervliet voor de som van 1.196.700,
Prinses Margriet was een week lang
in Zeeuwsch-Vlaanderen.
Reeds vorige week konden wij berichten,
dat H.K.H. Prinses Margriet een bezoek aan
de Delta-werken had gebracht. Dit bezoek
was een onderdeel van de excursies, die zij
met een groep van 44 leerlingen van het Chr.
Gymnasium te Utrecht en het Lyceum te
Baarn maakte. Deze groep was van maan
dag tot zaterdag in het bekende vormings
centrum „Hedenessete Cadzand. Tevens
werden bezoeken gebracht aan Gent, Brugge
en Watervliet. Op „Hedenesse" heeft de
prinses volop meegedaan aan verschillende
spelen en wedstrijden. Leuk was het, dat het
verblijf van Prinses Margriet door de be
volking vrijwel niet werd opgemerkt.
H.M. Koningin Juliana zat Terneuzen
bezoeken.
Zoals bekend is, ligt het in de bedoeling,
dat H.M. Koningin Juliana op dinsdag 17 mei
a.s. het Abdijgebouwencomplex te Middel
burg officieel zal openen.
Het ligt in het voornemen de volgende dag,
a.s. woensdag dus, een bezoek te brengen
aan Terneuzen. Tijdens dit bezoek zal door
een 80tal leerlingen van vier verschillende
Zeeuwse middelbare scholen een jeugdspel
worden opgevoerd. Dit spel werd geschreven
door de directeur van het vormingscentrum
„Hedenessewi'ka Wasterwal en ingestu
deerd onder leiding van de directeur van de
Nederlandse Pantomine Stichting te Amster
dam, de heer Jan Bronk.
Nadere bijzonderheden over dit Koninklijk
bezoek aan Terneuzen vermelden wij elders in
dit nummer.
Installatie burgemeester Rijpstra van
Terneuzen.
Nu we het toch over Terneuzen hebben,
kunnen wij nog vermelden, dat op dezelfde
dag, woensdag 18 mei a.s. dus, de nieuwe
burgemeester van Terneuzen, mr. H. Rijpstra,
des namiddags om half drie in het gemeente
huis zal worden geïnstalleerd.
Rode Kruis-schip Henry Dunant'
vaart met Zeeuwse zieken.
Maandagmorgen zijji weer 35 Zeeuwse
chronische invaliden in Zijpe aan boord ge
gaan van het hospitaalschip van het Rode
Kruis, de „J. Henry Dunant" om een vaar
tocht van een week door Nederland te maken.
De tocht gaat langs Dordrecht, Lekkerkerk,
Utrecht, Maarssen, Amsterdam, Alkmaar,
Jutphaas, Rotterdam, Puttershoek, Dordrecht
en weer terug naar Zijpe. Als scheepsarts
fungeert deze week dokter K. Boor.
Volgende week zullen 70 andere Zeeuwse
zieken de tocht kunnen meemaken. De in
scheping vindt dan plaats te Terneuzen en
Vlake. Op deze vaartocht zal dan scheeps
arts zijn dokter J. Stumphius uit Vlissingen.
Provinciale Zeeuwse V.V.V. in het zilver.
De provinciale Zeeuwse Vereniging voor
Vreemdelingenverkeer heeft haar 25-jarig be
staan gevierd. Ter gelegenheid van dit jubi
leum werd een maaltijd gehouden in hotel
„Brittannia" te Vlissingen, waar de provin
ciaal voorzitter, mr. J. Moolenburgh uit Mid
delburg en de heer J. L. Dregmans, burge
meester van Koudekerke, de bronzen leg
penning van de Alg. Ned. Vereniging voor
Vreemdelingenverkeer ontvingen.
Hierna werd een vaartocht van Vlissingen
naar Terneuzen en weer terug aangeboden
door het provinciaal bestuur van Zeeland.
I
Mandoline-concours te Kruiningen.
Te Kruiningen zal op Hemelvaartsdag een
concours van mandoline-orkesten worden ge
houden. Aan dit muziekfestijn zullen twaalf
orkesten deelnemen. Voor de liefhebbers van
dit soort muziek is er dus een unieke gelegen
heid om verschillende orkesten te horen.
Vakantieruil.
Er zijn verschillende mode-artikelen op al
lerlei terrein. Zo komt ook hoe langer hoe
meer de vakantieruil in de mode. Hiermede
willen wij niet beweren, dat hierop iets valt
aan te merken. Integendeel, wij juichen dit
van harte toe.
Ambtenaren van de gemeente Goes en
van Frankfurt brengen over en weer bezoe
ken aan elkaar. Zo ook leden van de afdeling
Schouwen van de Z.L.M. en Zwitserse boe
ren en boerinnen. De Zwitserse collega's zijn
op Schouwen-Duiveland ontvangen, waarna
het volgend jaar de Schouwse boeren een
tegenbezoek aan Zwitserland zullen brengen.
