Droge zomer? Weineen! 8e Lustrum der bevrijding - Examen doen Frankering bij abonnement, Axel ZATERDAG 18 JULI 1959 73e Jaargang No. 41 NIEUWS- IN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN rSPRÏJSLo*jt nummers 10 cent. Kwartaal - abonnement AmI binnen de kom ƒ1,35. Andere plaaUen ƒ1,15. Buitenland 2,—. Hoofdredactie J. C. VINK. Redactie en Administratie i Axel, Markt 12, tel. 0 1155-646, postbus 16 Drukker - Uitgeefster FIRMA J. C. VINK VERSCHIJNT IEDERE ZATERDAG ADVERTENTIEPRIJS: 10 cent per m.m. Bi] contracten belangrijke reductie. Ingezonden Mededelingen 30 cent per m.m. Kleine Advertentiën 1-5 regels ƒ1»— iedere regel meer 12 cent extra. HONDERD JAAR GELEDEN WAS HET OP SCHIERMONNIKOOG VEEL ERGER. IN VIJF MAANDEN VIEL ER GEEN REGEN! Hoe groot de droogte in mei en juni ook ge weest mag zijn, officieel was er nog niet sprake van een „noodtoestand". Dat we aan de rand van een noodtoestand geweest zijn moeten we we wel haast geloven, wanneer we ons de rode en bruine velden herinneren waar eens gras groeide en we hoorden dat ons bosbezit dage lijks inkortte vanwege de achteloos weggeworpen sigarettenpeukjes en lucifers. Vele records zijn dan ook in de maanden mei en juni gebroken. We hadden zelfs meer zonneschijn dan ooit in De Bilt werd geregistreerd. 1959 zal de ge schiedenis ingaan als het jaar met één der grootste droogteperioden die Nederland gekend heeft. Speelt het cijfer 59 hierbij een rol Wij zijn niet bijgelovig, doch wanneer we eens na gaan wat er in 1859 gebeurde ,dan lijkt het er veel op, dat Pluvius de neiging heeft in de jaren 59 met vacantie te willen. Lezen we de kranten van honderd jaar ge leden, dan merken we aanvankelijk weinig van een droge zomer. Wel eens een berichtje over warme dagen, hier en daar slecht staande rogge en haver, maar op gezette tijden komen er mel dingen van onweersbuien, zelfs van noodweer met overvloedige regen- en hagelval. Maar pas in het laatst van augustus worden we geconfron teerd met een droogte in 1859, waarbij die van 1959 tot nu toe slechts kinderspel was. Geluk kig betrof dit echter maar een zeer klein deel van ons land, doch de ramp was groot genoeg. Het was een warme zomer in 1859. Dit ontlenen we aan een bericht in de „Utrechtse Courant" van 1 september 1859, waarin de weerkundige, prof. Buys Ballot, aan het woord was. De professor gaf een overzicht van de weeistoestand en schreef „De maanden Julij en Augustus zijn wer kelijk evenals Junij te warm geweest. Deze uitdrukking gebruiken wij met opzet opnieuw om haar weder te kunnen omschrijven door „warmer dan gewoonlijk Nu is echter den 28sten Augustus een groote verkoeling in gevallen. Geheel Europa is in temperatuur gedaald en allerwege heeft zich in den nacht van 28sten op 29sten een sterk noorderlicht vertoond en zijn groote magnetische storin gen waargenomen". Tot zover prof. Buys Ballot. Europa daalde dus in temperatuur en ten gevolge daarvan noorderlicht. Maar daarvoor is het een bericht van 100 jaar geleden. De stijl was toen even anders. Inderdaad lezen we dat in de nacht van 27 op 28 augustus overal zware onweersbuien, over vloedige regenval, harde wind en vele branden veroorzaakten, doch nergens wordt vermeld dat deze buien een einde maakten aan een lang durige droogte. Toch was dit het geval, want in die nacht viel er voor het eerst na vijf maanden op Schiermonnikoog en Ameland regen van betekenis Noodtoestand op Schiermonnikoog. Op 23 augustus 1859 kwam in de „Gro ninger Courant" het volgende bericht voor „Een ontvangen berigt van het eiland Schiermonnikoog stelt ons in staat mede te deelen, dat, hoewel op bijna alle plaatsen de droogte een schadelijke invloed heeft op de gewassen, dit echter in die gemeente vooral het geval is, zoodat het vooruitzigt zelfs op een schralen oogst geheel en al verijdeld is. Bejaarde inwoners aldaar heugt het niet zulk een zomer te hebben beleefd, waarin gedurende meer dan vijf maanden het reeds