AXELSE COURANT
90 jaar Nederlands
Roode Kruis.
70 Jaar geleden.
Modelgaragebedrijf in Axel
j. C. VINK
Frankeniig bi) abonnement, Axel
ZATERDAG 20 JULI 1957
71e Jaargang No. 82.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
VERSCHIJNT IEDf E WOENSDAG EN ZATERDAG
Drukker-Uitgeefster: FIRMA J. C. VINK
Red. en Adm.: Axel, Markt 12, Til. 0 1155-646
HoofdredactieJ. C. VINK
Ideaal voor ieder
die brieven schrijft!
FIRMA
Markt 12
AXEL.
ZWITSER HET IIART, HOLLANDER HET BREIN.
Het Nederlandsche Roode Kruis viert zijn negentigjarig bestaan.
Op 19 juli 1869 werd dorr Koning W'llem III besloten, dat er zou zijn een
„Nederlandsche Vereniging tot h et verleenen van hulp aan zieke en gewonde
krijgslieden in tijd van oorlog, hetzij Nederland er al of niet bij betrokken is,"
Daarmee was Het Nederlandsche Roode Kruis geboren
Zoals zo langzamerhand iedereen weet,
was het de Zwitser Henri Dunant, die diep
getroffen door de ellende welke hij aan
schouwde op het slagveld van Solfferino,
■op het denkbeeld kwam een internationale
organisatie op te richten voor hulp aan zieke
en gewonde soldaten. Het was een revolu
tionaire gedachte, want tot dan toe had men
de lijn, die de kombattanten scheidde, ook
tot in de hospitalen doorgetrokken. De me
dische zorg was niet alleen in hoge mate
ontoereikend, ze bepaalde zich ook alleen
tot de eigen mensen. Officieren van gezond
heid en verplegers van de tegenpartij werden
krijgsgevangen gemaakt, de zieken en ge
wonden aan hun lot overgelaten.
Deze wantoestand op te heffen vereiste
internationale overeenstemming. Deze zorg
te verbeteren, maakte een vrijwillige orga
nisatie nodig, die door de strijdende partijen
als neutraal zou worden gerespekteerd.
„Onmogelijkriepen zowel publiek als
generaals. Hoe sympatiek men ook tegen
over de denkbeelden van Dunant sond. Men
vond ze praktisch onuitvoerbaar.
Pionier Basting.
Het was een Hollander, de officier van
gezondheid dr. Basting, die in deze strijd
voor de verwerkelijking van zijn ideaal, de
rechterhand van Dunant is geweest. V/as
in het hart van Dunant dit ideaal geboren,
in het koele, nuchtere brein van de Hollan
der rezen de antwoorden op het .onmogelijk'
der tegenstanders.
't Is dan ook geen wonder, dat de Rode
Kruis-gedachte in het vreedzame, sinds lang
door geen oorlog geteisterde Holland zo snel
wortel schoot. Koning Willem III leende
het oor aan de voorstellen van dr Basting
en benoemde hem meteen tot erelid van de
nieuw opgerichte vereniging met de lange
naam.
De Frans-Duitse oorlog (1870) verschafte
het Nederlandsche Roode Kruis de kans,
zijn menslievend werk te beginnen, dr Bas
ting heeft dit niet meer mogen beleven. Het
werk had zijn krachten verteerd.
En sindsdien waren Nederlandse ambu
lances, overal waar nood was. Op het slag
veld, maar ook in de rampgebieden. Tijdens
de eerste wereldoorlog waren ze in St. Pe
tersburg, in Parijs, in Wenen, en in Boeda
pest, ze gingen naar Finland en Abessinië.
En het Nederlandsche Roode Kruis stuurde
zijn witte wagens naar Oostenrijk en Hon
garije, het bood reeds hulp in Perzië, toen
de eerste berichten van de aardbevingsramp
nog maar schaars begonnen door te drup
pelen.
Niet militair.
Steeds meer werd het Rode Kruis-werk
vredeswerk. De moderne oorlogvoering eist
een tot het hoogst opgevoerde medische ver
zorging1 van de strijdmacht. In zulik een
gespecialiseerd korps is voor vrijwilligers
geen plaats meer.
Nog altijd is de Rode Kru's-kolonne op
militaire leest geschoeid, omdat dit het werk
in organisatorisch verband zoveel gemakke
lijker maakt. Maar de taken van het Rode
Kruis zijn vredestaken. Hoornvliestransplan
taties - bloedtransfusie en plasma-moeder-
melk-centrale - lektuurverspreiding - boot
tochten voor langdurig zieken - welfarewerk
eerste hulp bij ongevallen, bij grote demon
straties enz. - hulpverlening bij rampen. Het
is slechts een deel van het werk, waarvoor
men automatisch de blik richt naar het Rode
Kruis.
