halve eeuw geleden juichte de wereld
PROCLAMATIE
FEESTCOMITÉ
I
Frankering bij abonnement, Axel.
ZATERDAG 25 JULI 1959
73e Jaargang No. 42
M1KUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
VERSCHIJNT IEDERE ZATERDAG
1Losse nummers 10 cent.
Kwartaal - abonnement
Am! binnen de kom 1,35. Andere plaatsen 1,75.
Buitenland 3,—.
Hoofdredactie J. C. VINK.
Redactie en Administratie i Axel, Markt 12, tel. 0 1155-646, postbus 16
Drukker - Uitgeefster FIRMA J. C. VINK
ADVERTENTIEPRIJS10 cent per m.m.
Bij contracten belangrijke reductie.
Ingezonden Mededelingen 30 cent per m.m.
Kleine Advertentiën 1-5 regels 1,—
iedere regel meer 13 cent extra.
IN JULI 1909 VLOOG BLERIOT OVER HET KANAAL.
Deze maand is het precies vijftig jaren ge
leden dat een nieuwe schokkende prestatie op
het gebied van de luchtvaart bewees, dat de
mens meer en meer bezig was het luchtruim te
veroveren. Op 25 juli 1909 vloog de Fransman
Bleriot in een samenstelsel van metaal, hout en
linnen van de Franse kanaalkust naar ie krijt
rotsen van Engeland om daar veilig en heel
huids te landen nabij Dover. Voor het eerst in
de geschiedenis was iemand er in geslaagd het
25 meter diepe en op zijn smalste punt 33 km.
brede Kanaal over te steken zonder gebruik te
maken van een schip.
Onder de breedst mogelijke koppen brachten
I de kranten het nieuws op de voorpagina. Enge-
I land was uit zijn isolement verlostDe tech-
Jjiek van de mens had het luchtruim èn het Ka-
Baal overwonnen. Hetzelfde enthousiasme dat
een paar jaren daarvoor, toen de gebroeders
Wright hun eerste vluchten maakten, iedereen
had bezield, deed nu honderdduizenden langs
Bleriot's toestel stromen, dat in een Engels
warenhuis werd tentoongesteld. De moedige pi
loot werd onophoudelijk gehuldigd en toege
juicht. Terug in Frankrijk maakte Bleriot een
ware triomftocht door Parijs, waar rijendik het
publiek schreeuwde en applaudiseerde.
Snelle vooruitgang.
De vlucht over het Kanaal was het gevolg
van een soort prijsvraag, die het Engelse blad
„Daily Mail" had uitgeschreven. De directie van
de krant loofde een geldsom van 25.000 (goud)
francs uit voor de eerste piloot die er in zou
slagen met een vliegtuig het Kanaal over te
steken.
De luchtvaart stond toentertijd in het middel
punt van de belangstelling en tevens in een ver
bijsterende ontwikkelingsperiode. Van alle kan
ten werden wedstrijden uitgeschreven en grote
bedragen uitgeloofd om de vooruitgang nog
meer te stimuleren. Het was de tijd van de pio
niers en de romantici, waarin iedere vlucht nog
een avontuur was waarvan de afloop nooit van
te voren viel te voorspellen. Nog geen jaar voor
de overtocht van Bleriot was men pas gekomen
tot vluchten van maximaal 2 kilometer en had
men een hoogte bereikt van 50 meter.
Bleriot vloog echter met gemak al hoger dan
1 00 meter en bereikte de verrassende snelheid
van zestig kilometer per uur over de afstand van
ruim 33 kilometer. Het waren voor die tijd on
gelofelijke prestatie's en zij zorgden voor een
golf van geestdrift, maar kort daarna werden zij
alweer overtroffen door andere luchtvaartpio
niers. Nu, een halve eeuw later, reageren wij
nauwelijks meer wanneer tussen het nieuws een
klein berichtje verschijnt, waarin gemeld wordt
dat een prototype van een nieuwe straaljager met
een snelheid van 3000 of 3500 kilometer per
uur door het luchtruim raasde en naar alle waar
schijnlijkheid nog sneller kan. In nog geen.
mensenleeftijd is het vliegtuig uitgegroeid tdt
een brok techniek, dat haast wonderlijk aandoet.
Dank zij de moed van mannen als Bleriot.
