Zeeuwsch -Vlaanderen
toekomstig recreatie-reservaat.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
TJ/7y/7/?c Tere huid?
Frankering bij abonnement, Axel.
ZATERDAG 16 JANUARI 1960
74e Jaargang No. 16
AXELSE COURANT
ABONNEMENTSPRIJSLowe nummers 10 cent.
Kwartaal - abonnement
Axel binnen Je kom 1,25. Andere plaatsen ƒ1,75.
Buitenland ƒ2,—.
Hoofdredactie t J. C. VINK.
Redactie en Administratie i Axel, Markt 12, tel. 0 1155-646, postbus 16
Drukker - Uitgeefster FIRMA J. C. VINK
(Slot)
„DAT MIJ HET MEEST VOORDEEL GAF,
DAT QUAM MIJ VAN HET DIJCKEN,
ALS WIJ DEN STOUTEN STROOM
BEDWONGEN OM TE WIJCKEN."
Aldus onze bekende volksdichter en raadspen
de gouden eeuw deze regelen dichtte in zijn
Jacob Cats had zich als ondernemende zoon
wereldzeeën ook naam en faam verworven
Tot zelfs in ons toenmalig „Staats-Vlaanderen
wierf en waar hij jaarlijks geruime tijd placht
gemeente Groede nog te huidigen dage de
Kerk aldaar nog de familiebank der Catsen
werk van houtsnijkunst wordt aangewezen.
Dit laatste, niets met ons onderwerp uitstaand
hebbende feit, vermelden we slechts terloops.
Maar de geciteerde woorden hierboven vermeld
schoten mij - ééns te meer - te binnen, toen
wij op een mooie laat-najaarse dag van het
voorbije jaar de Braakmanpolder bezochten om
ons ter plaatse te oriënteren en op de hoogte te
stellen van de toestanden aldaar in verband met
de recreatiemogelijkheden die ook hier in ruime
mate in het verschiet liggen.
DE BRAAKMAN.
Toen in 1952 door de indijking van dit bijna
1300 ha. grote poldergebied weer een stevige
hap cultuurgrond aan het bestaande vruchtbare
areaal in onze streek kon worden toegevoegd,
werden de beide delen van „oost" en „west' al
weer inniger met elkander verbonden.
Maar aanstonds bleek aldra dat er naast winst
voor de akkerbouw en agrarische sector ook nog
tal van andere mogelijkheden zouden schuilen
in dit pas gewonnen gebied.
Zelfs kwam alras vast te staan dat circa één
achtste deel - ongeveer 150 ha. - van het
nieuw verworven polderland weinig productief
te maken zou zijn voor de landbouw en meer
bepaald scheen voorbestemd te zijn om voor
recreatieve doeleinden te worden aangewend.
Dit eenmaal vaststaande, werden deze gronden
door de dienst van 's Rijks domeinen in erf
pacht gegeven. Een z.g. „recreatie-schap' werd
ingesteld onder het gemeenschappelijk beheer
van de drie gemeenten Hoek, Philippine en Bier
vliet, die in deze nieuwe polder expansie had
den gevonden voor hun grondgebied en gemeen
telijk territoir. De burgemeesters dezer drie ge
meenten hebben o.a. zitting in dit besturende
„recreatie -schap"
Als men westelijk vanuit de Koudepolder,
onder de gemeente Hoek, over de aan de eisen
van het moderne wegverkeer uitstekend tege
moet komende z.g. „Middenweg" deze nieuwe
polder inrijdt, komt men alras bij één van die
bekoorlijke waterrijke plekjes, die dit gebied een
bijzondere karakteristiek geven. De dienst van
het Staatsbosbeheer heeft hier links van de weg
een aanplant van circa 9 ha. bos verwerkelijkt,
dat in zeer nabije toekomst - vermoedelijk de
komende zomer reeds als wandelbos kan
worden benut. Hoewel in nog prille staat, be
vindt zich deze oppervlakte reeds volop in was
dom.