Op het slagveld tot aanzien gekomen,
heeft het Rode Kruis thans vrijwel uitslui
tend een vredestaak.
Gerespekteerd embleem.
Het embleem van het Rode Kruis, helaas
weieens misbruikt en niet altijd gerespek
teerd, heeft wereldwijde betekenis verkregen
Zoals het SOS bekend is geworden als het
algemeen noodsignaal, is het Rode Kruis-
embleem algemeen erkend, als het interna
tionaal symbool voor menslievend hulpbe
toon.
„Onmogelijk riepen Dunants tegenstan
ders. En nu bestaat al negentig jaar Het
Nederlandsche Roode Kruis en heeft tel
kens weer de wereld getoond, dat het kleine
Nederland vooraan staat, als het gaat cm
hulp aan de lijdende mensheid te bieden.
Het is een veelomvattende organisatie ge
worden en buitenstanders kijken er weieens
tegenaan en .zeggen r „Is dat allemaal no
dig Maar het Rode Kruis is als de brand
weer. die ook kostbaar materiaal het groot
ste gedeelte van de tijd ongebruikt moet
laten, om dadelijk te kunnen ingrijpen als
er gevaar is.
En waar er ook hulp geboden moet wor
den, waar ook ter wereld, staat Het Neder
landsche Roode Kruis vooraan
L.K.
GOTTLIEB DAIMLER OPENT EERSTE BENZINE-MOTORENFABRIEK.
Gottlieb Daimler werd idioot genoemd. Hij
had het in zijn hoofd gezet om een voertuig
voor de kleine man te maken, waarmee hij
goed en snel zou kunnen reizen. Door deze
gedachte werd de nuchtere rekenaar en kon-
strukteur uit het stadje Schorndof in Wür-
temberg gedreven. Hij schreef ,,Een door
een motor aangedreven voertuig te bezitten,
dat een behoorlijke snelheid kon ontwikke
len en tenminste aan één persoon de mo
gelijkheid verschafte zich vrij en ongebonden
over de heirwegen voort te bewegen. Iets
onbeschrijfelijk moois
Reeds als één van de leidinggevende in
genieurs van een gas-motorenfabriek had
Daimler zich, evenals zijn kollega Karl Benz
altijd voor de bouw van motorvoertuigen
geïnteresseerd. Bij de eigenaar van de fa
briek, Langen en zijn kompagnon Otto, vond
dit iedee echter geen weerklank. Daarom
namen Daimler en Benz ontslag Ieder begon
voor zichzelf. De één in Cannstadt en de
ander in Mannheim, Daimler's vroegere
konkurrent Nikolaus Otto, had de eerste
viertakmotor gekonstrueerd. Het was een
onverplaatsbare, met lichtgas aangedreven
machine met een laag toerental en een hoog
gewicht, waardoor hij ongeschikt was als
motor voor voertuigen.
Daimler zocht naar een brandstof, die de
motor onafhankelijk zou maken van de gas
fabriek. Als men petroleum destilleerde, ont
stond er een oninteressant produkt, benzine
genaamd. Met benzine kon men handscoe-
nen wassen, harsen oplossen, maar het was
uiterst brandbaar en naar het oordeel van
de deskundigen ongeschikt als motorbrand
stof.
Daimler liet zich niet ontmoedigen. In zijn
eenvoudige werkplaats in Cannstadt expe
rimenteerde en konstrueerde hij een jaar
lang. Achter zorgvuldig gesloten gordijnen
ging men de zwaarste technische problemen
te lijf. Tot aan de patentaanvrage moest het
allemaal geheim vlijven. Aandrijving, scha
keling, koppeling en stuurinrichting voor het
te bouwen motorvoertuig werden ontworpen
Zelfs 's nachts klonken hamerslagen en ge
dempt ratelen uit het schuurtje. Door zijn
buren werd Daimler er bij de politie van
verdacht gemaakt, dat hij een valse mun-
terij zou hebben. Het vertrouwelijk onder
zoek van de autoriteitten bracht geen .straf
bare' handelingen aan het licht. Maar het
werken met brandbare stoffen, kwam de
notabelen van Cannstadt toch als iets zeer
bedenkelijks voor.