Eenvoudig.
Toen de „Daily Mail" met haar prijs voor de
dag kwam besloten twee Fransen te proberen
hem in de wacht te slepen. Het waren een zekere
Latham, een man die al een naam had veroverd
in de luchtvaartwereld door zijn dikwijls roeke
loze vluchten, en de ingenieur Bleriot, eigenaar
van een carbidlampenfabriekje. Bleriot was een
technicus in hart en nieren. Wanneer hij niet in
zijn fabriekje naar nieuwe mogelijkheden zocht,
cijferde en tekende hij zijn theorieën over het
vliegen, want de luchtvaart had nu eenmaal zijn
hart gestolen. Zo zeer zelfs, dat zijn gezin >-■
hij had een vrouw en vijf kinderen - er onder
moest lijden, want al het geld, dat hij verdiende
besteedde hij aan zijn hobby, die hem later zijn
beroemdheid zou brengen. De 25.000 francs kon
hij in ieder geval goed gebruiken.
Al vroeg in juli trokken de beide piloten naar
de Franse kanaalkust om er hun toestellen te
beproeven en de omstandigheden te leren ken
nen. Voor hun veiligehid stelde de Franse Ma
rine twee van haar torpedobootjagers ter be
schikking, die hen eventueel uit zee moesten op
pikken wanneer zij verongelukten. Dat deze
maatregel niet tevergeefs was, bleek op 19 juli
toen Latham in zee stortte en door de schepen
moest worden opgehaald.
Latham had de beschikking over een voor die
tijd prachtig vliegtuig, de „Antoinette". Het was
een gestroomlijnde ééndekker, die uitgerust was
met een acht-cylindermotor. Bleriot daaren tegen
moest het doen met een heel wat eenvoudiger en
betrekkelijk lompe kist, die echter minder woog
dan de „Antoinette", maar die dan ook een
zwakkere motor (een drie-cylinder van 25 p.k.)
had.
De machine van Bleriot bleek die julimaand,
ondanks haar eenvoudigheid, de meerdere van
de „Antoinette". Kort nadat Bleriot na een span
nende vlucht er in geslaagd was het Kanaal te
overwinnen probeerde Latham de vlucht te eve
naren, maar voor de tweede maal storte hij jam
merlijk in zee. Gelukkig kon hij opnieuw wor
den gered.
Een tweede Kanaalrace.
Thans, vijftig jaren later, heeft hetzelfde Britse
blad, de „Daily Mail", weer een Kanaalrace uit
geschreven. Ging het vijftig jaar geleden om
het oversteken van het Kanaal met een vliegtuig,
nu kan de prijs van deze wedstrijd gewonnen
worden door degene, die persoonlijke moed,
kracht en improvisatievermogen kan combineren
met de eigenschappen van de allernieuwste en
modernste voortbrengselen van de techniek.
Het gaat er om, wie het snelst de afstand tus
sen Londen en Parijs kan overbruggen, maar
iedere deelnemer is geheel vrij in de keuze van
de middelen van vervoer, die hij daarbij wil ge
bruiken. Er zijn waaghalzen, die dit willen pro
beren door boven Londen of Parijs met een pa
rachute uit het vliegtuig te springen om zo
doende de tijdrovende rit van het vliegveld naar
het centrum van de stad te voorkomen. Maar
de autoriteiten hebben te kennen gegeven, dat
een parachutesprong boven een stad niet toege
staan is. Maar of iedere deelnemer zich aan deze
waarschuwing houdt Er is echter ook een deel
neemster, een Parijse boekhoudster, moeder van
vier kinderen, die met een gewoon lijntoestel en
taxi's wil trachten de prijs in de wacht te slepen.
Zo zijn er zeker veel variaties mogelijk en er is
zeker spanning wie de prijs van 10.000 pond
dat is ongeveer 100.000, in de wacht
sleept.
Maandag 13 juli was de eerste dag waarop
deelnemers aan deze wedstrijd de overtocht kon
den maken, maar tot 23 juli kunnen anderen de
nieuwe records nog breken, want dan pas sloot
deze bijzondere wedstrijd, die ter herdenking
van Bleriot's tocht werd uitgeschreven.
