AXELSE COURANT
Strijd tegen tabak
nippers
1
J C.VSNK
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Ideaal voor ieder
die brieven schrijft!
FIRMA
Frankering bij abonnement, Axel
WOENSDAG 1 SEPTEMBER 1954
68e Jaargang No. 90
VERSCHIJNT IEDERE WOENSDAG EN ZATERDAG
ABONNEMENTSPRIJS: Losse nummers 6 cent
Kwartaal-abonnement
Axel binnen de kom f 1,55 Andere plaatsen f 1,75
Buitenland f 2,00
Drukker - UitgeefsterFIRMA J. C. VINK
Red. en Adm.: Axel, Markt 12, Tel. 0 1155-646
HoofdredactieJ. C. VINjt
ADVERTENTIEPRIJS: 8 cent per m.m.
Bij contracten belangrijke reductie.
Ingezonden Mededelingen 20 cent per m.m.
Kleine advertentiën (maximum 6 regels) 1-5 regels
70 cent iedere regel meer 12 cent extra.
Markt 12
AXEL.
Koning Karei I, zijn opvolger, was even.
Ondanks het feit, dat de accijns op tabak
in Engeland meer dan drie maal zo hoog is
als voor de oorlog, zodat roken een kostbare
liefhebberij is geworden, is het tabaksver
bruik niet verminderd. Sir Stafford Cripps
was niet de eerste, die het tabaksverbruik
probeerde te verminderen door middel van
accijns. Overal langs de weg der geschie
denis vindt men de lichamen van mannen,
die geprobeerd hebben de triomfantelijke
opmars der tabak tegen te houden en die
daarbij gevallen zijn.
Het eerste lichaam, dat wij vinden, is dat
van koning Jacobus I. Hij had het ongeluk
koningin Elizabeth te moeten opvolgen, on
der wier regering het roken ingang had ge
vonden. In die dagen waren er zelfs scholen
waarin jonge mannen uit aanzienlijke krin
gen onderricht wenden in d ekunst van „ta
bak drinken", zoals het to engenoemd werd.
Voordat hij de troon besteeg, had Jacobus
dit wanbedrijf met gramschap gadegeslagen;
hij zwoer; een dure eed, dat hij alles in het
werk zou stellen om een einde te maken aan
deze afschuwelijke gewoonte,
v Omdat hij veel geloof .hechtte tian de
macht van de pen, liet koning Jacobus I vrij
wel onmiddellijk na zijn troonsbetijging een
b'rochure verschijnen, waarin hij geen twij
fel liet bestaan over zijn opvatting oven het
roken. Deze brochure droeg tot titel „Een
hevig protest tegen de tabdk" en zij ver
scheen in 1604. Jacobus klaagde de adel en
geestelijkheid aan, omdat zij het land had
den laten zinken tot zulk een laag moreel
peil en hij gaf uiting aan zijn voornemen zich
tegen het minderwaardige genoegen der ta
bak te verzetten en het land terug te voeren
naar een behoorlijke morele standaard. En
kele zinnen uit de brochure mogen hier vol
gen
„Tabak is het eerst uitgevonden door
een aantal barbaarse Indianen Zullen wij,
zeg ik, zonder te blozen, ons zover verlagen,
dat wij deze beestachtige Indianen naboot
sen Waarom gaan w'ij dan ook niet
naakt rondlopen, zoals zij het doen?... Ja,
waarom loochenen wij God niet en gaan de
duivel aanbidden, zoals zij Volgens hem
moest iedereen, die tabak kon ruiken zonder
misselijk te worden, alleen al daarom ver
dorven zijn. De bewering, welke men in die
dagen vaak hoorde, als zou tabak een ge
neesmiddel zijn, maakte hij belachelijk.
