Het 3e Lustrum van de bevrijding van Axel
ZEELAND
1
deze week:
Verkoudheid
AK4
Frankering bij abonnement, Axel.
ZATERDAG 5 SEPTEMBER 1959
73e Jaaragng No. 47
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
VERSCHIJNT IEDERE ZATERDAG
AöONNEMENTSPRIJS Losse nummers 10 cent
Kwartaal - abonnement
Axel binnen de kom 1,25. Andere plaatsen 1,75.
Buitenland 2,
Hoofdredactie J. C. VINK.
Redactie en Administratie i Axel, Markt 12, tel. 0 1155-646, postbus 16
Drukker - Uitgeefster FIRMA J. C. VINK
ADVERTENTIEPRIJS10 ceet per m.m.
Bi] contracten belangrijke reductie.
Ingezonden Mededelingen 30 cent per man.
Kleine Advertentiên 1-5 regels 1,—
iedere regel meer 12 cent extra.
Het is misschien wel gelukkig, dat de mensen
in het algemeen snel vergeten.
Toch vergeten we soms tè snel.
Opdat we niet vergetenU kent die uit
drukking wel.
Welnu, opdat we niet vergeten, gaan we in
Zeeuwsch-Vlaanderen de bevrijding herdenken.
Vijftien jaar geleden werd Oost Zeeuwsch-
Vlaanderen door de Geallieerde legers bevrijd.
Het waren de Poolse troepen onder leiding
van Generaal S. Maczek, die op bijzondere wijze,
dat wil zeggen door het zoveel mogelijk ontzien
van de burgerbevolking, Oost Zeeuwsch-Vlaan
deren hebben bevrijd.
De strijd in dit deel van Nederland heeft zich
in die septemberdagen van 1944 toegespitst om
Axel. Ten zuiden van Axel hadden de Duitse
bezetters de laaggelegen gronden geïnundeerd,
waardoor een waterlinie was ontstaan van op
sommige plaatsen wel een kilometer breed.
Op zaterdag 16 september 1944 begon de be
schieting van Axel. Het duurde tot dinsdag
19 september vóór Axel kon worden bevrijd.
Deze bevrijding kostte aan 31 burgers het
leven, terwijl er veel gewonden waren. Hoeveel
militairen gesneuveld zijn of gewond werden, is
niet bekend, doch dit zullen er niet weinige
zijn geweest
In totaal werden in Axel 730 gebouwen en
woningen verwoest of beschadigd 1
Na de bevrijding van Axel kon de Duitse ver
dediging in Oost Zeeuwsch-Vlaanderen worden
opgerold. Geen wonder dus, dat ook de be
vrijdingsherdenking zich steeds concentreerde en
nog concentreert om Axel.
De Commandant van de troepen, die Axel be
vrijd hebben, Kolonel Dr. Z. Szydlowski, D.S.O.
werd op 19 september 1949 door H.M. de
Koningin benoemd tot Commandeur in de Orde
van Oranje Nassau met de zwaarden. De ver
sierselen werden hem op die dag uitgereikt door
de Commissaris der Koningin in Zeeland, jhr.
mr. A. F. C. de Casembroot.
Dit was dus tijdens de eerste lustrumviering.
Het tweede lustrum werd weer luisterrijk ge
vierd. Kolonel Szydlowski kwam speciaal uit
Canada naar Axel, terwijl ook Generaal Maczek
toen aanwezig was. Hij was uit Engeland ge
komen aan het hoofd van een delegatie van oud
strijders.
Deze Generaal hoopt ook dit jaar, namelijk tij
dens de derde lustrumviering, de herdenkings
plechtigheden en feestelijkheden op 17, 18 en
19 september a.s. mee te maken.
Dank zij de medewerking van de N.V. Stoom
vaartmaatschappij „Zeeland" zullen Generaal
Maczek en twee andere Poolse oud-officieren,-
die aan de strijd in Oost Zeeuwsch-Vlaanderen
hebben deelgenomen, door de genoemde maat
schappij als haar gasten van Harwich naar Hoek
van Holland v.v. worden vervoerd.
Deze festiviteiten zijn traditiegetrouw groots
opgezet.
Op donderdag 17 september, hebben de her
denkingsplechtigheden plaats.
Deze beginnen des namiddags om 2 uur met
een officiële ontvangst van Generaal S. Maczek,
de verdere Poolse gasten, de leden van het Ere-
comité (Commissaris der Koningin, Leden van
Gedeputeerde Staten, vertegenwoordigers van het
bedrijfsleven in Zeeuwsch-Vlaanderen en officie
ren), leden van het Herdenkingscomité en van
het bestuur der vereniging „Axel - Polen" en
verdere genodigden.
