AXELSE COURANT Marinemanoeuvre morningmist De tocht van de „Gelderland" IVÖR6L nippers Oorlogslecht dus saai Frankering bij abonnement, Axel WOENSDAG 13 OCTOBER 1954 69e Jaargang No. 4 NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN VERSCHIJNT IEDERE WOENSDAG EN ZATERDAG Drukker UitgeefsterFIRMA J. C. VINK Red. en Adm.: Axel, Markt 12, Tel. 0 1155-646 HoofdredactieJ. C. VINK FIRMA Markt 12 AXEL. SLECHT WEER, GOEDE PRESTATIES (Van onze speciale verslaggever) „Het spijt me dat ik U niet in wat meer actie heb kunnen leiden. Tot ziens Djt seinde de commandant van een klein flotille geallieerde torpedobootjagers dat gedurende tien dagen had deelgenomen a.n de gealli eerde marine—manoeuvres in de Atlantische Oceaan. Hij seinde dat aan een Engelse tor- pedobootjager die op weg ging naar zijn thuishaven, terwijl de twee Nederlandse ja gers zelf een koers stuurden welke naar Den Helder zou voeren. „Dank U," seinde de Engelsman terug aan de Nederlandse flotille- commandant, „tachtig procent van de echte oorlog is ook verveling." Zo- is het inderdaad grotendeels gedu rende de oefening Morningmist geweest. Waakzaam blijven en proberen niet ver veeld te worden. Tachtig procent van de oorlog is verveling, dat wil zeggen dat er niets gebeurt, waarvoor het schip eigenlijk is uitgezonden .In het geval van de torpedo, bootjagers is dat het vernietigen van onder zeeboten, die proberen een aanval te doen op een convooi. De grote zeeslagen, de gevechten tussen op elkaar schietende oorlogsschepen, zijn langzamerhand uit de tijd geraakt. Verre weg het grootste maar het minst opvallende werk is in de oorlog yerricht door de klei nere eenheden ,die groepen koopvaardij schepen over de oceanen convooieerden en zo de mogelijkheid openhielden om troepen, oorlogsmateriaal en levensmiddelen van het ene naar het andere continent te vervoeren. In de afgelopen oorlog kwamen de brallende overwinningsberichten van de Duitsers bijna allemaal voort uit de prestaties van hun onderzeeërs, die er inderdaad in slaagden grote aantallen koopvaarders naar de kelder te sturen. Slechts heel langzaam konden de geallieerden het overwicht verwerven, dat daarin bestond aan de onderzeeërs de aan- valskan ste ontnemen en hen zo mogelijk zelf tot zinken te brengen. Vele maanden en jaren hebben de kleinere oorlogsschepen in de oorlog heen en weer gevaren over de oceanen zonder ooit een onderzeeboot te zien. Sleets nu en dan gaven de instrumen. ten een contact aan en dan werd gepoogd der afgezocht. Soms had een van de andere jagers een vermeend contact en dan snelde de „Kortenaer" te hulp. Niet eenmaal heb ben wij echter het druipende, glimmende lijf van een onderzeeër boven zien komen. De enige reactie van de onderzeeboten is ver moedelijk geweest dat zij snel naar een zo grote diepte doken dat de instrumenten hen niet meer vinden konden. Daarmede was evenwel het doel bereikt want op die diepte betekenen de onderzeeërs niet langer een gevaar voor de scheepvaart. Eenmaal leek het er op alsof de „Korte, naer" zelf aangevallen zou worden, door straaljagers dit keer, want ook met het ge vaar uit de lucht moet in een moderne zee oorlog terdege rekening worden gehouden, maar'de enthousiast toegesnelde luchtdoel kanonniers kregen evenmin als hun maats van de onderzeebootbestrijding werkelijk werk te doen. De straaljagers keerden niet terug en lieten het convooi voor wat het was. Het meest enerverende dat zich op deze marine-manoeuvres voorzover het de „Kor tenaer" betreft, heeft voorgedaan, is waar schijnlijk een gebroken olieslang. Omdat de zeer snelle torpedobootjagers grote oliever- slinders zijn .moeten zij gedurende een lange reis, op zee nieuwe brandstof laden. Bij ruw weer is dat een nogal hachelijke onderne ming, want de jager moet dan gedurende een paar uur vlak naast een tanker gaan varen terwijl de kleine woest kolkende streep wa ter tussen de twee schepen overbrugd wordt door een dikke olieslang. Toen de „Korte naer" op deze wijze naast een Franse marine tanker voer, draaiden