En hij smeekte zijn lezers toch aan hun
vrouwen te denken. Denk er eens even aan,
hoe gij door het roken uw tere reine vrouw
vernedert door haar te nooodzaken ook in
wolken tabaksrook te leven. En als dat nog
niet voldoende afschrikwekkend mocht zijn,
lees dan he tslot. Roken is „een gewoonte
weerzinwekkend voor het oog, afschuwelijk
voor de neus, slecht voor de hersenen, ge
vaarlijk voor de longen en het lijkt met zijn
stinkende dampen nog het meest op die ont
zettende dampen, welke ui tde bodemloze
put van Styx opstegen."
Edoch zelfs dit koninklijk woord ver
mocht geen einde te maken aan de ingewor
telde zede van het roken. Liever de onge
nade des konings geriskeerd dan afstand te
doen van het roken. Bovendien men be
hoefde het toch niet te doen in zijn tegen
woordigheid
Toen hij merkte, dat zijn woorden geen
enkel resultaat opleverden, werd Jacobus
boos en hij besloot de accijns op de inge
voerde tabak drastisch te verhogen. Dan zou
er wel minder gerookt worden. Maar de
parlementsleden waren blijkbaar zulke ver
woede rokers, dat zij weigerden het wets
voorstel aan te nemen.
Dat was niet de enige tegenslag, die de
koning ondervond in zijn strijd. In 1614
heerste er pest in Londen en toen verklaar
den de doctoren, dat roken goed was, om
dat het desinfecterend werkte en dus het ge
vaar van besmetting verkleinde.
Jacobus moet toen al wel hebben inge
zien, dat hij de strijd verloren had, maar hij
wilde nog één poging wagen. Op 30 Sep
tember 1619 diende hij een wetsvoorstel in,
waarbij hij de verbouw van tabak verhief
tot koninklijke monopolie de verbouw in
Engeland werd verboden. Maar ook ditmaal
kwam het parlement in het geweer ver
moedelijk stonden er te veel financiële be
langen in Virginia op het spel. Het voorstel
moest worden ingetrokken en toen hij in
1625 stierf wist Jacobus I dat Engeland zou
blijven roken.
eens een tegenstander van het roken, maar
hij begreep, dat alle strijd er tegen vruchte
loos zou zijn hij probeerde iets goeds uit
iets slechts te halen door middel van zijn
belastingpolitiek.
Nadien is er weinig georganiseerd verzet
tegen het roken meer geweest in Engeland
alleen tijdens de regering van Koningin Vic
toria is er nog een kleine actie geweest. De
koningin had een afkeer van het roken, wel
ke afkeer gedeeld werd door de hertog van
Wellington. Ten hij merkte, dat de officie
ren van het leger stevige rokers waren, vaar
digde de hertog in 1845 een order uit, waar
bij hij er op aandrong, dat de commandanten
het roken zouden tegengaan volgens hem
leidde dit tot drinken in de cantines en
in het algemeen.
Op het vasteland ging de strijd echter
verder. En soms werd hij daar met grof ge
schut gevoerd. Dat gebeurde b.v. in Rus
land. Engelse zeelieden, die de Baltische ha
vens aandeden, hadden het roken in Rus
land geintroduceerd. Het verzet kwam van
verschillende zijden. De geestelijkheid vond
het een profanie, dat er in de kerken ge
rookt werd in Moskou braken rampzalige
branden uit ten gevolge van het achteloos
omspringen rriet brandende tabak vorsten
hadden er een afkeer van. Dit alles leidde
er toe, dat er een besluit werd uitgevaardigd
dat roken tot doodzonde verklaarde rokers
zouden als misdadigers worden berecht en
zwaar worden gestraft. Er kwam zelfs een
speciaal gerechtshof voor dit soort misdrij
ven.
De straffen van dit hof werden zowel aan
mannen als aan vrouwen opgelegd. De meest
gebruikelijke straf was geseling en die liep
van 20 slagen tot doodknuppelen. Andere
straffen waren het afsnijden van neus en
lippen en verbanning naar Siberië. Madr'
zelfs deze onmenselijke maatregelen maak
ten geen einde aan de opmars der tabak. Het
leven was in die dagen van tsaar Michael
Romanof zo ellendig, dat men de troost
van de tabak niet gemakkelijk prijs gaf.
