AXELSE COURANT Omwenteling binnen 100 jaar „Met raad en daad nippers J.C.VINK Frankering bij abonnement, Axel ZATERDAG 3 JULI 1954 68e Jaargang No. 75 NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN VERSCHIJNT IEDERE WOENSDAG EN ZATERDAG Ideaal voor ieder die brieven schrijft! k ,S FIRMA Markt 12 AXEL. IN 1854: KINDERARBEID, DE PLAK, DE TREKSCHUIT EN DE KAARS. IN 1954: SCHOLEN, VACANTIE, POSTZEGELS, VERKEER EN EEN BANKSTEL. De snelheid, waarmee het leven door de tijd jaagt, is zo groot geworden, dat wij ons nauwelijks kunnen indenken, dat vele van de gemakken en omstan digheden, waarover wij nu beshikken, voorheen niet bestonden. Onze groot ouders, ja dikwijls nog onze ouders, leefden in een wereld, die een heel ander aanzien had. Mak en we een vergelijking, dan moeten we toch toegeven, dat we ondanks alle pessimisme op vele terreinen mogen spreken van vooruitgang. Het leven van de kinderen onderging in elerlei opzicht een verbetering. Honderd jaar geleden vonden we nog geen regelmatig gevulde schoolklassen met leerlingen. Het schoolgaan werd beschouwd als een soort uxe. Een middelbare school was een instel ing voor goed gesitueerden en een univer sitaire studie was alleen voor jongelui weg gelegd, die vermogende ouders hadden of vaders met een zeer hoog inkomen. Een z.g. werk-student" zou eenvoudig geen leven hebben gehad. Ook het (instituut van de kleuterscholen is een product van de mo derne tijd. In 1854 kon men zijn kind van 0 tot 10 jaar wel laten opbergen bij een vrouw' die er een soort school op na hield. Die school was een ruimte, waar grotere kinderen speel den en knutselden, maar waarin ook nog een aantal wiegen stond van moeders, die overdag werkten en gedurende die tijd de pas verschenen wereldburgers (in een be waarplaats brachten. Met behulp van ,de plak", een pak voor de broek, een uur in een hoekje staan werd de wind er onder gehouden, zodat de kinderen de dag'wel door kwamen op een of andere manier. Overgens was men in die jaren meestal niet lang meer een kind, want jongens en meisjes werden van het zesde jaar af inge schakeld voor het welzijn van de huishou ding. Geen verbod tot kinderarbeid was nog aanwezig, noch een arbeidswet, zodat men kinderen van zonsopgang tot de duisternis kon aantreffen in fabrieken en werkplaatsen. de-artikel en men zou het in de meeste huis gezinnen als een verspilling hebben gezien, wanneer er een tapijt op de vloer zou hebben gelegen. Waar ook veel vrouwen in fabrieken en werkplaatsen werkten, zou er toch geen ge legenheid zijn geweest om eens rustig thuis te zitten. Na afloop van de dagtaak was er in huis nog van alles te doen en het gehele gezin werd daarvoor ingeschakeld. Waar zou men overigens de tijd vandaan halen om in een stoel uit te rusten Men werkte de gehele dag en als men mfet de dagtaak gereed was, stapte rrien in bed. Dan was het ook reeds lang donker en electrisch licht bestond immers nog n'iet. Het branden van een lamp of kaarsen was voor de meeste gezinnen een luxe, waaraan nooit of alleen op bijzondere dagen werd gedacht. Kermis en jaarmarkt. De meeste mensen verlieten hun v oon- plaats zelden. Er was geen tijd voor en de vervoermiddelen ontbraken. De vermaken, die in een stad of dorp geboden werden, vonden in die tijd derhalve veel meer waar dering dan thans. Wij denken b.v. aan de dorps- en stadskermis, die vroeger een ge beurtenis van belang was. Die kermissen waren niet alleen de centra van vermaak, maar werden gecombineerd met grote jaarmarkten, die iedereen bezocht. Elk nieuw artikel dat populair werd, kwam Sins dat Zuurbranden Geen vacantie Op ÜW maag. Het gehele maatschappelijk leven ontwik kelde zich langs andere banen. Aan vrije- tijds-besteding werd dn de meeste lagen van de bevolking niet gedacht. Men werkte zo lang het dag was. Wie tijd over had, kon eens een lezing bijwonen. Men vond dat even spannend als wij nu een bioscoopvoorstel- ling. Jonge meisjes gingen nog niet alleen de straat op en zeker niet bij duisternis. Een huwelijk betekende voor de meesten n'iet meer dan een vrije dag. Aan bruidskleding en een huwelijksreis werd eenvoudig niet gedacht. Het