AXELSE COURANT
Sr
Spanje en zijn Caudillo.
De tragedie van de Alpen.
ZENUWRUST
J. C.VINK
Frankering bij abonnement, Axel
ZATERDAG 9 MAART 1957
71e Jaargang No. 45
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
VERSCHIJNT IEE/ 'E WOENSDAG EN ZATERDAG
FIRMA
Markt 12
AXEL.
Franco, de dictator van Spanje, begint zo zoetjes aan de „pensioengerechtigde leeftijd
te bereiken, en schijnt zich nu toch te realiseren, dat hij niet eeuwig de touwtjes in
handen kan houden.
Een golf van onrust, die door het land vaart, wijst er ook wel op dat er verande
ringen plaats moeten hebben en het ziet er naar uit dat Franco op zijn bekende,
„kat-uit-de-boom-kijkende" manier, die veranderingen gaat doorvoeren.
teit, van vrije vakorganisaties, deed ook de
stimulans ontbreken tot vooruitgang. Daar
door is de gemiddelde Spanjaard nog even
ver als eeuwen geleden hij is trots maar
arm.
Welke koers
Franco, de generaal, heeft zijn voornaam
ste taak hierin gezien, Spanje bijeen te hou
den door handhaving van het feitelijke gezag
door de dictatuur, van het religieus gezag
door steun aan de Kerk.
Hij zou, ook wanneer hij er niet meer is,
deze toestand willen handhaven een krach
tig gezag, en heel het leven gedragen door
de Kerk.
Maar zo zwart-w'it liggen de problemen
niet. Wil hij de onrust bezweren, dan zijn
soldaten en priesters daartoe niet voldoende.
Spanje was eens een wereldrijk, waarin
„de zon nooit ondergingHet heeft niet al
leen de koloniën verloren, die het zo lang
heeft bezeten, maar het heeft ook twee be
volkingsgroepen door religieuze onverdraag
zaamheid uit het land gebannen, die van
groot belang waren voor zijn cultureel, so
ciaal en economisch welzijn de Moren en
de Joden.
Daarna teerde Spanje op zijn vergane
grootheid. Rond een corrupt en door tal van
schandalen geteisterd hof vergaderden zich
de groten des lands. Heel diep daaronder
leefde een arme bevolking in onwetendheid.
Maar rijk en arm hadden de Spaanse trots
gemeen en weerstonden iedere poging van
buitenaf, nieuwigheden in te voeren.
De Caudillo.
In dat opzicht is de Caudillo, Generaal
Franco, een echte Spanjaard. Dat was het
leidmotief van heel zijn politiek. Hij had de
tijd. En hij dacht bij alles alleen om Spanje.
Hij coquetteerde met Hiter en Mussolini en
aanvaardde hun hulp bij de vestiging van
zijn regime, maar hij hield zijn land uit de
oorlog Als dictator stond hij na die oorlog
in een slecht blaadje, maar hij verzekerde
zich de vriendschap van de Amerikanen. Hij
wist op goede voet te blijven met zijn Noord-
Afrikaanse onderdanen. En hij bleef zitten,
ondanks alle druk van binnen en van buiten.
Hitier heeft eens de moeite genomen van
een persoonlijk onderhoud met Franco. Na
afloop verklaarde hij witheet, dat hij zich
liever al zijn kiezen liet uittrekken, dan nog
eens te praten met dit aalgladde, hoffelijke
mannetje, dat zich inmiddels tot niets ver
plichtte
Hij, monarchist in zijn hart, heeft natuur
lijk ook we lgedacht aan de tijd, dat hij er
eens niet meer .zou zijn. Daarom heeft hij
voorzichtig, o zo voorzichtig, een stap ge
daan naar de wederherstelling van de mo
narchie. Want die, en de R.K. Kerk, ziet
hij als de steunpilaren van de staat.