VOL BELOFTE
Wij Axelaren 'kunnen ons nog levendig voor
de geest roepen, hoe vlak bij onze gemeentekom
ons reeds over-populair geworden bos ten on
zent zijn aanzien kreeg in een tijd van maar
luttele jaren. Welnu, hier is in navolging van
Axel door dezelfde Rijksdienst en met betrach
ting van dezelfde bij de aanplant te volgen
principe's, eveneens een object geprojecteerd dat
weldra met niet minder bewondering door de
ongetwijfeld komende toeristen zal worden ont
dekt en uitverkoren.
Men ziet te dezer plaatse het bos als het ware
groeien.
We hebben op die verrukkelijke najaarsdag
dit afwisselend met loof- en naaldhout beplante
sparrebos - waarvan in totaal circa 100 ha in
de Braakmanpolder in aanleg is - in alle rich
tingen en doorheen gans de polder en langs de
oevers van het afwateringskanaal doorkruist.
Thans wordt hier constant door een aantal ar
beiders gewerkt teneinde het voorbereidende ob
ject zo spoedig mogelijk te realiseren.
Rechts van de Middenweg vindt men terzelf
der plaatse de unieke gelegenheid die schijnt
geschapen voor de realisering van kampeerter
reinen, de bouw van bungalows en hotels, als
mede voor de beoefening van de watersport.
Als in de nabije toekomst alhier een hotel
sionaris Jacob Cats, die als rasechte Zeeuw in
bekend geestesproduct „82-jarig leven",
van ons volk van kooplui en bevaarders der
als indijker van aanzienlijke poldergebieden.
alwaar hij zelf uitgestrekte eigendommen ver
door te brengen. Zo wijst men ons onder de
„Cats"-hoeve, terwijl in de fraaie Hervormde
in ere wordt gehouden en als bijzonder sierlijk
zal zijn verrezen met modern comfort, aanleg
steigers en al wat daar verder bij behoort, zal
deze omgeving gewis grote aantrekkingskracht
uitoefenen op de van jaar tot jaar toenemende
stroom van trekkers, vacantiegangers en toe
risten. Voor zeer velen hunner zal hier een
gezocht milieu gevonden worden. Een milieu,
dat om de rustieke sfeer de voorkeur heeft van
een steeds groter contingent zomergasten, die
in hun vacantie werkelijk eens enige dagen of
weken van intense rust zullen vinden.
Hoe weinig wordt in onze dagen het echte
vacantiegenot beleefd en is het voortdurend jak
keren - soms gans West-Europa door - er
op gericht om zoveel mogelijk landen en steden
te „doen", zonder tot het innerlijk genieten en
beleven van het schone en merkwaardig zeld
zame te komen.
Doch ook daarin openbaart zich een steeds
grotere kentering
De jongset algemene vergaderingen van de
Zeeuwse V.V.V.'s gaven in sterke mate uiting
van de allerwege te constateren drang in deze
kringen om de mondaine badplaatsen de "ug
toe te keren en in de meeste gevallen reeds een
jaar tevoren „pension" te reserveren in de door
hen begeerde en geprefereerde „rustige sfeer".
Daartoe is vanzelfsprekend voorlopig het
Braakmangebied nog niet te rekenen Een ont
spanningsoord in „optima forma" is hier ten
enenmale nog niet geschapen. Uiteraard kan
vooralsnog niet gesproken worden van enigerlei
bevredigend comfort, hoe bescheiden de eisen
ook zijn die zelfs de kampeerders maar stellen.
Maar men verzekerde ons met stelligheid dat
hieraan hard gewerkt wordt En met name de
watersport zal in de nabije toekomst hier een
ideaal oord vinden om zich te ontplooien en
haar vleugelen uit te slaan.
Bovendien stelt „Staatsbosbeheer" er prijs op,
met uitzondering der dusgenaamde „natuur
reservaten" alle wandelpaden doorheen de pol
der in dit recreatie-oord volledig en ongehinderd
open te stellen voor het publiek.