zou ook onmogelijk zijn ge weest, want de reis zou te voet of per trek schuit moeten geschieden. De spoorwegen moesten nog populair worden en aan fiets of auto dacht niemand. Bovendien werd er geen vacantie gegeven Zeer zeker het la ger personeel kwa m daarvoor niet in aan merking. Een algemeen recht op vacantie bestaat immers pas sinds vorig jaar. Het toerisme was een onbekend begrip. Een werkgever zou een arbeider direct on beperkt vacantie hebben gegeven, d.w.z. ontslag, Wanneer men b.v. om een vacan- lietoeslag had durven verzoeken. Wel een schrille tegenstelling met onze dagen, waar in werkgevers zich uitsloven om met hun personeel een week naar de Ardennen te gaan of een tocht langs de Rijn te maken Geen verstand van politiek. Het gehele politieke leven was in handen van de betere kringen. Er bestond nog geen algemeen stemrecht. De meerderheid van de Nederlanders had geen besef van politieke raken en men zou het een ongehoord schan daal hebben genoemd, wanneer vrouwen zouden willen stemmen. Aan de culturele verheffing van de bevolkng werd geen aan dacht besteed. Kennis van lezen en schrijven was stellig nog geen gemeengoed. Het postverkeer was dientengevolge ook nog maar zeer beperkt. De postzegel b.v. was nog onbekend. Het sprak vanzelf, dat porto werd betaald door de geadresseerde. De ontvanger van een brief zou zich in die dagen beledigd hebben gevoeld, wanneer hij een gefrankeerde brief ontving. Dacht de afzender soms dat hij geen porto meer kon betalen Andere tijden, andere zeden. Dat zag men ook in het huiselijk leven. De meerderheid der bevolking bezat geen bankstel of een „gezellig" zitje. Een tafelkleed was een weel- Nog beter: voorkom bet Met Renniee. via de kermissen in gebruik. Dan kregen de handelaren de gelegenhdid hun waren te demonstreren en de bruikbaarheid er van aan te tonen. Pas na de jaarmarkt op de kermis was een artikel „ingevoerd" of men zag er nooit iets van terug. Bijzonder belangrijk was steeds de handel in stoffen, want de kleding vormde een eeuw geleden een veel groter probleem dan thans. Confectiebedrijven waren nog volkomen on bekend. Elk kleedingstuk was „maatwerk" en het was een probleem om stoffen te be machtigen, die door niemand anders werden gedragen in een bepaalde stad of een be paald dorpje. De kermismarkt bood kansen op „koopjes" en aparte dessins en niemjand wilde die missen. Overigens betekende het maatwerk uit die dagen meer werk dan een goede maat. De meeste vrouwen moesten zich behelpen en de kleding van het gehele gezin verzor gen. Geen geringe taak waarbij het niet te verwonderen is, dat er aan de pasvorm wel eens iets mankeerde. Ook toenbelasting. Reizende kooplieden, kermismensen en vreemdelingen werden meestal met vreugde begroet in de tijd van onze grootouders. Zij brachten waren', vertier enhet nieuws. Want ook het krantenbedrijf is nog zeer mo dern en kwam pas goed op na het begin van onze eeuw. Rond 1850 kenden wij nog het couranten- zegel, een vorm van belasting, die het de krantenbedrijven even zuur maakte als nu de omzetbelasting voor vele zakenmensen een blok aan het economisch been is. Er is niets nieuws onder de zon Een krant zag men dus maar zelden. Drukwerk was nog een buitengewone luxe. Berichten van geboorte en overlijden wer den steeds mondeling rondgezegd door aan sprekers, die een w'itte of een zwarte, steek droegen, al naar gelang ze een geboorte of overlijden moesten aankondigen. Een kleine honderd jaar maatschappelijk leven ging in vogelvlucht aan ons voorbij. Zij toonde een volkomen veranderde wereld waarin de beelden van vandaag voor mor gen antiek worden. Dwars door de veran deringen en moderniseringen is toch een rode draad aan te wijzen, die we de vooruitgang kunnen noemen. Want wanneer we de maat schappelijke historie nog eens nader beschou wen, dan wil niemand onder de thans leven de generaties terug naar die z.g. „goede oude tijd", die slechts een droombeeld is uit onze gedachtenwereld maar in werkelijkheid niet bestaan heeft. De autobussen van de Twentse electri- sche tramwegmaatschappij kunnen binnen de minuut worden schoongemaakt. De maat schappij bezit een