Hij is er echter niet met de vaststelling
van de toekomstige regeringsvorm, met de
handhaving van de Moederkerk als spiri
tueel fundament van de staat. Spanje is een
achterlijk land. Vooral economisch staat het
voor grote problemen. Zelfs het volk begint
dat te merken en studenten-demonstraties,
stakingen en boycot-acties wijzen op de toe
nemende ontevredenheid. Daarom begint
Franco nu alweer o zo voorzichtig
de bakens te verzetten. Aan de alleenheer
schappij van zijn fascistische Falange heeft
hij reeds een eind gemaakt. Hij wil proberen
of hij in andere groeperingen leiders kan vin
den, die hij het belang durft toevertrouwen
van het land, dat hij zolang als dictator heeft
bestuurd.
Armoe troef.
Spanje is nog steeds niet op de hoogte
van zijn tijd. Zijn wegennet is ontoereikend,
zijn industrie betekent nog niet veel, de land
bouw zou alleen verbeterd kunnen worden
door toepassing van moderne methoden en
aanleg van irrigatiewerken.
Het ganse land schijnt te leven in de ver
leden tijd, en de nodige voorzieningen uit te
stellen tot ..manana" morgen
Tal van Spanjaarden hebben dubbele be
trekkingen omdat één baantje hun geen be
hoorlijke boterham geeft. Dat betekent na
tuurlijk geen dubbele prestatie, vaak minder
dan een halve prestatie.
De hele dag-indeling maakt efficiënt wer
ken moeilijk. Tussen de werktijden in de
ochtend en des middags is er een „schaft
tijd" die uren lang duurt, de „siësta". Het
uitgaande leven begint daardoor ook des
avonds pas heel laat en men gaat over het
algemeen veel te laat naar bed. Van flink
opschieten volgens westerse methode is dan
cok geen sprake. Alles gaat zijn gangetje en
gebeurt het vandaag niet, dan gebeurt het
morgen of overmorgen.
Daardoor is het ook armoe troef. Van de
Kerk zijn geen noemenswaardige initiatieven
uitgegaan om te komen tot sociale verbete
ring, zoals dit in democratische landen het
geval was. Ook hier was men uit op hand
having van de „status quo en was conser
vatisme troef.
Het ontbreken van vrije politieke activi-
dat Franco de teugels liet glippen, zou er
kunnen gebeuren wat hij steeds heeft ge
vreesd dat het communisme zich meester
maakt van Spanje. Voor een goed deel is
dat zijn eigen schuld, want hij heeft ver
zuimd Moskou de wind uit de zeilen te
nemen door de armoe en achterlijkheid in
zijn land op te heffen.
De oplossing voor Spanje schuilt niet in
een systeem. Allen die daar leiding geven,
zullen de handen ineen moeten slaan en aan
pakken om Spanje op te heffen uit zijn
sluimer, te zorgen dat het zijn kinderen
brood geeft. De ideeën daartoe worden in
vrijheid geboren en ook die zal, voorlopig
in zekere mate, dienen te worden hersteld.
Wanneer Koning en Kerk, na het verdwij
nen van de Caudillo, niet méér blijken te
zijn dan symbolen van het verleden, zullen
zij een omwenteling niet kunnen tegen
houden.
De tijd is kort, de problemen zijn dringend.
Maar helaasnog altijd is de Span
jaard geneigd de problemen die op hem aan
dringen, te verschuiven. Manana morgen.
(Nadruk verboden)
Het verzet tegen de dictatuur leeft overal
en de bevolking, al neemt ze nog uiterlijk
baar godsdienstplichten waar, is innerlijk
vaak los van het geloof en vindt daarin
geen richtlijnen voor sociaal en economisch
handelen.
Wanneer een vacuum zou ontstaan door-
MIJNHARDT'S ZENUWTABLETTEN
ALPINISME EIST ELK SEIZOEN TIENTALLEN DODEN.