Het meest noordelijk gelegen waterrijke ge
deelte van deze jolder, de plm. 40 ba., die dicht
bij de Koninginnepolder onder de gemeente
Biervliet gelegen zijn, vormt een unieke water
partij die als geschapen is voor een broedplaats
voor bepaalde en ook uitzonderlijke soorten
vogels en waterwild.
Summa summarum kregen we de indruk dat
in de nabije toekomst als de opgaande bomen,
zoals populieren en eiken meer tot wasdom zul
len zijn gekomen, hier een tot langdurig ver
blijf lokkende entourage zal ontstaan. De sin
gels, omzoomd met besdragende soorten aan
plant, o.a. ook meidoorn en wilde roos beloven
zowel voor mens als vogels, waterwild en wat de
fauna verder nog aanlokkelijk zal maken, een
klein paradijs.
Bij de van jaar tot jaar toenemende stroom
van trekkers en vacantiegangers, ook uit om
ringende landen en van overzee naar onze
streken zal voorzeker ook dit oord weldra „ont
dekt" worden als ideale pleisterplaats voor meer
daagse bezoeken en kampement.
Nu hebben we nog niet eens gesproken over
het prachtige schouwspel, dat er te genieten valt
vanaf de kruin van de ongeveer 2600 meter
lange Scheldedijk, die de beide delen van
Zeeuwsch-Vlaanderen nu verbindt.
Alweer een stuk imposant werk, dat ons volk
stempelt en karakteriseert vanwege de strijd -
de eeuwige strijd - tegen de zee en de woelige
wateren. Altijd weer boeit ons dit machtige
schouwspel van de nooit afgaande krachtmeting
tussen de mens en de natuur, als we over de
zee vóór en de polder achter ons blikken.
De Braakman in zijn stille wijdsheid bood voor
de indijking reeds een toneel van bekoorlijkheid.
De kudden schapen die toen nog op de schor
ren weidden zijn nu ver geslonken, ja welhaast
verdwenen Maar de zee- en slikvogels, die
het tafereel toen al verlevendigden zal men door
tiet natuurreservaat zoveel mogelijk trachten te
behouden. Waarmee deze bron van onvermengd
genot ten dele zal worder. beschermd en be
houden.
HET ZWIN.
En zo gaan onze gedachten naar dat andere
grootse natuurreservaat aan de uiterste westkant
van ons Zeeuwsch-Vlaamse land, naar het Zwin.
Maar van Braakman tot Zwin verliest de
Scheldestroom steeds meer van haar karakter
als rivier. Trouwens de getijdenwisseling doet
zich ver landinwaarts gevoelen, nog tot voorbij
Antwerpen. Om van de uitgestrekte zandbanken
in de Westerschelde niet te spreken.
En het Zwin in open verbinding nog steeds
met de zee, waar bij springtij het water nog
zeer ver in doordringt, heeft een geheel ander
karakter dan de Braakman. Van hieruit langs
de zuidelijke Schelde-monding tot Breskens zet
zich de duinenreeks als verlengstuk van de
Vlaamse kust voort.
De zee, de duinen en de wolken 1 Machtig
schouwspel van pralende wolkenstoeten langs de
horizon en bij helder weer rijkt onze blik tot
de meerdere tientallen meters 'hoge Walcherse
duinen.
Het brede Cadzandse strand is des zomers de
trekpleister voor de duizenden van her en der.
Steeds meer lokt dit unieke oord ook ontelbare
buitenlanders en deze verkiezen Cadzand aan
het Zwin als de ideale badplaats met zijn aparte
sfeer boven de mondaine badplaatsen langs de
Belgische kust en elders.
fjabyderm-zeep
VERSCHIJNT IEDERE ZATERBAO
ADVERTENTIEPRIJS10 cent per m.m.
Bi! contracten belangrijke reductie.
Ingezonden Mededelingen 30 cent per m.ra.