Nieuwe veerhaven te Breskens zal
spoedig gereed zijn.
Zoals de lezers bekend is, moesten de rei
zigers op het veer BreskensVlissingen nog
steeds naar de oude veerhaven, wanneer de
nieuwe veerboot „Prinses Beatrix" uitviel.
Men is nu volop bezig om de installatie van
de oude veerhaven over te brengen naar de
LOSSE GEDACHTEN
TREK HEN ER BIJ.
Hebt U, lezeres en leze.r het in Uw jonge
jaren ook wel eens meegemaakt, dat U in
een vergadering, waar ook ouderen aan
wezig waren, iets wilde zeggen En is het
U dan ook overkomen, dat U eigenlijk niet
durfde, omdat U er niet zeker van was of
datgene, wat U naar voren wilde brengen, I
bij de ouderen wel in goede aarde zou
vallen
Hieraan moesten wij denken, toen onze ,f
gedachten weer eens aan het ronddwalen
waren en vasthaakten aan het punt ver- 1
ga deren.
Zeer vaak ziet men toch, dat vergade-
ringen, welke niet uitsluitend voor en door f
jongeren worden belegd, in hoofdzaak wor- I
den bevolkt door de ouderen.
Toen dachten wij aan hetgeen wij i,n de
aanhef neerschreven.
Hoe vaak komt het niet voor en inder- I
daad vaak met de beste bedoelingen dat j!
jeugdig enthousiasme door de „wijsheid van
de ouderen" met een stortbad van logica jt
wordt afgekoeld
Als jongere wacht je jezelf dan wel om
een tweede maal met voorstellen te komen
Hiérmede willen wij (uiteraard niet be
weren, dat al datgene, wat de jeugd naar
voren brengt ook maar klakkeloos moet
worden aanvaard. Wij laten onze gedachten
alleen maar de vrije loop.
Daarbij overlegden wij bij onszelf, dat die
vele verenigingen, die aan een chronische
bloedarmoede lijden, wat de jongere bezoe
kers betreft, metterdaad behoefte hebben aan
jong bloed. Daartegenover staat, dat vele
jongeren anderzijds behoefte hebben aan een
levensvulling door middel van het vereni
gingsleven.
En welk bestuur van welke vereniging
dan ook, kan de wijsheid opbrengen, om de
jongeren te trekken en de ouderen te be
houden
Voorwaar een zeer moeilijk punt. Echter
een punt van enorme betekenis Althans zo
dachten wij.
Wij zouden willen adviseren Trek de
jongeren er bij. Geef hen de verantwoording
te dragen in het verenigingsleven. Leer hen
die verantwoording te dragen.
De gemiddelde leeftijd van de mens wordt
steeds hoger. Ook de gemiddelde leeftijd
van de bezoekers van verschillende vergade
ringen wordt steeds hoger.
Deze moet omlaag
Trek de jongeren, wanneer zij niet eigener
beweging komen Besteed er desnoods meer
dere bestuursvergaderingen aan om dit pro
bleem want het kan een probleem worden
op te lossen. De jongeren moet het besef
worden bijgebracht, dat zij straks de taak
van de ouderen hebben over te nemen
Wij zijn er bovendien van overtuigd, dat
de jongeren daartoe bereid zijn. Mits zij
door de ouderen worden aanvaard.
Laten de ouderen dit dan tonen. Tot heil
van het verenigingsleven tot heil van de
jongeren en dus tot heil ook van de ouderen
nieuwe. Hierdoor wordt bereikt, dat bij over
stelpende drukte in de zomermaanden twee
boten kunnen worden ingelegd, terwijl het
verkeer dan niet naar de oude veerhaven
moet. Men hoopt omstreeks Pinksteren met
dit werk gereed te zijn.
Verslag Schoolartsendienst voor
Zeeuwsch-Vlaanderen.
De beide schoolartsen in Zeeuwsch-Vlaan
deren, de doktoren P. A. Staal voor Oost
Zeeuwsch-Vlaanderen en H. J. S. Timmer
voor West Zeeuwsch-Vlaanderen hebben
hun jaarverslag gepubliceerd. Hieruit valt op
te maken, dat ernstieg afwijkingen bij de
onderzochte schooljeugd niet voorkwamen,
doch wel geringe, zoals een slechte houding,
slecht gebit en mindere gezichtsscherpte. De
tuberculose is op de scholen verdwenen.
Dokter Staal voert in het verslag een
krachtig pleidooi voor de bouw van meer
gymnastieklokalen. Hij wijst er op, dat de
lichamelijke toestand van de jeugd in de
plaatsen waar een zwembad is, beter is, dan
daar waar een zwemgelegenheid ontbreekt.
AXELSE COURANT