Het drama op de barre hellingen van de Mont-Blanc is ten einde. De twee veronge
lukte Alpinisten, de Fransman Jean Vinsendon en de Belg Francois Henry zijn, na
veertien dagen en nachten zoeken en speuren, als verloren beschouwd. oor dc zo
veelste maal hebben de bergen hun tol geëist. Iedereen heeft in zijn dagblad vorige
maand de geschiedenis kunnen lezen. Op dat ogenblik terwijl moedige mannen nog
poogden de twee bergbeklimmers te redden, speelde zich op een ander deel van e
Alpen een nieuw drama af. Aan de Frans-Italiaanse grens werden 28 Alpinisten uit
Nice door een lawine overvallen* Drie van hen kwamen om het leven, twaalr weiv
den min of meer ernstig gewond. Zo is de trieste lijst van omgekomen bergbeklim
mers weer met vijf vermeerderd. Elk jaar wordt de verlieslijst langer want elk seizoen
eisen de Alpen slachtoffers.
In mei van het afgelopen jaar werden op
de „Dent du Geant" in het massief van de
Mont-Blanc, de lijken gevonden van drie
alpinisten. Vijf dagen later op de „Gene-
vice" weer twee slachtoffers. Op 31 juli
vinden twee bergbeklimmers hun einde op
de Jaegihorn in het Berner Oberland, toen
ze een nieuwe weg wilden zoeken. Beide
mannen, F. Bourdillon en R. Viney, hadden
in 1953, samen met Tensing en Hilary, de
Mount Everest beklommen.
In augustus werden tien Beligische meis
jes vermist tijdens de beklimming van de
Seebergspitze in Tirol.
Dagen later werden ze pas gevonden, twee
van hen waren inmiddels overleden. Even-
eens in augustus verongelukte de sympathie
ke bergspecialist Hans Lorrak op de top van
de ijzige Rochefort. Op 9 september smak
ten weer twee Duitsers Franz Moosmuller
en Manfred Soehnel de afgrond in. Dit ge
beurde op de beruchte Eigernordwand, op
een hoogte van 3000 meter. De mens wil de
bergen overwinnen Hij wil evenals de trot
se adelaar op de hoogste berg komen en de
brgen vragen daarvoor een angstwekkende
prijs
Historie der alpinisten.
Historici beweren dat het alpinisme een
paar eeuwen geleden is ontstaan. In de eer
ste helft der zestiende eeuw moet de Zwitser
Gesner de eerste bergbeklimmer geweest
zijn. De eerste „echte alpinist" was pater
Placidus a Spescha, die op het eind van de
achttiende eeuw uit liefde tot de natuur een
aantal bergtoppen in Graubunderland in
Zwitserland beklom.
Toch kan men rustig aannemen dat het
bergbeklimmen reeds in de verre oudheid
bestond. In alle tijden hebben er immers ro
mantische, durvende en ambitievolle perso
nen geleefd, die de roep der bergen niet
konden weerstaan.
Besteeg de grote volksleider Mozes niet
op Gods bevel de berg Sinaï om de tien ge
boden te ontvangen? Welnu, deze berg in
het heilige land is 2600 meter hoog, een be
klimming, die zeker geen wandeling is te
noemen. Vooral omdat in die oud-testamen-
tische tijd er geen sprake was van ladders,
of klimijzers, laat staan dat er alpenhutten
zouden geweest zijn om de bergbeklimmers
een schuilplaats te bieden bij een opkomend
noodweer. We weten ook dat de Italiaanse
dichter, Petrarca, in het jaar 1336 de Mont
Ventoux beklom om op een hoogte van
ruim 2000 meter het Zuid-Franse landschap
te bewonderen.
De Piemontezen (Italië) beweren van hun
kant, dat de eerste echte Alpinist een Pie-
montees was, n.l. Bonifacio Rotario, die op
1 september 1358 meer dood dan levend de
ruim 3500 meter hoge top van de Roccia-
melone bezette.
Voor de Franse geschiedschrijvers is het
meest belangrijke feit dat op 7 augustus 1786
de alpinisten Jacquqes Balnat en dr. Pac-
card voor de eerste maal de top van de
Mont Blanc bereikten.