uitgedroogde land door geen regen werd ver kwikt. Hoewel het zomer is ziet het er op het anders zoo schoone eiland allertreurigst uit". behoeften voorzien, dreven, aangetrokken door de Noordzee, het telkens voorbij. Er is dien ten gevolge geene weide meer voor het vee. Akkers en velden zijn dor en kaal. Al de gewassen mislukten en ver droogden. Menigeen, die in de lente zijn grond met aardappels en andere vruchten vol van blijde hoop beplantte, ontvangt nu misschien niet zoo veel terug, als door hem werd uitgezet. Groot is dan ook reeds de nood van vele ingezetenen, die in dit seizoen gewoon zijn uit hunne tuinen eenig levensonderhoud, in aardappelen vooral bestaande, te vinden maar die zich daarvan thans geheel ontbloot zien, en wie het aan de middelen ontbreekt, om ander voedsel te kunnen bekomen. Groo- ter wordt deze van dag tot dag en het uit- zigt op den te wagten winter ongemeen donker. Die vroeger daarvoor nog een geringen voorraad kon opleggen, bevindt zich nu hier toe geheel buiten de mogelijkheid, en ziet met angst het tijdstip naderen, waarop hij en de zijnen het uiterste gebrek zullen moe ten lijden. Vanwaar toch zal de hulpe komen De overige inwoners, op wier mededeelzaamheid men zich mag verlaten, zijn weinig in getal bij den besten wil schieten hunnen krachten veel tekort. Meestal zeevarenden van beroep, hebben ook zij, daar de verdiensten gering zijn, en de schepen in de havens der Oost- Op 24 augustus 1859 deed het gemeentebe stuur van Schiermonnikoog, met de plaatselijke predikant, een schrijven uitgaan naar alle dag bladen in Nederland, dat onS een duidelijk beeld geeft van de noodtoestand waarin het eiland was gekomen. Wij citeren „Treurig is het thans gesteld op het eiland Schiermonnikoog, hetwelk gedurende vijf maanden door geen of weinig regen werd bevochtigd. Donderbuijen, nu en dan opge rezen, en die men hoopte, dat boven dit eiland mogten losbarsten en in de dringende TOERISTISCH NIEUWS UIT BELGIË. De Klank- en Lichtspelen van België. De klank- en lichtspelen, die het eerst in Frankrijk toepassing vonden, zijn in België voor al tijdens de Wereldtentoonstelling op verschei dene plaatsen met succes uitgevoerd. Deze spelen van tekst en muziek, geluid- en lichteffecten zijn bij uitstek geschikt om toeristen op boeiende wijze nader te brengen tot de belangrijkste epi soden uit de geschiedenis van een stad of een monument. Bij de vacantiegangers - of zij nu in een plaats voor één overnachting, dan wel voor een langer verblijf logeren - blijken de klank- en lichtspelen dan ook zeer in de smaak te vallen. Zo'n spel biedt een doel voor de avond zonder al te veel tijd in beslag te nemen. Meestal duren de uitvoeringen niet langer dan drie kwartier. De voornaamste klank- en lichtspelen van België zijn Beloeil (Henegouwen) 18 juli tot en met 14 augustus om 21,30 uur van 15 augustus tot en met 30 september om 21 uur, in het do mein van de Prinsen de Ligne „De Feeërie van Beloeil". Tekst van Gilbert Renault, muziek van Georges Delerue, enscenering van P. R. Houdin, orkest onder leiding van Franz André. Bouillon (Luxemburg) tot en met 15 augus tus om 21.30 uur van 16 augustus tot 14 sep tember om 21 uur, in het feodaal kasteel .God fried van Bouillon, koning van Jeruzalem Brugge (West-Vlaanderen) tot en met 30 september (behalve dinsdags) om 22 uur, in het Paleis Gruuthuse „Lodewijk van Gruuthuse Doornik (Henegouwen) tot en met 15 sep tember elke avond om 21.30 uur van 16 30 september alleen op zaterdag en zondag om 21 uur, voor de kathedraal „lournai, première capitale d'Occident". Tekst van Charles Bertin, muziek van Gaston Brenta, enscenering van Henri Billen, met de stemmen van Jean Davy van de Comédie Frangaise en van een 30-tal Belgische toneelspelers met de medewerking van het Groot Orkest en van de Koren van de Belgische radio-omroep. Gent (Oost-Vlaanderen) tot en met 31 augustus iedere avond om 21.30 uur van 1 tot 15 september