De bewondering indertijd voor Bleriot's pres
tatie was verdiend. De beloning van 25.000 frs.
eveneens. Met een vlucht van precies 33 minuten
had hij bewezen dat de vliegerij van een ris
kante en dure sport voor enkele rijke waag
halzen kon uitgroeien tot een verkeerstechniek
met onbegrensde mogelijkheden. Hoe onbegrensd
kunnen wij bijna dagelijks ervaren, wanneer ra
ketten opstijgen om de banden van de aardse
dampkring te doorbreken en door te dringen in
het oneindige rijk van het heelal.
De bewondering thans zal niet geringer zijn,
zij het dan dat deze, gezien de reeds bereikte
snelheden op luchtvaartgebied, niet zozeer de
snelheid van het vervoer zal gelden alswel de
fantasie waarover de deelnemers moeten be
schikken willen zij met een gerede kans van
slagen aan de wedstrijd van heden kunnen deel
nemen.
LOSSE GEDACHTEN
TE VEEL NIEUWS.
Te veel nieuws is er voor een nieuwsblad niet
zo gauw. Maar toch hebben wij altijd geleerd,
dat iets waar „te" voor staat, niet goed is, be
halve bij tehuis, tevreden en tezamen. Dit oude
mopje kent U natuurlijk ook wel wij willen
het hier als aanloopje gebruiken om op onze ge
dachten te komen.
Toch kan er in het nieuws in de nieuwsbladen
naar ons gevoelen ook wel eens dat „te" bij zijn.
Enige tijd geleden konden wij betrekkelijk ge
regeld lezen over fraudegevallen.
Fraude gepleegd door een boekhouder, fraude
gepleegd, door een aannemer, fraude gepleegd
door een ambtenaar en ga zo maar verder.
Nu is het natuurlijk altijd interessant, om het
naadje van de kous te weten.
Dit geldt voor de krant dit geldt voor de
lezers. Maar, zo sponnen wij aan onze gedach
ten, is 'hier bij het vermelden van alle bijzonder
heden, hoe de fraudeur te werk ging en welke
foefjes hij toepaste, het „te" niet op zijn plaats
Want, dachten wij, als iemand dergelijke be
richten leest, die ook met het denkbeeld speelt
om eens een gokje te wagen, dan kan zo iemand
wellicht uit de bijzonderheden zelf een plannetje
klaar stomen om met enige verandering iets der
gelijks toe te passen.
Dit geldt niet alleen voor de bijzonderheden
van fraudes, maar gaat evenzeer op voor roof
overvallen, inbraken, diefstallen en dergelijke
on gerechtigheden
Waarom in feite niet liever al deze en der
gelijke onfraaiheden maar doodgezwegen
Wat niet weet, wat niet deert.
De op sensatie beluste lezer zal dergelijke be
richten natuurlijk met smaak consumeren.
Fen angstige lezer of lezeres zal zich echter
maar ongerust kunnen maken, terwijl misschien
een ander - die we natuurlijk niet veronder
stellen tot de lezers van ons blad te behoren -
er wijze lessen uit tracht te trekken voor z ij n
geval.
Wij weten het het is moeilijk voor het ene
nieuwsblad oni niets te vermelden over een feit,
waar een ander blad misschien kolommen over
vol schrijft.
U herinnert zich nog wel het geval betreffende
het „goede heertje" in Amsterdam. In geuren
en kleuren kwamen de verslagen in de kranten.
Iedereen was er vol van.
Maar wat zijn we er eigenlijk mee opge
schoten Was het in feite allemaal geen pure
sensatie
Daarom, en dat is onze (on)bescheiden mening,
kan er wel eens te veel nieuws in de kranten
(Nadruk verboden). staan.
VAN HET
TER VIERING VAN HET 3e LUSTRUM DER BEVRIJDING
Aan alle inwoners van Axel
Zoals U bekend zal zijn, worden thans de
voorbereidingen getroffen om te komen tot een
PLECHTIGE HERDENKING EN EEN
FEESTELIJKE VIERING
van het derde lustrum der bevrijding van onze
gemeente.
Vijftien jaar geleden werd op 19 september
Axel na een hevige strijd van drie dagen door
Poolse troepen bevrijd.
Wij willen thans deze bevrijding weer op
gepaste wijze herdenken en op een vrolijke en
feestelijke wijze vieren.
