AXELSE COURANT
Welk beroep zal ik kiezen.
DE VERKOOP OP AFBETALING.
J. C. VINK
Frankermg bi) abonnement, Axel
ZATERDAG 24 AUGUSTUS 1957
71e Jaargang No. 92
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
VERSCHIJNT IEDf WOENSDAG EN ZATERDAG
Drukker - Uitgeef iterFIRMA J. C. VINK
Red. en Adm.: Axel, Markt 12, T3l. 0 1155-646
HoofdredactieJ. C. VINK
FIRMA
Markt 12
AXEL.
Ideaal voor ieder
die brieven schrijft!
OP BEZOEK BIJ HET PSYCHOTECHNISCH LABORATORIUM
VAN Drs. J. C. VAN WIJK.
„Kijk, daar is een toekomstige bankwerker bezig met een handigheidsproef, welke
speciaal voor bankwerkers, voor hen die dat beroep willen gaan uitoefenen dan, uit
gedacht werd. Vanmiddag krijg ik diamantbewerekers. Die ondergaan weer andere
tests." Aldus de heer J. C. van Wijk, een levendig man, grijze haren, maar enthou
siast en vitaal. Hij is de stichter, de ziel en ook maar dat is misschien het minst
voornaamste de directeur van het Algemeen Bureau tot Voorlichting bij Beroeps
keuze en van het Psychotechnisch Laboratorium voor Beroepskeuze en Selectie van
Personeel te Amsterdam.
Wat is eigenlijk een
psychotechnisch laboratorium
Wel, laten w'ij het op een simpele wijze
verduidelijken. Een psychotechnisch labora
torium is een inrichting, waar zij, die daar
voor ,in aanmerking komen of wensen te
komen, technische „tests" (proeven) krijgen
uit te voeren, welker wijze van uitvoering de
proefnemer in staat stelt in de psyche (de
„ziel"; hier: de geestelijke mogelijkheden)
van de proefpersoon door te dringen en dan
hieruit af te leiiden, of deze proefpersoon
voor een bepaald beroep geschikt is en zo
niet, voor welk beroep hij dan wèl in aan
merking komt.
„In de dagen van de vorige wereldoorlog
kon men op de fabrieksterreinen en in de
werkplaatsen van talrijke grote bedrijven te
Utrecht een jonge man aantreffen, diie het
werk van jonge mensen gade sloeg, die met
hen praatte, die hen toesprak en die er zo
nu en dan een paar uitpikte om hen uit te
nodigen een avondje bij hem thuis te komen
bomen", schrijft Gerhard Werkman ,in een
brochure over het werk van de nestor van
de psychotechniek in Nederland. Werkman
is in deze een levendige en betrouwbare gids
en wij mogen hem, nu wij ons gesteld heb
ben het werk en het leven van J. C. van
Wijk in dit artike lte beschrijven, nog even
volgen. „Die jongeman had theologie en filo
sofie gestudeerd. Hij had het opzienbarende
boek „Psychologie und Wirtschaftsleben"
van de Duitse geleerde, Prof. Hugo Mün-
sterberg gelezen ,dat enige jaren tevoren was
verschenen en het liet hem niet los, dat de
theorieën van deze hoogleraar, die men later
de Vader der Psychotechniek zou noemen,
voor de practijk van het bedrijfsleven van
grote betekenis moesten zijn.
En hij nam zich voor deze wetenschap in
toepassing te brengen. Alleen, op eigen
houtje. Een andere mogelijkheid was er toen
nog niet
Psychotechnische selectie.
D,ie jongeman heette J. C. van Wijk. Op
25 april 1886 was hij in een Utrechts dorpje
geboren en na zijn studie was hij spoedig te
Utrecht practisch werkzaam.