Met deze experimenten begint het tijdvak
van de motorisering te land, ter zee en in
de lucht.. De door Daimler gekonstrueerde
benzinemotor met hoge kompressie, bleek
bruikbaar te zijn. Daimler's eerste motor
fiets, een plomp houten vehikel, had reeds
een luchtgekoelde motor van Vi pk, vrijloop
en een koppeling met twee versnellingen.
Bij de eerste proefrit in het openbaar, reed
de „bromfiets" uit de geschiedenis, met een
snelheid van 15 km per uur trots het drie
kilometerlange trajekt van Cannstadt naar
Untertürkheim.
Ook over zijn eerste automobielkonstruktie
legde Daimler terecht een sluier van geheim
zinnigheid. Aan de oude meester Wimpff
in Stuttgart,direkteur van de fa Wimpff en
Zoon, hofleveranciers van rijtuigen, vertelde
de uitvinder terloops, dat hij zijn vrouw voor
haar verjaardag een voorname koets wilde
geven. Wimpff verkocht hem een zeer voor-
name .Americain' met .echte Amerikaanse
wielen'. Het chasis was donkerblauw, de
bekleding was van zwart leer. Het voertuig
had op Daimler's speciaal verzoek een mooie
glimmende lantaarn. Op 28 augustus 1886
leverde meester Wimpff de .Americain' met
een grote huif aan Daimler af. De nieuwe
wagen werd in het donker van Stuttgart
naar Cannstadt vervoerd en in een schuur
verborgen. Uit deze eerste autogarage bracht
men de koets voor het inbouwen van een
motor, even heimelijk naar een machinefa
briek van Esslingen. Het succes overtrof de
stoutste verwachtingen van Daimler. De
.automobiel' liep 18 km per uur Een bezoek
van Daimler aan de politie voor een ver
gunning om met een eenvoudig motor-rijtuig
op de straten van Cannstadt proefritten te
maken, werd afgewezen. Wel gaf de politie
toestemming tot proefvaarten met een motor
boot. Daar zou men rustig kunnen afwach
ten tot Daimler de lucht in zou vliegen.
Toen in 1877 Daimler's assistent May-
bach ondaks een hernieuwd verbod van de
autoriteiten in Frankfurt een motorboot van
Daimler demonstreerde, werd de .lichtzin
nige stuurman' door de politie onder arrest
gesteld. Pas toen Von Bismarck met een
dergelijke boot ging varen, kapituleerde de
overheid.
70 jaar geleden in juli 1887, werd op een
terrein van 2900 vierkante meter in Cann
stadt de eerste benzinemotorenfabriek op
gericht. Daimler begon hier in de voormalige
werkplaatsen van een vernikkelingsbedrijf
met de serieproduktie van automobielmoto
ren. Ook Karl Benz had intussen in Mann
heim zijn driewielige .Velociped' met ben
zinemotor gekonstrueerd. De wereld stond
voor een keerpunt in de geschiedenis van
het verkeer.
PERSONEN- EN BEDRIJFSAUTO SHOW VAN DE NIEUWSTE MODELLEN.
GARAGE CITO VERHUIST NAAR DE BUITENWEG.
Reeds enkele maanden heerst er een le
vendige activiteit in en om het fraaie fa
brieksgebouw van de voormalige vlasspin
nerij in de Buitenweg, dat voortaan door
de gebrs. Esselbrugge als garage zal worden
geëxploiteerd. De laatste week heerst er in
en om het complex een bedrijvigheid, waar
bij vergeleken een bijenkorf iets van een
rusthuis weg heeft.
50 tot 60 man waren van 'smorgens vroeg
tot 's avonds laat doorlopend in de weer om
de revisiewerkplaats, het onderdelen-maga
zijn, de kantoren en cantine,, de benzinetank
stations, de wasplaats en wat er nog al meer
zij, stuk voor stuk te maken tot voorbeel
den van moderne en efficiënte inrichting.
Gelijktijdig werkte een staf van D.A.F.-
experts aan de opbouw van een grootse
show van bedrijfsautomobieleen, die door
Van Doornes Automobielfabriek ter gele
genheid van de opening van deze nieuwe
zaak wordt gehouden, en die met een ex
positie van Mercedes, Hillman, Humber en
Studebaker-automobielen, de ruim 2000 m2
vloeroppervlak van de reusachtige hall ge
heel vult.
De inrichting.
Het zou ons te ver voeren hier uittvoerig
op het geëxposeerde in te gaan en liever wil
len wij U een beschrijving geven, van het
geen wij zagen bij een rondleiding door dit
„model"-garagebedrijf.