de Franse matrozen, die in al die dagen op de oceaan ook al niet veel bijzonders beleefd hadden, op zeker moment aan de verkeerde kraan. Er kwam te veel druk op de slang en die barstte open. Het Franse tankschip zelf kreeg de volle laag over zijn dekken en de witte mutsen van de matrozen met de rode pompoen er bovenop waren in enkele seconden pikzwart. Aan boord van de „Kortenaer" had men tijd om weg te duiken voor de olieregen en ver volgens had men twee dagen werk om het schip weer schoon te maken. Olie, vis en verveling, dat is voor de „Kortenaer' de hoofdindruk van de inter nationale marine-manoeuvres 1954. (Nadruk verboden) Het Besluit van de regering der Zuid-Afrikaanse Unie om een oorlogsschip van haar Marine de naam „Gelderland" te geven, roept weer levendig in de herinnering terug de daad van H.M. Koningin Wilhelnuna, die om deze moedige geste „de enige man op de troon in Europa werd genoemd. Op de 23ste November 1900 meerde de Nederlandse kruiser „Gelderland te Mar seille en stapte een oude, bijna blinde man aan land onder het laaiend enthousiasme van de menigte. Hij luisterde naar de warme rhetoriek van een gloeiende Franse rede voering en naar de krijgshaftige muziek van het Transvaalse Volkslied en was blij toen hij in. zijn hotel rust kon gaan nemen. President Kruger van de Transvaalse Re publiek had zijn land moeten verlaten toen de Britse troepen begonnen op te dringen. Men meende, dat de oude zieke President beter werk kon doen door in Europa als pleitbezorger voor de strijdende Boeren republieken op te treden, dan in zijn vader land de kans te lopen door de Britten te ten een contact aan en dan werd gepoogd land cie Kans te iuFe,i T de aanvaller te vernietigen. Lang niet altijd worden gevangen genomen En zo vertrok slaagde „en daarin maar de ontdekking van hi) nit Pretoria, waar het gedreun der Engel het onder water verscholen loerende gevaar se kanonnen reeds te horen was^ per spoor was al voldoende om te voorkomen dat de naar het station Machad p, U-boo. zijn dodelijke torpedo's lanceerde op tijding vernam van het snetr de koopvaardijschepen binnen het scherm opperbevelhebber. Piet loubert Nelspri t vL jagers en (regatïen. Deze toestand werd de Drakensbergen werd voor twee maanden pas bereikt aan het eind van de oorlog, toen de instrumenten zeer nauwkeurig waren ge worden. Zij zijn op het ogenblik nog nauw keuriger en het algeheel resultaat van de tiendaagse oefentocht van de „Kortenaer kan dan ook behalve als weinig enerverend toch wel als geslaagd worden beschouwd, want geen enkele onderzeeër heeft kans ge kregen het convoo iaan te vallen. Met dat convooi zijn de Nederlandse, Engelse, Fran se en Canadese beschermingsschepen tot hal verwege de Atlantische Oceaan gevaren en toen weer terug. In dat gehele gebied kon den onderzeeërs opereren, maar zij hebben geen (schijn)torpedo's kunnen lanceren. Als het dus om de werkelijke resultaten gaat dan -kan men zeggen ,dat een convooi veilig is binnengebracht na een vermoeiende tocht, maar dat de loerende onderzeeërs niet ver nietigd zijn. Hoe nauwkeurig de instrumenten zijn, die nu gebezig d worden om een in de eindeloze watervlakten van de oceaan ondergedoken onderzeeër op te sporen, kan blijken uit het feit dat er wel enige malen nijver en met volle spanning is gejaagd op een door de instrumenten geregistreerd contact. Het eind van het lied was dan dat in plaats van diep tebommen om de vijandelijke onderzeeër te vernietigen een paar handgranaten over boord gegooid werden, die zoveel wilden zeggen als Kom maar naar boven, we heb ben je gevonden en vernietigd. Dan ge beurde er evenwel niets. Hoogstens kwamen er wat bewusteloze vissen boven drijven en dan moest dus geconstateerd worden dat men gejaagd had op een bijzonder dichte school vissen. Haastig werd dan de positie in het systeem van de convooibescherming weer ingenomen. Luisterend naar mogelijke nieuwe contacten werd dan de oceaan veo- zijn verblijf toen hij door rheumatiek het bed moest houden. En in Komatipoort, aan