Daarop volgen kransleggingen op de graven
der gevallen Polen en van de burgerslachtoffers,
terwijl het hoogtepunt van de herdenkingsplech
tigheden zich ditmaal zal concentreren bij het
Poolse Monument in de Zeestraat, des avonds
om 6.30 uur.
Verenigingen, corporaties en particulieren wor
den verzocht aan de bloemlegging deel te nemen,
opdat dit een grootse hulde worde jegens de
Poolse bevrijders.
Daarna wordt een herdenkingssamenkomst ge
houden.
De bevolking van Axel wordt verzocht op die
gang de vlaggen halfstok uit te hangen,
dag vanaf des middags 13 uur tot zonsonder-
Op vrijdag en zaterdag volgen dan de feeste
lijkheden. Deze beginnen vrijdagsochtends, na
dat om 8 uur een plechtige Heilige Mis is op
gedragen in de R.K. Kerk voor allen, die bij de
bevrijding het leven hebben gelaten.
Op deze beide feestdagen wordt de bevolking
verzocht van des morgens tot zonsondergang de
vlaggen in top uit te steken, terwijl de winkeliers
verzocht worden hun etalages zoveel mogelijk
te versierei. met de Poolse (wit-rode) kleuren.
Om 9 uur wordt die vrijdagmorgen aan de
schoolkinderen een feestverrassing uitgereikt en
om 10 uur begint in het openluchttheater een
kinderfeest. Mochten de weersomstandigheden
die dag minder gunstig zijn dan vindt dit plaats
in „Het Centrum".
Des namiddags wordt de Braderie in de West
straat officieel geopend, waarna op het sport
terrein aan de Buitenweg om 3 uur militaire de-
monstratie's zullen plaats vinden.
Des avonds verzorgt de kapel der Koninklijke
Luchtmacht onder leiding van de Kapitein H. F.
W. van Diepenbeek een concert met taptoe.
Kan van de vrijdagmiddag en -avond gezegd
worden, dat deze staan in het teken van militair
vertoon, des zaterdags zal meer de nadruk vallen
op het sportieve element.
Des morgens wordt een oriëntatierit per rij
wiel voor de schooljeugd gehouden, terwijl om
2 uur een voetbalwedstrijd plaats vindt tussen
opvarenden van Hr. Ms. Mijnenveger „Axel" en
een elftal, samengesteld uit leden van de Axelse
voetbalverenigingen. Tegelijkertijd vindt op de
kramenmarkt een standwerkersconcours plaats.
Des middags en des avonds zal ook gelegenheid
worden geboden aan belangstellenden om de
Zeeuws fotoboek.
Bij de opening van hst nieuwe provinciehuis
in de Abdijgebouwen te Middelburg zal een
Zeeuws fotoboek worden uitgegeven.
De samenstelling van dit boek zal in opdracht
van Gedeputeerde Staten geschieden door de
heren drs. M. C. Verburg en G. A. de Kok,
respectievelijk directeur van het E.T.I. voor Zee
land en adjunct-hoofdredacteur van de P.Z.C.,
terwijl de firma G. W. den Boer te Middelburg
het boek zal uitgeven.
De kosten zullen voor de provincie ongeveer
16.000,- bedragen.
Industrie-vestiging in Zuid-Sloe
geen utopie.
Gedeputeerde Staten van Zeeland hebben er
bij de minister van Verkeer en Waterstaat in
een brief op aangedrongen, het Zuid-Sloe zo
spoedig mogelijk af te sluiten met het oog op
de mogelijkheid van industrievestiging aldaar.
Niet alleen de Kon. Mij. „De Schelde", maar
ook andere industrieën hebben interesse voor
dit gebied, zo betogen zij.
Nieuw recreatie-gebied.
Na de afsluiting van het Veerse Gat en de
Zandkreek - het z.g. drie-eilanden-plan - zal
het Veerse meer ontstaan, dat uitstekend ge
schikt is als watersportcentrum.
Er bestaan nu al plannen om te Kortgene te
komen tot de aanleg van twee jachthavens voor
in totaal 160 schepen, de bouw van twee con
structiewerkplaatsen en een kleine scheepswerf.
Bovendien overweegt men plannen om een
hotel te bouwen en voorts niet minder dan
100 bungalows
Deze plannen zullen echter eerst verwezenlijkt
kunnen worden na ongeveer twee jaar.
Breskens krijgt extra duinen.