In die dagen vocht ook Japan een ver
loren oorlog tegen de tabak men bleef ro
ken ondanks het feit, dat men er de ver
beurdverklaring van al zijn bezittingen mee
riskeerde. Die bezittingen werden dan ge
schonken aan degene, die de roker betrapt
had. In 1639 was het echter reeds zover,
dat het roken was opgenomen in de thee
ceremonie.
Ge herinnert u misschien het verhaal van
Moerad de Wrede, die duizenden gevange
nen op rijen liet zetten, met een soldaat naast
iedere gevangene en die gelastte, dat zij
allen tegelijk moesten worden doodgeschoten
op het ogenblik dat hij zijn tent verliet. Deze
m'an had een afkeer van het roken en ge
kunt u dus voorstellen, dat hij daartegen
ook niet bepaald zachtzinnig te velde- trok.
De Turken, die geen wijn mochten drinken,
plachtten hun heil te zoeken in roken en
koffie drinken. Zij kwamen daartoe samen
in z.g. rookhuizen. Afgelopen, zei Moerad,
en hij liet alle rookhuizen tot de grond toe
afbranden. Daarbij bleef het nier hij ver
bood het roken op straffe des doods. En om
te weten of dit verbod werd nageleefd, ver
momde hij zich en bezocht persoonlijk alle
verdachte plaatsen. Overtreders doodde hij
eigenhandig hun lijken moesten op straat
blijven liggen. Zelfs tijdens zijn veldtochten
onderbrak Moerad zijn anti-rook campagne
niet. Soldaten, die op roken werden betrapt,
werden onthoofd, opgehangen of gevieren
deeld soms werden zij ook gekneveld en
dan in het niemandsland achtergelaten als
prooi voor de gieren. Maar ook hij verloor
deze strijd. Hij was nauwelijks dood, of
Turkije werd een van de landen, waar de
meeste tabak werd verbouwd en verrookt.
Ook in Zwitserland en de V.S. heeft men
van tijd tot tijd de strijd tegen de tabak
aangebonden in de V.S. was Texas de
laatste staat, die in 1927 het officiële
verbod tot verkoop van tabak ophief, zeer
ten verdriete van de smokkelaars.
s
NIEUWS VAN HET STRAND. - De Amerikaanse marine heeft onlangs te San Diego in de staat Cali-
fornië haar nieuwste landingswapen gedemonstreerd, nu eens geen vaartuig maar een vliegtuig de R3Y-2
een zwaar toestel voor transpor tdoor de lucht.
De R3Y-2 heeft al een bijnaam ook. De vliegende LST heeft men haar gedoopt. De veelzijdige LST
(Landing Ship, Tanks), een landingsvaartuig dat al tijdens de Tweede Wereldoorlog geducht van zich
deed spreken, stond peet voor haar. Ook de taak van de „Vliegende LST" komen ongeveer met die
van haar varende „zusjdovereen.
Op de foto boven ziet men het nieuwe vliegtuig met open neusdeur op het landingsstrand. De lan-
dingskleppen zijn reeds gedeeltelijk neergelaten. De doorsnede onder geeft een indruk van het interieur
van de R3Y-2 in beladen toestand. Vier 155mm. houwitsers, drie 234 tons truks of zes jeeps kunnen
op het laaddek, dat een lengte heeft van 88 voet (26,81 meter), een plaatsje vinden. Het achterste ge
deelte van de romp biedt plaats aan 103 gemakkelijk te verwijderen passagiersstoelen. Ten behoeve van
het vervoer van gewonden kan het toestel worden voorzien van 92 bedden.
Zondag hebben twee mijnenvegers van
de Koninklijke Marine met sleepkabels en
een dreg weer gezocht naar overblijfsels van
het verongelukte K.L.M.-vliegtuig „Willem
Bontekoe". Ook de „Orkaan", een sleep
boot van de Koninklijke Marine, voer uit,
maar moest haar pogingen vrij snel staken
ten gevolge van het ruwe weer. De ber
gingsvaartuigen „Bruinvis en „Dolfijn van
de firma van der Tak te Maassluis en het
bergingsvaartuig „Hulp in Nood van de
rederij Goedkoop te Amsterdam kwamen
Zaterdag naar de thuishaven zonder resul
taat.