wasapparaat, waarvan er maar zeven op de Wereld bestaan, n.l. vijf in Engeland, één 'in Nieuw-Zeeland en deze van de Twentse tramwegmij. Het apparaat bestaat uit een tunnel van horizontale en verticaal draaiende borstels, waaruit (tevens w-ater wordt gespoten. Per uur kunnen 60 tot 80 bussen worden gewassen- Dinsdagnacht is op de rijksweg in de buurt van Hulshof een grote tankauto van de internationale tankautodienst dit Uithoorn tegen een boom gereden en omgeslagen. Uit de achterste van de twee tanks, waarin een gat werd geslagen, stroomde kokende teer over de weg. De tank bevatte 18 ton van deze vloeistof. De voorste tank kwam ge heel over de weg te liggen. De verbindings weg ussen Zwolle en Amersfoort was ge heel afgesloten. Het verkeer moest langs een grote omweg geleid worden. De w'ielen van de tankauto werden afgerukt en een zware boom bijna ontworteld. De brandweer ut Nunspeet was spoedig ter plaatse. Het mag een wonder heten dat de beide chauf feurs van de tankwagen ongedeerd uit de ravage te voorschijn gekomen zijn- Maandagmiddag kwam een Amerikaans toeristenpaar de hulp van de politie te Am- sterdarri inroepen, daar de dame kort te voren een gouden polshorloge ter waarde van 4500 verloren had. Het horloge was een 27 jaar oud familiestuk met platina voor plaat, dat met diamantjes bezet was. Het horloge was intussen gevonden voor de 'in gang ven het hotel waar de Amerikanen logeren. Het bleek dat het door het breken van een schakel gevallen was. Het was ge vonden door het kamermeisje van een ander hotel. De politie kon nu het kostbare uur werk teruggeven aan de gelukkige Ameri kaanse dame, die op haar beurt het kamer- meiisje, dat binnenkort gaat trouwen, ge lukkig maakte met de uitgeloofde beloning. IN Moerbeke-Waas werd de 45-jarige R. de BI. met verbrijzelde schedel aange troffen- Het bleek dat de BI. naar een ker mis was geweest, waar het tot ruzie en nioeilijkheden was gekomen. Stomdronken was hij naar huis teruggekeerd. ,De vrouw en de dochter van de verslagene zijn door het parket van Gent verhoord. Later werd nog een zekere Fl. uit Moerbeke verhoord, die vriendschappelijke betrekkingen mte de vrouw en de dochter van de vermoorde zou hebben onderhouden. De vrouw heeft be kend, dat zij haar man de dodelijke slag met een timmermanshamer heeft toegebracht tij dens een hevige ruzie. Op Texel zijn noodrantsoenen gevon den, aangespoeld aan het Texelse strand. De blikjes zijn vermoedelijk afkomstig van een opengebarsten wrak van een schip, dat in de tweede wereldoorlog langs onze kust is getorpedeerd. Iedereen uit het dorp Den Hoorn trok er op uit m te jutten- De blikjes bevatten koekjes, een paar ons poedercho colade, tabletten melkchocolade, gedroogde vruchten enz. De inhoud was prima gecon serveerd. Na 10 jaar van „vrijwillige gevangen schap" zijn de oud-commandant van een Duitse onderzeeboot, Ernst Benders en twee van de bemanningsleden op een Australisch schip 'in Hamburg aangekomen. Het Duitse opperbevel gaf in 1944 de gehele bemanning als vermist op. De commandant, die over tuigd was van de nederlaag van de Hitier- regering, had echter met toestemming der bemanning koers gezet naar de Carolinen, waar hij in October 1944 de onderzeeboot op het strand zette van het eiland Koesaei. Vier bemanningsleden trouwden er met in heemse vrouwen. De Duitsers leefden van jacht en visserij. Zij werden dank zij hun goede verstandhouding met de inheemse bevolking niet ontdekt. De polifiie te Valkenswaard heeft in de nacht van Zondag op Maandag op ver zoek van de Officier van Justitie te Den Bosch de notaris J- J. S. te Valkenswaard gearresteerd. Hij wordt beschuldigd van be lastingfraude, deviezenovertreding en andere duistere daden. De zaak kwam aan het rol len door het onderzoek van enkele belas tingkwesties. ABONNEMENTSPRIJS, Losse nummers 6 cent Kwartaal-abonnement Axel binnen de kom f 1,55 Andere plaatsen f 1,75 Buitenland f 2,00 Drukker UitgeefsterFIRMA J. C. VINK Red. en Adm.: Axel, Markt 12, Tel. 0 1155-646 HoofdredactieJ. C. VINK ADVERTENTIEPRIJS: 8 cent per m.m. Bij contracten belangrijke reductie. Ingezonden Mededelingen 20 cent per