om 20.30 uur, in de St. Baafsabdij „Van de Vikings tot Keizer Karei". Tekst van Hugo Claus, muziek van Daniel Sternefeld, Kamerorkest van de «Belgische radio- omroep onder leiding van de componist. Neder landse versie even dagen, Franse oneven dagen. La Roche-en-Ardenne (Luxemburg) tot en met 15 september op de burcht, iedere avond te 21 uur „Des Romains a l'Offensive des Ardennes". zee of elders soms lang onbevracht blijven, een zeer nadeelig jaar. Door de beperktheid van eigene inkomsten worden zij in hun liefdebetoon aanmerkelijk verhinderd. De staat des armkas, daarenboven, is zoo danig, dat er jaarlijks eenen maar al te rui me subsidie uit de fondsen der gemeente wordt vereist, en de onvermijdelijke kosten der openlijke gealimenteerden te bestrijden." Het gemeentebestuur vreesde blijkbaar niet alleen een hongersnood, maar tevens een bank roet van het eiland. Er volgt dan ook een smeekbede om geld en gaven. Het schijven be sluit met „Landgenoten en medechristenen, vrien den en bekenden, opent voor deze smeekstem oor en hart Ontferm U Hebt de goed heid Uwe penningen, die gij mogt kunnen en willen overmaken, in te zenden bij den Burgemeester of den predikant van Schier monnikoog Oproep niet vergeefs. De noodkreet was niet vergeefs. Van alle kanten kwamen de goede gaven binnen, waar voor inkopen konden worden gedaan aan de „wal". Maar niet alleen het kapitaalkrachtige publiek kreeg medelijden met het eiland, ook de weergoden werden blijkbaar vertederd, want drie dagen later regende het ook op Schiermon nikoog Sinds februari had men geen regenbui meer gekend Toen de oproep van Schiermonnikoog was ge plaatst volgde Ameland het voorbeeld op de 4e september. Ook daar heerste na een mislukte oogst in 1858 een maandenlange droogteperiode in 1859. Elders komen we berichten tegen dat de boe ren van Schiermonnikoog hun vee in Groningen aan de markt brachten, daar deze beesten tótaal waren uitgehongerd en vermagerd. Het water werd van Zoutkamp per schip naar het eiland gebracht En dan klagen wij nog over een paar maanden zonneschijn en wat dor land Droog was het pas honderd jaar geleden op Schiermonnikoog en Ameland. Stelt U zich voor, dat vanaf de maand februari dit jaar geen noemenswaardige regen was gevallen en we nu nog steeds op een buitje zouden moeten wachten, totdat dit ein delijk eind augustus a.s. zou komen We moeten er niet aan denken, hoe ons landje er dan wel zou uitziep Vleer. LOSSE GEDACHTEN met actieve,beheerste zenuwen Mijnhardt's Zenuwtabletten DE KANAALPLANNEN. Natuurlijk hebt ook U de krantenberichten gelezen over de grootse plannen, die bekend ge maakt zijn ten aanzien van de verbreding van het kanaal van Terneuzen naar Gent. Wat zal dat een enorm werk worden Een kanaal van 150 meter breed, dus twee keer zo breed als thans een zeesluis in Ter- neuzen van 40 meter breed en 290 meter lang, nieuwe bruggen en nieuwe wegen. De kosten zijn niet bekend, althans zijn nog niet bekend gemaakt, maar worden geschat op meer dan 150 millioen. Dat is geen peuleschil. En „ons" kanaal? Wordt dat ook verbreed en verlegd of verlengd Zou dat niet in één moeite door kunnen gaan Wij bedoelen het kanaal Sluiskil Sassing. Als ze nu toch bezig zijn, waarom dan de draglines en bulldozers niet even ook daar een hap uit laten nemen Wij lieten zo onze gedachten weer eens even de vrije loop en gingen aan het fantaseren. Wij dachten zo, als nu dit kanaaltje ook eens werd verbreed en verdiept er als het eens werd doorgetrokken tot Axel of zelfs tot Hulst toe, welke mogelijkheden zouden er dan tegelijkertijd geopend kunnen worden. Er zijn nu al enkele bedrijven, die zich op de Axelse vlakte gevestigd hebben, maar dan zouden er nog veel meer kunnen komen. De grond in Smitschorre is nu niet van de allerbeste kwaliteit ook dat zou industrie terrein kunnen worden. Axel zou aan een vaarwater komen te liggen en zo nodig ook Hulst. De bevolking van ons kleine landje neemt