Jeugdleider was hij geworden en rusteloos
zocht hij naar middelen om aan zijn werk ten
behoeve van de jeugd meer inhoud, meer
waarde, meer betekenis te geven. Die mid
delen vond hij jn de studie der psychotech
niek, de toen nog zeer jonge wetenschap. Hij
begreep, dat de jeugd van Nederland pas
waarlijk sterk zou worden, als zij zich vak
bekwaamheid verwierf, gebaseerd op een
psychotechnische selectie. Zo maakte hij van
zijn studeervertrek het eerste, bureau van
voorlichting bij beroepskeuze op werkelijk
wetenschappelijke grondslag.
Aanvankelijk beperkte hij zich in hoofd
zaak tot de machinefabrieken. Aan zijn be
middeling verbond hij de voorwaarde, dat
de jongens de avondschool bezochten. Zij
deden dat meestal gaarne, want zij voelden
intuïtief, dat nu voor hen de weg open lag
naar de vakbekwaamheid ,die een grotere
waarde aan hun werk zou verlenen. Het
duurde niet lang de werkgevers gingen
zijn selectieve arbeid op prijs stellen of
zijn bemiddeling werd ook ingeroepen voor
het werven van oudere krachten en het
bleef ook niet beperkt tot de metaalarbeiders.
De werkgevers, aan wier bedrijven hij de
bekwaamste arbeiders onttrok, teneinde hen
te helpen plaatsen, zagen dit aanvankelijk
met enig misnoegen, maar het duurde niet
lang of de meesten hunner kozen de wijste
partij door hem ook de selectie op te dragen
van hun personeel.
Arbeidsbeurs Jn het gedrang
De arbeidsbemiddeling van de heer Van
Wijk nam na enige jaren zulk een omvang
aan, dat het werk van de arbeidsbeurs te
Utrecht gevaar liep vast te lopen. Ongewild.
Maar verklaarbaar als men in aanmerking
neemt, dat de arbeidsbeurzen te veel ambte
lijke en te weinig sociale instellingen zijn
dat hun bemiddeling niet op een wetenschap
pelijke grondslag, niet op beroepskeuze en
personeelsselectie berust en dat zij de jeugd
niet kennen. Van overheidswege werd in
gegrepen De minister van Arbeid, Aalberse
kwam er aan te pas en zelfs de minister
president, jhr. mr. Ruys de Beerenbrouck.
Doch de psychotechnicus kreeg een eer
volle regeringsopdracht en na de gunstige
volvoering daarvan de versierselen van
Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.
Inmiddels ging Van Wijk weer studeren.
In 1924 had hij zijn studie voor de tweede
keer afgebroken wegens zijn benoeming tot
hoofd van een opvoedingsgesticht. In het
najaar van 1926 liet de toen veertigjarige
student zich opnieuw inschrijven. Deze keer
te Amsterdam, aan de Gemeentelijke Uni
versiteit. Van arbeidsbemiddeling, zoals eer
tijds in Utrecht, was geen sprake. Weinigen
kenden hem in de hoofdstad. Zijn bron van
inkomsten was hij kwijt. Toen werd hij
„nebenbeinog maar effectenhandelaar ook.
Niettegenstaande dat deed onze student in
1931, op 45-jarige leeftijd dus, twee docto
rale examens, een in het hoofdvak geschie
denis en de bijvakken psychologie, paeda-
gegiek en economie en een in het hoofdvak
psychologie.
Dat was voor zijn mede-studenten min of
meer een verrassing, want zij vonden die
effectenhandelaar, die een groot deel van
zijn tijd in koffiehuizen verbleef en uiter
aard allerlei slag lieden ontmoette, maar een
vreemde eend in de bijt Te meer bewon
dering moet men evenwel voor deze effecten
handelaar-student hebben, die zo staag door
zette dat hij het eenmaal gestelde doel on
danks alles bereikte.