de grens van de Portugese kolonie, nam hij af scheid van zijn collega, de roodgebaarde president Steyn van de Oranje Vrijstaat, en van zijn staf. HET VRIJGELEIDE. In Lourengo Marquez, de Portugese ha venstad, wist men niet recht wat met Kruger te beginnen. Portugal, sinds eeuwen bond genoot van Engeland, behandelde hem min of meer als een gevangene door hem huis arrest te geven. Hoe moest Kruger naar Europa komen Engelse oorlogsschepen kruisten voor de Delagoabaai en zouden het schip .waarop de president zich bevond, binnen enkele uren kunnen aanhouden. En in het buitenland roerde niemand zich ten gunste van de Boeren. De Duitse keizer, die na de Jameson-inval zulk een geest driftig en voor Engeland beledigend tele gram'had gestuurd, liet zich niet meer horen. Frankrijk was juist weer goede vrienden met Engeland geworden. De grote mogend heden lieten de Boerenrepublieken aan haar lot over uit vrees voor verwikkelingen met het machtig Brittannië. Toen stelde de jonge Koningin der Neder landen, Wilhelmina, een daad. Zij zond het taire hulp verlenen, maar het zenden van de „Gelderland" Was een beginselverklaring, tégen het geweld, vóór het recht DE NIEUWE „GELDERLAND". De oude „Gelderland" heeft nog lang nadat het zijn gevechtswaarde had verloren als artillerie-instructieschip dienst gedaan en tijdens de tweede wereldoorlog werd het door de Duitsers gebruikt als drijvende bat terij. Tijdens deze oorlog is het schip onder gegaan. Maar zijn naam zal voortleven, door een onzer nieuwste oorlogsbodems gedragen. De naam van de „Gelderland zal echter ook voortleven in Zuid-Afrika, nu de rege- ring-Malan besloten heeft een der schepen van de jonge Zuid-Afrikaanse Marine met die naam te dopen. Het is een tribuut aan Nederland voor zijn morele en daadwerke lijke bijstand in die voor de Boerenrepublie ken zo stikdonkere jaren. Maar het is méér. In Zuid-Afrika hebben thans de nationa listen de overhand. De meest consequente aanhangers van de premier-predikant Malan willen geheel los van Engeland, het voor beeld van Ierland volgen, een zelfstandige republiek stichten. De republikeinse idee heeft altijd sterk onder de Boeren geleefd. Stap voor stap dringt de regering-Malan de Engelse invloed terug. Ook op de vloot. Het marinepersoneel heeft nieuwe uniformen gekregen, want de oude leken te veel op de Engelse. En nu wil men Nederlandse marine instructeurs, een verzoek waarmee onze re gering nogal verlegen is, want hoe sympa thiek men ook staat tegenover het stamver wante volk daarginds, men wil toch ook gaarne op goede voet blijven met Engeland en om zon betrekkelijke kleinigheid geen ruzie krijgen. In dat licht bezien, is het geven van de naam „Gelderland" aan een Zuid-Afrikaans oorlogsschip een daad van evenveel bete kenis als indertijd het zenden van de Neder landse kruiser naar Delagoabaai. rijs. n laatstgenoemde stad zal de Prins be sprekingen voeren in aansluiting op een eer der dit jaar te Oosterbeek gehouden con ferentie. In de late avond van Zaterdag is te Eindhoven op een binnenpad een vrouw door een steek met een scherp voorwerp dodelijk verwond. Een voorbijganger trof haar aan, liggende op straat. Eien ijlings ont boden ambulance-auto bracht het slacht offer naar het Binnenziekenhuis, waar de dood werd geconstateerd. De recherche stelde een onderzoek in naar de identiteit van het slachtoffer, waarbij bleek dat het de 32-jarige gehuwde vrouw v. d. V.-L. uit Gestel was. Zij is moeder van 3 kinderen. Naar de toedracht van het gebeurde wordt een onderzoek ingesteld. Het aantal aangegeven radio-ontvang toestellen in Nederland bedroeg per 1 Octo ber 1954 1.931.683 tegen 1.922.425 op 1 Sep tember 1954. Op 1 September 1954 waren er 498.286 aangeslotenen op het draadom- roepnet tegen 497.113 op 1 Augustus 1954. De Amerikaanse ertsboot „Morrrtac- kite" kapseisde bij ruw weer op de Atlan tische Oceaan door het schuiven der lading. Het schip was op weg van Buenos Aires naar Baltimore. Elf overlevenden werden Zondag te Norfolk (Virginia) aan land ge bracht