Tussen de nieuwe veerhaven en de handels
haven te Breskens zal een verhoogde zeewering
worden aangelegd in de vorm van een kunst
matige duinenrij.
De huidige zeewering, die ongeveer 6,50 m.
hoog is, zal door het opspuiten van niet minder
dan 400.000 kubieke meter zand worden ge
bracht op een hoogte van elf meter. De breedte
van het duin zal variëren van 30 tot 70 meter.
Op de breedste plaatsen bovenop het duin
wordt de mogelijkheid opengelaten om een
hotel te bouwen.
De aanleg van de verhoogde zeewering is door
rijkswaterstaat reeds aanbesteed. Deze zal op
20 november van dit jaar gereed moeten zijn.
Het volledige project moet echter eerst op 30
september 1960 worden opgeleverd.
mijnenveger „Axel", welke gemeerd zal liggen
aan de loskade van de l'Azote te Sluiskil, te
bezichtigen.
Om half vijf wordt een demonstratie para
chutespringen gegeven op het terrein bij de
jeugdherberg. Na aflpop daarvan geeft de sport
school Felix Janssens een demonstratie Judo en
Jiu-Jitsu op hetzelfde terrein.
Tegelijkertijd vindt er een internationale hen-
gelwedstrijd plaats aan de visvijver in het re
creatiegebied.
Des avonds worden weer concerten gegeven
en treedt de volksdansgroep „Polonia" uit Breda
op met Poolse volksdansen.
Het geheel zal worden besloten met een groot
vuurwerk aan de Kleine Kreek des avonds om
10 uur.
Zoals uit bovenstaande blijkt zijn de feeste
lijkheden op vrijdag en zaterdag in de morgen
uren voor de kinderen bestemd des middags
en des avonds zijn zij algemeen.
Ongetwijfeld zal een programma worden ge
boden wat er zijn mag. Wij verwachten, dat
evenals vijt jaar geleden, vele duizenden naar
Axel zullen komen om de feestelijkheden bij te
wonen.
Voor verdere bijzonderheden verwijzen wij
naar de dezer dagen uit te geven feestcourant.
van neus, keel of borst,
snuift en wrflft U weg met
Een meevaller voor Terneuzen.
Enige maanden geleden had de gemeenteraad
van Terneuzen reeds in principe besloten, een
bedrag van 520.000, - uit te trekken voor het
dempen van een gedeelte van de oostelijke rijks
waterleiding en het maken van een nieuwe ver
binding met de Otheense kreek.
Dit was nodig geworden om twee redenen, n.l.
omdat een gedeelte van deze leiding moest ver
dwijnen in verband met de verzwaring van de
zeedijk, anderzijds ter verwezenlijking van het
Terneuzense uitbreidingsplan.
Aangezien echter bij het ministerie van Eco
nomische Zaken nog een bedrag beschikbaar was
voor de verbetering van ontwikkelingskernen, zal
dit ministerie nu 85% van deze kosten, oftewel
rond 450.000, - voor haar rekening nemen.
Streekploegwedstrijd te Stoppeldijke.
Dit jaar werd voor de derde achtereenvolgende
maal de streekploegwedstrijd gehouden om het
kampioenschap van Oost Zeeuwsch-Vlaanderen.
Dit gebeurde ditmaal op het terrein van de heer
P. de Feijter te Stoppeldijk.
Winnaar werd de heer J. Haak te Zaamslag.
De winnaar van de wisselbeker in 1957 en 1958
de heer P. de Kraker, werd ditmaal tegen aller
verwachting in dertiende. Onze plaatsgenoten
die hebben deelgenomen, de heren J. Dieleman,
A. Sturtewagen en A. Pijpelink, werden resp.
tweede, vijfde en vijftiende geklasseerd.
Nieuwe directeur Zeevaartschool
te Vlissingen.
Als opvolger van de heer G. K. Brouwer is
met ingang van 1 september j.l. tot directeur van
de Zeevaartschool te Vlissingen, de De Ruijter-
school, benoemd de heer K. Faase.
De heer Faase, die sedert 1958 adjunct-direc
teur van de school was, is de eerste geboren
Zeeuw, die aan deze school tot directeur be
noemd is.
Opvolger van dr. Camps te Sluiskil
benoemd.
Zoals wij vorige week reeds meldden, is de
directie-secretaris van de Cokesfabriek te Sluis
kil, dr. M. E. H. Camps benoemd bij de Euratom
te Brussel.
In zijn plaats is tot directie-assistent benoemd
de heer J. Bakx te St. Jansteen, tot nog toe als
econoom werkzaam bij de tapijtfabriek N.V.