In 1936 nu werd de heer Van Wijk al
gemeen leider, later directeur, van het Al
gemeen Bureau tot Voorlichting bij Be
roepskeuze. Na verloop van enige jaren
verbond hij aan het bureau een Psycho
technisch Laboratorium. Wie nu te Amster
dam, op het Westeinde komt, kan daar het
Psychotechnisch Laboratorium in vol bedrijf
bewonderen. Men zal daar op alle mogelijke
dagen alle mogelijke jongelui vinden, bezig
met alle mogelijke proeven voor alle moge
lijke vakken. Die proeven te beschrijven
Neen, dat zou niet juist zijn, zij zijn er te
ingenieus voor ook, maar bovendien, er zijn
er te veel. Neem nu alleen maar eens dat
apparaatje met die twee handles, waardoor
een stift in beweging wordt gebracht, die
een lijn op papier brengt. Neen, het is juist
andersom het papier wordt in beweging
gebracht enach, lezers, laat ons het
niet proberen.
Wel mogen wij de zo sympathieke psycho
technicus, de heer J. C. van Wijk (71nog
vele jaren het gebruik toewensen van zijn
ervaring en diepgaande kennis, die hem ge
maakt hebben tot een man van gezag op
het terrein der beroepskeuzevoorlichting en
der personeelsselectie. Psychotechniek is
mede door hem een wetenschap geworden
Wat is verkoop op afbetaling 1
Bij verkoop op afbetaling komen partijen
overeen, dat de koopprijs in termijnen zal
worden betaald, terwijl de koper direct de
beschikking over het goed krijgt. Indien de
handelaar bij het afsluiten van de verkoop
transactie het eigendomsvoorbehoud maakt,
waardoor de koper pas na de laatste termijn
betaling eigenaar wordt, spreekt men van
huurkoop. Wordt geen eigendomsvoorbe
houd gemaakt, dan is er alleen sprake van
afbetaling. Een geldige huurkoopovereen
komst dient schriftelijk te worden aange
gaan. De huurkoop geeft de handelaar meer
zekerheid.
Vehkopen op afbetaling ten slotte is een
apart vak, dat grote mensenkennis vereist.
Wie hier plompverloren als handelaar aan
begint en de spelregels niet volgt, loopt een
groot gevaar bedrogen uit te komen.
Welke goederen lenen zich voor
verkoop op afbetaling
Het is moeilijk een volledige lijst te geven.
In het algemeen kan men zeggen duurzame
gebruiksgoederen, waarvan de levensduur
nog niet verstreken is, nadat de laatste ter
mijn door de klant is betaald. Levensmidde
len en andere goederen, die direct verbruikt
worden, lenen zich dan ook niet voor ver
koop op afbetaling. Deze goederen moeten
uit de wekelijkse inkomsten contant betaald
worden. Gaat een handelaar genoemde goe
deren toch op afbetaling verkopen, dan leidt
dit niet alleen tot een gevaarlijke schuld
vorming bij delklant (z.g. „overcreditering")
maar ook tot grote risico's voor de be
treffende handelaar.
Welke klant komt voor verkoop
op afbetaling in aanmerking
In beginsel iedere klant, die een regel
matig inkomen heeft, geen schulden of lo
pende afbetalingsverplichtingen heeft /an
enig belang en van wie het voor de hande
laar vaststaat, dat hij zijn betalingsplicht
regelmatig zal nakomen.
In kringen van het volkscredietwezen
neemt men aan, dat een splide klant onge
veer 10% van het gezinsinkomen zonder
gevaar kan besteden voor afbetalingsver-
plic'htingen. Dit percentage is geen wet van
Meden en Perzen de gezinsomstandigheden
kunnen immers zeer verschillend zijn.
Welke spelregels moeten in acht
genomen worden
Het verdient aanbeveling de klant, die op
afbetaling wil kopen een inlichtingenformu
lier te' laten invullen, waarop de naam, de
samenstelling van het gezin, de gezinsin-
Ikomsten, andere schulden en verplichtingen,
naam van de werkgever e.d. dienen te wor
den vermeld. Verder kan het gewenst zijn
hieronder genoemde goederen tenminste de
daarachter vermelde kassastorting of eerste
betaling te vragen, terwijl daarbij tevens is
vermeld welke duur van 'het afbetalings
contract maximaal mag worden overeenge
komen.