Modern alpinisme.
Met die twee Franse alpinisten zijn we
meteen beland in het tijdperk van het mo
derne alpinisme. De krachttoer van de twee
Fransen werkte namelijk zodanig op de ver
beelding van een Zwitser, de heer Saussure,
dat hij als eerste liefhebber-alpinist de
twee Fransen waren bergbeklimmers ook
de Mont Blanc wilde bestijgen. Inderdaad
bereikte de amateur na drie dagen de top
van de Mont-Blanc.
Op 3 september 1838 zou er een andere
historische beklimming plaats vinden, n.l.
van de eerste vrouw op de Mont Blanc. Die
krachttoer werd verwezenlijkt door de 44-
jarige mile Henriette d'Angeville, die daarna
„de verloofde van de Mont-Blanc genoemd
werd.
Intussen zagen de eerste klimspecialisten
kans één voor één de Alpentoppen te be
reiken. In 1800 werd de Gross-Glockner be
dwongen. In 1802 de 5800 meter hoge Chim-
borazo in de Andes. In 1811 de Jungfrai?
In 1855 de Dufourspitze, de hoogste top van
de Monta Roza-groep. In 1861 was het de
beurt aan de Grosse-Schreckhorn en in 1865
werd eindelijk de Matterhorn overwonnen
door de Engelsman Whymper.
Omstreeks 1857 werden de eerste Alpen
clubs geticht. De eerste door een Engelsman,
dan volgde een Italiaanse en Duitse club in
1863, een Zwitserse in 1869 en een Franse
in 1874.
Met bolhoed en smoking.
In al die jaren was het alpinisme op tech
nisch gebied toch nog in de kinderschoenen.
Er werd een dankbaar gebruik gemaakt van
ladders en touwen, van klimijzers was toen
nog iets bekend. Bij voorkeur hoe is het
mogelijk beklom men de Alpen gekleed
met bolhoed, smoking en lakschoenen en liet
men zich letterlijk door de bergbewoners
naar boven hijsen.
Pas in 1865 werd het eerste onderricht in
de techniek gegeven door Georges Winkler,
een Duitser, die veel ervaring had opgedaan
bij het beklimmen der bergen. Ook hij ver
ongelukte in 1888 bij een aanval op de 4500
meter hoge Weishorn. Vier jaar na zijn dood
zou Sir Martin Conway de eerste expeditie
naar het Himalaya-gebergte organiseren.
De laatste bergtop in de Alpen werd pas
in 1938 bereikt. Het was de ontzagwekkende
Eigernordwand in Berner Oberland, die on
geveer 4000 meter hoog is, maar waarvan
de laatste 2000 meter een loodrechte muur
is. In de eerste drie decennia van deze eeuw
stortten niet minder dan negen expedities,
die hem poogden te beklimmen, te pletter.
Dit feit bewijst wel hoe gevaarlijk het alpi
nisme is, ook wanneer men goed uitgerust
is en zelfs ervaring heeft opgedaan.
Kennen we gewoonlijk niet de oorzaak
van een bergongeluk, we kunnen toch wel
zeggen dat dit in het algemeen gesproken
te wijten is aan onvoorzichtigheid van de
beklimmer. Want elk jaar is het dezelfde
geschiedenis. Ook dit jaar.
Jonge mensen leren het hooggebergte ken
nen en worden aangetrokken door de witte
toppen, die zo majesteitelijk en ongenaakbaar
staan te glanzen in de diepblauwe lucht.
Men waagt zich aan de eerste beklimmingen
die ongevaarlijk lijken. Soms ontmoet ge dan
een vriend die reeds een bestijging achter
de rug heeft. Men heeft daarbij zelf de
smaak te pakken gekregen en wil elke keer
een gevaarlijker tocht ondernemen. Zonder
ervaren gids, zonder voldoende uitrusting,
zonder de nodige techniek
Juist het niet voldoen aan bovengenoemde
voorwaarden, plus het verlaten van de pa
den om alpenbloemen te plukken, zijn voor
80 tot 90% de oorzaken van al de onge
lukken, die zich ieder jaar in het hoogge
bergte voordoen. Dus voor het grootste deel
onvoorzichtigheid, onbekwaamheid, en over
moed
De leek waagt zich niet ongestraft in het
woeste berglandschap. Toch doen het alle
jaren honderden toeristen. Velen bekopen
dan hun roekeloosheid met de dood.