Direct bij het binnenkomen valt de even
wichtige en goed gekozen verdeling van de
bedrijfsruimte op. Links van de hoofdin
gang bevinden zich receptie, boekhouding,
directie- en administratiekantoren. Rechfs
is de ruime, fris gemeubileerde cantine, die
door haar brede, lage ramen een onbelem
merd uitzicht naar buiten biedt. Daarnaast
liggen het welvoorziene onderdelen-maga
zijn en de douche-gelegenheden en ttoiletten
voor het personeel, Het grootste deel van het
gebouw wordt in beslag genomen door de
enorme werkplaats, met zijn door specialisten
uitgekiende indeling en outillage. Aan weers
zijden van de werkplaatsingang aan de zij
kant van het gebouw, liggen een tweetal be
tegelde, van TL-verlichting voorziene werk-
putten, een bean-brug, en wiel-balanceer-
apparaat.. In de rechterhoek naast de in
gang is het werkplaatskantoor gelegen.
Het gehele complex wordt centraal ver
warmd, terwijl de werkplaats is voorzien van
air-conditioning. Links van het hoofdgebouw
liggen de wasplaats en het smeerstation, dit
laatste uitgerust met 2 hydraulische hefbrug-
gen en een smeerinstallatie, welke tot het
nieuwste op dit gebied gerekend mag wor
den. Hier bevindt zich tevens een parkeer
gelegenheid, terwijl ook achter het gebouw'
nog een terrein van 4800 im voor parkeer
ruimte beschikbaar is
Aan de achterzijde van het gebouw vinden
wij de revisie-werkplaats, een steam-cleaner,
uitgerust met een hefbrug tot 10 ton voor het
reinigen van de onderzijde van automobie
len, en tenslotte* de stook-installatie van cen
trale verwarming en air-conditioning.
Vroeger en nu.
Oudere Axelaars zullen zich wellicht nog
herinneren hoe in 1927 de heer J. K. Essel
brugge het bedrijf heeft opgericht, beginnen
de met 1 auto voor taxi-verhuur. In 1929
breidde zijn jongere broer de heer P.H. Es
selbrugge het bedrijf uit met een tweede
taxi en een autobus.
De verkoop bepaalde zich in de eerste
jaren uitsluitend tot tweedehands-automo
bielen, wat toen een vreemdsoortige handel
zijn kon, getuige het feit, dat een der eerste
wagens werd verkocht met inruil.. Niet met
inruil van een in min of meer rijdbare staat
verkerend benz'nevoertuig, maar met inruil
van een kar en paard De eerste (gebruikte)
personenauto die v/erd verkocht was een
„Essex", een merk dat nu al tientallen jaren
niet meer bestaat.
In 1934 werd ook de verkoop van nieuwe
wagens ter hand genomen, en verkreeg men
voor het rayon Zeeuwsch—Vlaanderen het
agentschap voor de gehele lijn van de Inter
nationale Automobiel Maatschappij. Dit be
tekende de verkoop van Studebalker Hill
man en Humber auto's. Dat deze verkoop
een succes werd moge blijken uit het tegen
over andere merken in deze prijsklasse grote
aantal Studebakers, dat in onze regionen
rondreed en nog rijdt.
In 1950 volgde het agentschap eveneens
voor geheel Zeeuwsch-Vlaanderen van Van
Doornes Automobiielfabriek te Eindhoven.
De faam van de DAF-wagens verbreidde
zich, mede dank zij de heren Esselbrugge ook
in Zeeuwsch-Vlaanderen en thans rijden al
leen in onze streek enige honderden DAFs
rond. (Straks wellicht weer uitgebreid met
een flink aantal DAFs met torpedofront,
waarvan een der eerste wagens thans op
de show wordt geexposeerd).
De laatste aanwinst in de vertegenwoor
diging van gerenommeerde automerken volg
de in 1955 toen de fa Esselbrugge ook de
Mercedes-ster voor haar bedrijf ging voe
ren.
Dee officiale opening van het bedrijf vindt
plaats hedenmiddag om 2.30 uur, door dr.
W. A. V. van Doorne, directeur van Van
Doornes Automobielfabriek te Eindhoven.
ABONNEMENTSPRIJSLosse nummers 6 cent
Kwartaal-abonnement t
Axel binnen de kom f 1,55 Andere plaatsen f 1,75
Buitenland I 2,00
ADVERTENTIEPRIJS8 cent per m m.
Bij contracten belangrijke reductie.
In;* zonden Mededelingen 20 cent per m.m.
Klein», idvertentién (maximum 6 regels) 1-5 regels
70 cent iedere regel meer 12 cent extra.