Personenauto's (met uitzondering van
autobussen 35% 24 maanden
Motorrijwielen, al dan niet met zijspan
(met inbegrip van scooters) 35% 18 mnd.
Bromfietsen en losse hulpmotoren voor
rijwielen 30% 18 maanden;
Rado- en televisie-ontvangtoestellen (al
dan niet met inbegrip van antenne), gramo-
foons en platenspelers, accordeons, koel
kasten met een inhoudsmaat van ten hoog
ste 200 liter, behoudens indien zij uitsluitend
of mede aan de bovenzijde kunnen worden
geopend, haarden en kachels voor huishou
delijk gebruik, electrische fornuizen en gas
fornuizen voor huishoudelijk gebruik, warm
waterapparaten voor huishoudelijk gebruik,
wasmachines voor huishoudelijk gebruik, al
dan niet voorzien van wringer of centri
fuge, centrifuges voor huishoudelijk gebruik
voor het drogen van textielgoederen, rij
wielen 20% 18 maanden;
Stofzuigers, naaimachines voor huishou
delijk gebruik, meubelen, woningtextiel, alle
soorten vloerbedekking, bedden en matras
sen 15% 18 maanden
Huishoudtextiel, heren-, dames- of kin
derkleding 15% 12 maanden.
De kassastorting dient voor de hierboven
genoemde goederen te worden berekend
over de zogenaamde contantprijs vermeer
derd met de credietopslagen, dus de totale
verkoopprijs.
Indien deze totale verkoopprijs minder
bedraagt dan 125.is de handelaar aan
deze voorschriften niet gebonden. Dit is ook
het geval voor de niet in de Afbetalingsbe
schikking 1956 genoemde goederen. Het is
echter in het algemeen een daad van ver
standig beleid voor deze goederen ook een
kassastorting te vragen. Een solide klant
heeft als regel toch enige contanten ter be
schikking.
De handelaar dient in het contract de
contantprijs en de afbetalingsopslagen af
zonderlijk te vermelden verder nog de
kassastorting, het aantal termijnbetalingen
en de grootte hiervan.
De ervaring heeft geleerd, dat een regel
matige nakoming van het contract sterk be
vorderd wordt door de termijnbetaling af te
stemmen op de periodiciteit van de inkom
sten van de klant. Anders gezegdeen
maandloner op maandcontract, een week-
loner op weekcontract. Evenals de huisbaas
hangt hierbij af van plaatselijke en per
soonlijke kennis van de handelaar.
De handelaar is op grond van de Afbe
talingsbeschikking 1956 verplicht voor de
elders nadere inlichtingen in te winnen. Veel
moet de handelaar er bij zijn als het loon
binnenkomt. Een moeilijkheid kan ontstaan,
indien een handelaar zijn contracten geheel
laat herfinancieren door een financierings
maatschappij.
Weekbetalingen leveren n.l. voor een fi
nancieringsmaatschappij grote bezwaren op.
Contracten die de handelaar laat herfinan
cieren, dient hij derhalve, voorzover het
weeklonen betreft, extra te keuren, daar de
huurkoopfinancieringsmaatschappijen als re
gel geen weekcontracten accepteren.
Een goede administratie is een
eerste vereiste.
Het is duidelijk, dat de verkoop op afbe
taling een andere en meer uitgebreide ad
ministratie vereist dan de contant-verkoop.
Indien de handelaar zijn administratie in dit
opzicht verwaarloost, komt hij er op korte
termijn niet meer uit en lijdt hij grote schade.
Het is van het grootste belang steeds prompt
te kunnen zien welk bedrag een klant nog
verschuldigd is eventuele achterstand in
de betaling direct te kunnen constateren.