Zaterdagmiddag werden op het inter
nationaal schuttersfeest te Ovezande de
Europese handboogkampioenschappen ver
werkt. De Commissaris der Koningin in
Zeeland, jhr. mr. A. F. C. de Casembroot
loste het eerste schot. Na loting moest de
Franse ploeg het eerst aantreden. 24 van de
beste Franse chutters losten elk 10 schoten
en behaalden 40 punten. De Nederlandse
ploeg behaalde 37 punten en de Belgische
ploeg 34 punten. De Franse ploeg verwierf
de w'isselbeker en andere prijzen, waaronder
een zilveren medaille van Koningin Juliana.
De Nederlandse ploeg verwierf een bron
zen beeld, geschonken door het Prov. be
stuur van Zeeland, een beker van de ge
meente Ovezande en een medaille van de
burgemeester van Ovezande en de Belgische
ploeg een fraai groot wandbord en een me
daille van mevrouw Andriessen, de echt
genote van de burgemeester van Ovezande.
Vrijdagavond tussen half acht en half
negen heeft een groep twee-persoons Lock
heed „shooting star" lesvliegtuigen van de
basis Volkel van de Kon. luchtmacht een
vlucht gemaakt over ons land, welke be
doeld was als oefenvlucht, o.a. vbor het
grondpersoneel van de vliegbasis en de be
diening van de luchtdoelartillerie en radar,
die bij Den Haag was opgesteld. De toe
stellen stegen op van de basis Volkel en
vlogen over Nijmegen, Enchede, Groningen,
Leeuwarden, Den Helder, Haarlem, Am
sterdam, Rotterdam, Eindhoven en Venlo
terug naar Volkel. Een straaljager, bemand
met de leider van de groep, majoor-vlieger
waarnemer P. A. C. Benjamins en de navi
gator, kapitein-waarnemer S. Sjoerdsema
moesten in de schemering rond half negen
even ten noordwesten van Zevenaar in een
weiland een noodlanding maken, welke goed
slaagde. Het toestel kwam terecht vlak bij
de boerderij van de familie Reymer. Piloot
en waarnemer konden ongedeerd het toe
stel verlaten.
Twee Leeuwarder groentenhandelaren
die geen gevolg hadden gegeven aan de aan
deze groep dwingend opgelegde vacantie-
regeling, zijn Vrijdag -door de politierechter
veroordeeld tot een boete van 10 voor elke
dag, waarop hun bedrijf geopend is geweest.
Hun raadsman had ter verdediging ange-
voerd, dat zijns inziens de door de gemeente
raad vastgestelde verordening nietig zou zijn.
Een bommenwerper van de Ameri
kaanse luchtmacht van het type B 36 is in
de nacht van Vrijdag op Zaterdag bij een
landing op de basis Ellsworth bij Rapid City
in Zuid-Dakota brandend neergestort. Men
heeft tot dusver de lijken van negentien in
zittenden kunnen bergen. Ook werden drie
gewonden uit de wrakstukken bevrijd. Ge
vreesd wordt, dat er nog meer slachtoffers
te betreuren zijn. Het ongeluk ontstond, om
dat het toestel bij het landen een verhoging
het terrein raakte. Zondag is voor de
in
tweede maal binnen 24 uur een Amerikaanse
bommenwerper van het type B 36 neerge
stort bij El Paso in Texas. Het vliegtuig, dat
bijna neerviel op een buitenwijk van de stad
stortte tenslotte op een onbebouwd stuk land
waar het uitbrandde. Een lid van de be
manning werd gedood en veertien anderen
gewond.
i
De landbouwer Struijk uit Dirksland
stond wel even raar te kijen, toen hij bij het
aardappelen rooien, een exemplaar uit de
grond haalde, dat ruim 1 kg. woog. De aard
appel leed aan moeheiddoor het
groeien.