Kleine Advert en ti Sn 1-5 regels ƒ1,—
iedere regel meer 12 cent extra.
Inderdaad, zelfs velen onzer streekgenoten
weten het - nog lang niet alle - te waar
deren
Maar een staag rijzende stroom van buiten
landers van jaar tot jaar, meer en meer En
deze zoeken ook de schoonheid van het steads
meer ontdekte - zo vaak en ten onrechte i -
misdeelde en achteruit gezette Zeeuwsch-
Vlaanderen 1 Dit Zeeuwsch-Vlaanderen is geen
kil en doods overjordaans gelegen stuk gronds
Het is als woonstreek niet eentonig, ook al liep
de bevolking in de ongeveer 30 gemeenten die
het telt ook in het afgelopen jaar weer met een
kleine duizend terug. Er mogen dan geen bergen
of uitgestrekte wouden zijn, het vlakke land met
zijn soms bijna onafzienbare polders, waarin de
uitgestrekte akkers in keurige en kleurrijke vak
ken verdeeld liggen is in het hoogseizoen voor
de buitenlanders even mooi als voor ons de
Alpen of het Zwarte Woud. Het teer-groene
waas dat in het voorjaar de bomen kleurt, de
koolzaadvelden of de vlas- en graanakkejs en
de Breugelse bedrijvigheid, die er op de velden
heerst in de oogsttijd, maken ze onze streek niet
tot een waar lustoord Een paradijsje
De verscheiden tinten die de herfst ons te ge
nieten geeft, zijn zij het niet ,die onze gemoe-,
deren met weemoed vervullen - als we er maar
ontvankelijk voor zijn En het zijn vooral Be
vreemdelingen die dit zo juist weten te waar
deren. Zij komen in steeds grotere getale naar
ons landeke Zij aanschouwen een Aarden-
burgse St. Baaf en een Hulsterse St. Willebrord-
basiliek, die in de middeleeuwen (of reeds daar
voor) op onze geboortgrond verrezen.
(vervolg pagina 2, onderaan)
LOSSE GEDACHTEN
I
Aan de boorden van het Zwin, dat eertijds
in verbinding stond met Brugge en Damme,
slapen tal van eertijds aanzienlijke handels
steden. Toen Brugge zijn kosmopolitisch karak
ter langzamerhand verloor en de zee deze Wst-
Europese haven van de Middeleeuwen verliet,
heeft het voorgeslacht lange tijd getracht de
verbinding met de zee te herstellen. Zo kwamen
eerst Damme, dat zijn naam dankt aan de dam
die gelegd was tot het behoud van de directe
verbinding met de zee, en later Sluis, St. Anna
ter Muiden en nog andere steden tot grote bloei.
Al deze voormalige handelssteden dankten hun
bloei aan deze poort van Vlaanderen. Reus
achtige werken werden uitgevoerd. Een nieuwe
zeearm werd uitgegraven in de oude Elmare, die
langs Oostburg naar de Braakman liep en die
men op oude kaarten van rond 1500 nog ziet.
Maar het beoogde succes bleef uit en de ver
zanding ging door, onverpoosdH En Brugge
moest de hegemonie als handels-metropool prijs
geven
Maar de majesteit van het Zwin bleef ge
handhaafd. Tot in onze tijd, nu de regeringen
van Noord en Zuid blijven waken over dit his
torisch zo betekenisvolle gebied, dat nu als
natuur-reservaat beschermd blijft. Ook voor de
komende generatie's.
Het ongerepte natuurschoon onderscheidt zich
door een grote zandvlakte, die de reeks duinen
die Cadzand met Knocke verbindt, onderbreken.
Een groot sohorrengebied, allerwege nog met
killen en meestal doorwaadbare geulen door
sneden en verder uitgestrekte grasvlakten, die
zich uitstrekken achter de op Belgisch gebied
gelegen duinen.