gestadig toe. Naast de moeiten en problemen, die deze bevolkingsaanwas meebrengen, getuigt dit toch ook van een gezond volk. Om al deze monden open te houden, zal er echter hoe langer hoe meer geïndustrialiseerd moeten worden, zo zeggen de geleerden. Er worden ontwikkelingskernen aangewezen, waar de industrie veel voordelen geniet. Maak dan van geheel Oost Zeeuwsch-Vlaan- deren een ontwikkelingskern, zo zeiden ons onze gedachten en biedt de industrieën in een groot stuk van ons gewest vaarwater. Goede wegen zijn er gelukkig al. Spoorwegen eveneens. De Benelux zal nog verdere faciliteiten mogelijk maken. Zou dit niet kunnen Is het te duur Als men over de hond kan, kan men toch ook over de staart Die hond is dan het kanaal Terneuzen - Gent en zijn staart reikt dan tot Axel of Hulst Ligt hier geen taak voor ons steeds actieve gemeentebestuur GAAT AXEL OP De 19e september lijkt inderdaad nog ver af dat duurt nog twee maanden. En toch, wanneer Axel op die 19e september feest wil vieren, is die datum al angstwekkend dichtbij, ten minste, wanneer Axel een feest wil vieren, dat enigszins overeenkomt met dat van vijf jaar geleden Daarom wilden we in dit artikeltje even de aandacht vestigen op het zeer snel naderbij ko men van de bevrijdingsdag. Herinnert U zich nog de viering van het 2e lustrum, vijf jaar geleden De komst van Gene raal Maczek en van Kolonel Szydlowski Ziet U nog voor U de demonstraties, gegeven door de Commandotroepen Hoe deze jongens met de touwhindernissen werkten en langs het schuingespannen touw op adembenemende wijze omlaag kwamen zweven Natuurlijk herinnert U zich nog de parachu tisten, die boven het concoursterrein uit de over vliegende Dakota sprongen de bijzonder ge zellige Braderie in de Weststraat, de straatver sieringen in het algemeen, de optocht, de mili taire parade en tot slot het grandioze vuurwerk aan de Kleine Kreek. Wat zal er dit jaar gaan gebeuren Stil, bijna angstvallig stil, is het nog. Omdat wij even achter de schermen konden kijken, weten wij, dat het toch niet zo stil is als het lijkt. Men is al doende een feestcomité te formeren, terwijl men tevens reeds contacten heeft gelegd om op 19 september iets te organiseren. Zijn wij goed ingelicht, dan zijn ook reeds Poolse oud-officieren, die in en om Axel ge vochten hebben, uitgenodigd de plechtigheden 19 SEPTEMBER WEER FEEST VIEREN? en feestelijkheden bij te wonen. Uiteraard is nog geen programma vastgesteld, maar men werkt al wel volgens voorlopige richt lijnen. Een dergelijk feest kan echter alleen slagen, wanneer zo algemeen mogelijk wordt meege werkt. Dit houdt in, dat ook de inwoners van Axel actief zullen moeten worden. Ook zij zullen in de verschillende straten en buurten de hoofden weer bij elkaar moeten steken om eens te praten over straatversiering en dergelijke. Zou naar het voorbeeld van de Weststraat, vijf jaar geleden, dit keer niet eens een algemene Braderie kunnen worden georganiseerd Hier bij denken wij in de eerste plaats aan de voor- naamste winkelstraten, zoals Weststraat, Noord straat, Kerkdreef, Stationstraat, Nieuwstraat en dergelijke. Er zijn echter nog veel meer mogelijkheden. Velen zullen, wanneer zij daa.r eens even over piekeren, wel één of meer ideeën hebben. Zou het niet mogelijk zijn, om deze ideeën via ons blad uit te wisselen en te bespreken Gaarne zullen wij in de komende weken enige plaatsruimte beschikbaar stellen voor suggestie's van lezers, waarmede dan naar wij hopen ieder zijn voordeel zal kunnen doen. Piekert U daar eens over en zet Uw gedachten eens op papier en stopt U dan dat papiertje bij ons in de bus, dan kan dit in ons blad worden opgenomen. Wij weten het, dat het moeilijk is de lezers aan het schrijven te krijgen, maar op deze wijze kunt U er aan medewerken om weer een gezellig en geslaagd feest te vieren, waaraan allen kunnen deelnemen. AZELSE COURANT

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1959 | | pagina 1