Reeds thans kunnen wij mededelen, dat de
land-, zee- en luchtstrijdkrachten aan deze her
denking zullen medewerken.
De Luchtmachtkapel komt
Inderdaad de Luchtmachtkapel onder lei
ding van de kapitein H. P. W. van Diepenbeek
komt naar Axel om een concert met taptoe te
geven 1
De militairen komen
Een detachement militairen komt een demon
stratie geven, gevolgd door een militair deflié
De „Axel" komt
Hr. Ms. mijnenveger „Axel" komt naar Sluis
kil en zal voor het publiek te bezichtigen zijn 1
Komt Generaal Maczek
Dank zij de zeer welwillende medewerking
van de Stoomvaart Maatschappij Zeeland kon
aan Generaal Maczek en twee andere Poolse
officieren een gratis reis van Engeland naar
Nederland worden aangeboden
Er komt nog meer
Het is de bedoeling, dat nog meer feestelijk
heden zullen worden geboden. Het Feestcomité
heeft reeds een voorlopig programma gereed.
Heel in het kort volgt dit hieronder
DONDERDAG 17 SEPTEMBER
15.00 uur Officiële ontvangst op het ge
meentehuis van de Poolse gasten.
16.00 uur Kransleggingen bij de graven van
de gevallen Polen, de burgerslacht
offers, het Poolse Monument in de
Zeestraat en het Poolse Kruis.
21.00 uur Gewijde muziek en zang op de
markt.
Dit betreft dus de plechtige her
denking.
VRIJDAG 18 SEPTEMBER
8.00 uur Vrijgelaten voor Plechtige Heilige
Mis voor de Polen.
9.00 uur Klokgelui, sirenegeloei en herauten
te paard.
10.00 uur Kinderzang op de Markt ter ere
van de Poolse gasten.
11.00 uur Poppenkastvoorstelling en gooche
laar.
13.30 uur Militaire demonstratie.
15.00 uur Officiële opening van de braderie.
16.00 uur (blijft nog een verrassing).
17.00.uur: Militair défilé.
20.00 uur Concert door de Luchtmachtkapel
met taptoe.
ZATERDAG 19 SEPTEMBER
9.00 uur Kinderspelen en oriëntatierit per
rijwiel.
14.00 uur Voetbalwedstrijd.
16.00 uur (blijft nog een verrassing).
19.00 uur Concerten op de markt.
20.00 uur Optreden van de volksdansgroep
„Polonia" uit Breda
22.00 uur Vuurwerk.
Er staan meer potjes op het vuur.
Wat zou U denken van een hernieuwd op
treden van de Parachutisten
Wat zou U denken van rondvluchten per
helicopter
Wat zouden de dames denken van een grote
modeshow in de openlucht
Zo zouden wij verder kunnen gaan met het
opsommen van plannen.
Dat doen we echter niet, wantfeest
viering kost geld.
Veel zal dus afhangen van de opbrengst der
collecte.
De collecte.
Als U bedenkt, dat het optreden van een goede
goochelaar voor de kinderen met inbegrip van
de zaalhuur al zeker 400, - kost.
Dat een behoorlijk vuurwerk 1250, kost
Dat een optreden van parachutisten 1000, -i
kost
Dat prijzen moeten worden gegeven voor de
kinderspelen en voor de mooist versierde straten.
DatU kunt het zelf wel invullen. Alles
kost geld
OPROEP I.
Wij roepen U daarom met aandrang op, aan
de komende collecte mild te geven. Zo mild,
dat een schitterend feest kan worden georgani
seerd. Zo mild, dat we alle kinderen gratis toe
gang kunnen geven en dat we nergens entrée
zullen moeten heffen. Zo mild, dat het vuur
werk en de parachutisten kunnen komen.
Laat niet de één voor de ander moeten be
talen, maar ieder geve zijn gaven
OPROEP II.
Wij roepen allen op, in hun straten en buur
ten het initiatief te nemen, om een mooie straat
versiering tot stand te brengen. Dat alleen al is
feestelijk
NATUURLIJK DOET U MEE.
Wij zijn er van overtuigd, dat U mee zult
werken en mee wilt doen Wij zijn er van
overtuigd, dat U de collecte zult doen slagen
AXELSE COURANT