evenals de stoffelijke overschotten van 12 opvarenden. Er worden nog 25 man vermist. Sommige overlevenden hebben 48 uur op vlotten of op wrakhout rondgedre ven. Het water wemelde van haaien. Toen van een overlevende een been was afge beten bloedde de man dood. Door het bloed in het water werden nog meer haaien aan getrokken, welke de slachtoffers zich slechts met grote moeite van het lijf konden houden. Aan Prins Bernhard werd Zaterdag landen, Wilhelmina, een daad. Zu, zona net door de Zuidafrikaan^ pa»,,e:dekschip Gelderland'', .oen een e r vmk vin snelste en modernste oorlogsschepen, naar Delagoabaai. Het was een moedige geste, die zelfs een min of meer uitdagend karak ter had, want de kanonnen van de „Gelder land" spraken een duidelijke taal tot ieder, die het schip durfde naderenKom maar op En hoe licht hadden ernstige interna tionale verwikkelingen kunnen ontstaan Maar het bloed kroop, waar het niet gaan kon. Het kleine Nederland kon geen mili- veld Swartkop bij Pretoria de vliegvink van de Zuidafrikaanse luchtmacht en een speci ale oorkonde, waarbij de Prins het em bleem wordt toegekend, ovehandigd. De Prins hoopt Woensdagochtend in Neder land aan te komen. Maandag landde hij in de omgeving van Aroesjt in Tanganjika om met zijn gevolg enkele dagen in het oerwoud door te brengen. Op 16 October zal de thuisreis worden hervat via Napels en Pa- Op het Noorse schip „Emma Bakke" ontstond, terwijl het voor de Marokkaanse kust in de Atlantische Oceaan voer een ketelontploffing, waarna het schip uitbrand de. Bemanning en passagiers begaven zich in de boten. Een lid van de bemanning werd direct na de explosie vermist. Van de vijf ernstig gewonden zijn er twee overleden. 47 overlevenden, onder wie 9 passagiers, werden door het Argentijnse schip „Cor- rientes" te Lissabon aan wal gezet. Zondagochtend is te Eist een moord aanslag gepleegd op de 33-jarige woonwa genbewoner K. G. Omstreeks 10 uur keer den de 21-jarige J. H. D. en diens 61-jarige vader C. D. in het woonwagenkamp terug. Zij waren naar Arnhem geweest. Het twee tal kreeg ruzie over een oude veete met G. De vader van J. H. D. bleek een stengun bij zich te dragen en stelde deze ongemerkt voor G. aan zijn zoon ter hand. Deze loste daarmee 3 schoten. Twee kogels troffen G. in het hoofd, waardoor deze ernstig werd getroffen en er ernstig aan toe is. De dader is ontvlucht, doch zijn vader, die medeplich tig is, kon worden gearresteerd. De heer H. W. Tilanus, voorzitter van de C.H.U. envan de Tweede Kamer-fractie van deze partij is door de Koningin be noemd tot Groot-Officier in de Orde van Oranje-Nassau. De voormalige SS-generaal Karl Oberg de hoogste politiechef in Frankrijk tijdens de oorlog, met de bijnaam van „de slager van Parijs", is Zaterdag te Parijs wegens oor logsmisdaden ter dood veroordeeld. Kolo nel Helmuth Knochen, Obergs voormalige assistent, werd eveneens ter dood veroor deeld. Zij waren beschuldigd van verant woordelijkheid voor massamoorden, folte ringen en deportaties. De 74-jarige weduwe van Doesburg, wonende aan de Nie'uwe Langendijk te Delft, had des avonds, gewoonte getrouw, een pannetje eten op het gasstel gezet voor haar zoon, die later thuis zou konten en heeft de gaskraan wel open gezet, maar vermoe delijk vergeten het gas aan te steken. Zij giïng daarna naar bed. In haar slaap is zij door het gas bedwelmd geraakt. Toen haar zoon te ongeveer middernacht thuis kwam, rook hij de gaslucht al in de gang. De G.G.D. werd gewaarschuwd, maar het mocht niet meer baten. De levensgeesten konden niet meer opgewekt worden. de beste tandpasta die men U raden kan 1 -- ABONNEMENTSPRIJS! Losse nummers 6 cent Kwartaal-abonnement s Axel binnen de kom f 1,55 Andere plaatsen 11,75 Buitenland i 2,00 ADVERTENTIEPRIJS: 8 cent per m.m. Bij contracten belangrijke reductie. Ingezonden Mededelingen 20 cent per m.m. Kleine advertentiën (maximum 6 regels) I S regels 70 cent iedere regel meer 12 cent extra. s 1C11X up i U

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1954 | | pagina 1