Laat het gebeurde rond de jaarwisseling
een nieuwe waarschuwing zijn voor allen
die het schone Zwitserland op hun reis
programma hebben gezet.
UIT ONZE OMGEVING
AXEL
ABONNEMENTSPRIJS t Losse nummers 6 cent
Kwartaal-abonnement i
Axel binnen de kom f 1,55 Andere plaatsen f 1,75
Buitenland f 2,00
Drukker Uitgeef sterFIRMA J. C. VINK
Red. en Adm. Axel, Markt 12, Tdl. 0 1155-646
HoofdredactieJ. C. VINK
ADVERTENTIEPRIJS: 8 cent per m.m.
Bij contracten belangrijke reductie.
!up> tonden Mededelingen 20 cent per m.m.
Kleinv kdvertentién (maximum 6 regels) 1-5 regels
70 cent iedere regel meer 12 cent extra.
Zwaarmoedige gedachten, tobberijen en
angstgevoel worden verdreven door
Versterken het zelfvertrouwen en
stemmen U weer moedig en rustig.
ZEGELACTIE „AXEL '57" WORDT
EEN SUCCES.
Reeds voor een hall miliioen zegels ingeschreven.
De zegelactie „Axel '57" belooft een groot succes
te worden. Reeds heeft een groot aantal winkeliers
zich voor deelname aangemeld en door deze deelnemers
werd al voor bijna een half miliioen guldien aan zegels
ingeschreven. Dit betekent dus nu al een groot aantal
gratis toegangskaarten.
Ook het kopend publiek blijkt de zegels te waar
deren en het sparen is ook zeker de moeite waard
400 zegels bijeen te sparen voor 1 juni geven recht
op een passe-partout, d.w.z. een gratis doorlopend
toegangsbewijs voor de tentoonstelling „Axel 57".
En niet alleen voo rdeze tentoonstelling, maar ook
voor alle daarejp te organiseren evenementen, shows
en- attracties zoals het optreden van bekende radio
orkesten en zangers, enz.
Onderhandelingen voor het engageren van eerste
rangs orkesten en artisten zoals de Tiroler Holzhacker-
bub'n, Ramblers, Max van Praag, Johnny Jordaan,
Three Jacksons en Maria Zamora zijn thans gaande.
Het bestuur hoopt zeer binnenkort met definitieve
programma's voor het voetlicht te kunnen komen.
Ondertussen zouden wij onze lezers wel deze raad
willen geven Spaar zegels, het programma dat straks
geboden wordt is het zeker waard.
Ten slotte maken wij onze lezers nog attent op eien
advertentie elders in dit nummer, waarin bestuurders
van alle verenigingen die medewerking kunnen en
willen verlenen aan de Pinksterfestiviteiten .opgeroepen
worden tot een vergadering met de Stichting Streek-
centrum Axel, op a.s. woensdag in het gemeentehuis.
SPEELTUINVERENIGING AXEL.
Zoals uit de advertentie in dit nummer blijkt, zal
a.s. maandag de jaarvergadering worden gehouden
van de Speeltuinvereniging Axel, waarin het voor
lopig bestuur verslag zal uitbrengen van haar werk
zaamheid in de afgelopen jaren. In deze belangrijke
vergadering zal ook een definitief bestuur worden ge
kozen .waarin ook Plan „Oost" dient te zijn vertegen
woordigd. Voorts zullen de plannen voor het jaar
1957 worden besproken.
Latenj wij hopen, dat de leden van deze vereniging
op deze vergadering aanwezig zullen zijn.