„Clinge" te Clinge.
Van de Voorde naar de Koningin.
H.M. de Koningin geeft jaarlijks een receptie,
waarvoor diegenen worden uitgenodigd, die zich
LOSSE GEDACHTEN
VAN DAM TOT DAM.
Met spanning hebben wij de race van Dam
tot Dam gevolgd.
Gedurende drie dagen - vorige week don
derdag, vrijdag en zaterdag - was er gelegen
heid om aan deze race deel te nemen, zowel in
de toerklasse als in de wedstrijdklasse.
Vooral de wedstrijdklasse was spectaculair.
U weet toch wat de bedoeling was
De weg tussen de Dam in Zaandam en de
Dam in Amsterdam, die ongeveer zeven kilo
meter lang is, moest in de kortst mogelijke tijd
worden afgelegd.
In dit traject bevinden zich twee pontveren,
de normaal veel oponthoud geven, waarom men
reeds geruime tijd ijvert om deze ponten te ver
vangen door tunnels de Coentunnel onder het
IJ en de Hemtunnel onder het Noord-Hollands
kanaal.
Om hierop nog eens de bijzondere aandacht
te vestigen werd de Dam-tot-Dam-race georga
niseerd.
Op verschillende manieren is aan deze race
deelgenomen en soms zijn daaraan kapitalen uit
gegeven.
Een oogarts uit het Gooi probeerde het met
een extra trein ook de Nederlandse Spoor
wegen namen zelf deel met een treinstel.
Er was iemand die de afstand achteruit lopend
aflegde.
De burgemeester van Zaandam volbracht de
race als kikvorsman, lopend over de bodem van
het kanaal.
De meest voor de hand liggende, maar ook
de gekste vervoermiddelen werden gebruikt, zo
als race-boten .helikopters, invalidenwagens en
oude auto's, ja zelfs een stoomwals 1
Ongetwijfeld heeft deze race, zoals uit het
bovenstaande blijkt, aan verschillende deelne
mers handen vol geld gekost.
De organisatoren hebben echter bereikt, dat
de aandacht wel op zeer bijzondere wijze op dit
traject is gevestigd, hoewel wij ons afvragen
of door dit middel het doel niet wat op de
achtergrond is gekomen.
Inderdaad, Amsterdam, de hoofdstad van
Nederland, met zijn handel en industrie en
Zaandam, het hart van de Zaanstreek met zijn
vele en grote industrieën, zijn wel op bijzonder
moeilijke wijze wederzijds te bereiken.
Tunnels zouden hier hard nodig zijn.
Valt er hier voor ons, Zeeuwsch-Vlamingen,
die ook door ponten van overig Nederland ge
scheiden leven, misschien nog lering uit deze
race te trekken
Sommigen zullen wellicht zeggen, dat het
een dwaze wedstrijd was. Anderen, die alleen
het sensationele daarvan zagen, zullen het een
interessante koers gevonden hebben.
Natuurlijk is Zeeuwsch-Vlaanderen Zaandam
niet en nog minder Amsterdam.
Toch vragen wij ons af, of dit stukje van
Nederland wel voldoende de aandacht op zich
gevestigd houdt.
Ieder weet, dat uiteindelijk de aanhouder wint.
op maatschappelijk terrein verdienstelijk hebben
gemaakt.
Voor deze receptie, die dit jaar gehouden zal
worden op 8 september a.s., is uitgenodigd de
heer J. van de Voorde, districtsbestuurder van
de K.A.B. te Sluiskil.
Samenvoeging van gemeenten op Walcheren.
De minister van Binnenlandse Zaken, E. H.
Toxopeus, zal de volgende week een tweedaags
bezoek brengen aan Walcheren. Het ligt in de
bedoeling van deze bewindsman alle gemeenten
op Walcheren te bezoeken in verband met de
voorgenomen samenvoeging van verschillende
gemeenten. Volgens het wetsontwerp tot her
indeling van de gemeenten op Walcheren zouden
van de zestien gemeenten er slechts negen over
blijven.
Tariefsverlaging voor stroom aan industrie.
Gelet op de uitkomsten van de exploitatie over
de eerste maanden van 1959 heeft het bestuur
van de P.Z.E.M. besloten, een tariefsverlaging
toe te passen voor de industriële verbruikers, die
stroom afnemen volgens contract.
De tarieven voor huishoudelijk verbruik zullen
echter niet worden verlaagd.
(Vervolg op pagina 2)
AXELSE COURANT