m.m. Kleine advertentièn (maximum 6 regels) 1-5 regels 70 cent Iedere regel meer 12 cent extra. U hoeft geen vrees te hebben voor overtollig maag zuur en het pijnlijk zuurbranden dat daardoor ont staat. Neem Reönies bij voorbaat, iedere keer dat gij iets eet dat wel eens „verkeerd zou kunnen vallen 't Zou interessant zijn ,als ge in Uw omgeving eens vroeg, wie wel allemaal Reünies gebruiken. Met Rennies behoort lijden aan zuurbrand tot het verleden.De brand is al geblust vóórdat ze uitslaat. Ingez. Med. f« N. B. Kan een gehuwd persoon met een pension van 1245..per jaar nog recht doen gelden op eert uitkering van de noodwet Drees Antwoord Ja. Wij weten niet waar u woont, maar in ieder geval kunt u zich vervoegen bij de Raad van Arbeid in Uw district. Abonné. Ik bewoon een huis van de gemeente en daarin heb ik een, kantoor gevestigd, waarmede de personele belasting rekening houdt. Voor 50% is het bedrijfsruimte en de andere helft is woonruimte. Is de huurverhoging geheel of gedeeltelijk op mij van toe passing Antwoord Als van een onroerend goed meer dan 60% van het vloeroppervlak behoort tot een niet zelf standige woning, wordt het als woning beschouwd. Is dit niet het geval, dan wordt het beschouwd als bedrijfsruimte. Voor bedrijfsruimten blijft de huur prijs van 31 December 1953 gelden, tenzij partijen anders overeenkomen. De nieuwe huurprijs, die door een eventueel te sluiten overeenkomst door partijen ontstaat, mag de huurprijs van 31 Decemeber 1953 echter niet met meer dan het voor uw gemeente gel dende percentage voor woonhuizen overschrijden. In feite komt het dus hier op neer dat u uiteindelijk voor een bedrijfsruimte dezelfde huurverhoging moet betalen, als de eigenaar u een nieuwe overeenkomst voorlegt. H» S. Wij bewonen een huurwoning, hebben deze helemaal op eigen kosten laten opknappen. Nu gaan we er uit, heben we recht op vergoeding en mogen we het aangebrachte er weer uithalen Antwoord De huurder mag bij ontruiming van het gehuurde goed .afbreken en naar zich toenemen, al hetgeen hij daaraan op zijn kosten, heeft doen maken mits zulks gedaan worde zonder beschadiging van het goed. Zo staat het vermeld in het Burg. Wet boek, artikel 1603. Als u uw huiskamer hebt laten verven of behangen, zult U bezwaarlijk die verf of s het behang er af kunnen halen zonder beschadiging van het goed. Hebt u daareentegen een vaste was tafel geplaatst, dan kunt u deze gerust meenemen!, maar u dient te waken voor beschadiging. Een bij gebouwd kamertje op zolder kunt u afbreken, maar zorg er voor, dat u het gehuurde goed niet beschadigd. Breng alles terug in de oorspronkelijke toestand, dan kan men u nimer iets maken. De nieuwe huurder zal u vanzelfsprekend niets vergoeden voor de aange brachte verf en behang. Van de eigenaar kunt u dat evenmin vergen. U hebt een en ander immers gedaan voor uw eigen genoegen. G. te V. Is D.U.W.-arbeider. Door ziekte en op name van zijn vrouw en plotseling wegblijven van de aangenomen gezinsverzorgster (er zijn vier kleine kinderen) kon hij niet meer naar zijn werk.. Moet de gemeente hem nu opnemen in de sociale bijstand of niet Antwoord i Deze vragensteller had bij de D.TJ.W.- leidin galle gewenste inlichtingen kunnen krijgen. Er was dan niet zoveel tijd verloren gegaan. Wij radeni hem aan, zich te wenden tot de dienst van sociale zaken (rijkssteunregeling), die dit geval nader bekijken zal. Er wordt zoveel mogelijk voor gezorgd, dat geen enkel mens zonder inkomsten zit, maar kwesties als de onderhavige, moeten onderzocht worden en dat vraagt tijd. Als alles gegaan is, zoals vragensteller heeft geschreven, zal er naar onze mening wel uit komst zijn. J. E. K. Loopt in de invaliditeitswet en, heeft ge hoord, dat de kosten verbonden aan eenj „omscho ling". verhaald kunnen worden op de Raad van Ar beid. Is dat juist AntwoordNeen, dat is niet zo. Wij veronder stellen, dat u bedoelt, de ongevallenwet. In dat geval bestaat er inderdaad een kans op tegemoetkoming. Leg uw geval maar voor aan de Raad van Arbeid in uw woonplaats, dan is de kwestie direct opgelost.

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1954 | | pagina 1