De bekoorlijke en zelfs unieke schoonheid
van deze enkele duizenden hectare grote opper
vlakte geniet - zoals we reeds zeiden - de
hoge bescherming van overheid en natuurlief
hebbers. De eigenaardige flora en de zeer be
langwekkende fauna, speciaal van zeer zeldzame
vogelsoorten, is hiervan de oorzaak. Zij maken
dit gebied tot een waar domein voor strand-
pluviert^s, sterntjes en meeuwen, die er elk
seizoen bij duizenden broeden in gezelschap van
allerlei andeT zeegevogelte.
Kortom, een oord van boeiende schoonheid,
op de uiterste zuid-westelijke tip van Nederland,
op zijn mooist als in de nazomer in paarse
gloed het limoenkruid bloeit.
Is het wonder dat een Zeeuwsch-Vlaams dich
ter, Jan Eëkhout, op de top van het Cadzandse
duin de inspiratie vond voor zijn gedicht, waarin
hij dit liefelijke oord bezong met de woorden
„Zo ligt mijn wereldje
kleen en bloot,
een schitterpereltje
in de schoot
van 't groot Heelal Gods stralend gebied
Maar - velen weten het niet
DE VOGELS.
Wat kunnen vogels, vooral in het voorjaar,'
v/anneer pas gezaaid is, toch lastig zijn
En denk eens om de spreeuwen en merels,
als de aardbeien in Uw tuintje zo aanlokkelijk'
beginnen te kleuren U weet er natuurlijkj
alles van.
Maar toch zouden wij in deze tijd, wanneer
het vriest en er sneeuw op de wegen en velden
ligt, een beroep op U willen doen om eens^
extra aandacht aan deze soms lastige beestjes
te schenken.
Hoe vervelend zij kunnen zijn, U zult het;
toch niet over Uw hart kunnen verkrijgen, zo,
dachten wij, Uw gevederde vrienden - die zo
nu en dan ook Uw gevederde vijanden kunnen
zijn - honger en dorst te laten lijden.
Wanneer U het in feite de vogels niet zou
gunnen - hetgeen wij nog niet geloven - gun
dan Uw kinderen het plezier van het voederen.
Want, dat Uw kinderen - en ook U zelf
er plezier van zullen hebben, dat kunnen wij U
bij voorbaat al verzekeren
Hebt U wel eens de proef genomen met wa
pinda's oftewel olienootjes, die U aan een eindj
garen hebt geregen en daarna buiten gehange
hebt
Probeert U het eens en zie dan hoe mooi eu
behendig de koolmeesjes daaraan gaan benge
len om de begeerde nootjes er uit te pikken.
Roodborstjes, merels en lijsters schijnen ver
zot te zijn op ongekookte havermout.
Alle vogels hebben vooral bij vorst ook be-
hoefte aan vet. Ongezouten spek en spekzwoerd
oliehoudende zaden en vetbollen, die wel in de
winkels voor vogelvoer te koop zijn, komen hier
voor in aanmerking. Ook kruimels brood en ge
kookte aardappelkruimels zijn welkom.
Deze vliegers kunnen bij vorst ook dorsi
krijgen. Zet U daarom eens een beetje drink- i
water voor hen gereed. Maar past U wel op, dal
de vogels zich daarin niet kunnen gaan baden
want dan zouden hun vleugels bevriezen, waar- i
door zij een gemakkelijke prooi voor de poes
zouden worden.
U zult zien, wanneer U begint met het voe
deren, dat U daaraan evenveel plezier zult be
leven als Uw kinderen.
En wij weten haast wel zeker, dat U bij di
genoegen zult vergeten, dat U in het voorjaai
weer gaat schelden op die nare beesten, die Uw
zaad uit de grond pikken.
Ja, wij durven nog verder gaan U zult he
er voor over hebben, dat Uw voorjaarstuintj<
wat schade ondervindt, dank zij het genoegen
dat U deze winterse weken hebt gehad.
Misschien, dat U de vogels daardoor inder
naad als Uw gevederde vrienden zult gaan zien i
Wij hopen het