Wordt b.v. de achterstand in de betaling
niet zeer spoedig geconstateerd, dan loopt
deze achterstand op en wordt de vordering,
naar de ervaring heeft geleerd, steeds min
der waard. Weliswaar heeft de handelaar
bij huurkoop het eigendomsvoorbehoud, doch
in de practijk wordt dit veelal als uiterste
middel bij kwaadwillende klanten gebruikt.
De handelaar is als regel weinig gebaat met
tweedehands goed.
Welke vergoedingen worden in
rekening gebracht
De verkoop op afbetaling brengt kosten
met zich. Het is billijlk, dat de klant deze
vergoedt. Deze kosten kunnen voor de af
zonderlijke handelaren verschillend zijn.
Brengklanten zijn goedkoper dan haalklan-
ten. Klanten, die per maand betalen brengen
minder kosten met zich mede, dan klanten
die per week betalen. Meestal heeft de
handelaar in dit opzicht een gemengd klan
tenassortiment. De Prijzenbeschikking Ver
koop op Afbetaling 1948 regelt de opslagen,
welke ten hoogste in rekening mogen wor
den gebracht Deze materie is echter te uit
voerig en te ingewikkeld om in dit kort
bestek te worden toegelicht.
Hoe wordt de verkoop op afbetaling
gefinancierd
Indien een contant-handelaar juist vol
doende middelen bezit om zijn contant-zaak
te financieren, zal hij niet in staat zijn in
enigszins betekenende mate zelf de verkoop
op afbetaling te gaan financieren. De be
hoefte aan kapitaal hangt o.a. af van de
kassa-storting, welke men vraagt en de ge
middelde duur van de contracten.
Er bestaan echter speciale financierings
maatschappijen en -instellingen, die in ver
schillende vormen de financiering van afbe
talingscontracten ter hand hebben genomen.
Wet op het Afbetalingsbedrijf.
Genoemde wet dateert van 1936 en kent
een vergunningsstelsel. Iedere handelaar, die
overwegend goederen op afbetaling ver
koopt, waarvan de totale prijs minder be
draagt dan 50.'dient bij de Kamer van
Koophandel en Fabrieken een vergunning
aan te vragen.
Indien de handelaar colporteurs in dienst
neemt, die op afbetaling gaan verkopen, die
nen deze steeds een vergunning aan te vra
gen, eveneens bij de Kamer van Koophandel
en Fabrieken.
Inmiddels is in 1956 tot stand gekomen de
wet houdende tijdelijke regeling betreffende
afbetalingsovereenkomsten. Deze wet geeft
de minister van Economische Zaken de be
voegdheid op conjuncturele gronden maat
regelen te treffen tot afremming van de
verkoop op afbetaling. Deze maatregelen zijn
in de Afbetalingsbeschikking 1956 neerge
legd, waarover in het voorgaande reeds is
gesproken.
Gevaren bij de verkoop op afbetaling.
Het grote gevaar is de z.g. overcreditering
van de klant, waarbij deze na verloop van
tijd niet meer aan zijn verplichtingen kan
voldoen, zodat de handelaar grote schade
lijdt. Als gulden regel moet dan ook voor de
handelaar gelden Verkoop niet meer dan
de draagkracht van de klant toelaat.
De handelaar moet steeds bedenken dat bij
afbetaling „het venijn in de staart zit", d.w.z.
in de laatste termijnbetalingen. Wanneer die
binnen zijn, is de afbetalingstransactie rond.
Voorkomen is nog altijd goedkoper en beter
dan genezen.
ABONNEMENTSPRIJS: Loise nummert 6 ent
Kwartaal-abonnement i
Axel binnen de kom 11,55 Andere plaatsen 11,75
Buitenland I 2,00
ADVERTENTIEPRIJS8 cent per m m.
Bi] contracten belangrijke reductie,
lap «onden Mededelingen 20 cent per m.m.
Klein», Mvertentién (maximum 6 regels) 1-5 regels
70 cent Iedere regel meer 12 cent extra.
IUCODI »WVI
